سوریه کبیری
این مقاله پیش از این در نشریۀ "ایران جوان" تورنتو، منتشر شده است*.
روغن ماهی که سالها ماده ای اضافی و بی فایده تلقی می شد و تنها مورد استفاده اش خوراندن آن به حیوانات خانگی بود، به ناگاه اهمیتی حیاتی برای زندگی انسان پیدا کرده و تبدیل به محصولی شده که نیاز به آن بیش از هر مادۀ غذایی دیگر می باشد. چرا که به اعتقاد کارشناسان اسید چرب امگا ۳ که از روغن ماهی به دست می آید نه تنها سبب می شود که انسان سالم تر و شادتر باشد، بلکه حتی باعث باهوشی بیشتر هم می شود.
بنابراین به رغم اعتقاد کسانی که به این مسئله با دیدۀ تردید می نگرند، این اسید به زودی جزء لاینفکی از برنامۀ غذایی خواهد شد و به همۀ خوراکیها از مرغ گرفته تا آب میوه، افزوده می شود. اما چنین تصمیمی به حدی جدیدست که "شرکت مواد غذایی دریایی کانادا" که بزرگترین فرآوری این ماده در جهان را به عهده دارد، تنها ۱۰ سالی است که در این زمینه فعالیت می کند. این شرکت در سال ۲۰۰۲، روغن ماهی بد طعم و بو را به صورت پودری بی رنگ و بو درآورد. دو سال بعد این محصول به عنوان مادۀ غذایی سالم و قابل استفاده، مورد تأیید قرار گرفت و به خوراکیهای گوناگون افزوده شد. اما هنوز به تمام مواد غذایی اضافه نشده و تنها در برخی از خوراکیها، مانند نان و ماست وجود دارد. از ماه جاری هم، به آب پرتقال تروپیکانا اضافه می شود، و سپس نوبت چیپس می رسد. اما روند وارد کردن این اسید به غذای روزانه، تنها به اضافه کردن آن به خوراکیها ختم نمی شود. بلکه برای از دست ندادن بازار بزرگ مسلمانها، اطمینان حاصل می شود که روش فرآوری حلال هم باشد.
البته اعتقاد به این که ماهی غذای مغز می باشد، از هزاران سال پیش وجود داشته است. اما همان گونه که گفته شد لیست عریض و طویل فواید روغن ماهی به سبب دارا بودن اسید چرب امگا ۳، ارائه ای جدید محسوب می شود که از دهۀ ١۹٣۰ رایج گردید. در عین حال، پژوهشهایی که یکی پس از دیگری اثرات بسیار مفید و پرشمار این اسید را در سلامت روح و جسم انسان نشان می دهند، سبب شده اند ماهیهایی مانند ساردین و تن، به صدر لیست غذاهای مفید راه پیدا کنند. همین اخیرا نیز ثابت شد که امگا ۳ برای مبارزه با بیماریهای جسمی مانند الزایمر و انواع سرطان، و بیماریهای روحی چون افسردگی اثری شگرف دارد. این پژوهشها همچنان ادامه دارد.
"دکتر جوزف هایبلن" روانپزشک و رئیس دایرۀ تحقیقات "مؤسسۀ ملی بهداشت" آمریکا، ١۵ سالست که پژوهشهای خود را بر رابطۀ امگا ۳ با بسیاری از بیماریهای جسمی و روحی، متمرکز ساخته است. وی معتقدست که از اوایل دهۀ ١۹٦۰ که روش تغذیۀ مردم تغییر کرده و غذاهای آماده به نحوی گسترده مصرف می شوند، افراد به کمبود امگا ۳ دچار شده اند. نتیجۀ این عدم تعادل عوارضی چون افزایش خشونت، قتل، خودکشی، افسردگی و بیماریهای جسمی است.
این محقق و همکارانش از سال ١۹۹٨ با انتشار نتیجۀ پژوهشهای خود در نشریۀ "لنست"، به مقایسه عادات غذایی مردم گوناگون پرداختند. پژوهش آنها نشان داد که در کشورهایی چون ژاپن، تایوان و کره که بیشتر از سایر کشورها ماهی مصرف می کنند، میزان افسردگی کمترست. در مقابل، مردان در کشورهایی چون بلغارستان که میزان مصرف غذاهای دریایی در آنها از همه جا کمترست، بیشترین تعداد خودکشی را دارند.
به اعتقاد کارشناسان اسید چرب امگا ۳ که از روغن ماهی به دست می آید نه تنها سبب می شود که انسان سالم تر و شادتر باشد، بلکه حتی باعث باهوشی بیشتر هم می شود.
آنها همچنین با مطالعۀ نتایج آمارهای مربوط به ۳۸ کشور جهان که توسط سازمان ملل متحد گرفته شده، دریافتند که هرچه میزان مصرف امگا ٦ - که در غذاهای آماده مانند مک دونالد به وفور یافت می شوند- بیشتر شود، آمار آدم کشی افزایش می یابد.
اما نتیجه ای که این پژوهشگر و گروهش در ماه جون سال گذشته در "نشریۀ تغذیۀ بالینی آمریکا" منتشر کردند، قدمی بسیار فراتر محسوب می شود. چرا که آنها دریافتند که ۱٣ بیماری خطرناک و مرگ آفرین با کمبود امگا ۳ در بدن، رابطۀ مستقیم دارد. ۲۷ درصد مرگ و میرهای ناشی از بیماریهای قلبی و ۵/٩۸ درصد افسردگیها، تنها بخش کوچکی از این رابطه خطرناک را تشکیل می دهند.
البته نمی توان تغییر عادات غذایی را، تنها دلیل افزایش این بیماریهای خطرناک دانست. اما هایبلن بدون تردید، آن را اصلی ترین و مهم ترین عامل می داند.
در عین حال نتایج همۀ پژوهشها، و نقطه نظرات کلیۀ محققان با این نتایج همسویی ندارد. مثلا مقاله ای که در ماه ژانویۀ گذشته در "نشریۀ اتحادیۀ پزشکی آمریکا" منتشر شد، نشان داد که امگا ۳ در واقع خطر ابتلا به سرطان را کاهش نمی دهد. بر اساس این مقاله نظریۀ کوچک شدن غدد سرطانی در حیوانات با مصرف این اسید چرب، مورد تأیید قرار نگرفت.
ولی مسئله به همین جا ختم نمی شود. بلکه نتیجۀ ۴۰ سال پژوهش روی بیش از ۷۰۰ هزار انسان، نتایج متضادی را نشان می دهد. به طوری که برخی از آزمایشات ثابت می کند که مصرف این اسید چرب نه تنها از بروز انواع سرطانها پیشگیری نمی کند، بلکه سبب افزایش ابتلا به آنها نیز می شود.
کما اینکه مقاله ای که در ماه مارس سال گذشته در "نشریۀ پزشکی انگلستان" منتشر شد، نشانگر نتایجی متفاوت بود. چرا که "دکتر لی هوپر" از "دانشگاه آنجلیای شرقی" و گروه تحت نظارتش، با بررسی ٨۹ پروژۀ تحقیقاتی به این نتیجه رسیدند که نه تنها بین مصرف این اسید و پیشگیری یا کاهش از بیماریهای قلبی رابطۀ خاصی وجود ندارد، بلکه میزان این بیماریها در مردانی که از این اسید زیاد استفاده می کنند، بیشترست.
هوپر می گوید که نتیجۀ بررسیهای وی و گروهش با "عصبانیت" روبرو شده است. ولی از آنجا که وظیفۀ علم ارائۀ حقایقست، او بدون توجه به این عکس العملها عقاید خود را بیان می کند. دکتر هوپر می گوید: "ممکنست امگا ۳ در برخی از موارد نتایج مثبت داشته باشد، اما قطعا در مواردی هم مضرست." به نظر او از آنجا که افرادی که این ماده در بدنشان بیشتر بوده مردمی ثروتمندتر بوده اند، در نتیجه رژیم غذایی، فعالیتهای بدنی و روش زندگیشان نیز، سالمتر بوده است. لذا همین امر می تواند دلیل کمتر بودن بیماریهای گوناگون در بین آنها باشد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 9 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله نقش امگا ٣ در سلامتی جسم و روح
