دانلود پروژه معماری اسلامی (سبک آذری) 26 اسلاید
فهرست :
مقدمه
مقبره سلطانیه
مسجد علیشاه تبریز
مسجد جامع ورامین
مسجد جامع یزد
مسجد گوهرشاد
مدرسه غیاثیه خردگرد
مدرسه دودر
مسجد امیرچخماق یزد
مسجد بی بی خانم سمرقند
مسجد کبود تبریز
برج کاشانه بسطام
ارامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی
دانلود پروژه درس آشنایی با معماری اسلامی با موضوع سلسله مراتب در معماری اسلامی 25 اسلاید
مقدمه
سلسله مراتب = تفکیک اهمیت یا معنای یک فرم یا یک فضا از سایر فرمها یا فضاهای سازماندهی به وسیله اندازه، شکل یا مکان آن
اصل سلسله مراتب حاکی از آن است که در اغلب و شاید هم در همه ترکیبات معماری تفاوتهای واقعی بین فرمها و فضاها وجود دارد. این تفاوت‌ها نشان دهنده میزان اهمیت فرمها و فضاها و نقش عملکردی سوری و سمبلیکشان در سازماندهی می‌باشد.
نوع فایل word
قابل ویرایش 155 صفحه
مقدمه:
دانشگاههای ما، به دلیل گرفتاریها و مسائل گوناگون، کمتر فرصت این را داشته اند به نظرات دانشجویان، که در حقیقت دریافت کنندگان اصلی آموزش عالی هستند، وقوف پیدا کنند و ملاحظه نمایند که آیا آموزش عالی در راه صحیح و مناسب حرکت می کند، یا آن که چنین نیست و تلاشها فاقد جهت هستند.
یک رودخانه همیشه مسیر خودش را پیدا می کند و به دریا می ریزد، ما هم باید هدف و راه خودمان را پیدا کنیم، هدف اصلی همه انسانها خوشبخت زیستن است و لازمه خوشبختی خوب دانستن است و اگر دانشگاه می رویم به دلیل بهتر یاد گرفتن و خوشبخت شدن در زندگی است.
تمام سازمانهای آموزش دنیا باید از خودشان این سئوال را داشته باشند که آیا ما می توانیم این کسانی را که به این مراکز آمده اند راضی، موفق و در نهایت خوشبخت کنیم؟ این رسالت بزرگ در دست معلمین و استادان معظم ماست، بنابراین آشنا شدن با دیدگاهها و نظرات دانشجویان نسبت به یک استاد خوب کمک می کند تا استاد از دریچه چشم و عقاید دانشجو دیده شود. همانطور که ملاحظه می شود دانشگاهها یکی از مراکز یا مجامع تبادل افکار، اطلاعات و مفاهیم در هر جامعه ای می باشد و میزان کار آیی استادان به نحوه آموزش آنها بستگی دارد، شناخت یک استاد خوب هم بستگی به شناخت ویژگیهای او دارد. معیارهای ارزشیابی فرمول از قبل تعیین شده و ثابت نیستند و در شرایط متفاوت آموزشی دستخوش تنوع و دگرگونی می شوند. رضایت دانشجو از اساتید موجب دلگرمی و تلاش او در درس شده و همین رضایت آینده درخشان تر ی را برای او و جامعه رقم می زند، بنابراین این آگاهی از نظرات دانشجویان که از سرمایه های ثابت و همیشگی هر نهاد آموزشی اند و اندیشیدن به تجارب و گرایش آنان ضرورت مهم دیگری است که نمی توان از آن غافل بود، اطلاعات بدست آمده به میزان زیادی می تواند زمینه ای عینی و مشخص و روشن، بر حل بسیاری از مسائلی که هم اکنون اکثر دانشگاهها ما با آن مواجهند فراهم آورد و مسئولان را بر پاره ای از مشکلات و نقاط ضعف والبته نقاط قوت در آموزش عالی واقف سازد و تغییراتی در برنامه های موجود به وجود آورد.این فصل از تحقیق شامل سه بخش فرعی است که عبارتند از پیشینه تحقیق و پس از آن به نقد و بررسی تحقیقات مزبور پرداخته است. در نهایت تعریفی از رضایت به عنوان چارچوب مفهومی کار ارائه گردیده است.
در این فصل به توضیح روش شناسی تحقیق می پردازیم که شامل روش تحقیق، جامعه آماری، حجم نمونه، روش نمونه گیری، فرضیات تحقیق، ابزار جمع آوری اطلاعات، اعتبار و روایی ابزار اندازه گیری و روش های تجزیه و تحلیل داده ها می شود.
در این فصل به توضیح نتایج یافته های تحقیق می پردازیم که شامل جداول فراوانی، نمودارهای مختص به هر متغیر، جداول توافق، آزمون همبستگی بین متغیرها و نمودارهای مقایسه ای می شود. در جداول زیر ابتدا توزیع فراوانی متغیرهای زمینه ای آمده است. سپس متغیر اصلی و وابسته تحقیق قرار گرفته است.
این پژوهش با هدف شناسایی رضایت دانشجویان از اساتید و مولفه های آن و رابطه بین متغیر وابسته تحقیق با متغیرهای مستقل در بین دانشجویان دانشگاه آزاد انجام شد. پس از بیان اهمیت موضوع و اهداف مطالعه ،به برسی مطالعات اکتشافی و پیشینه تحقیق پرداخته شده است و جامعه آماری این تحقیق را کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد تشکیل می دهند که با توجه به فرمول کوکران حجم نمونه پس از محاسبه 254 نفر بدست آمد که 135 نفر مخصوص زنان و 119 نفر متعلق به مردان بودند و طرح نمونه گیری به صورت طبقه ای متناسب با حجم است و ابزار سنجش پرسشنامه می باشد که سوالات بصورت بسته و باز طراحی شد ابتدا برای اینکه حجم نمونه بدست آید و مشخص شود که پرسشنامه اشکالی دارد یا خیر؟ آزمون مقدماتی انجام دادیمکه آلفای کرانباخ بالای 80 درصد بود سپس پرسشنامه نهایی تهیه شد که توسط پاسخگویان تکمیل گردید سپس داده ها را وارد نرم افزار spssکردیم و این تحقیق به روش پیمایشی و در سطح توصیفی ، کاربردی و طبقه بندی است.
مهمترین نتایج پژوهش عبارتند از
1- زنان نسبت به مردان رضایت بیشتری از اساتید خود دارند.
2- گروه سنی زیر 20 سال بیشترین میزان رضایت را داشتند و گروه سنی بالای 25 سال در مرتبه دوم رضایت قرار گرفتند و گروه بین 20 تا 25 سال در مرتبه سوم رضایت جای داشتند.
3- رشته پرستاری بیشترین میزان رضایت را از اساتید خود داشتند، رشته کنترل کیفی و بهداشت در مرتبه دوم میزان رضایت از اساتید بودند. رشته های زبان و ادبیات انگلیسی- کاردانی و آموزش ابتدایی-کاردانی به ترتیبدر مرتبه سومو چهارم از میزان رضایت قرار گرفتند. رشته کاردان فنی صنایع غذایی در مجموع بیشترین میزان نارضایتی را داشتند وکاردانی علمی کاربردی کامپیوتر در مرتبه دوم نارضایتی از اساتید قرار گرفتند. رشته علوم اجتماعی، گرایش مردم شناسی در مرتبه سوم نارضایتی از اساتید قرار گرفتند. دانشجویان پژوهشگری نسبت به گرایشها ی دیگر رشته علوم اجتماعی رضایت بیشتری از اساتید خود داشتند.
4- میزان رضایت دانشجویان کارشناسی نسبت به کاردانی بیشتر است. یعنی دانشجویان مقطع کارشناسی راضی تر بودند تا کاردانی.
5- بالاترین میزان رضایت در دانشجویان ترم اول و دوم مشاهده شد و بیشترین نارضایتی در بین دانشجویان ترم سوم و چهارم دیده می شود.
6- میزان رضایت دانشجویان بیکار نسبت به شاغلین بیشتر بود.
7- آمارها نشان می دهد که دانشجویان متاهل نسبت به دانشجویان مجرد رضایت بیشتری از اساتید خود ابراز کرده اند.
8- دانشجویانی غیر بومی نسبت به بومی رضایت بیشتری را ابراز نموده اند.
9- رضایت با جنس، رشته تحصیلی و تحصیلات پدر رابطه معنا داری داشت و با سایر متغیرهای مستقل هیچگونه رابطه معناداری نداشت.
فهرست مطالب:
فصل اول کلیات
الف- مقدمه
ب- بیان مسأله
ج- اهمیت و ضرورت پژوهش
د- اهداف پژوهش
فصل دومادبیات تحقیق
الف- مقدمه
ب- پیشینه تحقیق
ج- نقد و بررسی تحقیقات انجام شده
د- مبانی مفهومی تحقیق
فصل سومروش شناسی
الف- مقدمه
ب- روش تحقیق
ج- جامعه آماری تحقیق
د- حجم نمونه
ه- شیوه نمونه گیری
و - فرضیات تحقیق
و- 1- سوالات اصلی تحقیق
ز- روش گردآوری اطلاعات
ح- پیش آزمون، روایی (VALIDITY) و اعتبار ((RELIABILITY
ط- متغیرهای پژوهش
ی- تعریف عملیاتی متغیرها
س- روش های تجزیه و تحلیل داده ها
فصل چهارمنتایج یافته ها
جداول و نمودارها
فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات
الف- مقدمه
ب- نتیجه گیری
ب- 1- ویژگیهای جمعیتی پاسخگویان
ب- 2- توصیف متغیرهای وابسته و مستقل تحقیق
د- پیشنهادات و محدودیتها
منابع و مأخذ:
1- آقاجانی، سعید، مقایسه نظرات مدرسین و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی سمنان در مورد معیار یک استاد خوب دانشگاه، سال1376 محل نگهداری گزارش دانشگاه علوم پزشکی استان مرکزی .
2- احرامپوش، محمد حسین و دیگران، ویژگیهای یک استاد خوب از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد. 79.
3- توانا، داریوش، بررسی پیرامون معیارهای ارزشیابی مدرسین درس روش تدریس ریاضی ابتدایی در مراکز تربیت معلم استانهای فارس و بوشهر،به راهنماییعلی دلاور، پایان نامه ( کارشناسی ارشد)- دانشگاه علامه طباطبائی ، 1373
4- حسینی، علی اکبر، بررسی اجمالی تجارب آموزشی فرهنگی گروهی از فارغ التحصیلان دانشگاه شیراز در سه زمینه میزان رضایتمندی، تحقق آرمانهای آموزشی و اندازه تغییرات. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره دوازدهم، ش دوم، بهار 1376.
5- سرچشمی، رامین و مسعود حسینی، تعیین دیدگاههای دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قزوین در مورد اولویتهای ارزشیابی اساتید در نیم سال دوم تحصیلی80- 1379 دانشگاه علوم پزشکی قزوین. 1380 .
6- سلطانی عربشاهی، کامران، بررسی ویژگیهای تدریس اثربخش از دیدگاه اساتید و دانشجویان مرکز علوم پایه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران. 1377.
7- شمس ، خوبچهر، بررسی عقاید دانشجویان دانشگاه شیراز درباره یک استاد ایده آل، پایان نامه (کارشناسی ارشد)- دانشگاه شیراز، 1357.
8- صفری، یحیی، بررسی رابطه بین سبک رهبری مدیریت کلاس و اثر بخشی تدریس مدرسین دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در نیمسال دوم تحصیلی (1375-76) به راهنمایی محمد رضا بهرنگی، پایان نامه ( کارشناسی ارشد(- دانشگاه تربیت معلم ،1376.
9- عزیزی علویجه، حسن، تجزیه و تحلیل تدریس اساتید دروس برنامه ریزی آموزشی دانشگاهها شهر تهران، به راهنماییمحمد رضا بهرنگی، پایان نامه (کارشناسی ارشد ) دانشگاه تربیت مدرس، 1373.
10- فتحی، یدالله، میزان رضامندی دانشجویان از ارائه مشاوره و راهنمایی در دانشگاه علوم پزشکی همدان، سال 1379.
11- گرجی، یوسف، رابطه میزان مجبوبیت اجتماعی استادان از نظر دانشجویان و نحوه ارزشیابی دانشجویان از فعالیتهای آموزشی آنان، به راهنماییعلبی اکبر سیف، پایان نامه (کارشناسی ارشد) – دانشگاه علامه طباطبایی، تهران ، 1373.
12- مرندی، اعظم، بررسی معیار های استاد خوب از دیدگاه اساتید و دانشجویان دانشکده پزشکی زاهدان در نیمه اول سال تحصیلی 81- 1380، به راهنمایی محمد رضا شهرکی، پایان نامه ( دکتری) – دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، دانشکده پزشکی، 1380.
13- مقدم، مهدی، مقایسه نتایج خود سنجی و ارزشیابی دانشجویان از عملکرد اعضا هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در نیمسال اول و سال1379، به راهنمایی محمدرضا شهرکی، پایانان نامه ( دکتری) – دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، 1380.
14- منصوری، مهشید، مقایسه نظرات دانشجویی کارشناسی ارشد و کارشناسی رشته کتابداری دانشگاه های دولتی شهر تهران در مورد یک استاد خوب دانشگاهی،پایان نامه ( کارشناسی ارشد) دانشگاه علوم پزشکی ایران، 1372 .
15-ساروخانی، باقر، روشهای تحقیق در علوم اجتماعی، تهران ، انتشارات پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 1377
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل: Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه :14
بخشی از متن مقاله
تواضع و فروتنى
ناگفته پیداست که تواضع و فروتنى نقطه مقابل تکبر و فخرفروشى است و جدا سازى بحثهاى کامل این دو از یکدیگر مشکل یا غیر ممکن است و لذا هم در آیات و روایات اسلامى و هم در کلمات بزرگان اخلاق این دو به یکدیگر آمیخته شده است، نکوهش از یکى ملازم تمجید و ستایش از دیگرى است و ستایش از یکى همراه با نکوهش از دیگرى مىباشد، درست مثل اینکه بحثهاى مربوط به ستایش و تمجید از علم جداى از نکوهش از جهل نیست و نکوهش از جهل همراه ستایش علم است.
با این حال مفهوم این سخن آن نیست که ما بحثهاى مربوط به تواضع را نادیده گرفته و به آنچه در بحث زشتى تکبر و استکبار گفتیم بسنده کنیم. بخصوص اینکه نسبتبین تکبر و تواضع به اصطلاح نسبت میان ضدین است نه وجود و عدم. هم تکبر یک صفت وجودى است و هم تواضع و هر دو در مقابل یکدیگر قرار دارند، نه از قبیل وجود و عدم که سخن از یکى الزاما همراه با نفى دیگرى باشد.
در روایات اسلامى نیز به این معنى اشاره شده است از جمله از على(ع) مىخوانیم: «ضادوا الکبر بالتواضع; به وسیله تواضع با تکبر که ضد آن است مقابله کنید».
با این اشاره به قرآن باز مىگردیم و آیات مربوط به مساله تواضع را گلچین کرده، مورد بررسى قرار مىدهیم(هر چند آیاتى که به کنایه یا به ملازمه به آن اشاره مىکند بیش از اینها است).
1- یایها الذین آمنوا من یرتد منکم عن دینه فسوف یاتى الله بقوم یحبهم و یحبونه اذلة على المؤمنین اعزة على الکافرین... (سورهمائده،آیه54)
2- و عباد الرحمن الذین یمشون على الارض هونا و اذا خاطبهم الجهلون قالوا سلاما (سورهفرقان،آیه63)
3- واخفض جناحک لمن اتبعک من المؤمنین (سورهشعراء،آیه215)
ترجمه
1- اى کسانى که ایمان آوردهاید! هر کس از شما، از آیین خود بازگردد(به خدا زیانى نمىرساند;) خداوند به زودى جمعیتى را مىآورد که آنها را دوست دارد و آنان(نیز) او را دوست دارند; در برابر مؤمنان متواضع، در برابر کافران سرسخت و نیرومندند.
2- بندگان(خاص خداوند) رحمان، کسانى هستند که با آرامش و بى تکبر بر زمین راه مىروند; و هنگامى که جاهلان آنها را مخاطب سازند(و سخنان نابخردانه گویند)، به آنها سلام مىگویند(و با بى اعتنایى و بزرگوارى مىگذرند).
3- (اى پیامبر) بال و پر خود را براى مؤمنانى که از تو پیروى مىکنند بگستر(و نسبتبه آنها تواضع و مهربانى کن).
تفسیر و جمعبندى
در نخستین آیه مورد بحثسخن از گروهى از مؤمنان به میان آمده که مشمول فضل و عنایات الهى هستند هم خدا را دوست مىدارند و هم محبوب پروردگارند.
یکى از اوصاف بارز آنها این است که در برابر مؤمنان متواضعند: (اذلة على المؤمنین) و در برابر کافران نیرومند و قوى هستند (اعزة على الکافرین).
«اذلة» جمع «ذلول» و «ذلیل» از ماده «ذل» (بر وزن حر) در اصل به معنى نرمى و ملایمت و تسلیم است در حالى که «اعزة» جمع «عزیز» از ماده «عزة» به معنى شدت است، حیوانات رام را «ذلول» مىگویند چون ملایم و تسلیمند و «تذلیل» در آیه ذللت قطوفها تذلیلا اشاره به سهولت چیدن میوههاى بهشتى است.
گاه ذلت در مواردى به کار مىرود که معنى منفى دارد و آن در جایى است که از سوى غیر به انسان تحمیل مىشود وگرنه در ماده این لغت مفهوم منفى ذاتا وجود ندارد(دقت کنید).
به هر حال آیه فوق دلیل روشنى بر اهمیت تواضع و عظمت مقام متواضعین است، تواضعى که از درون جان انسان برخیزد و براى احترام به مؤمنى از مؤمنان و بندهاى از بندگان خدا باشد.
در دومین آیه باز اشاره به اوصاف برجسته و فضائل اخلاقى گروهى از بندگان خاص خداست که در طى آیات سوره فرقان از آیه63 تا آیه 74 دوازده فضیلتبزرگ براى آنها ذکر شده است و جالب اینکه نخستین آنها همان صفت تواضع است، این نشان مىدهد همان گونه که «تکبر» خطرناکترین رذائل است، تواضع مهمترین یا از مهمترین فضائل مىباشد، مىفرماید:
«بندگان خاص خداوند رحمان کسانى هستند که با آرامش و بى تکبر بر زمین راه مىروند» (و عباد الرحمن الذین یمشون على الارض هونا)
«هون» مصدر است و به معنى نرمى و آرامش و تواضع است و استعمال مصدر در معنى اسم فاعل در اینجا به خاطر تاکید است، یعنى آنها چنان آرام و متواضعند که گویى عین تواضع شدهاند و به همین دلیل در ادامه آیه مىفرماید: «و اذا خاطبهم الجهلون قالوا سلاما; و هنگامى که جاهلان آنها را مخاطب سازند(و سخنان نابخردانه گویند)، به آنها سلام مىگویند(و با بى اعتنایى و بزرگوارى مىگذرند)».
و در آیه بعد از آن سخن از تواضع آنها در برابر ذات پاک خداست مىفرماید: «والذین یبیتون لربهم سجدا و قیما; آنها کسانى هستند که شبانگاه براى پروردگارشان سجده و قیام مىکنند(و به بندگى و عبادت مىپردازند)».
«راغب» در کتاب «مفردات» مىگوید: «هون» دو معنى دارد یکى از آنها خضوع و نرمشى است که از درون جان انسان بجوشد که این شایسته ستایش است(سپس به آیه مورد بحث اشاره مىکند) و در حدیث نبوى آمده است المؤمن هین لین. دوم خضوع و تذللى است که از سوى دیگرى بر انسان تحمیل شود و او را خوار کند.
ناگفته پیداست که منظور از الذین یمشون على الارض هونا این نیست که فقط راه رفتن آنها متواضعانه است، بلکه منظور نفى هرگونه کبر و خودخواهى است که در تمام اعمال انسان و حتى در کیفیت راه رفتن که سادهترین کار است آشکار مىشود، زیرا ملکات اخلاقى همیشه خود را در لا به لاى گفتار و حرکات انسان نشان مىدهند تا آنجا که در بسیارى از مواقع از چگونگى راه رفتن انسان مىتوان به بسیارى از صفات اخلاقى او راه برد.
آرى عباد الرحمن (بندگان خاص خدا) نخستین نشانشان همان تواضع است، تواضعى که در تمام ذرات وجودشان نفوذ کرده و حتى در راه رفتن آنها آشکار است و اگر مىبینیم خداوند در آیه37 سوره اسراء به پیامبرش دستور مىدهد «و لاتمش فى الارض مرحا; روى زمین با تکبر راه مرو» منظور فقط راه رفتن نیستبلکه هدف، تواضع در همه کار است که نشانه بندگى و عبودیتخداست.
در سومین آیه روى سخن رابه پیامبر(ص) کرده،مىفرماید:«بال و پر خود را براى مؤمنانى که از تو پیروى مىکنند پایین بیاور و(تواضع و محبت کن); واخفض جناحک لمن اتبعک من المؤمنین»
«خفض» بر وزن «خشم» در اصل به معنى پایین آوردن است و «جناح» به معنى بال مىباشد. بنابراین «و اخفض جناح» کنایه از تواضع آمیخته با محبت است، همانگونه که پرندگان هرگاه مىخواهند به جوجههاى خود اظهار محبت کنند بال و پر خود مىگسترانند و آنها را زیر بال و پر مىگیرند تا هم در برابر حوادث احتمالى مصون بمانند و هم از تشتت و پراکندگى حفظ شوند، پیامبر اسلام(ص) نیز مامور بود بدین گونه مؤمنان را زیر بال و پر خود بگیرد!
این تعبیر بسیار ظریف و پر معنى نکات مختلفى را در عبارت کوتاهى جمع کرده است.
جایى که پیامبر مامور به تواضع آمیخته با محبت در برابر مؤمنان باشد تکلیف افراد امت روشن است چرا که پیغمبر سرمشق و الگو و «اسوه» براى همه امت است.
شبیه همین تعبیر در آیه 88 سوره حجر نیز آمده است آنجا که مىفرماید: واخفض جناحک للمؤمنین که باز مخاطب در آن شخص پیامبر است و مامور مىشود براى مؤمنان «خفض جناح» و تواضع آمیخته با محبت داشته باشد.
شبیه این تعبیر با اندک تفاوتى در مورد فرزندان در مقابل پدران و مادران در سوره «اسراء» آمده، آنجا که مىفرماید: «واخفض لهما جناح الذل من الرحمة; بالهاى خود را در برابر آن دو(پدر و مادر) از محبت و لطف فرود آر(و تواضعى آمیخته با احترام و محبت در برابر آنان داشته باش)».
از مجموع آنچه در آیات فوق آمده به خوبى استفاده مىشود که قرآن مجید نه تنها تکبر و استکبار را مورد مذمت قرار داده، بلکه نقطه مقابل آن یعنى تواضع و فروتنى را با تعبیرات گوناگون مورد تمجید قرار داده است.
در منابع شیعه و اهل سنت احادیث فراوانى در مورد تواضع به چشم مىخورد که بعضى در باره اهمیت تواضع است و بعضى در باره علامت و آثار متواضعان و یا ثمره تواضع و حد و آداب آن مىباشد.
در اهمیت تواضع تعبیرات بسیار جالبى در روایات آمده:
1- در حدیثى از رسول خدا(ص) مىخوانیم: روزى فرمود: «مالى لاارى علیکم حلاوة العبادة؟! قالوا و ما حلاوة العبادة؟ قال التواضع!; چه مىشود که شیرینى عبادت ر در شما نمىبینم؟ عرض کردند: شیرینى عبادت چیست؟ فرمود: تواشع است!»
ناگفته پیداستحقیقت عبادت نهایتخضوع در برابر پروردگار است. کسى که شیرینى خضوع و تواضع در برابر خدا را دریابد در برابر خلق خدا نیز متواضع است.
2- در حدیث دیگرى از امیرمؤمنان(ع) آمده است: «علیک بالتواضع فانه من اعظم العبادة; بر تو باد تواضع که از برترین عبادات است».
3- از امام حسن عسکرى(ع) نقل شده است که فرمود: «التواضع نعمة لایحسد علیها; تواضع نعمتى است که سبب حسادت دیگران نمىشود».
معمولا هر نعمتى نصیب انسان مىشود مزاحمتهاى حسودان افزوده مىگردد و گاه این حسادت چنان فضاى زندگى را تنگ مىکند که زندگى بر صاحب نعمت مشکل مىشود، ولى تواضع از این قاعده کلى مستثنى است، نعمتى است که حسادت حسودان را برنمىانگیزد.
*** متن کامل را می توانید بعد از پرداخت آنلاین ، آنی دانلود نمائید، چون فقط تکه هایی از متن به صورت نمونه در این صفحه درج شده است ***
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل: Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه :27
بخشی از متن مقاله
معنای زهد
ابن أثیر، لغت شناس معروف در کتاب ارزشمندش، النهایة ، می نویسد: «الزهد: قلیل الشیء شیء زهید؛ زهد؛ یعنی، چیز اندک و ناچیز». وقتی گفته می شود: «تزاهدوا الحدّ: احتقروه و أهانوه؛ نسبت به چیزی زهد ورزیدند؛ یعنی، آن را حقیر شمردند و ناچیز انگاشتند». همچنین یکی از معانی زهد، خویشتن داری از ارتکاب نارواها و خودداری از ناسپاسیهاست؛ چنانچه پیامبر (ص) فرمود: «الزهد هو أن لا یغلب الحلال شکره و لاالحرام صبره، زاهد کسی است که در هنگام دستیابی به موارد مشروع و حلال، خود را گم نکند (به افراط و تفریط نگراید) و در صورت فراهم آمدن زمینه ارتکاب حرام، صبر و خویشتن داری را از دست ندهد و دست به گناه نیازد.»
مرحوم نراقی در کتاب معروف خود، جامع السعادات، می نویسد: «ضد حب الدنیا و الرغبة الیها هو زهد؛ ضد دوستی و تمایل به دنیا را «زهد» گویند او می افزاید: «زاهد کسی است که قلب او شیفته و وابسته به دنیا نباشد و جز به قدر ضرورت زندگی به دنیا رو نیاورد.»
طریحی می نویسد: «الزهد من الشیء خلاف الرغبة فیه؛ زهد نسبت به چیزی عبارت است از : عدم تمایل و گرایش قلبی نسبت بدان». وی همچنین در تبیین معنای زهد از معانی الأخبار مرحوم صدوق، حدیثی نقل می کند که : «الزهد یحب ما یحب خالقه، و یبغض ما یبغض خالقه، و یتحرج من حلال الدنیا، و لا یلتفت الی حرامها؛ زاهد کسی است که معیار حب و بغض او حب و بغض خدای متعال باشد و هرچه که در نظر خدا محبوب است در پیش او محبوب باشد، و هر چه که در پیش خدا مبغوض است در چشم او ناپسند آید، و از حلال دنیا کناره گیرد و به حرام آن اعتنا نکند.»
وی می نویسد: زهد واقعی، حاصل نمی آید، جز با سه نوع ترک که عبارتند از:
البته در احادیث هم به این سه نوع ترک اشاره شده است:
«الزهد فی الدنیا ثلاثه أحرف زاء وهاء و دال، فأما الزاء فترک الزینه و اماالهاء فترک الهوی و اما الدال فترک الدنیا؛ واژه زهد دارای سه حرف است: «زا» علامت ترک زینت است، «ها» نشانة ترک هواست، و «دال» علامت ترک دنیا می باشد.»
در باب بیان فواید زیارت اهل قبور آمده است:
«فزوروها فانها تزهد فی الدنیا و تذکر الآخره؛ به زیارت اهل قبور بشتابید! زیرا این عمل مایة زهد ورزیدن در امور دنیوی و یادآور زندگی اخروی است».
چنانکه قرآن کریم از حالت ویژة برادران یوسف در هنگام فروختن وی به قافلة مصری این چنین یاد می کند: آنان به قیمتی اندک و ناچیز قانع شدند و با بی اعتنایی ویژه ای از کنار او گذاشتد: « و شروه بثمن بخس دراهم معدوده و کانوا فیه من الزاهدین»
از دقت در اصل مفهوم لغوی و اصطلاحی و موارد کاربرد کلمة زهد به دست می آید که «زهد» عبارت است از: عدم گرایش و رغبت قلبی نسبت به دنیا و امور دنیوی و پرهیز از آن، زهد، ضد حرص و آز به معنای حقیر و ناچیزانگاشتن، اهانت رواداشتن و انهادن است، و ترک کردن از پیامدهای این حالت ویژه می باشد؛ همچنین می توان زهد را به بی اعتنایی و عدم وابستگی قلبی نسبت به دنیا تفسیر کرد. البته از تقابل زهد و حرص بهتر می توان به حقیقت مفهوم زهد، دست یافت. چنان که یکی از عرفای بزرگ در تفسیر زهد می گوید:
«الزهد فراغ القلب من الدنیا لا فراغ الید منها و یقابله الشح و الحرص؛ زهد آن است که دل انسان، وابسته به دنیا نباشد، نه آن که دست آدمی از مال دنیوی خالی باشد، از این رو در برابر زهد، حرص و آز قرار دارد.»
اهمیت زهد
زهد، در فرهنگ و معارف الهی، دارای ارج و اهمیت ویژه ای است، تا آنجا که پروردگار متعال، اسوگان و راهبران راستین را به روی آوردن بدان فراخوانده است: «و شرط علیهم الزهد فی درجات هذه الدنیا الدنیة» ؛ زهد زینتی است خدایی در زندگی خدا باوران. زهد همه گونه نیکیها و خیرها و زیباییها را به همراه خود دارد و کلید همة خوبیهاست. در سایة زهد، عبادت پروردگار متعال به بهترین وجه صورت می پذیرد. زهد یکی از مصادیق حکمت الهی در میان انسانهاست، چنان که پیامبر اکرم (ص) فرمود: «مراد از حکم در آیة و آتیناه الحکم صبیاً، که دربارة یحیای پیامبر (ص) نازل شده است، زهد پیشگی است.»
خداوند متعال به موسای کلیم فرمود: «یا موسی انه لن یتزین المتزینون بزینه أزین فی عینی مثل الزهد؛ ای موسی! آراسته ترین فرد در نزد من کسی است که خود را به زینت زهد بیاراید، زهد برترین زینتهاست.» چنان که در کلامی از رسول خدا (ص) می خوانیم:
«ان صلاح اول هذه الامة بالزهد و الیقین و هلاک آخرها بالشح و الأمل؛ اصلاح و سعادت امت من دستیابی به زهد و رسیدن به مرحله یقین است، ولی مایة هلاکت آنان روی آوردن به حرص و آزمندی و آرزوهای بلند پروازانه و نابجاست.»
آری، اهمیت مسأله زهد به درجه ای است که از آن به عنوان بزرگترین عامل آسودگی یاد شده است: «الزهد فی الدنیا الراحة العظمی؛ زهد ورزیدن در دنیا بزرگترین آسودگی است». چنان که رسول خدا (ص) فرمودند: «السعادة التامة بالعلم و السعادة الناقصة بالزهد و العبادة من غیرالعلم و الزهادة تعب للجسد؛ سعادت کامل انسان از طریق علم و دانش و سعادت نیمه تمام از راه زهد حاصل می شود، و عبادت بدون دانش و زهد مایة خستگی بدن است» آن حضرت همچنین به ابن مسعود این چنین رهنمود داد:
«یابن مسعود! النار لمن رکب محرماً و الجنة لمن ترک الحلال، فعلیک بالزهد فان ذلک مما یباهی الله به الملائکة و به یقبل الله علیک بوجهه و یصلی علیک الجبار؛ ای ابن مسعود! جهنم برای کسی است که آلوده دامن باشد، و بهشت از آن کسی است که حلال را ترک گوید (یعنی در لذات و روزیهای حلال غوطه ور نشود) پس در پی زهد پیشگی باش، زیرا زهد از چیزهایی است که خدا بر فرشتگان خود بدان مباهات می کند و به خاطر زهد است که آدمی مورد توجه خداوند متعال قرار می گیرد و مشمول درود او می‌گردد.»
*** متن کامل را می توانید بعد از پرداخت آنلاین ، آنی دانلود نمائید، چون فقط تکه هایی از متن به صورت نمونه در این صفحه درج شده است ***