روانکاری ( Lubrication ) ، علم تسهیل حرکت نسبی طوح در تماس با یکدیگر تعریف شده و امروزه یکی از رشته های مهم در علوم ،دانش فنی و عملیات اجرایی مهندسی است . در هر جا که سطوح درکنار و در تماس با یکدیگر دارای حرکت نسبی هستند ، روانکاری نقش مهمی در انجام حرکت به نحو صحیح ، مداوم و اقتصادی ایفا می کند و هر طرح مکانیکی و ساختمان ماشین های صنعتی ، متأثر از این علم است .
عدم روانکاری صحیح و اصولی ماشین آلات ، علاوه بر آن که باعث کاهش راندمان مکانیکی و پایین آمدن بازده ماشین می شود به فرسایش بیش از حد ، فرسودگی و از کارافتادگی زودرس آنها منجر می شود .
تاریخچة روانکاری :
تاریخ بشر پر از شواهدی است که نشان می دهد در روزگاران گذشته ، به طور معمول از چربی حیوانات و روغن های گیاهی به عنوان روان کنندة محور ارابه و گاری ها ،و حتی روان کننده های جامد مثل گرافیت و پودر تالک برای تسهیل حرکت روی سطوح در حال تماس با یک دیگر استفاده می شده است . بر دیوارده های مقبرة فرعون مصری توتی هتاپ به تاریخ 1650 قبل از میلاد مسیح ( بیش از 3600 سال قبل ) نقوشی وجود دارد که روش مالش روغن زیتون روی سطح الوارهای چوبی ، برای آسان نمودن جابه جایی قطعات بزرگ سنگ و مجسمه ها و مصالح ساختمانی را نشان می دهد.
با اختراع ماشین بخارل به وسیلة آقای وات ( 1765 میلادی ) نیاز به روغن ها و گریس های روان کننده پایدار و در عین حال ارزان قیمت ، یکباره بالا رفت . کاربرد محور و یاتاقان با سرعت چرخشی زیاد و سطوح لغزنده با حرکت پاندولی شدید روی یکدیگر ، تاکتیک جدیدی در روانکاری را طلب می کرد .
سطوح لغزنده به جای آن که در محل تماس با لایه های نازک روغن از یکدیگر فاصله بگیرند ، اکنون با لایه ضخیمی از روان کننده که از هر گونه تماس فلز با فلز جلوگیری می نمود روانکاری می شوند . برای آن که بتوان از امتیازات این نوع روانکاری بهره گرفت ، به زودی معلوم شد که باید روان کننده ها با حجم کافی در بین سطوح لغزنده تحویل شده ، سرعت نسبی حرکت سطوح در تماس با یکدیگر به نسبت زیاد باشد و طرح و ابعاد هندسی سطوح لغزنده روی یکدیگر چنان باشد که تشکیل یک لایه «گوه» شکل روان کننده در جهت حرکت یا چرخش محور را امکان پذیر نماید .
تاریخچة روانکاری :
روانکاری چیست ؟
اصطکاک چیست ؟
پارامترهای مؤثر در اصطکاک
- اثر فشار :
- اثر درجة حرارت :
روان کننده ها :
شرایط اصلی روان کننده :
شرایط اصلی یک روان کننده خوب به قرار زیر است :
انواع روان کننده ها :
2- روان کننده های جامد :
3- روان کننده های نیمه جامد :
روانکاری با روغن
1- روغن های پارافینک :
روغن های مصرف صنایع برق و نیروگاه ها :
نامگذاری کلی روغن ها :
حروف کوچک مورد استفاده برای روغنکاری H و M :
حروف کوچک مورد استفاده برای روغن های C :
روش های تعیین زمان تعویض روغن :
انتخاب روغن :
گریس ها :
روانکاری با گریس :
مزایای گریسکاری :
معایب گریس عبارتند از :
انواع گریس :
غلیظ کننده ها :
یاتاقان ها و انوع آن :
فقط با انواع مختصری از یاتاقان های لغزشی و غلطکی آشنا می شویم :
یاتاقان های زیر از نوع متداول و پرکاربرد ژورنال می باشند :
ب ) یاتاقان لغزشی قابل تنظیم :
یاتاقان های محوری :
خواص فلز یاتاقان :
ساختمان یاتاقان :
ساختمان بلبرینگ ها :
انواع بلبرینگ ها :
شامل 25 صفحه فایل word
دانلود مقاله روانکاری صنعتی