تحقیق در مورد طلاق

اختصاصی از فی موو تحقیق در مورد طلاق دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

ینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه20

فهرست مطالب

طلاق :

تعریف :

دید کلی

جنبه‌های مختلف طلاق

اثرات طلاق

کنار آمدن با طلاق :

طلاق و تاثیرات آن بر فرزندان

تأثیر طلاق بر فرزندان چیست؟

ترس و اضطراب

عملکرد والدین در این زمینه

طلاق» شیوه رسمى پایان دادن به زندگى خانوادگى است که قدمت تاریخى آن با قدمت ازدواج برابرى مى‏کند. طلاق با صرف‏نظر از مضمون مشترک آن، شرایط و مقرّرات متفاوتى در ادیان و فرهنگ‏هاى گوناگون داشته است. بر خلاف نظام‏هاى حقوقى گذشته، که معمولاً بر اراده شوهر در طلاق تأکید داشتند، نظام‏هاى حقوقى جدید به دلیل تأثیر اندیشه‏هاى مساوات‏جویانه، حرکتى به سمت پذیرش «طلاق توافقى» و دیگر الگوهاى مستلزم کاهش نقش شوهر را نشان مى‏دهند. اسلام با برخى جرح و تعدیل‏ها در قاعده اولیه طلاق، کوشیده است از یک‏جانبه‏گرایى به نفع مردان، که در بسیارى از موارد منجر به تضییع حقوق زنان مى‏گردد، جلوگیرى کند؛ ثبوت حق طلاق براى زن در فرض ناتوانى یا خوددارى شوهر از پرداخت نفقه، اعتبار قاعده «عسر و حرج» در زندگى زناشویى و نیز قاعده «اشتراط در ضمن عقد» از مهم‏ترین این جرح و تعدیل‏ها هستند با ملاحظه چارچوب جامع" طلاق در دیدگاه اسلام" ، مى‏توان به رویکرد معتدلانه و دور از افراط و تفریط این دیدگاه پى برد: اولاً، بر خلاف مسیحیت کاتولیک، که بجز در مورد ثبوت زناى زن اصولاً مشروعیتى براى طلاق قایل نیست، اسلام ضمن تقبیح طلاق، مشروعیت حقوقى آن را امضا کرده است. از این‏رو، زن و شوهرى که به هر دلیل دچار ناسازگارى‏هاى شدید زناشویى مى‏شوند، ناگزیر نخواهند بود به رابطه بیمارگونه خود ادامه دهند. همچنین در فرض نامشروع بودن طلاق، نگرانى از ناکامى و شکست در روابط زناشویى، بسیارى از افراد را از تشکیل خانواده بازمى‏دارد و این امر طبعا گسترش روابط جنسى نامشروع را در پى خواهد داشت. اما آن دسته از نظام‏هاى حقوقى، که همانند اسلام به طلاق جنبه شرعى و قانونى مى‏دهند، با این مشکل روبه‏رو نیستند. البته این هرگز به معناى کنار آمدن اسلام با طلاق نیست؛ چرا که بر حسب روایات دینى، طلاق مبغوض‏ترین عمل حلال به شمار آمده است. ثانیا، در دیدگاه اسلام، حق شوهر در امر طلاق پذیرفته شده است. مجموعه‏اى از تفاوت‏هاى جنسى طبیعى بین زن و مرد و نیز تفاوت‏هاى جنسیتى در نقش‏هاى اجتماعى موجب گردیده‏اند اسلام حق طلاق را براى شوهر قایل شود. به نظر مى‏رسد بى‏توجهى به این تفاوت‏ها، آن‏گونه که در جوامع غربى مشاهده مى‏کنیم، تأثیر بسیارى بر افزایش طلاق دارد. ثالثا، اسلام با برخى جرح و تعدیل‏ها در قاعده اولیه طلاق، کوشیده است از یک‏جانبه‏گرایى به نفع مردان، که در بسیارى از موارد منجر به تضییع حقوق زنان مى‏گردد، جلوگیرى کند؛ ثبوت حق طلاق براى زن در فرض ناتوانى یا خوددارى شوهر از پرداخت نفقه، اعتبار قاعده «عسر و حرج» در زندگى زناشویى و نیز قاعده «اشتراط در ضمن عقد» از مهم‏ترین این جرح و تعدیل‏ها هستند. نکاتى که

پایان نامه بررسی و ارزیابی آثار منفی طلاق بر روی فرزندان

اختصاصی از فی موو پایان نامه بررسی و ارزیابی آثار منفی طلاق بر روی فرزندان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل : word (قابل ویرایش) تعداد صفحات : 52 صفحه

چکیده:

طلاق در لغت به معنی گشودن گره و رها کردن است و در زندگی زناشویی طلاق یعنی از هم پاشیده شدن زندگی یا از بین رفتن تعادل در زندگی و پدیدار شدن رنج و عذاب برای فرزندان.

تبعات طلاق منحصربه خانواده نیست بلکه باعث متزلزل شدن جامعه نیز می شود. امروز ما شاهد روند روبه رشد این معضل اجتماعی هستیم و خانواده که اصلی ترین نهاد اجتماعی است در معرض پیامدهای ناگوار پدیده طلاق قرار دارد.

در این تحقیق سعی براین شده است نگاهی هرچند مختصر به این پدیده اجتماعی انداخته و در مورد برخی از آسیب های فردی و اجتماعی وارده از سوی آن به بحث و گفتگو بپردازیم  و با این امید که در آینده شاهد کاهش میزان طلاق و از هم پاشی کانون خانواده ها باشیم.

 ادامه....

پایان نامه بررسی علل اجتماعی درخواست طلاق دربین زنان مراجعه کننده به دادگاه خانواده شماره 1

اختصاصی از فی موو پایان نامه بررسی علل اجتماعی درخواست طلاق دربین زنان مراجعه کننده به دادگاه خانواده شماره 1 دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فایل : word

قابل ویرایش و آماده چاپ

تعداد صفحه :97

فهرست مطالب

بخش اول: کلیات وروشها                            

مقدمه .................................... 2                                                                                                                                

فصل اول :بیان مسئله........................ 3  

فصل دوم :اهمیت وضرورت پژوهش................ 5

فصل سوم :اهداف پژوهش ...................... 9

فصل چهارم :فرضیه های پژوهش................. 11

فصل پنجم:پیشینه پژوهش:..................... 12

فصل ششم:جامعه مورد بررسی وروش نمونه گیری... 33

فصل هفتم:تعاریف عملیاتی.................... 34

بخش دوم :ادبیات پژوهشی

فصل اول :مطالعات نظری...................... 38

مفهوم طلاق.................................. 38

بررسی تاریخ طلاق ........................... 39

طلاق از دیدگاه ادیان........................ 41

طلاق در مذهب زرتشت.......................... 41

طلاق در دین یهود ........................... 42

طلاق در دین مسیح ........................... 43

طلاق در دین اسلام ........................... 43

انواع طلاق در اسلام ......................... 44

طلاق در ایران وتهران........................ 45

فصل دوم :چهارچوب نظری

مکتب مبادله( پیش فرضهای اساسی ............. 49

هومنز...................................... 51

بلا......................................... 56

بحث تکمیلی چهارچوب نظری ................... 59

بخش سوم:یافته های پژوهش

فصل اول:یافته های توصیفی................... 63

تحلیل یافته های توصیفی..................... 71

فصل دوم :تجزیه و تحلیل (جداول دو بعدی)به صورت کلی   73

نتیجه گیری نهایی........................... 92

فهرست منابع................................ 95

ضمایم(پرسش نامه)........................... 99

مقدمه

بررسی پدیده ها و مسائل اجتماعی از دغدغه های اساسی متخصصین علوم اجتماعی است. در این راستا پژوهشی انجام شده تا به بررسی یکی ازآسیب های اجتماعی به نام طلاق بپردازد. در تحقیقاتی که درگذشته توسط محققین دیگرانجام شده ثابت شده است که وقتی طلاق،به یک آسیب اجتماعی تبدیل شود باعث ایجاد آسیب های اجتماعی دیگردر جامعه چه به صورت مستقیم وچه به صورت غیرمستقیم می شود مثل اعتیاد ،بزهکاری،خودکشی،اختلالات رفتاری وشخصیتی و…… در این پژوهش سعی شده تا از جنبه دیگری به این مسئله بپردازدو جوابی برای این سؤال که چه علل اجتماعی دخیل دردرخوا ست طلاق می با شد پرداخته شود.

چه ساختارهای اجتماعی،فرهنگی دراین امردخالت دارند وسرنوشتی این چنین را برای برخی ازدواج هاوزندگی های زنا شوئی رقم می زنند.این پژوهش براساس نظریه مبادله به بررسی این آسیب پرداخته تا از این منظر،متغیرهایی رادر نظربگیرد واثر آنها را بر طلاق و افزایش آن مطالعه کند وبا درنظرگرفتن وتوجه به این متغیرها گا هی درجهت حذف،کا هش و یا تغیراین متغیرها برداشته شود تا هدف اصلی که مهار طلاق در سطح جامعه می باشد با انجام این گونه پژوهشها محقق شود .

فصل اول

بیان مسئله

طلاق مهمترین عامل ازهم گسیختگی بنیادی ترین بخش جامعه یعنی خانواده است.شیوه نهادی شده پایان یک ازدواج واین پایان یافتن تحت هرشرایطی دارای پیامدهای منفی بسیاری است.طلاق به عنوان یک پدیده اجتماعی به طورمستقیم و غیر مستقیم برافرادآن خانواده درنقش های پدر،مادروفرزندتاثیر می گذارد.طلاق روانی هرچند در جامعه آمارقابل توجهی ا ست واثرات خاصی را برخانواده می گذارد اما چون به صورت رسمی موردبررسی قرارنگرفته آماری ازآن دردست نیست اما نوع دیگرطلاق(طلاق قانونی یا رسمی) به دلیل گستردگی وافزایش آن درجامعه به یک آسیب اجتماعی تبدیل شده و پژوهشگران زیادی را به بررسی این مسئله سوق داده است.

طلاق وقتی به یک آسیب اجتماعی تبدیل می شود،اولین واساسی ترین ضربه را به نهاد خانواده داردآورده وزمینه را برای آسیب های اجتماعی دیگر ازقبیل اعتیاد،خودکشی، بیماری های روحی وروانی و……فراهم می کند . لازم است به این مسئله نیزدقت کنیم که این رابطه به صورت متقابل و تعامل بین انواع آسیب های اجتماعی وجود دارد که افزایش یک آسیب زمینه افزایش آسیب های دیگر را فراهم می کند . در این پژوهش،پژوهشگر به بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر در خواست طلاق می پردازد وبه این منظور متغیرهایی همچون تفاوت سنی زوجین،تفاوت عقاید زوجین،تفاوت تحصیلی،اعتیاد،نا باروری،نگاه خانواده فرد نسبت به طلاق،براورده نشدن انتظارات نقش همسری دخالت دیگران درزندگی زوجین،عدم صداقت و میزان شناخت پیش از ازدواج را در رابطه با در خواست طلاق مورد بررسی قرار می دهد تا میزان تاثیر این متغیرها در درخواست طلاق ارزیابی شود. امید به این که با انجام چنین پژوهشهایی زمینه برای برنامه ریزی و آموزشهای مختلف به افرادی که قصدازدواج دارندو افرادی که متاهل هستند فراهم گردد.

پروژه آماری: دانلود پروژه آمار طلاق در ایران

اختصاصی از فی موو پروژه آماری: دانلود پروژه آمار طلاق در ایران دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

پروژه آماری: دانلود پروژه آمار طلاق در ایران

هدف این پروژه بررسی میزان طلاق در چند سال اخیر می باشد برای انسا نهای عادی وقتی صحبت از موضوع طلاق میشود ذهن همگی معطوف سوال هایی میشود که ما سعی داریم در این تحقیق آنها را بررسی کینم. سوالاتی که گاه جواب آن برای بسیاری از انسانها گاه کوتاه یا خیلی معمولی به نظر میرسد. اما همین سوالات گاه .

دسته بندی: علوم پایه » آمار

فرمت فایل دانلودی:.doc

فرمت فایل اصلی: word

تعداد صفحات: 36

دانلود مقاله طلاق

اختصاصی از فی موو دانلود مقاله طلاق دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

چکیده :
دهها زوج به بن بست رسیده و گاه همراه با کودکانی که بی تردید قربانی توقعات بیش از حد ندانم کاریها ، خودخواهیها ، فریبها ، لغزشها ، بی ارادگی ها ، باری به هر جهت بودنها ، دروغ ها ، و بالاخره ناسازگاریهای والدین خود شده اند در راهروهای دادگاه حضور می یابند تا در محضر دادگاه به پیوندی که روزگاری با عشق و علاقه ای شدید (و گاه بی آن ) بر آن صحه گذاشته اند خط بطلان بکشند . در این میان چهره کودکانی که معصومانه و بی خبر از سرنوشت غم آوری که انتظارشان را می کشد در راهروهای دادگاه به بازیهای کودکانه شان مشغولند . راستی آینده آنها چه خواهد شد .
در ایران به ندرت در زمینه طلاق تحقیق همه جانبه و عمیق صورت گرفته است اما نگاهی به آمار موجود از جمله بررسی آماده طلاق طبق نشریات سازمان آمار ایران تفاوت درصد طلاق در مناطق مختلف و روند آن را در سالهای اخیر نشان خواهد داد . در حال حاضر متوسط نرخ طلاق در ایران 9% است و تعداد طلاق در شهر حدوداً 3 برابر روستا می باشد و در میان این دو عشایر کشور پایین ترین نرخ طلاق و شهرها بالاترین نرخ را داشته اند .

«فهرست مطالب »
عنوان صفحه
فصل اول : طرح تحقیق
مقدمه
موضوع تحقیق
فرضیه تحقیق
اهمیت مسأله
اهمیت تعلیم برای فرد و اجتماع
تعریف اصطلاحات و واژه ها
متغیرهای این تحقیق شامل :
تعریف متغیرها
فصل دوم : پیشینۀ تحقیق
مقدمه
مرور بررسی مطالعات پیشین
بررسی تحقیقات در رابطه با اثرات سوء طلاق
طلاق و پیشرفت تحصیلی کودکان
بررسی تحقیقات در رابطه با عدم اثرات سوء طلاق
بخشی از تحقیقات انجام شده در ایران
طلاق و رشد شناختی و ادراکی کودک
نتایج
مروری بر عوامل مؤثر در افت تحصیلی دانش آموزان
فصل سوم : روش پژوهش
مقدمه
موضوع تحقیق
فرضیه تحقیق
روش انجام تحقیق
نوع روش تحقیق
روش جمع آوری اطلاعات و روش آماری
آزمودنیها و چگونگی گزینش آنان
روش جمع آوری اطلاعات و نوع وسیلۀ جمع آوری
متغیرهای مستقل و وابسته
روش آماری
فصل چهارم : شیوۀ تحلیل داده ها
مقدمه
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
محدودیتهای تحقیق
پیشنهادها
فهرست منابع و مآخذ
نمونه ای از پرسشنامه

«فهرست جداول »
عنوان صفحه
جدول شمارۀ یک :
«مقایسه دانش آموزانی که والدین آنها طلاق گرفته اند با دانش آموزان عادی از نظر افت تحصیلی »
جدول شمارۀ دو :
« مقایسه دانش آموزانی که والدین آنها طلاق گرفته اند با دانش آموزان عادی از نظر افت تحصیلی »
جدول شمارۀ سه :
«جدول مربوط به تأثیر جدایی والدین بر وضعیت تحصیلی دانش آموزان »
جدول شمارۀ چهار :
«جدول مربوط به میزان علاقه دانش آموزان دو گروه به ادامه تحصیلات تا سطح عالی دانشگاه»

فصل اول
طرح تحقیق
مقدمه :
طلاق اثرات و عوارض بسیاری بر خانواده بر جای می گذارد که بیشترین این اثرات و عوارض متوجه کودکان این خانواده ها می باشد از میان عوارض موثر بر کودکان میتوان از عوارض عاطفی ، اجتماعی سخن به میان آورد که دامنۀ این عوارض بسیار است و این آسیب ها و عوارض بصورت ترس ، اضطراب ، انتقام جویی ،افسردگی ، انزوا و نیاز افراطی به محبت ، اختلال در رفتار آمادگی برای جرم و بزهکاری و حتی تن دادن به جرم و ارتکاب آن اختلال در امر تحصیل و در روابط معاشرتی و رفتارهای ضد اجتماعی را نشان داد .
از آن طرف هر گاه از تعلیم و تربیت سخن می گوییم همه بر این باور هستیم که فرایند تعلیم و تربیت به مثابه مثلثی مقدس است که یکسوی آن خانه است و سوی دیگرش مدرسه و پایه اش دانش آموز . شرایط خاص مدرسه و چگونگی روابط عاطفی حاکم بر خانواده نقش بسزایی در رفتار تحصیلی و انگیزه پیشرفت نوجوانان دارد . و کارنامه تحصیلی دانش آموزان حاصل تلاش مشترک اولیاء و مربیان است .
بررسی ویژگیهای شخصی و شخصیتی آن دسته از دانش آموزانی که در مقایسه با همسالان مشابه خود پیشرفت تحصیلی چشمگیری داشته اند . حاکی از آن است که آنها از محیط خانواده بسیار گرم و صمیمی برخوردار بوده و رد سایۀ مهر و محبت تشویق پدر و مادر از یک نگرش مثبت و انگیزۀ غنی و قوی نسبت به مدرسه و درس خواندن بهره مند شده اند . در مقابل با نگاهی کوتاه با شرایط روانی اجتماعی و درس خواندن بهره مند شده اند . در مقابل با نگاهی کوتاه با شرایط روانی اجتماعی دانش آموزانی که علی رغم بهره مندی از بهرۀ هوشی بالاتر از متوسط و امکانات مناسب زندگی آنگونه که بایسته و شایسته است تلاش قابل توجهی از خود نشان نداده و پیشرفت تحصیلی مطلوبی را نداشته اند در می یابیم که این قبیل دانش آموزان غالباً متعلق به خانواده هایی هستند که روابط عاطفی متقابل و پایداری بین اعضار آن وجود ندارد و بسیار سست و شکننده است . اکثر این دانش آموزان تجارت خوشایند و فرساینده ای از تهدید ، تحقیر ، تنبیه و بی مهری از خانواده داشته اند و بر همین اساس با اینکه از نظر هوشی با همسالان موفق خود تفاوتی ندارند اما نسبت به مدرسه و درس خواندن چندان شوق و اشتیاقی نداشته و عمدتاً دچار نوعی بی اشتهایی تحصیلی بوده اند ؛ بنابراین پیشرفت تحصیلی فرزندان تحت تاثیر مستقیم والدین در زمینه های مختلف عاطفی ، اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی می باشد. این والدین هستند که با رفتارهای مناسب یا نامناسب شخصیت علمی ، اخلاقی فرزندان را . شکل می دهند و عدم توجه آنها مشکلات به بار خواهد آورد .
موضوع تحقیق :
رابطه بین طلاق و افت تحصیلی دانش آموزان دختر دورۀ متوسطه
با توجه به اهمیت افت تحصیلی که گریبانگیر اغلب دانش آموزان یم باشد و عدم وجود تحقیقات قاطع که بیانگر اهمیت مسأله باشد . این موضوع همواره احتیاج به بررسیهای کاملی متناسب با شرایط زمانی و مکانی دارد .
هدف تحقیق :
تحقیق حاضر درصدد آن است که تاثیر طلاق را بر افت تحصیلی بررسی نماید تا در صورت وجود چنین تاثیری مسئولین آموزشی را تشویق نماید که در جهت رفع این معضل راهکارهای موثرتری را ارائه دهند و والدین را بر آن دارد تا در شیوۀ برخورد صحیح با فرزندان خود اقدام کنند .
فرضیۀ تحقیق :
دانش آموزانی که والدین آنها طلاق گرفته اند نسبت به دیگر دانش آموزان افت تحصیلی بیشتری دارند .
اهمیت مسأله :
هر ساله تعدادی دانش آموز وجود دارند که به علل مختلف از تحصیل در کلاس بالاتر محروم می مانند و علاوه بر تأثیرات روحی و عاطفی شدید که بر خود و والدین می گذارند دستگاه آ. پ کشور را نیز متحمل خسارت مالی فراوان می کند .بدیهی است که کشورهای مختلف به مطالعات و تحقیقات مربوط به آ . پ نیاز فراوان دارد در این میان لازم است به مسائل و مشکلاتی که به نحوی مانع پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می شود توجه مبذول گردد .
اهمیت تعلیم برای فرد و اجتماع :
نشر تعلیم و فراهم آوردن وسایل آن برای حفظ مصلحت فرد و اجتماع بسیار موثر است فرد احساس می کند که تعلیم مصالح او را تامین می کند و هم چنین اجتماع نیز بقاء و پیشرفت خود را مدیون تعلیم می بیند .
تعلیم فرد را در اجتماع کامیاب می سازد . زیرا او را به مهارتها و عواطف و معارف و روش تفکر مناسبی که او را در جای خویش منسجم سازد مجهز می نماید و راه پیروزی را به روی شما می گشاید و برای حل مشکلات شخصی می تواند بهتر کوشش کند و به منظور بهبود بخشیدن اجتماعی که در آن زندگی می کند فعالیت نماید و اگر تعلیم و تربیت نمی بود هدف افراد در اجتماع معلوم نمی شد و از رسیدن به هدفهای خویش محروم می شدند . تعلیم سطح اقتصادی فرد را بهبود می بخشد .
تعلیم سطح اجتماعی فرد را بالا می برد . زیرا سطح زندگانی اجتماعی فرد پیوستگی تامی با سطح زندگانی اقتصادی او دارد ؛ وقتی درآمد انسان از طریق بهره برداری از زندگی بالا رود سطح زندگی او قهراً ترقی کرده و در زندگی اجتماعی او نیز بهبود و رفاه به وجود می آید بلکه می توان گفت در سایۀ تعلیم و سطح زندگی خانوادگی او هم رو به پیشرفت می گذارد ؛ سپس به وسیله تعلیم بسیاری از افراد می توانند از یک نوع طبقه خاص در اجتماع به طبقۀ دیگر و بهتر منتقل گردند به همین جهت تعلیم یکی از عوالم ایجاد حریت و آزادی اجتماعی است . کمتر اتفاق می افتد که فردی بیسواد و عامی مانند افراد باسواد از آزادی اجتماعی برخوردار باشد تعلیم عامل بهره مند شدن فرد از مزایای عالی زندگی است زیرا در سایۀ تعلیم بهرۀ خود از طریق ذوق ادبی وقتی و علاقه به زیبایی و ارزشها روحی می گردد و این بهترین نعمت است که دیدگان افراد عامی و بیسواد به سوی آنها باز نیست پس تعلیم به این جهت وسیله ای برای تکمیل انسانیت فرد می باشد .
تعریف اصطلاحات و واژه ها :
تحقیق : کاوش عملی از طریق مشاهده دقیق که تحت شرایط کنترل شده به منظور تعیین رابطه بین عوامل مختلف انجام می گیرد که در اینجا هدف ما تعیین رابطه بین طلاق والدین و افت تحصیلی دانش آموزان می باشد .
متغیر : خصیصه یا صفتی که در موارد مختلف از لحاظ اندازه تغییر می کند و به طور کلی ما دو نوع متغیر داریم . 1- متغیر مستقل 2- متغیر وابسته
1- متغیر مستقل : یک جزء از مطالعه رابطۀ علت و معلولی که آزمایشگر به منظور تعیین نتایج تغییرش روی متغیر دیگر ( وابسته ) آنرا تغییر می دهد .
2- متغیر وابسته : جزئی در مطالعه علمی که با تغییر اجزاء دیگر (متغیرهای مستقل ) تغیر می یابند در کی رابطه علت و معلولی متغیر وابسته معلول می باشد در اینجا بهتر است از متغیر کنترل نیز تعریفی داشته باشیم . متیغرهای نامربوطی که در یک تحقیق علمی باید ثابت نگه داشته شوند و طوری به حساب آورده شوند که محقق بتواند تاثیر آنها را بر پدیده ها مورد مشاهده و بررسی نماید .
متغیرهای این تحقیق شامل :
1- متغیر مستقل : که عبارت بوده انداز : طلاق و فوت والدین در یک گروه و سازگاری والدین در گروه دیگر .
2- متغیر وابسته عبارت است از : افت تحصیلی یا پیشرفت تحصیلی ( عدم افت )
تعریف متغیرها
تعریف لغوی طلاق : جدا شدن از شوهر ، رها شدن از قید نکاح ، رها شدن از قیود زناشویی
تعریف اصطلاحی طلاق : عبارت است از انحلال عقد نکاح دائم و در اصطلاح شرعی عبارت است از طلاق و زائل نمودن قید پیوند نکاح با صیغۀ مخصوصی
تعریف لغوی افت تحصیلی : افتادن ، افت و خیر ، افتادن و برخاستن با افت به معنای کمی ، کمبود ، کم و کاست ، نقصان
تعریف اصطلاحی افت تحصیلی : افت تحصیلی بیشتر در اصطلاحات به معنای تکرار پایه تحصیلی و ترک تحصیل به کاربرده می شود .
تکرار در پایه تحصیلی عبارت است از :
تکرار یک کلاس برای دانش آموزانی که در خلال یک سال در همان کلاس و پایه ای که در سال قبل به سر می بردند به تحصیل ادامه دهند و همان کاری را انجام می دهند که در سال گذشته انجام داده اند .

فصل دوم
پیشینه تحقیق
مقدمه :
مرور بررسی مطالعات پیشین :
در این فصل مطالعات و تحقیقات در زمینه طلاق به دو گروه تقیسم شده :
1- شامل آن دسته ازتحقیقاتی است که نتایج خود اثرات سوء طلاق را روی فرزندان مشاهده کرده اند .
2- تحقیاتی مورد بررسی قرار می گیرند که در آنه عقیده بر این است که طلاق همیشه با اثرات سوء همراه نمی باشد ( لامب 1977) و گاه اثرات مثبتی را نیز به همراه دارد (سوانم ، برنیگل ، مک لالایل )
بررسی تحقیقات در رابطه با اثرات سوء طلاق :
در این بخش اثرات جدایی والدین از جنبه های گوناگون مورد بررسی قرار می گیرد از آن جمله تاثیر جدائی بر رفتار و روابط اجتماعی کودکان ، میزان بزهکاری ابعاد مختلف شخصیت کودک میزان سازگاری با محیط نقش جنسیت ، رشد شناختی و ادراکی و بالاخره پیشرفت تحصیلی کودکان مورد بررسی قرار می گیرد .
طلاق و پیشرفت تحصیلی کودکان :
شاید موفقیت تحصیلی حاصل عوامل متعدد اقتصادی ، سیاسی ، فرهنگی ، محیطی ، وراثتی باشد ولی احتمالاً خانواده یکی از موثرترین آنهاست .
کریج (1976) در این رابطه می گوید : تنها مدارس نیستند که مایلند بدانند چرا بعضی از مردم از برخی دیگر موفق ترند ؟ آیا این موفقیت تنها به دلیل وراثت می باشد یا حاصل کنجکاوی با محیط و یا شاید ناشی از عوامل اقتصادی سیاسی و اجتماعی است عوامل مذکور اگر موثر باشند احتمالاً شامل علتهای خارجی خواهند بود که انگیزه ها را شکل می دهند .
در حالی که عوامل داخلی را باید در خانواده ها جستجو کرد بعلاوه عوامل خارجی در وهلۀ اول اثرات خود را از طریق تأثیر یا به عبارتی تحت تأثیر قرار دادن خانواده ها و نحوه تربیتی آنها بروز می دهد .
بیلر و بانچارد (1971) : اثر حضور پدر را بر موفقیت تحصیلی کلاس سوم پسران مورد بررسی قرار دادند . نمونه تحقیق شامل 4 دانش آموز مذکور از کلاس سوم بود که بر اساس سن ، بهره هوشی ، طبقه اجتماعی ، اقتصادی حضور یا عدم حضور فرزندان ذکور دیگر در خانواده به 4 گروه تقسیم شدند .
1- پسرانی که قبل از سن 5 سالگی پدرانشان در خانه حضور نداشته اند .
2- پسرانی که بعد از سن 5 سالگی پدرانشان در خانه حضور نداشهت اند .
3- پسرانی که پدرانشان معمولاً مدت کمی در خانه حضور دارند (کمتر از 6 ساعت در هفته )
4- پسرانی که پدرانشان معمولاً مدت زیادی در خانه حضور دارند ( بیش از 6 ساعت در هفته )
بیلر و بانچارد به منظور مقایسه چهار گروه فوق نمرات آزمون کلاس و آزمون موفقیت تحصیلی آنها را مورد بررسی قرار دادند . نمرات موفقیت تحصیلی گروه چهارم به طور معنی دار در سطح بالاتر از گروههای دیگر بود و پسران گروه اول از این جهت پایین ترین نمرات را کسب کردند . گروه دوم و سوم اغلب عملکردشان پایین تر از سطح کلاس بود و گروه آخر همیشه عملکردشان بالاتر از سطح کلاس بود .
اسکیار و جانستر (1974) اثرات غیبت پدر بر موفقیت تحصیلی کودکان سیاه پوست طبقه پایین اجتماعی را در مورد درس خواندن مورد بررسی قرار دادند نمونۀ تحقیق شامل 1073 دانش آموز کلاس چهارم بود که با آزمون موقعیت تحصیلی متروپلین مورد آزمایش قرار گرفتند . نتایج نشان داد که به طور کلی دختران در مقایسه با پسران در آزمون عملکرد بهتر داشتند . دانش آموزی که دارای بهره هوشی بالاتری بودند عملکردشان نیز در آزمون خواندن بهتر از دانش آموزانی بود که دارای بهرۀ هوشی پایین تری بودند . نتیجه تحقیق همچنین نشان داد که دانش آموزانی که پدرشان در میان خانواده حضور نداشته است .
کلیه این تفاوت ها در سطح 1% معنی دار بودند به اضافه اینکه عملکرد دانش آموزانی که دارای بهره هوشی پایین بودند و پدر نیز حضور داشتند بهتر بودند و این تفاوت در سطح 5% معنی دار بود .
شاهیان (1977) نیز تحت عنوان تأثیر غیبت پدرخوانده بر روی رشد شناختی دانشجویان تحقیقی انجام داده وی از آزمون کاربرد اعداد و آزمون استعداد تحصیلی برای مطالعۀ 90 دانشجوی سفید پوست استفاده کرد . سه شکل مختلف خانواده در این بررسی مورد نظر بود :
1-خانواده هایی که پدر حضور نداشت . 2-خانواده هایی که پدرخوانده حضور داشت . 3- خانواده های منسجم در هر کدام از این نوع خانواده ها 7 پسر و 11 دختر مورد بررسی قرار گرفت نتایج تحقیق نشان داد که پسران خانواده هایی که پدرانشان غائب بودند بیشتر در زمینه شغلی و تحصیلات به معلومات و محفوظات خویش وابستگی داشته و نمرات کمتری در رابطه با آزمون موفقیت تحصیلی کسب کردند ولیکن نتایج بیانگر این موضوع بودند که حضور پدر خوانده این تأثیر را کاهش می دهد تفاوت بدست آمده در سطح 1% معنی دار بودند .
از بررسی تحقیقات در رابطه با اثرات سوء طلاق بر روی کودک می توان اهمیت خانواده به عنوان سنگ زیر بنای جامعه و اولین مسیر رشد و شکوفایی استعدادهای کودکان و نوجوانان پی برد . رشد عمومی کودک به همان اندازه که تحت تأثیر حضور ما قرار می گیرد ، از حضور پدر نیز به همان اندازه بهره می گیرد ؛ فرزند در خانواده نقشهایی را از طریق تقلید و همانند سازی از پدر و مادر خویش می آموزد غیبت هر یک از والدین احتمالاً باعث ایجاد وقفه در قسمتی از یادگیری مربوط به نقشها خواهد شد اگر چه تحقیقات نشان می دهند که کمبودها و اثرات سوء ناشی از جدایی والدین احتمالاً بستگی به مرحله خاص سنی ندارد که کودک در حال گذراندن آن می باشد ولی به هر حال بعنوان یک واقعیت باید پذیرفت که وجود هر یک از والدین به نحوی در رشد طبیعی کودک می باشد .
بررسی تحقیقات در رابطه با عدم اثرات سوء طلاق :
فلاور و ریچاردن (1978) تحقیقی را به روی 120 کودک (60 پسر و 60 دختر ) کودکستانی سیاه پوست طبقۀ پایین اجتماع از خانواده های منسجم و از هم گسیخته انجام دادند عملکرد افراد نمونه در دوازده مقیاس اندازه گیری آمادگی تحصیلی مورد مطالعه و سنجش قرار گرفت . دو سال بعد افراد نمونه در آزمون خواندن . ریاضیات و زبان انگلیسی مورد آزمایش قرار گرفتند داده های تحقیق به وسیلۀ تحلیل واریانس تجزیه و تحلیل شد . در زمانی که طبقه اجتماعی کنترل شد تفاوت معنی داری بین دو گروه برای دو متغیر غیبت پدر و جنسیت وجود نداشت ولیکن یک تحلیل واریانس چند متغیر از نمرات دروسی ذکر شده و تعامل آنها نشان داد که در خانواده هایی که پدر حضور دارد عملکرد دختران در مقایسه با پسران در درس ریاضی بالاتر می باشد .
کانس (1980) در تحقیقی به مقایسه پیشرفت تحصیلی در میان کودکان خانواده های از هم گسیخته و منسجم پرداخت .
نمونۀ این تحقیق شامل 14327 دانش آموز سالم و معلول از گروه سنی بین کلاسهای دوم تا هشتم بوده « از تمام آزمون موقعیت تحصیلی کالیفرنیا » و « زیر آزمونهای خواندن ریاضیات » در این تقحیق استفاده شده ؛ با استفاده از تحلیل واریانس به این نتیجه رسید که تفاوت معنی داری از نظر عملکرد تحصیلی در سطح بین 5% بین پسران خانواده های منسجم و از هم گسیخته وجود نداشت در رابطه با تأثیر طلاق در زمینه های دیگر کمابیش تحقیقات اندکی صورت گرفته که از آن جمله تحقیق روانشتاین (1980) در ارتباط با توانایی انجام کار در سطح مهارت در نوجوانان خانواده های منسجم و از هم گسیخته و تعیین بعضی شباهتها و تفاوت های بین این دو گروه بود . روبنشتاین افراد نمونه خود را که شامل 40 نوجوان 15 تا 18 ساله بود ، به دو گروه 20 نفری از خانواده های منسجم و غیر منسجم تقسیم نمود . اطلاعات لازم از طریق یادداشت روزانه نوجوان در رابطه با فعالیتهای بعد از مدرسه و تعطیلات آخر هفته و همچنین مطالعه رفتار آنها در طی چهار روز از طریق مصاحبه جمع آوری شد ساختار خانواده طبقۀ اجتماعی جنسیت و تعامل این متغیرها مورد توجه قرار گرفت تجربه و تحلیل نتایج سه فرضیه تحقیق را مورد تأثیر قرار داد .
1- نوجوانان خانواده های از هم گسیخته در مقایسه با نوجوانان خانواده های منسجم وقت بیشتری را صرف انجام کارهای مربوط به خود و امور خانه می کنند و وقت کمتری را صرف تفریح و یا فعالیت های اجتماعی کند .
2- در محدودۀ فعالیتهای مربوط به امور خانه و انجام بعضی از کارها در خانه نوجوانان خانواده های از هم گسیخته در مقایسه با نوجوانان خانواده های منسجم کارها را در حد مهارت و در سطح بالاتری انجام می دهند .
3- در محدودۀ فعالیتهای مربوط به مدرسه و کارهای خارج از برنامه نوجوانان خانواده های منسجم در مقایسه با نوجوانان خانواده های از هم گسیخته کار را در سطح بالاتری از مهارت انجام می دهند .
رونبشتاین ضمن بیان تفاوتهای موجود میان نوجوانان دو گروه از نظر طبقه اجتماعی و جنسیت اضافه می کند نوجوانان خانواده های از هم گسیخته دارای رفتارهای از نوع استقلال و پذیرش مسئولیتهای خانوادگی می باشند . اگر چه نوعی احساس کمبود در ارتباط با عدم فعالیتهای اجتماعی و مدرسه ای در این نوجوانان وجود دارد .
و اضافه می کند که لازم است والدین متخصصین تعلیم و تربیت را شناخته و برای ایجاد انگیزه در فرزندان این نوع خانواده ها اهداف واقع بینانه ای تعیین کرد و واحدهایی جهت برنامه ریزی فعالیتهای روزمره و حمایت از خانواده های از هم گسیخته تشیکل دهند .
از بررسی انجام گرفته در این فصل که در 2 بخش صورت گرفت می توان نتیجه گرفت که تحقیقات در رابطه با اثرات جدایی والدین بر کودکان فراوان است عقیده تعداد زیادی از مردم مبنی بر این که جدایی اثرات سویی را به دنبال دارد. از سویی بعضی تحقیقات تائید شده است اگر چه انتقاداتی به این گروه از تحقیقات در رابطه با عدم کنترل دقیق متغیرها وارد شده است و حتی گروهی از محققین از بررسی این تحقیقات نتیجه گرفته اند که در صورتی که متغیرها کنترل شوند تفاوت معنی دار میان کودکان خانواده های از هم گسیخته و منسجم در ارتباط با روند کلی رشد دیده نخواهد شد . بعنوان یک واقعیت می توان پذیرفت که عدم حضور پدر در خانواده در روند رشد فرزندان نه تنها بی تأثیر نیست بلکه اثرات مشخصی را به دنبال خواهد داشت .
بطور کلی می توان اظهار کرد که نظریات متفاوت و نتایج ضد و نقیضی که از تحقیقات مختلف بدست آمده است دلالت می کند بر وسعت موضوع اثرات گسترده غیبت پدر بر رشد همه جانبه کودک که نمی توان آنرات نادیده گرفت. کودکان آیندۀ هر جامعه را می سازند و عدم توجه به جریان صحیح رشد آنها به آینده جامعه لطمه وارد می سازند.
با توجه به آنچه که سین (1978) در نتیجه بررسی گروهی از تحقیقات بیان داشته است غیبت پدر احتمالاً اثرات تعیین کننده ای بر روند رشد فرزندان دارد با توجه به اینکه درجامعۀ ایران وابستگی های خانوادگی به نظر می رسد که بیشتر از جوامع غرب باشد فرضیه های زیر مورد بررسی قرار گرفت :
1- فرزندان خانواده های از هم گسیخته از نظر اجتماعی در سطح پایین تری از فرزندان خانواده های منسجم می باشد .
2- فرزندان خانواده های از هم گسیخته از نظر میزان پیشرفت تحصیلی در سطح پایین تری از فرزندان خانواده های منسجم می باشد .
همچنین مقیاس 8 طبقه رفتاری ( خودیاری در مهارت ، لباس پوشیدن ، خودیاری در مهارت غذا خوردن ، تحرک اجتماعی ، جابه جایی حرفه و اشتغال مهارتهای گفتاری و کلامی ، اداره کردن خود و اجتماعی بودن ) در مقیاس وانیلند برای دو گروه نشان داده که فقط در 5 مورد تفاوت معنی دار در سطح اطمینانی 5% وجود دارد .میزان پایایی با استفاده از روش تضمینی و میزان اعتبار مقیاس بوسیلۀ همبستگی بین نمرات رشد اجتماعی و پیشرفت تحصیلی و همچنین مقایسه میانگین دانش آموزان کلاس دوم تا پنجم بدست آمد.
میزان اعتبار در رابطه با همبستگی بین نمرات دو متغیر وابسته مثبت و در حد 37% بوده همچنین تفاوتی میان میانگین نمرات دانش آموزان کلاس دوم و پنجم وجود داشته که این تفاوت در سطح 5% معنی دار بوده است .
آقای دکتر احمدی دانشیار دانشکدۀ علوم تربیتی اصفهان در بررسی که در مورد افت تحصیلی داشته اند دلایل آن ناشی از علل متعدد ذکر کرده اند و این مطالب را عنوان می کنند که :
« از جمله اهداف هر نظام آموزشی تأمین نیازهای اجتماعی از طریق تربیت نیرو و افراد کارآمد است. فردی که دارای یک سیستم آموزش می شود لازم است از نظرذهنی ، اجتماعی، اخلاقی و حتی عاطفی رشد کند و در تمام زمینه های شخصیتی پرورش یابد. چنانچه نظام آموزشی بتواند به پرورش دانش آموزان بپردازد و آنان را در درون خود نگه دارد و به پیشرفت عملی آنان کمک کند باعث اتلاف سرمایه های انسانی و اقتصادی شده است و بازدهی موثر نداشته است افت تحصیلی نوع اتلاف در سرمایه انسانی و اقتصادی در کشور به حساب می آید یکی از عوامل افت تحصیلی در ایران خانواده های آشفته که دارای روابط خشکی هستند و دور از مهر و محبت می باشند.
بر اساس تازه ترین اطلاعات که از نشریه آمار ازدواج وطلاق در سال 69 آمده بیانگر این است که در سال 1369 رقم 454963 مورد ازدواج و 37827 مورد طلاق توسط محاضر اسناد رسمی کشور به ثبت رسیده است . از تعداد ازدواجهای انجام شده تعداد 309438 مورد در نقاط شهری و 145525 مورد در نقاط روستایی بوده است که از طلاقهای انجام شده 30656 مورد در نقاط شهری و 7171 مورد در نقاط روستایی به ثبت رسیده است .
بیشترین نرخ طلاق مربوط به استان تهران در حدود 11 در هزار و کمترین آن در چهارمحال بختیاری در حدود 22 در هزار بوده است . نرخ طلاق کل کشور در سال 1368 برابر با 1/6 در ده هزار افزایش یافته است .
تأثیر طلاق بر فرزندان بسیار پیچیده اسف بار است . فرزند تک والد ناخواسته درگیر تضادهایی می گردد که نه توان درک آن را دارد و نه تاب کنار آمدن با آنرا . در کتاب طلاق از دید فرزند در این باره آمده است که :
دوپاره شدن خانواده در اغلب موارد اثرات روحی دراز مدت بر فرزندان می گذارد و در پراکنده شدن امکانات خانواده فرزند را در شرایطی ناگوار و نارسا رها می کند .
محرومیت فرزند از سرپرستی مشترک پس از متلاشی شدن و انحلال خانواده او را از مواهب و مزایای خانوادگی محروم و حتی به لحاظ محل زندگی نیز آواره خواهد کرد . در پاره ای امور بخاطر نزول جنبۀ اقتصادی سرپرست تنها (پدر یا مادر ) کودک در دامن پدر بزرگ ، عمه ، عمو و حتی افراد دورتر از آنها و یا مؤسسات دولتی رشد می کند و از کمبودهای عاطفی در رنج دائم به سر می برد .
روزنامه رسالت در این باره می نویسد که :
در اغلب کودکانی که والدین آنها از یکدیگر جدا شده اند دچار اختلالات روحی و روانی می شوند و حتی سلامت جسمانی بچه ها نیز تحت تاثیر این مسئله قرار می گیرد .
انحراف از مسیر عادی زندگی مانند ترک تحصیل ، روی اوردن به بزهکاری و بروز رفتارهای ناهنجار با نزدیکان و دوستان و به طور کلی عدم امکان رشد عالم در همه زمینه ها از جمله آثار سوء طلاق بر فرزندان است . بنابراین وجود تنهایی روانی و اختلالهای عاطفی در خانواده کودک می تواند او را وادار به فرار از خانه نماید یا با گروه بزهکاری همکاری و مشارکت نماید .
دکتر علی قائمی در این باره می گوید : " از نظر ما طلاق اگر هم درست باشد موجب به بازی گرفتن سرنوشت کودکان خواهد شد بویژه کودکانی که هنوز خردسالند و نیاز به محبت مادر و تأمین پدر دارند . طلاق کودکان را بی خانمان می کند و پرورش اخلاقی و روانشناسان را به خطر می اندازد .
بررسیهای تجربی نشان می دهد کودکانی که دچار خانوادۀ نابسامان باشند و پدر و مادری متارکه کرده و طلاق گرفته باشند بخصوص اگر زیر دست ناپدری یا نامادری بسر ببرند تدریجاً فاسد و تبهکار بار می آیند . "
تحقیقات علمی جامعه شناسان نشان داد که بسیاری از همین افراد در سنین نوجوانی و جوانی خائن ، هرزه ، ولگرد ، سخت دل و خرابکار بار می آیند طبیعی است که والدین خواه ناخواه با متارکه کردنشان در این عقوبت با آنها سهیمند .
عقیده روانشناسان این است که سازگاری پدر و مادر مهمترین عامل اهمیت روانی و فکری کودک است . بعبارت دیگر اطفال در کنشهای مختلف و متقابل اجتمایع از نظر روانی ، فکری رفتار بهنجاری خواهند داشت که واحد خانواده آنها دارای کنشهای متقابل متسحکم بوده و پدر و مادر مسئولیت خانوادگی را دقیقتر درک کرده باشند . بطور خلاصه یک شبکۀ خانواده غیر مستحکم و توخالی بیشترین امکان هست که اطفال الگوهای مشخص پیدا نکنند و گرفتار تناقضات روانی گردند و یا قربانی خصومتهای پدر یا مادر باشند و یا اینکه افراد شرور و منحرف شوند و دقیقتر بگوئیم ممکن است مشکلاتی در زمینۀ شخصیت آنها به وجود می آید که مانع سازگاری چنین اطفالی گردد ، پس همانطور که مارگارت مید می گوید :
این محیط خانواده است که باید برای مواظبت و راهنمایی و پرورش استعدادها و شکفتگی فرد مخصوصاً در دوره های لطیف کودکی و نوجوانی شایستگی داشته باشد و از همین روست که دانشمندان برای محیط خانواده اهمیت زیادی قایل هستند زیرا تأثیرات این محیط از نظر پرورش روانی و اخلاقی کودک و دیگران رابطۀ آن با ناخوشیها مربوط به بزهکاری خصوصاً در مورد اطفال غیر قابل انکار است .
از این بحث در حقیقت چنین بر می آید که روشها و رفتارهایی که از طرف والدین اعمال می شود بی اعتنایی به مجادله های احتمالی آنها ، خشونت بیش از حد اقتدار اغراق آمیز پدر خوانده یا مادر خوانده ، عادت های زشت و ........ در گرایشهای روانی و اخلاقی کودکان و تحریک استعدادهای آنها اثر قطعی می گذارد .
از طرفی مشکلات خانوادگی اثر مستقیمی بر آمادگی و توجه دانش آموز به درس و تحصیل دارد وقتی والدین در وضعیت نامطمئن و اضطرابی قرار داشته باشند عدم اطمینان را به کودکان خود منتقل می کنند. چنین کودکانی از آمادگی لازم برای یادگیری و درک مطلب بهره مند نیستند و طبعاً از نظر تحلیل با مشکلاتی مواجه می گردند در خانواده های از هم پاشیده و خانواده های که یکی از اعضاء آن بدلیل خاصی از دست رفته است کودکان از یک رابطۀ عاطفی مناسب بی بهره اند و چه بسا ذهن آنان به مسایل جنسی نامربوط اشتغال دارد . چنین کودکانی در کلاس درس حضور ذهنی ندارند و نمی توانستند از توجه و تمرکز کافی برخوردار باشند . اساساً درس را درست درک نمی کنند در این صورت درس را درست نیاموخته و تفهیم نشده و به خاطر نسپرده اند . و طبعاً نمی توانند بازگو کنند . دانش آموزان زیادر در مدارس ما وجود دارند که در زمینه تحصیل افت دارند که ارتباط با آنها و پیدا کردن دلیل این عقب ماندگی نشان می دهد که در خانواده هایی زندگی می کنند که افراد خانواده دائماً در کشمکش بسر می برند .
در روزنامه کیهان آمده است که : هزینه ای که صرف تعلیم و تربیت می شود 3 درصد کل در آمد ملی را تشکیل می دهد که این رقم نسبتاً زیاد است اما از آنجا که نمی توان تمام رقم را سرمایه گذاری دانست و نیازهای تأسیسات اقتصادی مملکت از این سرمایه گذاری از لحاظ به خدمت گرفتن تربیت شدگان برآورد نمی شود .
مقداری از این بودجه آموزش و پرورش را باید تلف شده دانست و این امر معلول چند علت است . نتایج بررسی میزان قبول و مردودی دانش آموزان در سال 63-62 در کل کشور رقمی حدود معادل 4/13% در مقطع ابتدایی ، 26% در مقطع راهنمایی ، 16% در مقطع متوسطه ، 3/22% در مقطع فنی و 28/18 % در مقطع بازرگانی و حرفه ای را نشان می دهد ؛ همچنین بر اساس گزارش آماری منتشر شده در سال 1365 نشان می دهد که تعداد مردودین رقمی معادل 643 و 639 نفر می باشد .
همچنین بر اساس گزارش آماری منتشر شده از جانب مدیریت آموزشی و پرورش عمومی و فنی و حرفه ای سازمان برنامه و بودجه در برنامه پنجساله اول مبلغ 281 میلیارد ریال در آموزش ابتدایی و 157 میلیارد ریال در مقطع راهنمایی و 59 میلیارد ریال در مقطع متوسطه عمومی و جمعاً 517 میلیارد ریال صرف دانش آموزانی می شود که پایه های تحصیلی را تکرار می کنند . با در نظر گرفتن واقعیتهای آماری که در برگیرندۀ تعداد کل دانش آموزان از یک سو و میانگین بودجه سرانه هر دانش آموز و میزان مردودی و تکرار پایه تحصیلی از سوی دیگر است و با یک محاسبه ساده و روشن می شود که سالانه جمعاً مبلغ 5/72 میلیارد ریال صرف دانش آموزان مردودی می شود .
علل و عوامل متعددی باعث افت تحصیلی یا اتلاف در نظام آموزش و پرورش می گردد که می توان آنها را به 3 دسته تقسیم کرد .
1- علل مربوط به افت تحصیلی دانش آموز در مدرسه .
2- علل مربوط به شرایط خانوادگی
3- دلایل مربوط به عوامل اقتصادی
آقای امین در رابطه با عوامل و علل افت تحصیلی و چگونگی آن چنین می نویسد :
در بسیاری از موارد افت تحصیلی اعم از مردودی یا ترک تحصیل یا دیگر انواع آن موارد شرایط و عوامل خانوادگی کودکان و نوجوانان و جوانان است و هر چند که شرایط و عوامل خانوادگی موثر بر افت تحصیلی از دیگر عوامل اقتصادی اجتماعی و فرهنگی جدا نیست اما چنین نیست که همیشه نامناسب بودن شرایط خانوادگی نتیجه شرایط نامناسب اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی بیرون ازخانه باشد . فراهم بودن شرایط امنیت روانی و عاطفی به شدت می کاهند و در رابطه بسیار نزدیکی با مسایل و مشکلات آموزشی و پرورشی دانش آموزان و افت تحصیلی آنها دارد .
تحقیقاتی که روانشناسان در این مورد در ایالت شلتدویک ملشتین آلمان غربی در زمینه عدم تمرکز فکری دانش آموزان کرده اند به این نتیجه رسیده اند که :
در مورد 40% در کودکان به عدم تمرکز فکریشان بر اثر ضایعات خانوادگی و تشنجات محیط خانواده بوده است . قمستی از عدم تمرکز فکری کودکان هم امکان دارد با ناراحتی های محیط خانواده از قبیل طلاق و جدایی والدین ، اشکالات مالی خانواده و بالاخره دعوا و نزاع با خواهر و برادرها ارتباط داشته باشد .
تأثیر طلاق در تحصیلات نیز به نظر تعداد قابل توجهی از دانش آموزان منفی بوده و این مسأله دو علت داشت بعضی از کودکان پس از تغییر ناگهانی وضع خانواده دیگر در مدرسه به خوبی سابق پیشرفت نداشته اند . نگران بودند ، حواسشان پرت و تمرکز لازم را نداشتند ، فکر می کردند که اگر ناراحتی فکری نداشتند امتحاناتشان را بهتر می گذرانند .
بعضی از کودکان با اینکه گاهی حتی خودشان ترجیح می دادند به تحصیلاتشان ادامه دهند در اولین فرصت ممکن ترک تحصیل کرده اند تا بتوانند خرج خودشان را درآورند. در این رابطه دکتر حسن احدی تحقیقی انجام داده اند که خلاصه ای از این تحقیق را در اینجا می آورم :
« با در نظر گرفتن مسأله احترام متقابل میزان سازش پدران و مادران در 3/52% از دانش آموزان بزهکار در حد بسیار کم بوده است همچنین در 3/43% از دانش آموزان بزهکار میان پدران و مادران احترام متقابل وجود نداشت 3/18% از پدران دانش آموزان بزهکاری ازدواج مجدد داشتند در صورتی که این درصد برای گروه مقایسه کمتر است براساس اطلاعات گردآوری شده 13/37% از دانش آموزان یکبار 8% دوباره 3/1% سه بار در دوران تحصیل خود مردود شده اند با توجه به آزمون آماری انجام شده نتیجه گرفته می شود که مردودی نقش مؤثری در به انحراف کشیدن این دانش آموزان داشته است.
4/83% از دانش آموزان بزهکار در یک یا چند درس در دوران تحصیل خود تجدید شده اند در صورتی که این درصد برای گروه مقایسه 3/59% است .
در اینجا به تحقیقات پراکنده ای که توسط دانشمندان سایر کشورها انجام گرفته اشاره ای می شود این تحقیقات بیشتر در رابطه با تأثیر غیبت پدر بر پیشرفت تحصیلی پسران و دختران است .
گلوک (1959) خانواده های غیر منسجم را چنین تعریف می کند :
بطور کلی زمانی که یکی از والدین یا هر دوی آنها به دلیل مرگ ، طلاق ، طولانی شدن بیماری یا ترک محل زندگی بعلت خدمت یا تعهد نسبت به یک مؤسسه از هم جدا زندگی می کنند آن خانواده را غیر منسجم می گویند .
بدیهی است که در اینجا به مفهوم انسجام یا عدم انسجام خانواده از دیدگاه جامعه شناسی توجه شده است اما از دیدگاه روانشناسی یا تعلیم و تربیت این مفهوم به نحوۀ تعامل اعضاء خانواده و ارتباط عاطفی بین آنها بیشتر اشاره دارد . از هم گسیختگی خانواده تأثیرات نامطلوب بر جنبه های مختلف رفتاری ، شخصیتی ، اجتماعی و حتی شناختی کودکان بر جای می گذارد .
کودکان مدرسه رو بیشترین وقت خود را در خانه می گذرانند . بنابراین تأثیر جو نامناسبی که در خانه در اثر طلاق ، جدائی موقت یا حتی غیبت پدر و مادر به دلایل شغلی بوجود می آید به دور نخواهد بود .
جونز (1977) ضمن اشاره به اینکه ترک تحصیل کنندگان دارای ویژگی های متعدد اجتماعی هستند وی معتقد است بیشتر آنان در خانواده هایی غیر منسجم هستند . همچنین گلاب زاده (1369) می گوید :
از یکصد مصاحبه بعمل آمده با صاحب نظران و دست اندرکاران ادارۀ آموزش و پرورش استان کرمان بیش از 90 مشاجرات خانوادگی و طلاق والدین را به عنوان دو عامل از چند عامل مرتبط با مسأله افت تحصیلی ذکر کرده اند .
به طور کلی مروری بر مطالعات انجام شده در زمینۀ انسجام یا عدم انسجام خانواده و تأثیر آن بر پیشرفت یا افت تحصیلی نشان می دهد که دانش آموزانی که دارای خانواده غیر منسجم هستند به نسبت دارای مشکلات زیادتری بویژه در زمینۀ پیشرفت تحصیلی هستند اما بعضی از تحقیقات تفاوتهای قبل توجهی از نظر پیشرفت تحصیلی بین دانش آموزان خانواده های منسجم و غیر منسجم نیافته اند . از طرف دیگر هیچکدام از تحقیقات اشاره به این ندارد که پیشرفت تحصیلی کودکان خانواده هایی غیر منسجم بهتر از کودکان خانواده های منسجم است .
فلاورز و ریچاردز (1978) با تحقیقی که روی 120 کودک (60 دختر و 60 پسر ) کودکستانی سیاه پوست طبقه پایین اجتماع و از خانواده هایی غیر منسجم و منسجم انجام دادند تفاوت معنی داری در زمینه پیشرفت تحصیلی بین این دو گروه مشاهده نکرد .
همچنین کانسی (1985) در مقایسه پیشرفت تحصیلی 14327 پسر سالم و معلول خانواده هایی منسجم و غیر منسجم به این نتیجه رسید که از نظر عملکرد تحصیلی در سطح 5% تفاوت معنی داری بین پسران خانواده هایی منسجم و غیر منسجم وجود ندارد.
صفوی (1365) می نویسد : دانش آموزی که به دلایلی فقط با یکی از والدین خود زندگی می کنند دو برابر بیشتر از کسانی که با هر دو به سر می برند افت تحصیلی دانسته اند نبیتن (1978) پس از مروری بر تحقیقات که در زمینۀ تأثیر عدم حضور پدر بر پیشرفت تحصیلی و رشد شناختی کودکان انجام شده می نویسد :
«غیبت پدر در خانواده احتمالاً اثرات زیان آوری بر روی رشد شناختی فرزندان دارد.»
شاهپان (1977) نیز این مسأله را روی گروهی از دانشجویان مورد بررسی قرار داده و می نویسد : « پسران خانواده هایی که پدرشان غایب بوده اند نمرات کمتری در آزمون موفقیت تحصیلی که در تحقیق به کار گرفته شده کسب نموده اند . »
ربانی (1352) در تحقیقی که در شهر تهران انجام داده نتیجه گیری می کند که فوت مادر بیش از فوت پدر و فوت هر دو بیشتر از فوت هر یک در ایجاد اختلال رفتاری و عدم موفقیت تحصیلی و نابهنجاری عاطفی و ذهنی کودکان و نوجوانان موثر بوده است.
انجام همین تحقیق در تبریزی نشان داد که 54 درصد از مردودین از جمله کسانی بودند که پدرانشان را از دست داده بودند و 72% مادرانشان را 75% هر دو آنان را از دست داده بودند .
بطرو خلاصه مشاهده می شود که موضوع انسجام خانواده و تأثیرات آن بر پیشرفت یا افت تحصیلی دانش آموزان به صورتهایی مختلف مورد بررسی قرار گرفته است و اگر چه بعضی از تحقیقات تأثیر نامطلوب از هم گسیختگی خانواده بر پیشرفت تحصیلی فرزندان را تأیید نمی کنند . اما بیشتر آنها بر این تأثیر نامطلوب مهر تأیید می زنند . گروهی از تحقیقات این تأثیر نامطلوب را بر جنبه های خاصی از عملکرد تحصیلی دانش آموزان تأیید می نمایند و تحقیقات دیگری نیمه مدت غیبت پدر یا مادر را به عنوان نشانه ای از عدم انسجام خانواده در نظر گرفته و آنرا در افت تحصیلی فرزندان مؤثر می دانند و علاوه بر این گرچه غیبت پدر دارای تأثیر منفی بیشتری از غیبت مادر است اما غیبت مادر نیز در افت تحصیلی بی تأثیر نیست .
طلاق و رشد شناختی و ادارکی کودک :
گروهی از تحقیقات به این نتیجه رسیده اند که رشد شناختی و ادراکی کودک نیز احتمالاً تحت تأثیر غیبت یکی از والدین می باشد و خانم دکتر مفیدی در تحقیقی اثرات جدایی والدین را بر روی رشد دو جنبه از زبان یعنی زبان دریافتی و زبان بیانی در کودکان 3 تا 5 سالۀ شیرخوارگاه مورد مطالعه قرار داد . متغیرهای مستقل در این تحقیق شامل غیبت یکی از والدین ، مدت جدایی، میزان تحصیلات والدین ، تعداد افراد خانواده ، کودک و سطح درآمد خانواده بودند . متغیرهای وابسته رشد زبان دریافتی و بیانی بود.
نمونه تحقیق شامل 70 پسر 3 تا 5 ساله ، 30 کودک ازخانواده های از هم گسیخته و 40 کودک از خانوادۀ منسجم بود . افراد نمونه بطور تصادفی از کودکان شیرخوارگاه انتخاب شدند به منظور بدست آوردن اطلاعات در زمینۀ خانوادگی کودکان پرسشنامه ای به والدین آنها داده شد برای اندازه گیری رشد زبان دریافتی و بیانی نیز دو آزمون در این رابطه آزمون کار و آزمون درک زبان دریافتی در تحلیل یافته ها از رگرسیون خطی چند عاملی استفاده شده در سطح 5% اطمینان فرضیه محقق مورد تأیید قرار گرفت یعنی تفاوت معنی داری بین زبان دریافتی و زبان بیانی کودکان دو گروه به دست آمد و کودکان خانواده های منسجم بطور معمول نمرات بالاتری در این زمینه کسب کردند . تحقیق دیگری در زمینۀ طلاق و رشد ادراکی و شناختی کودکان توسط ویکسن (1976) انجام گرفت وی در تحقیق خود به بررسی و مقایسۀ موارد زیر در پسران خانواده های از هم گسیخته و منسجم پرداخت :
1- رشد نگرش سیاسی و میزان وابستگی و یا عدم وابستگی شخصی به دانش آموخته های خویش .
2- آیا تفاوت هایی که در رشد نگرش سایسی پسران و گروه وجود دارد بر اساس میزان وابستگی یا عدم وابستگی به دانش شخصی آنها می باشد .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 56   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید