تحقیق در مورد استان کرمانشاه

اختصاصی از فی موو تحقیق در مورد استان کرمانشاه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه51

فهرست مطالب

1-2-4- ارتفاعات کوتاه و فرسایش یافته مناطق گرمسیری:

1-4- اقلیم و ویژگی های اقلیمی استان کرمانشاه

اقلیم : ( آب و هوا)

1-5- منابع تامین آب استان کرمانشاه

• بررسی ویژگیهای جغرافیایی

استان کرمانشاه با وسعت 25038 کیلومتر مربع در محدوده طول شرقی حداقل 45 درجه و 24 دقیقه و حداکثر 48 درجه و07 دقیقه و عرض شمالی حداقل 33 درجه و 40 دقیقه و حداکثر 35 درجه و 18 دقیقه واقع شده است.

این استان از لحاظ تقسیمات کشوری به 14 شهرستان و 29 بخش، 28 شهر و 85 دهستان تقسیم شده است.

ارتفاع متوسط آن از سطح دریا آزاد در حدود 1200 متر است.

1-2- ناهمواری های استان کرمانشاه

رشته کوه های ایران جزئی از جبال آلپ- هیمالیا است یک سلسله از این کوهها که زاگرس نامیده می شود از غرب و جنوب ایران عبور کرده و بالاخره به طرف شمال پاکستان ادامه می یابد.

استان کرمانشاه در مسیر شمالی- جنوبی زاگرس و بر روی یال غربی آن قرار گرفته است سلسله جبال زاگرس در این منطقه نه به شکل دیواره ای ممتد بین دشت تاریخی بین النهرین و اراضی داخلی فلات ایران، بلکه به صورت مرتفع کوهستانی در بینابین آنها شکل گرفته است و به همین علت عمده ترین گذرگاه های زاگرس در این استان قرار دارند. استان کرمانشاه از لحاظ شکل ظاهری زمین از دو قسمت تشکیل می شود قسمت اول منطقه ای است کوهستانی و مرتفع با ارتفاعات طاقدیسی و دشتهای ناودیسی که عمده ارتفاعات استان را شامل می گردد و قسمت دوم فضایی است مرکب از کوه های فرسایش یافته و اراضی نسبتا مسطح واقع بین این کوه ها که قصر شیرین، نفت شهر و سومار را شامل می گردد.

سلسله ارتفاعات مهم و معروف استان عبارتند از:

ارتفاعات پاوه: اهم از ارتفاعات شهرستان پاوه که در واقع کوهستانی ترین منطقه استان قلمداد می شود مشتمل است بر :

سلسله کوه های شاهو:  که از جنوب شرقی روانسر آغاز و به صورت دیواره ای به هم پیوسته تا پاوه و از آنجا تا نوسود در جهت شمال غربی امتداد یافته و در واقع مرز طبیعی استان کرمانشاه با استان کردستان را تشکیل می دهد بلندترین قله این کوهستان 3245 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.

کوه های بمو: که در منطقه از گله به موازات خط مرزی ایران و عراق امتداد یافته و بلندترین ارتفاع آن در داخل ایران به 1700 متر از سطح دریا بالغ می گردد.

1-2-1- ارتفاعات حوالی شهر کرمانشاه:

کوه سفید: از جنوب شهر کرمانشاه در جهت جنوب غربی ادامه یافته و مرز دهستان های قره سو و  سرفیروزه آباد را تشکیل می دهد این کوه ها پس از رسیدن به رودخانه سیمره در استان لرستان امتداد می یابد، بلندترین قله این کوهستان در استان کرمانشاه 2805 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.

کوههای پرو، بیستون و ورمنجه: این مجموعه کوهستانی در جهت شرق و شمال شهر کرمانشاه گسترش یافته است. در جهت شرق ابتدا ارتفاعات پرو که بلندترین قله آن 3385 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. بعد از آن به کوه تاریخی بیستون می رسیم که از معروفیت فراوانی در ادبیات فارسی برخوردار است بلندترین قله آن دیواره ای عظیم است که آثار تاریخی مهمی را نیز در خود جای داده است و 2800 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. کوههای تاق بستان در شمال شهر کرمانشاه با ارتفاع 2440 متر از سطح دریا در زمره این مجموعه محسوب می  شوند شاخه شمالی این ارتفاعات تا فاصله 50 کیلومتری شهر کرمانشاه در مسیر جاده کرمانشاه- سنندج ادامه می یابد. پناهگاه حیات وحش ورمنجه در این کوهستان قرار دارد.

1-2-2- ارتفاعات حد فاصل مناطق گرمسیری و سردسیری:

کوه نوا: این کوه از اطراف کرند به موازات راه اصلی کرمانشاه – قصر شیرین امتداد داشته و درگردنه پاتاق به ارتفاعات دالاهو می پیوندد، مرتفع ترین قله این کوه 2442 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.

1-2-3- کوههای دالاهو:

از منطقه پاطاق در جهت شمال به طرف ریجاب امتداد یافته و بلندترین قله آن 2250 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. ارتفاع قله دالاهو که به علت جاذبه های طبیعی آن مشهور

مطالعه تنظیم بازار صنایع تبدیلی استان کرمانشاه

اختصاصی از فی موو مطالعه تنظیم بازار صنایع تبدیلی استان کرمانشاه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این گزارش در 58 صفحه  و بصورت word تهیه شده

محتوای گزارش:

1. ارائه مبانی نظری برای تدوین مدل قابل برآورد عرضه صنایع تبدیلی
2. ارائه تحلیل از وضعیت تولیدصنایع تبدیلی ونکمیلی استان
3. ارائه تحلیل از عناصر اصلی طرف عرضه مانند میزان نیروی کار وسرمایه بکارگرفته شده
4. ارائه مدل قابل برآورد عرضه از طریق روش­های اقتصادسنجی و داده­های تلفیقی
5. ارائه تحلیل مبتنی بر برآورد و تفسیر ضرایب مدل، کشش­ها و ...

چکیده:

صنایع تبدیلی و استفاده از پسماند‌های کشاورزی به شکل‌های متفاوت یکی از راهکارهایی است که در کشورهای توسعه یافته برای بهره‌‌وری بالاتر استفاده می‌شود. بر اساس آمارهای موجود در ایران تقریبا نیمی از محصولات کشاورزی پیش از مصرف و طی مراحل مختلف از بین می‌رود، از این روی ایجاد چنین صنایعی در کشور علاوه بر آنکه به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است، برای افزایش بهره‌وری و استفاده بهینه از تمام ظرفیت‌های موجود الزامی به‌ نظر می‌رسد.

بر‌همین اساس، ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی در کنار واحدهای کشاورزی با هدف کاهش ضایعات تا بیش از 50 درصد، به‌عنوان یکی از اهداف برنامه چهارم توسعه اقتصادی و سیاسی مورد تاکید قرار گرفت.

در این گزارش سعی شده است ابتدا به الگوهای نظری و مطالعات تحقیقات صورت گرفته در زمینه عرضه محصولات صنایع تبدیلی می­پردازیم و پس از آن یک مدل جهت صنایع تبدیلی  استان کرمانشاه معرفی می­گردد، سپس به روندهای موجود در بخشهای صنایع تبدیلی مختلف در کل استان پرداخته می­شود. در پایان با استفاده از بسته­های نرم­افزاری  Eviews معادله عرضه محصولات صنایع تبدیلی استان، برآورد گردید است.

فهرست مندرجات:

1. مقدمه
2. مبانی نظری و مطالعات انجام شده،

روش و الگوی تحقیق

1. مزایای ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش کشاورزی
2. تهدید ها , نقاط ضعف و تنگنا های صنایع غذا یی
3. ضرورت ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش کشاورزی
4. انواع صنایع تبدیلی
5. وضعیت موجود صنایع غذایی و تبدیلی ایران
6. جایگاه صنایع تبدیلی وتکمیلی بخش کشاورزی در توسعه اقتصادی
7. توصیف و معرفی داده های تحقیق

فهرست نمودارها:

1. میزان سرمایه بکار کرفته شده صنایع تبدیلی استان کرمانشاه
2. میزان نیروی کار بکار کرفته شده صنایع تبدیلی استان کرمانشاه
3. ظرفیت تولیدی محصولات صنایع تبدیلی استان کرمانشاه

دانلود مقاله گزارش کارآموزی پالایشگاه نفت کرمانشاه

اختصاصی از فی موو دانلود مقاله گزارش کارآموزی پالایشگاه نفت کرمانشاه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تاریخچه:
پالایشگاه کرمانشاه در سال 1314 با تولید روزانه 4200 شبکه، در شمال شهر کرمانشاه در کنار رودخانه قره مو شروع به غعالیت کرد. در سال 1340 طرح توسعۀ پالایشگاه به ظریت 15000 شبکه در روز به انجام رسید و در 27 اردیبهشت سال 1350 به طور رسمی افتتاح شد، متماقب آن ظرفیت پالایشگاه در سال 1357 به حدود 19000 شبکه در روز افزایش یافت. همزمان با احداث پالایشگاه، خط لوله 3 اینچ نفت شهر برپیده و به جای آن خط لوله ای به قطر 8 اینچ و به طول260 کیلومتر احداث شده در آبان ماه 1362 نیز خط لوله افرینه به کرمانشاه به قطر 16 اینچ و به طول 172 کیلومتر آماده بهره برداری شد.
در حال حاضر خوراک پالایشگاه از طریق دو خط لوله نفت شهر به کرمانشاه و اهواز به کرمانشاه و حوزه سرکان ماله کوه تأمین می شود. در سال 1363 نیز با ایجاد تغییراتی تحت عنوان پروژه نوسازی، ظرفیت پالایشی آن به حدود 30000 شبکه در روز افزایش داده شد که نسبت به رفیت طراحی اولیه 100 درصد افزایش نشان می دهد. در سال 1378 شرکت پالایش نفت کرمانشاه به ثبت رسید و پالایشگاه در زیر مجموعۀ آن قرار گرفت.
پروژه های اجرا شده:
1/ تغییرات آرایش و تعداد مبدلهای پیشگرم
2/ نصب Studed tube در قسمت کنوکسیون کوره تقطیر
3/ نصب فلاش درام
4/ نصب دوده گیر در کوره واحد تقطیر
5/ نصب دستگاه نمک گیر
6/ نصب دودکش مستقل برای کوره سوم واحد تبدیل کاتالسیتی
7/ پروژه تصفیه فاضلاب صفتی و بهداشتی
8/ اخذ گواهینامه بین المللی مدیریت کیفیت Iso 9002
9/ اخذ گواهینامه بین الملی سیستم مدیریت زیست محیطی Iso 14001
پروژه های در دست اجرا:
1/ پروژه دیگهای بخار جدید شامل 2 دستگاه بویار
هر یک به ظرفیت 30 تن در ساعت با فشار 600 پوند بر اینچ مربع
2/ پروژه تولید آب صتی(DM) به ظریفت 100 متر مکعب در ساعت
3/ سیستم جمع آوری آبهای مقطر برگشتی
4/ پروژه نصب دو دستگاه ژنواتورهای بخاری هر یک به ظرفیت 3 مگاوات
5/ پروژه استفاده از MTBE بجای تترااستیل سرب
6/ پروژه بازیافت سلاپس بدون سرب و تزریق آن به نفت خام
تولیدات پالایشگاه:
با توجه به استقرار نظام های کنترل کیفی Iso9002 و زیست محیطی Iso 14001 فعلاً این شرکت حداکثر روزانه25000 شبکه فراورده نفتی را به شرح زیر تولید می کند.
A بنزین معمولی56/17
B نفت سفید54/14
C نفت گاز8/16
D گاز مایع 24/3
E نفت کوره 24/43
F سوخت و ضایعات 62/4
جدول مقایسه ای
واحد های پالایش ظرفیت حرارتی اولیه شبکه در روز طرفیت بالقوه شبکه در روز
نمک گیر 30000 30000
فلاش درام 30000 30000
تقطیر در جو 15000 25000
تصفیه نفتا 2800 3400
تبدیل کاتالیسی 2800 3400
تصفیه نفت شفید 2800 4000
تولید گاز مایع 700 1150
واحر مراکس 1050 2200

مخازن شامل: ظرفیت شبکه:
نفت خام 400000
محصولات نفتی 420000
مواد غیر نفتی 130000

ظرفیت طراحی ظرفیت بالقوه
واحد تولید آب صنعتی ( مترمکعب در ساعت) (100)+27 27
واحد تولیدبخار( تن در ساعت) (60)+44 44
واحد تولید برق( مگاوات در ساعت) (6)+2/5 2/5

در دست راه اندازی (Future)
پیش گفتار:
عظمت صنایع نفت که در زمانی کوتاه در صف بزرگترین صنایع سنگین جهان قرار گرفته مدیون تکنولوژی پیشرفته آن است که تمام قدرت علمی و دانش بشری قرن بیستم را به خدمت گمارده است. خصوصیت واحدهای پالایش نفت را شاید بتوان در پیچیدگی مادۀ اولیه آن به لحاظ شیمیایی و حجم زیاد مادۀ اولیه از نظر فیزیکی خلاصه کرد. همین خصوصیات تکنولوژی خاصی را برای صنایع پالایش نفت بوجود آورده که آنرا از تکنولوژی عمومی صنایع شیمیایی متمایز می سازد.
در این کتاب که تکنولوژی پالایش نفت است به اصول و پایه های که تکنولوژی صنایع پالایش برآن استوار است پرداخته است. بدون اغراق امروزه، امور جهان پیشرفته، بر پایه نفت می گردد. برای درک بهتر مسأله کافی است تصور کنیم که اگر عرضه نفت در جهان یکباره قطع شود، چه اتفاقی می افتد. روشن است که منظور از نفت، تنها بنزین نیست، گر اینکه بنزین یکی از مهمترین فراورده های نفتی است، اما نفت شامل فراورده هایی چون گازوئیل برای وسایل نقلیه سنگین، نفت گاز برای سیستم های حرارت مرکزی، نفت کوره برای استفاده در کشتی ها، نیروگاهها و کوره هزاران کارخانه و سوخت جت برای هواپیماها نیز می شود.
انواع روغن های مورد استفاده در ماشین آلات و قر که در ساختن سطح جاده ها مورد مصرف دارد از جمله فراورده های نفتی محسوب می شود. از نفت همچنین هزاران فرآوردۀ دیگر ماننده پلاستیک ها ، رنگها، شوینده ها، لاستیک های مصنوعی، پارچه ،لوازم آرایشی و بهداشتی، شمع، ضد یخ، حشره کش ها کودهای شیمیایی و مواد فراوانی که در زندگی روزمره بشر کاربرد دارد و بدست می آید. به این ترتیب نفت خام نقش بسیار مهمی در زندگی جوامع ایفا می کند. و بدون وجود آن ،تمدن امروزی، با پس رفت فاحشی روبرو می شود. با این وجود، مردم عادی کمتر به اهمیت چنین نشی آگاهند و شاید به همین دلیل است که موقعت نفت خام و فرآورده های آن در زندگی روزمره دست کم گرفته می شود.
میلیون ها سال پیش نفت خام چگونه درژ رخای زمین و زیر بستر دریاها تشکیل شده است؟
نفت معدنی، « پترولیوم» Petroleum خوانده می شود که از دو حکم«پترا» به معنی سنگ و « اولیوم» به معنی روغن تشکیل شده است. پترولیوم، « ترکیبات مایع» (نفت خام)، «گاز طبیعی» ( منابع مستقل و یا همراه نفت) و حتی مواد جامد و نیمه جامد مانند قیر می شود.
نفت چکونه بوجود آمد؟
با اینکه نفت و ترکیبات گوناگون آن، پس از آب فراوانترین مایع در داخل پوته سطحی کره زمین است، اما چگونگی تشکیل آن، هنوز بطور قطعی و دقیق، روشن نیست. شاید مناسب ترین راه برای یافتن پاسخ این پرسش، بازگشت به صدها میلیون سال پیش و تجسم این نکته باشد که در آن دوران، در بستر اقیانوس ها که بخش اعظم خشکی های امروز را تشکیل می دهد، چه گذشته است. نظریه مورد قبول همگان در شرایط کنونی این است که نفت محصول آمیختگی لاشه میلیاردها موجود ریز و درشت آبزی با گیاهان بستر دریا و نیز تجزیه بقایای گیاهان مناطق خشکی است که توسط رودخانه ها به دریا حمل شده است. به مرور زمان ،رسوبات اولیه و زیرین، با افزایش رسوبات در ماحل بعدی و متأثر از حوادث موجود در اعماق زمین، فشرده تر شده و به این ترتیب، رسوبات اولیه و تحت فشار، به صورت لایه های سخت در زیر بستر دریاها طبقات بزرگ سنگی را به وجود آورده است و در نهایت، به صورت نیروی وارده بر پوستۀ خارجی زمین به تدریج لایه های سنگی را فشرده تر ساخته و آنرا به صورت خمیده در آورده است. و بستر دریا تحت چین فشاری به سطح دریا رانده شده و خشکی ها را تشکیل داده است. هم اینک در بسیاری از مناطق می توان سنگریزه های کنار دریا را کیلومترها دورتر از ساحل و در مواردی در نوک تپه ها مشاهده کرد. در طول این مدت، بقایای موجودات دریایی و گیاهان خشکی که به اعماق زمین رانده و در آنجا محبوس شده بودند به تدریج تجزیه و به نفت تبدیل شدند و این روند تجزیه و تبدیل طی میلیون ها سال ادامه یافت. هم اکنون در اعماق زمین و یا بستر دریاها در بسیاری از مناطق جهانف لایه های سنگی و عظیمی از جنس سنگ آهک یا ماسه سنگ وجود دارد.
که در داخل برخی از آنها ثروت هنگفتی از نفت نهفته است.
نفت درچه مناطقی بدیت می آید؟
نفت در کشورهای زیادی یافت می شود. در برخی کشورها بیشتر و در برخی دیگر کمتر. در شرایط کنونی در هفت منطقه اصلی جهان، منابع نفت در مقیاس بالا، وجود دارد. این مناطق عبارت است از:
1- روسیه و کشورهای بلوک شرق از جمله چین
2- خاورمیانه
3- آمریکای شمالی( ایالات متحده و کانادا)
4- آمریکای لاتین( مکزیک ،ونزوئلا، آرژانتین و برزیل)
5- آفریقا( نیجریه، لیبی، مصر ، الجزایر)
6- اروپای غربی( بیشتر در دریای شمال)
7- خاور دور و اقیانوسیه( اندونزی، اترالیا، هند و مالزی)
در سال 1975 روسیه بزرگترین تولید کننده نفت در جهان بود و این موقعیت را برای مدت کوتاهی در اختیار داشت سپس ایالات متحدۀ آمریکا این مقام را بدست آورد. آمریکاهم اینک در مرتبۀ سوم و خاورمیانه در مرتبۀ دوم تولید کنندگان نفت جهان قرار دارند. خاورمیانه به لحاظ پایین بودن میزان مصارف داخلی بیشترین تولید خود را به خارج صادر می کند. پس از جنگ جهانی دوم، خاورمیانه منبع اصلی واردات نفت انگلستان به شمار می رفت. کشف نفت در دریای شمال انگلیس در دهۀ 1970 این موقعیت را تغییر داد. با این وجود هنوز منابع عظیمی از نفت در خاورمیانه وجود دارد. که می تواند در آینده استخراج شود بر پایه بررسی های انجام شده در سال 1984 و 6/56 درصد از ذخایر نفتی جهان در خاورمیانه قرار دارد. اروپای غربی تنها دارای 4/3 درصد از ذخایر نفتی جهان است که بیشتر این منابع نیز در دریای شمال انگلیس واقع است.
تکنولوژی پالایش نفت
اصول تکنولوژی پالایش نقت
کلیاتی راجع به نفت:
اثر مستقیم و غیر مستقیم فراورده های نفتی در زندگی بشر به قدری زیاد است که به زحمت می توان دوران قبل از پیدایش نفت را مجسم ساخت. تولید و پالایش نفت یکی از جوانتریم صنایع سنگین است زیرا اولین چاه نفت بوسیله Drake در نزدیکیTitusville در ایالت پنسیلوانیای آمریکا در سال 1859 یعنی کمی بیش از یک قرن پیش حفر گردیده و آثار پیشرفت صنعت نفت در سالهای بعد از آن پیدا شد. تاریخ گسترش نفت را باید از دهۀ اول قرن بیشتم یعن هنگامی که کاربرد موتورهای احتراق داخلی درون سوز شکل عمومی به خود گرفت دانست. در حال حاضر مشکل می توان قسمتهایی از زندگی انسانی را نام برد که مستقیم و یا غیر مستقیم بعضی از مشتقات نفت در آن نقشی نداشته باشد. نیروی محرکۀ ماشین ها و موتورهای دیزل بوسیلۀ بنزین و نفت گاز تأمین می شود کلیه قسمتهای متحرک موتورها از روغن های نفتی استفاده می کند، در داروسازی کاربرد فرآورده های نفتی هر روز زیادتر می شود و بالاخره صنایع عظیم پتروشیمی از گازها و سایر فرآورده های نفتی مایه می گیرد. سال 1859 به عنوان سال تولد صنعت نفت ذکر شد لیکن تاریخ استفاده از فرآورده های نفتی به شکلی که در طبیعت وجود دارد و به شکل محدود آن خیلی قدیمی تر است استفاده از نفت به قدیمی ترین تمدنهای بشری در کشورهایی که نفت و قیر در سطح زمین پیدا می شده بر می گردد. در بین النهرین ( عراق) مهد تمدن یومریها، آسوریها و بابلی ها و در جنوب غربی ایران در حدود4000 تا 5000 سال قبل اهلی بعضی مواد نفتی را از دریاچه های قیر موجود در اختیار داشته و از آنها استفاده می کرده اند. در موزۀ ایران نیز می توان اشیایی که مربوط به عهد سومریها یعنی حدود 4500 سال قبل بوده و از مواد قیری در ساختمان آنها استفاده شده مشاهده نمود. مهمترین کاربرد مواد قیری در قدیم به عنوان مواد غیر قابل نفوذ کننده در معماری و تأسیسات ایدرولیک بوده است. چند سال قبل در عملیات حفاری Eshnunna یک حمام بابلی کشف شد که از مواد قیری برای غیر قابل نفوذ کردن آن استفاده شده بود. رومی ها و یونانی ها نیز با استفاده از مواد قیری آشنایی داشته و از این مواد برای غیر قابل نفوذ کردن آن استفاده شده بود. رومی ها و یونانی ها نیز با استفاده از مواد قیری آشنایی داشته و از این مواد برای غیر قابل نفوذ کردن کشتی ها خود استفاده م یکرده اند. همچنین ا نفت برای گرم کردن و روشنایی استفاده می نموده اند. در قرون اخیر نقت دبعضی از کاربردهای پزشکی نیز پیدا کرد. اکنون این سئوال پیش می آید که با وجود آشنایی بشر به نفت و موارد کابرد آن چرا توسعه صنعت نفت تا این اندازه به عقب افتاده؟ علت آن مسلماً نقص صنعت حفاری نبوده است یرا ثابت شده که در چین حدود 200 سال قبل از میلاد مسیح برای استخراج نمک تا اعماق قابل ملاحظه و با روش ضربه ای که هنوز نیز مورد استفاده است حفاری می کرده اند. علت عقب ماندگی این صنعت معلول عوامل چندی است که مهمترین آنها را باید در نقص دستگاه های تقطیر دانست زیرا تزه در اواخر قرن هجدهم بود که دستگاههای تقطیر به سبب پیشرفت تئوریهای جدید حرارتی تکمیل شد. و در مقیاس صنعتی مورد استفاده قرار گرفت.
نکتۀ دیگر آنکه پیشرفت صنعت نفت و تولید زیاد مواد نفتی محتاج مصرف و در نتیجه تقاضای زیاد برایفرآورده های نفتی بود. ابتدا در مناطق نفت خیز تنها فرآوردۀ مورد استفاده که ه مقیاس تجاری تولید شده و به فروش می رفت نفت چراغ بود که جای روغنهای ناتی و حیوانی را که قبلاً برای روشنایی استفاده می شده می گرفت. در برش نفت چراغ به طور متوسط فقط حدود 15% کل نفت خام را تشکیل می دهد. قسمت بنزین و باقیمانده تقطیر یعنی سوخت موتورها و سوختهای ماع که حالیه یکی از مهمترین و با ارزشترین فرآورده های نفتی است هیچگونه ارزشی نداشت. در سوماترا ( اندونزی) بنزین بی مصرف و خطرناک سالهای متمادی سوزانده و از بین برده می شد! برای اینکه درصد نفت چراغ باقی می گذاشتند به این دلیل هنگام سوزاندن در چراغ غالباً موجب انفجار و حریق می شد. برای جلوگیری از چنین حوادث قوانین و مقررات شدیدی در مود «نقطۀ اشتغال» فراورده های نفتی وضع و به مورد اجرا گذاشته شد.
در حال حاضر اندازه گیری نقطه اشتغال با وجود آنکه هنور هم یکی از مشخصات فراورده های نفتی است تقریباً بی معنی به نظر می رسد. فرآورده های دیگر نفتی مانند بنزین – نفت گاز- روغن ها- موم ها- سوختهای مایع و مواد آسفالتی کم کم در طول سالها مورد استفاده پیدا کرد ، لیکن صنعت نفت مدتهای مدید هنوز شکل ابتدایی داشت، پالایش نفت خام شامل یک عمل تقطیر بسیار ساده و ابتدایی بود وسایر اعمال بعدی مثل شستشوی با اسید و مواد قلیایی و غیره نیز وضع بهتری نداشت. افزایش ناگهانی مصرف بنزین به عنوان سوخت موتورهای درون سوز پیشرفت های فنی زیادی را ایجاد می نمود تا تولید بتواند جوابگوی تقاضا و مصرف باشد .
به این ترتیب می توان گفت که افزایش زیاد تعداد ماشین های سواری محرک اصلی پیشرفت سریع صنعت نفت در قرن ما است. کیفیت بنزین نیزمی بایست بهبود یابد زیرا بهبود کبفبت امکان می دهد که نسبت تراکم در موتورهای احتراق داخلی افزایش یابد و در نتیجه بازده موتور بالا رفته در میزان سوخت صرفه جویی گردد. یادآوری می شود که
که د رآن = بازده حرارتی R = نسبت تراکم
نسبت گرمای ویژه سوخت به ترتیب در فشا و حجم ثابت .
می توان گفت رقابتی میان سازندگان موتور و تولید کنندگان بنزین بوجود آمده است. البته کیفیت بنزین بهتر شده است لیکن پیشرفت صنعت ماشین سازی هنوز بهبود بیشتری را می طلبد. اکنون در مورد موتورهای اتومبیل این مسابقه تا حدی آرام شده ولی در مورد موتورهای هواپیما همچنان ادامه دارد شاید با پیشرفتهای که موتورهای جت می نماید در سالهای آینده بهبود نوع سوخت شکل دیگری به خود بگیرد. احتیاجات جدید برای بنزین موجب تغییرات زیادی در صنعت نفت گردید. چون رفع احتیاجات تنها از بنزین حاصله از تقطیر مستقیمن نفت خام میسر نبود لذا جبران کمبود بنزین از راه شکستن مولکولهای بزرگ موجود در نفت و تبدیل آنها به مولکولهای کوچکتر و سبکتر عملی گردیده به این ترتیب صنعت گراکنیگ بوجود آمد. اولین کاربرد گراکنیگ در صنعت نفت در سال 1912 به وسیلهBurton در Whiting در آزمایشگاههای Standard oilco .of Indiana صورت گفت.
نامگذاری فراورده های نفتی:
نامگذاری فراورده های نفتی داراری خصوصیات مختلف و متنوع است. مانند صنایع دیگر ،که در کشورهای مختلف همزمان و به طور موازی گسترش می یابد، در صنعت نفت نیز نامگذاری دچار بعضی بی وقتی ها و نارسائیهاست. این نارسائی گاهی به حدی می رسد که نام یک جسم معین در یک کشور به جسم کاملاً متفاوت دیگری در کشوردیگر داده می شود. مثلاً در آمریکاکلمۀ «Petroleum» مرادف «Crude Oil» به فضای نفت خام است در صورتیکه در کشورهای آلمانی به زبان همین کلمۀ Petroleum» تنها به فرآورده ای که در زبان انگلیسی«Kerosine» ( نفت چراغ) است اطلاق می گردد.
برای پذیرش یک نامگذاری یکنواخت بویژه در کشورهای انگلیسی زبان کوشش های فراوانی بوسیلۀ کانون تکنوشریست های نفت در انگلستان و ASTM در ایالات متحده و گروههای مشابه در کشورهای دیگر صورت گرفته است.
فصل اول
جستجو و تولید نفت
1-1 منشأ نفت: از نظر اینکه بررسی دوبارل منشأ پیدایش مواد معدنی، ما را در کشف و بهره برداری منابع جدید راهنمایی بسیاری می نماید از اولین روزهای استفاده از مواد نفتی دانشمندان در صدد کشف منشأ و علل پیدایش نفت برآمدند، به دو دلیل اساسی این بررسی به سهولت سایر مواد معدنی امکانپذیر نشد و میدان را برای بیان فرضیات و تئوریهای مختلف همچنان بازگذاشت. دلیل اول مربوط به خاصیت مهم نفت یعنس سیالیت آن است. اگر بررسی میکروسکوپی مثلاً زغال سنگ و تحقیق در چگونگی تشکیل طبقات مجاور معادل آن گیاهی بودن منشأ آنرا به سهولت ثابت می نماید در مورد نفت استفاده و از این روش امکانپذیر نیست زیرا سیالیت نفت احتمالاً موجب جریان ان از نقطه ای به نقطل دیگر می شود و در نتیجه از محل پیدایش خود دور می گردد.
دلیل دوم آنکه کلیۀ منابع ایدروکربور موجود در طبیعت منشأ واحدی ندارد و این موضوع موجب گراهی فراوان محققین می وشد. مثلاً درست است که متان گازی است طبیعی که همراه نفت هم هست، ولی هر گازمتانی که از زمین خارج می شود مربوط به نفت نیست چه در طبیعت این گاز به طرق مختلف تشکیل می گردد.
2-1- زمین شناسی نفت:
بطور خلاصه به این نتیجه رسیدیم که احتمالاً نفت سور از مواد و در قعر دریایی قدیم تشکیل گردیده است لکن با توجه به این که مقدار نفت در هر قسمتی از محل تشکیل نسبتاً کم است باید دلائلی جستجو شود که وجود مخازن بزرگ کنونی نفت را که درآن مقادیر زیاد نفت در مناطق نسبتاً کوچک زمین جمع شده است توصیه نماید. در مطالعه زمین شناسی نفت اصطلاح «انتقال» برای بیان علم تراکم و تجمع در یک مخزن بکار رفته که از نظر جستجوی نفت شاید مهمترین عامل به شمار می رود هر گاه قادر به درک دلائل انتقال و تنحو ۀآن باشیم به سادگی ممکن است با بررسی مراکز متحمل تشکیل نفت و مطالعه عوامل با تقریب کامنی محل مخازن فعلی نفت را حدش زد. در واقع دو مسئله باید بررسی شود.
الف- چرا همیشه نفت از منطقه رسمی و یزدانه که احتمالاً در آنجا به وجود آمده به سنگهای متلخلف ماسه سنگها و سنگهای آهی که تشکیل سنگهای مخزن را می دهد انتقال می یابد؟ بررسی این مسئله موضوع علل« انتقال نخستین» است.
ب- چرا موقعی که نفت به صخره های مخزن رسید از آب و گار جدا می شود و به این ترتیب لایه ای متمایز تشکیل می دهد که برروی آب و زیر لایه گاز قرار دارد؟ مطالعۀ این مسئل موضوع« دومین انتقال» است.
نخستین انتقال:
جوابهای مختلفی در پاسخ مسئله نخستین انتقال داده شده که بعضی از آنها بعلت نارسائی در توجیه همه جانبه مطلب نمی تواند قابل قبول باشد. عده ای مبنای انتقال را اختلاف وزن مخصوص نفت و آب دانسته و «تئوری شناور» را ابراز کرده اند. نفت از گاز سنگین تر و از آب سبکتر است و به عقیده آنها این عامل به اندازه کافی قوی است. برای اینکه مبنای عمل نخستین و دومین انتقال قرار گرفته انبار شدن گاز و سپس نفت را در بالاترین نقطۀ ممکن موجب گردد. در این وتوضیح تفاوت زیادی که میان جریان مایع در منافذ سنگها، با جدایی ساده بین مایعات با وزن مخصوص مختلف در یک مخزن باز وجود دارد نا دیده گرفته شده است. مخازن نفت کالیفرنیا به شکل یک عدسی از سنگهای درشت دامنه محاط در منطقۀ ماسه سنگهای دانه ریز است. همین موضوع موجب شده که عده ای « تئوری موشینگی» را عرضه دارند به موجب این تئوری در یک مخلوط نفت و آب مایعی که دارای کشش سطحی کمتر است( مثل نفت) تمایل بیشتری دارد به اینکه در منافذ بازتر جریان یابد در صورتی که مایع با کشش سطحی بیشتر( مثل آب) متمایل است در سنگهای دانه ریز جریان پیدا کند. آزمایشهای متعدد نظیر به فوق را به عنوان عامل اصلی انتقال نفت مردود می سازد. نظیر به دیگری که سالها مورد قبول بوده نظریه انتقال تحت تأثیرهای جریانهای زیر زینی است.
مطابق این نظریه فشار آرتزین موجب جریان تب می شود و جریان آب ذرات ریز نفت را به همرا ه خود به مخزن نفت می کشاند. ضعف اساسی نظریۀ فوق در این است که مخزن از طبقه نفوذ ناپذیری پوشیده شده که امکان عبور جریان آب را نمی دهد. لکن این مسئله را شاید بتوان این طور توجیه نمود که طبقه غیر قابل نفوذ مورد بحث پس از بوجود آمدن مخزن نفت به این شکل غیر قابل نفوذ در آمده و ابتدا امکان عبور جریان آب از آن بوده است. به این ترتیب جریان آب که همراه خود قطرات نفت را منتقل می نماید هر گاه در مسیر خود به قشری برخورد کرد که قطرات نفت را منتقل می نماید و قطرات موجود نفت در فشار موجود نتواند عبور نماید نفت می ماند و آب می گذرد و به این شکل مخزنی از نفت بوجود م یآید.
انتقال ثانوی:
حرکت سیالات درون مخزن را انتقال ثانوی می نامند. در این مورد البته اختلاف وزن مخصوص وکشش سطحی اهمیت زیاد دارد. ابعاد دانه های سنگ مخزن نیز در سرعت انتقال ثانوی موثر است. در انتقال ثانوی و در طی مدت مدید مخزن به فازهای مختلف تقسیم شده لایه های گاز و نفتو آب از یکدیگر جدا می شود و به ترتیب وزن مخصوص خود قرار می گیرد.
1-2-1- اناوع مخازن نفت( نفتگیر):
صرف نظر از نحوۀ انتقال ها و تئوریهای مختلف مربوط به آن، انبار شدهن نفت و گاز در یک قسمت از زمین مستلزم آن است که سنگ مخزن و لایه غیر قابل نفوذ روی آن به شکلی باشد که نفت و گاز قادر به عبور نباشد. در طبیعت چنین ساختمان مساعدی به اشکال مختلف می تواند وجود داشته باشد.
A-نفتگیر تاقدیسی:
این نوع نفتگیر نسبتاً ساده و نمونه های آن در طبیعت فراوان است. لایه های قشر زمین تحت فشار چین خورده به صورت تاقدیس و ناودیس در می آید. نوعی نفتگیر که در حقیقت همان نفتگیر تاقدیسی است و شکل آن تا حدی با تاقدیسهای معمولی تفاوت دارد گنبد نمکی است. طرز تشکیل این نوع نفتگیر آن است که در نتیجۀ فشار هائیکه از اطراف به لایۀ نمف در اعماق زمین دارد می آید لایۀ نمک لایه های زمین را شکافته بطرف بالا رانده می شود. و به این ترتیب در اطراف خود تشکیل مخازن نفت را امکان می دهد. چنین ستونهای نمکی ممکن است تا بیست هزار پا لایه ها را شکافد و حتی تا چهار هزار پا بالاتر از سطح زمین قرار دارد.
B- نفتگیر چینه ای: در این نوع نفتگیر یک ناهماهنگی میان لایه های زیرین لایه های فوقانی وجود دارد.
C-نفتگیر گسسته: در این مورد وجود نفتگیر نتیجه گسستگی لایه ها است.
D-نفتگیر عدسی: به علت یکسان نبودن شرایط رسوب در دریاهای قدیم قشرهای عدسی شکل در طبقات زمین وجود دارد. در طبیعت انواع دیگر نفتگیر نیز مشاهده می شود مثلاً گاهی اطراف بعضی از مخازن بوسیله لایه ای آسفالت و موم غیر قابل نفوذ شده است که ا ین لایه در نتیجهتبخیر مواد سبک نفتی از نت خام بوجود آمده است.
گاهی مشاهده می شود که چندین مخزن مختلف و حتی با فواصل قابل ملاحظه روی یکدیگر قرار دارد. نوع نفت این مخان همیشه هم مشابه نیست گاهی نفت خام پارامینی در زیر لایۀ نفت خام نفتی به دست آمده است. دورانهای زمین شناسی که نفت از آنها استخراج می شود وسیعاً متفاوت است با وجود این عملاً نفت در لایه های نسبتاً جوان یعنی در دوران سوم زمسن شناسی که عمر آن بین 10 تا 60 میلیون سال تخمین زده می شود بدست می آید.
2-1- اتکتشاف نفت:
در اوائل پیدایش صنعت نفت تنها آثار و علائم سطحی از قبیل تراوش گاز و نفت و غیره به سطح زمین جویندگان را در کشف مخازن زیر زمینی نفت کمک می کرد. اما کم کم معلوم شد که شناسایی وضع لایه ها به کشف نفت کمک موثری می نماید. از اینرو دانش زمین شناسی را به کمک گرفتند. از خواص فیزیکی و شیمیایی لایه ها استفاده شد و بدین ترتیب روشهای ژئو فیزیکی و ژئوشیمی هم در عمل اکتشاف بکار رفت. لکن هم اکنون نیز با پیشرفتهای فراوان علمی هنوز آثار و علائم سطحی کمک زیادی در پیدایش منابع زیر زمینی می نماید.
اکتشاف به کمک زمین شناسی:
زمین شناسی به ما می آموزد که آیا شکل و وضع لایه های زیر زمینی در محل مود نظر برای تشکیل نفتگیر مناسب هست یا خیر؟ در صورتی که مناسب تشخیص داده شد به جستجوی مخازن زیرزمینی نفت پرداخته می شود. از این قرار مبنای کار تهیه نقشه ای از لایه های زیر زمینی است. یکی از بهترین طرق تهیه نقشۀ عکسبرداری هوایی است که امروزه به زمین شناسی کمک فراوان می نماید.
در این طریق عکسبرداری هواپیمای حامل دوربین خودکار در ارتفاع ثابت با سرعت یکنواخت حرکت می کند و دریچۀ دوربین عکسبرداری به وسیلۀ دستگاه خودکار پیاپی و منظم باز شده عکسبرداری می نماید. عکسهایی که به این نحو تهیه می شود زیر دوربین مخصوصی بنام (STEREOSCOPS) برجسته نشان داده می شود و به این ترتیب وضع برآمدگیها و حتی نوع لایه ها و عمق زوایای آن تشخیص داده می شود از روی خصوصیات عکس ها نقشۀ زمین شناسی تهیه می گردد. با نقشه هائیکه بدین نحو تهیه می شود سریع تر از بسیاری از وسایل دیگر می توان نقاطی را که باید بررسی های دقیق در آنها صورت گیرد و همچنین حدود و ساختمان اقسام لایه ها را معلوم نمود. در این مرحله از چاههای کم عمق دستی آزمایشی نیز برای تشخیص وضع لایه ها استفاده می شود. از نظر اینکه در طی سالهای قمادی و به علل عوامل جدی سطح زمین اکثر از قری بی کشل پوشیده می شود که شکل حقیق چین خوردگی ها و لایه ها را از نظر پوشیده می دارد گاهی روش عکسبرداری تنها برای شناسایی قشرها کافی نیست در این صورت از روشهای ژئوفیزیکی و ژئوشیمی به این منظور استفاده می شود.
1-3-1-روشهای ژئوفیزیکی:
الف- روش ثقل سنجی:
با این روش می توان به کمک دستگاه مخصوص تغییرات قوۀ ثقل زمین را در نقاط مختلف انداه گرفت و به این ترتیب تا حدی وضع لایه های مختلف را معلوم نمود.
ب- روش لرزه نگاری:
با ایجاد زمین لرزه مصنوعی ارتعاشاتی به اعماق زمین فرستاده می شود و با مطالعه امواج انعکاسی و یا انکساری وضع طبقات زیر زمینی را بررسی می نمایند.
از نظر اینکه سرعت امواج در لایه های مختلف متفاوت است( هر چه لایه متراکم تر باشد سرعت امواج بیشتر است) روش لرزه نگاری می تواند اطلاعاتی البته به شکل محدود از وضع لایه ها به دست دهد.
ج- روش مغناطیسی:
روش مغناطیسی بر مبنای بررسی جهت و شدت میدانهای مغناطیسی قرار دارد. برای این منظور از دستگاهی به نامMAGNETO METER استفاده می شود. چون در قشر زمین مقداری مواد آهنی وجود دارد و نیز چون ساختمانها و گستگی ها ی متعدد وضع لایه ها را نسبت به سطح زمین تغییر می دهد و اگر خواص مغناطیسی برخی از این عوامل مجتمعاً و یا منفرداً مانع از انطباق نصف النهار مغناطیسی بر نصف النهعار جغرافیایی می شود. تفاوت حاصل را اختلاف مغناطیسی می نامند. اگر شدت متوسط میدان مغناطیسی ناحیه وسیعی را شدت عادی آن ناحیه تلقی کنیم و آنرا مأخذ مقایسه قرار دهیم در این صورت انحراف از این شدت متوسط نشانۀ تغییر خواص مغناطیسی و یا تغییر وضع ساختمانی لایه ها است.
د- روش الکتریکی:
روش الکتریکی بر میپبنای اندازه گیری مقاومت مخصوص زمین در مقابل امواج الکتریکی در ایستگاههای مختلف قرار دارد. برای شناسایی وضع لایه ها از روش های مختلف دیگر نیز مانند زیرین شناسایی (Palantology) استفاده می شود. این روش آثار و بقایای حیوانات و گیاهان دورانهای گذشته را در سنگها مورد بررسی قرار دادهع با تشخیص عمنر آنها زمان و قدمت تشکیل لایه های زمین را معلوم می سازد.
2-3-1- روش ژئوشیمی:
بطور ساده ژئوشیمی علمی است که به طور کلی از شیمی زمین و به طور اختصاصی از مواد متشکۀ آن صحبت می کند. ژئوشیمی در عین حال هم به لحاظی محدودتر و هم از نظری مبوط تر از زمین شناسی است. ژئوشیمی از توزیع و حرکت مواد شیمیایی در داخل زمین در زمان و مکان بحث می کند. Goldschmidt ژئوشیمی را به این ترتیب تعریف می نماید. اولین نقش ژئوشیمی از یک طرف اندازه گیری کمی ترکیب زمین و مواد متشکۀ آن است و از طرف دیگر کشف قوانینی که توزیع هر یک از مواد را در زمین کنترل می نماید. برای حل این مسائل ژئوشیمیست احتیاج به یک مجموعۀ قابل درکی از ارقام حاصله تز تجزیۀ مواد روی زمین مثل سنگها، آبها و اتمسفر دارد. ژئوشیمیسات همچنین از آنالیز سنگهای آسمانی و اعداد بدست آمده از علوم ستاره شناسسی روی ترکیب اشیأ آسمانی و اعداد ژئوفیزیکی روی طبیعت قسمت داخلی زمین استفاده می نماید. اطلاعات با ارزشی نیز از آزمایشگاهی مواد معدنی و در نتیجه حد سیتاتی در زمینه شکل تشکیل و شرایط تثبیت آنها بدست می آید.
هدفهای اصلی ژئوشیمی را می توان به شکل زی خلاصه نمود:
1- اندازه گیری نسبی و مطلق فراوانی مواد و ایزوتوپها در زمین
2- بررسی توزیع و مهاجرت هر یک از مواد در قسمتهای مختلف زمین ( اتمسفر، ایدروسفر، پوسته و غیره) و در مواد معدنی و سنگها بر اساس کشف اصول حاکمه بر اینم توزیع و مهاجرت.
4-1- حفاری:
اگر نفت به صورت دریاچه ای بزرگ در زیر زمین وجود داشت، کاربرای استخراج کنندگان آن بسیار آسانتر بود. اما متاسفانه این گونه نیست. نفت در سوراخ ها و خلل و فرج انواع بخصوصی از سنگها قرار دارد. درست شبیه به آبی که در داخل یک قطعه اسفنج قرار می گیرد. سنگهای متخلخل حاوی نفت باید توسط سنگهای نفوذ نا پذیر دیگر احاطه شده باشد. در غیر اینصورت نفت از درون سنگ ها بیرون می آید. و به سطح زمین نفوذ م یکند. برای تشخیص محل نفت لازم است که:
1- محل درست سنگهایی که زمانی بستر دریاهای ما قبل تاریخ را تشکیل می داده است. شناسایی شود.
2- موقعیت صحیح تله های نفتی واقع در دل این سنگهای نفوذ نا پذیر یقیین شود
بدیهی است تله های نفتی از سطح زمین قابل مشاهده، نیست چرا که هزاران فوت، پایین تر از سطح زمین قرار دارد. بررسی های زمین شناسی با وجود تمام وقتی که می شود تنها امکان وجود مخازن را پیش بینی می کند. برای اطمینان به وجود نفت تنها وسیله حفر چاه است.
حفاری برای استخاج نفت:
عملیات حفاری مانند عملیات اکتشاف کاری پر هزینه و وقت گیر است. لذا تا زمانی که متخصصین زمین شناسان و لرزه نگاری مشترکاً در مورد نقطۀ مناسب برای حفاری به توافق نرسیده اند، کل حفاری در محل مستقر نمی شود. در عملیات حفاری از روش چرخشی(Ratary) استفاده می شود.
ممکن است حفر چند اینچ در داخل نگ، ساعت ها بطول انجامد. برای این کار از مته های ویژه حفاری استفاده می شود. معمولاً در صنعت حفاری از انواع مختلف کته کمک گرفته می شود و در نوک بعضی از این مته ها، الماس صنعتی بکار می رود. طرز کار مته ها شبیه مته های معمولی است که برای سوراخ کردن فلزات و چوب بکار م یرود، با این تفاوت که مته های حفاری ابعاد بسیار بزرگتری دارد مته حفاری به انتهای یک لوله 9 متری فولادی به نام « لوله حفاری» که معمولاً 5/11 سانتی متر قطر دارد و متصل می شود. این لوله نیز به نوبۀ خود به یک «لوله کارگر»(kelly) که یک لوله تو خالی با مقطع چهار گوش است، وصل می گردد در داخل یک حفره چهار گوش در روی« صفحه دوّار»(rotany table) قرار می گیرد. عملیات حفاری بوسیلۀ چرخش صفحۀ دوار که لوله کارگر دو رشته لوله های حفاری را می چرخاند. انجام می پذیرد. هنگامیکه مته به اندازه طول لوله حفاری زمین را شکافت و پایین رفت رشته لوله های حفاری بلاقی می آید و یک قطعه لولخ دیگر به سر مته اضافه می شود. با پیشرفت کار و عمق تر شدن حفاری لوله های اضافی به سر مته افزوده می شود. در جریان حفاری دیر یا زود، مته کند می وشد، برای این کار، به جای آنکه تمامی لوله های 9 متری حفاری تک تک بیرون آورده شود، برای جلوگیری از اتلاف وقت هر بار سه قسمت از لوله به همراه یکدیگر برداشته می وشد که جمعاً 27 متر طول دارد. به همین دلیل برج حفری باید تا به آن حد بلند ساخته شود که بتوان چنین لوله هایی را به آن بست یا به بدنه داخلی دکل تکیه داد. کافی است تصور شود مته ای که حدود 3000 متر در داخل زمین فروریخته است نیاز به عرض کردن داشته باشد. به این ترتیب نزدیک به 3 کیلومتر لولّ حفاری باد بالا کشیده شده و در سطح زمین، هر بار 27 متر از طول آن باز و به دکل تکیه داده شود. اما اسن، تنها از کار است. پس از اینکه مته عوض شد لوله ها باید دوباره به یکدیگر متصل و به داخل چاه فرستاده شود. تمام این کارها در طول چند ساعت انجام می شود.
معمولاً مته هایی که در خانه ها مورد استفاده قرار می گیرد. آنقدر سریع داغ می وشد که لازم می گردد بلافاصله کار را متوقف کرد تا مته خنک شود. واضح است که این روش برای سرد کردن مته ای که هزاران متر به اعماق زمین فرو رفتته است مثر نیست. به همین جهت از نوعی گِل شیمیایی مخصوص برای خنک کردن مته استفاده می شود. این گل از داخل لوله حفاری و لوله کارگر به طرف پایین پمپاژ می گردد. گل خنک کننده با سرعت زیاد در مجاورت دندانه های مته قرار می گیرد و به هنگام بازگشت به بالا کار مهم دیگری هم انجام میدهد، یعنی تکه های خرد شده سنگ را با خود به بالا حمل می کند. این تکه سنگها برای زمین شناسان و مطالعات بعدی آنان اهمیت فراوان دارد. نوع و جنس این سنگها که از اعماق زین بالا آورده می شود نشان می دهد که عملیات حفاری در چه شرایط و موقعیتی انجام می پذیرد این گِل خنک کننده که از ترکیب موادگران قیمتی تهیه می شود در اندود کردن دیوارۀ چاه حفر شده نیز نقش مهمی دارد . در مرحلۀ بعد دیوارۀ چاه در برابر فشار نفت یا گازی که ممکن است یکباره و پیش از خاتمه عملیات تا عمق مناسب، فوران کند محافظت به عمل می آید. معمولاً دربارۀ عمقی که برای رسیدن به نفت لازم است حفر شود. تصور روشنی در ذهن متفکران وجود نداد. یکی از بهترین راهها برای پی بردن به این موضوع کشیدن یک مثلث متساوی الساقین به ارتفاع 4 سانتی متردر بالای یک برگ کاغذ است که می تواند نمایی از یک سکوی حفاری باشدکه معمولاً 49 متر ارتفاع دارد.
در قاعده این مثلثل انسانی را با قدو قامت مناسب با نمای سکوی حفاری و مثلث متساوی الساقین رسم شده. رسم می کنیم. پس از آن از مرکز قاعده خطی به ضخامت کمتر از اینچ به پائین می کشیم که نمایشگر چاه حفر شده است. حالا برای نشان دادن عمق چاه مثلاً 3050 متر طول خط رسم شده چقدر باید باشد؟ برای حل این مسأله احتمالاً طول کاغذی که در حال رسم شکل بر روی آن هستیم برای نشان دادن عمق چاه کافی نخواهد بود. بعضی چاه ها در برابر این مقدار عمق دارند. رسم این نمودار را می توان با کار یک دندانپژشک بر روی یک دنداد مقایسه کرد در حالی که این دندان نمودار یک زمین فوتبال باشد. از بدشانسی حفاران، غالباً طبیعت، نفت را در اعماق زمین مناطق صلب العبوری چون جنگل ها، بیابان ها و باتلاق ها پنهان می کند. به اسن ترتیب انتقال ماشین آلات و تجهیزات عظیم حفاری به این نقاط، خود به عملیاتی بسیار گسترده و شکل نیاز دارد. گاهی با هزینه ای بسیار زیاد مثلاً نزدیک به دو میلیون دلار – چاهی حفر می شود ه به نفت نمی رسد. همچنین در پایان یک برنامه وسیع حفاری ممکن است مقدار نفت بدست آمده نتواند هزینه های صرف شده برای عملیات را توجیه کند. پول فراوان و نیروی انسانی زیادی به هدر رفته است و عملیات باید دوباره در نقطه ای دیگر آغاز شود. فراموش نکنیم که زمین شناسان وئ لرزه شناسان تنها به ما گفته بودند: در این نقطه احتمالاً نفت وجود دارد. آنان هیچ وقت اظهار نکرده بودند که « اینجا ا بشکافید، حتماً به نفت خواهید رسید.»
فصل دوم
ترکیب شیمیایی نفت خام و فراورده های نفتی
2-1- ترکیب شیمیایی نفت خام:
نفت خام به شکلی که در طبیعت وجود دارد مخلوطی از تعداد بیشماری ایدروکربور است. در این مخلوط از ساده ترین ایدروکربورها یعنی متان تا ایدروکربورهای با 60 اتم کربن و بیشتر وجود دارد. برشهایی از نفت با حدود جوش بسیار کوچک بخصوص در قسمتهای سنگین نفت شامل مقدار زیادی مواد مختلف است. پیچیدگی مواد نفتی گاهی جیرت انگیز است. با توجه به اینکه در نفت خام ایدروکربورهای اشباع نشده فراوان وجود دارد و از طرف دیگر نفت حاوی مواد دیگری غیر از ایدروژن و کربن از قبیل گوگرد و اکسیژن و ازت نیز می باشد پیچیدگی آن آشکار تر می گردد. از این نظر مشاهده می شود که مقدار و مواد شیمیایی موجود در نفت خام بی اندازه زیاد است. بر خلاف «روغنهای چرب» نفت دارای مقدار کمی مواد حاوی اکسیژن است. و بنابراین قسمت اعظم نفت صابونی نمی شود فرق اساسی نفت با سوختهایی از قبیل زغال سنگ ولین نیت(Lignite) و غیره صرف نظر از انکه این طبیعتاً مایع نیست در آن است که نفت پس از گرم کردن تبدیل به مایعی یکنواخت می شود و تقریباً بطور کامل در اکثر حلالهای آلی مانند بنزین و سولفورکربن(CS)حل گردد. از طرف دیگر نفت پس از احتراق مقدار جزئی از خود خاکستر باقی می گزارد. نفت ماده ای است که از نظر شکل ظاهری نیز انواع مختلف می تواند داشته باشد. نفت های خام سبکی وجود دارد که رنگ آن زرد کمرنگ بود، مثل آب رقیق است. نفت های خام مختلف که از سوماترا(اندونزی) بدست می آید از این قبیل است در عین حال نفت خام سیاه رنگ و غلیظی مثل نفت مکرسیک هم وجود دارد. مقداری از نفت های خام بعلت دارا بودن موادی که آنها را «موم پارافینی» می نامیم در درجه حرارت معمولی نیمه جامد و گاهی به کلی جامد است در مواقعی که این مومهای پارافینی در نفت وجود نداشته باشد نفت با وجود ویسکوزیته زیاد روانی خود را کاملاً حفظ می نماید. از نظر بو، نیز نفت های خام با یکدیگر تفاوت کلی دارند. بعضی نفت ها مانند نفت های مختلف ایران دارای بوی شدید اسیدسولفوریک است. نفت های خام اندونزی که مواد گوگردی ندارد دارای بوی نسبتاً مطبوع بوده بوی بنزین خالص می دهد. تفاوت در مشخصات ظاهری مشخص ترکیب شیمیایی نفت خام در است و در نتیجه روشهای مختلفی را در نوع پالایش و تولید فراورده ها ایجاب می نماید. گروه های مختلف ایدروکربورهای موجود در نفت عبارت است از : ایدروکربورهای اشباع شدۀ زنجیری ( پارافینی) اعم از زنجیری ساده و یا زنجیری شاخه دار (ایزوپارافینی) به فرمول عمومی ، ایدرو کربورهای اشباع شدۀ حلقوی ( نفتی) به فرمول عمومی که ساده ترین اعضأ آن گروه سیکلونتپان و وسیکلوهگزان می باشد، ایدروکربورهای اشباع نشدۀ حلقوی ( معطره) که فرمول عمومی آنها و معروفترین و ساده ترین عضو آن بنزین است. برای نمونه های دو حلقه ای و سه حلقه ای و چند حلقه ای آن می توان از نفتالین، انتراسن و فنانترن نام برد. و بالاخره ترکیبات پیچیده تر که اکثر، مجموعه ای از انواع مختلف ایدروکربورهاست. ایدروکربورهای اشباع نشدۀ زنجیری( الفینی) در نت های خام شناخته شده دیده نشده است درصد گروههای مختلف ایدروکربورها طبیعتاً در نفت های خام متفاوت است. با افزایش تعداد اتم کربن در مولکول خواص اعضأ گروههای مختلف ایدروکربورها تغییر می نماید. مهمترین این خواص کم شدن فراریت ایدروکربورهاست که از همین خاصیت در مهمترین روش تفکیک یعنی تقطیر جزء به جزء استفاده می شود. از ایدروکربورهای پارافینی متان، اتان، پروپان بوتان، ایزوبوتان و دی متیل پروپان در درجه حرارت و فشار معمولی بخار است.
در گروه نفتن ها نیز سیکلوپروپان ویتل سیکلوپروپان و سیکلوبوتان در شرایط معمولی گازی شکل است لکن در گازهای نفتی شناخته شده مفدار زیادی از ایدروکربورهای فوق وجود ندارد. از خصوصیات گروههای مختلف ایدروکربورها وجود ایزومرهای مختلف آنهاست. تقطیر صنعتی تنها قادر است ایدروکربورهای سبک را به طور خالص تفکیک نماید به همین دلیل است که ایدروکربورهای سبک اهمیت زیادی در تولید مواد مصنوعی جدید پیدا کرده است.
1- برای حلقه های شش وجهی
مواد نفتی سنگین حتی آنها که دارای حدود جوش کوچکی است شامل مقدار زیادی از ایزومرهای همردیف می باشد. با تغییر مقدار اتم کربن در مولکول ایدروکربورها نه تنها نقطه جوش بلکه سایر خصوصیات چون وزن مخصوص ، ضریب انکسار، نقطه انجمار، حلالیت در حلالهای مختلف و غیره نیز تغییر می نماید. بر مبنای همین تغییرات است که روش های مختلف تکفیک بنا نهاده شده مثلاً تفاوت درجه حلالیت مبنای روش تکفیک به وسیلۀ تبلور و استخراج است. علت اینکه نفت های خام مربوط به مناطق مختلف دارای خصوصیات مختلف است از یک نوع ایدروکربور بیش از نفت خام دیگر داشته باشد. مثلاَ نفت های خام اندونزی دارای مقدار زیادی ایدروکربورهای معطره است و نفتهای پنسیلوانیا ( مخصوصاً مربوط به منطقۀAppalochian) دارای مقدار نسبتاً کمی ایدروکربورهای معطره و مقدار زیادی ایدروکربورهای پارافینی است. در درج ۀ دوم اختلاف ظاهری را می توان نتیجۀ توزیع فیزیکی ایدروکربورها دانست. به این معنی که یک نفت خام حاوی درصد بیشتری ایدروکربورهای سبک است ( ایدروکربورهایی که تعداد اتم کربن آنها در مولکول کم است) و بعضی دیگر دارای درصد بیشتری ایدروکربورهای سنگین و مقدار کمتری ایدروکربورهای با نقطه جوش پایین می باشد. دو عامل یعنی ترکیب شیمیایی و توزیع فیزیکی معرف مشخصات یک نفت خام است و در بسیاری موارد می تواند مشخص قابلیت استعمال آن برای منظورهای مختلف نیز می باشد.
عملاً کلیه نفت های خام حاوی ترکیبات گوگردی و اکسیژن دار و ازت دار است درصد این مواد در نفت خام معمولاً خیلی کم و در مناطق مختلف جهان و حتی نفت های حاصله از مخازن یک میدان نفتی متفاوت است. نمونه ایدروکربور کاملاً خالص نفت نپسیلوانیا که دارای 98-97% ایدروکربور می باشد و نمونه ناخالص آن نفت سنگین مکزیکو یا میسی سی پی است. که حاوی تنها 50% ایدروکربور است. البته حتی نفت حاوی 50% مواد غیر ایدروکربور دارای اکثر خصوصیت ایدروکربورها می باشد. زیرا مولکولهای این مواد تنها دارای یک و احتمالاً دو عامل غیر از کربن و ایدروژن است. مواد غیر ایدروکربور معمولاً در جزء سنگین، و به عبارت دیگر در قسمتی از نفت خام که نقطۀ جوش آن بالاتر است جمع می شود. مقدار کربن و ایدروژن در یک نفت خام ثابت می ماند. نسبت درصد ایدروژن معمولاً بین 83 و 87 و کربن میان 11 و 14 تغییر می نماید. نسبت میان کربن و ایدروژن در اجزأ سبک و سنگین نفت متفاوت است یعنی هر چه محصولات نفتی سنگین تر شود نسبت بالا می رود. دلیل آنرا می توان این طور بیان کرد که محصولات سنگیتن تر حاوی مقادیر بیشتری ایدروکربورهای معطره چند حلقه ای و نیز ایدروکبورهای چند حلقه ای اسباع شده می باشد.
2-2-ترکیب شیمیایی فراورده های نفتی
1-2-2- مشتقات ایدروکربور نفت طبیعی:
معولاً ترکیب فراورده های حاصله از نفت طبیعی به علاوۀ مواد حاصله از واحدهای تولیدی مانند کراکینگ کاتالیسی و گرافیک حرارتی، تبدیل،الکیسلاسیون، ایزومراسیون و پلی مریزاسیون به عنوان ترکیب شیمیایی فرآورده های نفتی مورد بررسی قرار می گیرد. زیرا مواد موجود در فراورده هایی که از دستگاههای فوق بدست می آید اکثراً یا در نفت طبیعی وجود ندارد و یا مقدار آها بسیار نا چیز است. تخمین زده می شود که تقریباً60% از مواد موجود در بنزین موتور از مولکولهایی است که در نفتطبیعی وجود ندارد و تازه عدد خیلی کمتر از واقع به نظر می رسد. در این بخش ترکیب شیمایی فراورده های خام یعنی فراورده هایی که مستقیماً از نفت خام بدست می آید مورد بررسی قرار گرفته است.
الف- بنزین: برشی از نفت است که حدود جوش آن تقریباً بین 60 تا 180 درجه سانتیگراد می باشد. تقریباً کلیۀ اعضأ ایدروکربورهای پارافینی و نفتنی، سیکلونپتان و سیکلوهگزان ها با نقطۀ جوش پایین تر از 132 درجه سانتیگراد و معطره های با نقطۀ جوش با بیشتر از 180 درجه سانتیگراد را در بنزین حاصله از نفت اکلاهما و پونکاسیتی شناخته اند. تنها مقدار کمی از پارافین های شاخه دار ئ اکلیل سیکلو نپتانها پیدا نشده و آن هم به این علت بود، که احتمالاً مقدار آنها بسیار ناچیز است. می توان این طور استنباط نمود که در فرآورده های سنگین تر از بنزین نیز همین ترتیب وجود دارد. بدین معنی که تمام ایزومرهای ممکن است سری ها وجود دارد لکن مقدار آنها اکثرکم یا ناچیز است در هر صورت حقیقت آن است که قسمت اعظم یک فراورده فقط از مقدار محدودی مادۀ شیسمیایی تشکیل شده است. بنزین هائیکه مستقیماً از نفت بدست می آید ( بنزین خام) از نظر ساختمانی بیشتر بستگی به نوع نفت دارد. بنزینی که از نفت خام پنسیلوانیا بدست می آید از نظر پرافین ها غنی است( هم نرمال و هم شاخه دار) و بنزینی است که از منابع کالیفرنیا وساحل خلیج( خلیج مکریو) بدست می آید حاوی مقدار بیشتری سیکلو پارافین می باشد. چکیده های سبک با درصد معطره بالا ( بیشتر از 20%) از بعضی نف

گزارش کارآموزی - پالایشگاه نفت کرمانشاه

اختصاصی از فی موو گزارش کارآموزی - پالایشگاه نفت کرمانشاه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)تعداد صفحات:50

فهرست مطالب
عنوان صفحه
تاریخچه 1
پیش گفتار 5
کلیاتی راجع به نفت 9
نام گذاری فرآورده های نفتی 14
فصل اول: جستجو و تولید نفت 16
1-1- منشأ نفت 16
2-1- زمین شناسی نفت 16
1-2-1- انواع مخازن نفت 19
3-1- اکتشاف نفت 21
1-3-1- روش های ژئوفیزیکی 23
2-3-1- روشهای ژئوشیمی 24
4-1- حفاری 25
حفاری برای استخراج 26
فصل دوم: ترکیب شیمیایی نفت خام فرآورده های نفتی 31
1-2- ترکیب شیمیایی نفت خام 31
فهرست مطالب
عنوان صفحه
2-2- ترکیب شیمیایی فراورده های نفتی 36 1-2-2- مشتقات ایدروکربور نفت طبیعی 36
الف- بنزین 36
ب – نفت چراغ، نفت گاز 37
ج- روغن ها 38
2-2-2- مشتقات غیر ایدروکربورنفت طبیعی 41
الف- ترکیبات گوگردار دار 41
ب – ترکیبات اکسیژندار 42
ج- ترکیبات ازت دار 43
د- ترکیبات فلز دار 43
فصل سوم- مشخصات شیمی فیزیکی ایدروکربوهای خالص
و برشهای نفتی 45
1-3- کلیات 45
2-3- نقطه جوش متوسط برشهای نفتی 46

فهرست مطالب
عنوان صفحه
3-3- عامل تشخیص KUOP 47 1-3-3- ایدروکربورهای خالص 47
2-3-3- برشهای نفتی 47
5-3- فشار بخار 48
1-5-3- ایدروکربورهای خالص 48
2-5-3- برشهای نفتی 48
3-5-3- مخلوط ایدروکربورها 48
فصل چهارم
آزمایشهای انجام شده 50

دانلود مقاله بررسی و مطالعه مسائل جغرافیای سیاسی و امنیتی استان کرمانشاه

اختصاصی از فی موو دانلود مقاله بررسی و مطالعه مسائل جغرافیای سیاسی و امنیتی استان کرمانشاه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

موضوع امنیت سیاسی و امنیت ملی از جمله موضوعات مهم و حیاتی برای هر کشوریست. در این راستا و برای دستیابی به امنیت ملی و امنیت سیاسی همه جانبه ، بایستی به طرح مسئله در ابعاد کوچکتر پرداخت که بحث جغرافیای سیاسی و امنیتی مناطق و استان ها این جا منشاء می گیرد.
وقتی ما بتوانیم تمام مولف های امنیتی و عوامل سیاسی هر منطقه را به صورتی مجزا بررسی نمائیم، باعث می گردد که بتوانیم به یک الگوی درست و منطبق با هر استان دست پیدا کنیم. لذا داشتن یک الگوی صحیح و درست سیاسی، امنیتی یعنی رسیدن به یک ثبات سیاسی و امنیتی پایدار.
از طرفی دیگر استان کرمانشاه منطقه ایست استراتژیکی و مهم، که می توان آن را سرحد سکونت قوم ایرانی از غیر ایرانی دانست. وجود قومیت های مختلف از جمله کردها در این سو و آن سوی مرز استان کرمانشاه، فقر، بیکاری، درگیرهای و اختلافات مرزی باعث شده این منطقه گریبانگیر مشکلات و درگیرهای عدیده ای چه در داخل و چه در خارج مرز گردد که می توان به جنگ ایران و عراق و تأثیر آن در استان کرمانشاه اشاره نمود.
لذا شناخت مؤلفه ها و توانمندیهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و نظامی منطقه و برنامه ریزی درست می تواند باعث کاهش این تنش ها و درگیرها گردیده و از انتقال آن به سایر نقاط کشور جلوگیری کرد. با توجه به اینکه کشورهای استعماری در منطقه به دنبال رخنه در سیاست، امنیت و اقتصاد کشورمان بوده و هستند، را نا امید و مأیوس سازیم.

1- 2- ضرورت و اهمیت مطالعه:
همانطوریکه در بخش طرح مسئله بیان نمودم علت انتخاب موضوع جغرافیایی سیاسی و امنیتی استان کرمانشاه، پی بردن به یک سری زیر ساخته هایی است که در بعد سیاسی و بعد امنیتی استان تأثیر داشته و باعث ثبات و بی ثباتی سیاسی و امنیتی استان می گردد.
این زیر ساخته ها یا به عبارتی عوامل امنیت به پنج گروه تقسیم می گردد: امنیت اقتصادی- امنیت نظامی- امنیت سیاسی امنیت فرهنگی، اجتماعی و امنیت زیست محیطی.
اینجانب جهت بیان ضرورت و اهمیت مطالعه جغرافیای سیاسی و امنیتی استان کرمانشاه به یکی از این عوامل اشاره نموده و ضرورت و اهمیت مطالعه را تشریح می نمایم. یکی از عوامل امنیت که در بالا ذکر نمودیم امنیت اقتصادی است که این عامل خود دارای زیر مجموعه هایست، یکی از این زیر مجموعه های عامل اقتصادی در مناطق مرزی ، وجود و یا ایجاد بازارچه های مرزیست که می تواند نقش و تأثیر به سزایی در ثبات امنیتی و سیاسی منطقه داشته باشد.
لذا تأثیر این عامل با توجه به حجم بالای بیکاری به لحاظ عدم سرمایه گذاری در این بازارچه های باعث گردیده که حداقل توانسته تا حدودی مشکل بیکار ی را رفع نمایدبرای مثال: پرویز خان در مرز خسروی- بزرگترین مرز زمینی صادر کننده کشور حدود 2000 نفر به عنوان کارگر این بازارچه مشغول کار هستند که به طور حتم با بسته شدن این بازارچه علاوه بر بیکار شدن این افراد بیش از سه هزار نفر نیز به طور غیر مستقیم آسیب خواهند دید. از طرف دیگر در حال حاضر بخش زیادی از کالاهای مورد نیاز کشور عراق ازاین مرز به داخل این کشور ترانزیت می شود و مسدود شده آن امکان استفاده دیگر کشورهای منطقه از جمله ترکیه را از بازار مستعد عراق را به ضرر تجار و بازرگانان ایرانی فراهم خواهد کرد.
امنیت استان های مرز هم جواور با عراق (پنج استان خوزستان- ایلام- کرمانشاه- کردستان- آذربایجان غربی) نیز در چارچوب اصل و قاعده فوق تابعی از امنیت ملی ایران در حوزه امنیت داخلی و خارجی است لذا امنیت استان های مرزی ترکیبی از متغیر های موجود در چهار حوزه ذیل است:
1- متغیرهای امنیتی درون استانی
2- متغیرهای امنیتی بین استانی
3- متغیرهای امنیتی در سطح ملی
4- متغیرهای امنیتی در سطوح منطقه ای و فرا منطقه ای.
نکته مهم در این میان جایگاه تجارت مرزی در رشد و توسعه مناطق مرزی و به تبع آن تقویت امنیت این مناطق است. در شرایطی که پنج استان مرزی غرب و جنوب غربی کشور در جریان جنگ تحمیلی دچار خسارات سنگینی شده و بسیاری از زیر ساخت های اقتصادی آن ها تخریب شده است، هنوز به صنایع و سرمایه گذاران انگیزه و رغبت کافی را برای استقرار در این مناطق دارند و نه کشاورزی و دامداری آلوده به مین و خطرآن هاکفاف معیشت شان رامیدهد.درچنین شرایطی مردم ساکن در مناطق مرزی راه بیشتر روی ندارند یا باید به سمت قاچاق و فعالیت های غیر قانونی بروند یا به سمت تجارت مرزی قانونمند. به طبیعی بسیاری از مردم مناطق به این دلیل که ایرانی اند و تابع قانون و هم به این دلیل که فعالیت تجاری قانونی با آرامش بیشتر و خطر کمتر همراه است تمایل دارند تجارت مرزی قانونمند ی را انجام دهند.
ایجاد بازارچه های مرزی در سالهای گذشته و نقش مفید و مؤثر آن ها در جذب مردم به فعالیت تجاری و اقتصادی قانونمند باعث شد بسیاری از مردم این مناطق کار در بازارچه ها را حتی با درآمد اندک و غیر مستمر، مبنای زندگی و معیشت خود قرار دهند.
در واقع بازارچه هم کمک میکندمردم منبع درآمدی برای معیشت خود بیابند واز سر معیشت به سمت قاچاق نروند و هم به گرایش مردم به سوی تجارت مرزی، به طور منطقی گرایش به سوی قاچاق و عبور و مرور غیر قانونی از مرز کاهش یابد و زمینه تقویت امنیت کوتاه مدت و دراز مدت نیز فراهم شود زیرا در کوتاه مدت، عبور و مرور غیر مجاز و درگیریهای ناشی از آن کاهش می یابد و در دراز مدت نیز مردم مناطق مرزئی به سکونت در مرز پایبندتر می شوند که این یکی خود مبنا و رکن دفاع در برابر تهدیدات خارجی و در آمایش سرزمین مناطق مرز ی است.

1- 3- محدوده مورد مطالعه
استان کرمانشاه با مساحتی حدوداً 24361 کیلومتر مربع و تقریباً 5/1 درصد از کل مساحت کشور ایران و در غرب آن بین 33 درجه و 40 دقیقه تا 35 در جه و 11 دقیقه عرض شمالی و 45 در جه و 24 دقیقه تا 48 درجه طول شرقی نسبت به نصف النهار گرینویچ قرار دارد.
این استان از شمال با استان کردستان، از شرق با استان همدان، از جنوب شرق و جنوب با استان های لرستان و ایلام، و از غرب با کشور عراق محدود می گرددو کر مانشاه در بشترین طول و عرض خود به ترتیب حدود 200 و 122 کیلومتر است.
ارتفاع استان کرمانشاه از سطح آب های آزاد 1420 متر فاصله هوایی آن تا تهران 413 کیلومتر است. این استان دارای 14 شهرستان به نام های: اسلام آباد غرب- دالاهو- سنقر- صحنه- کنگاور- هرسین- پاوه- جوانرود- روانسر- ثلاث باباجانی- گیلانغرب- سرپل ذهاب- قصر شیرین و کرمانشاه می باشد. دارای 28 شهر، 29 بخش و 85 دهستان می باشد.

1- 4- اهداف اصلی مطالعه
بررسی و مطالعه مسائل جغرافیای سیاسی و امنیتی استان کرمانشاه

1- 5- سئوالات تحقیق
1- آیا تحولات کشور عراق می تواند باعث به وجود آمدن تحولاتی در مرزهای غربی ایران شود؟
2- آیا ارتباط و اتصال مجدد استان کرمانشاه در بعد اقتصادی با کشور عراق می تواند تأثیری در رونق اقتصادی داشته باشد؟
3- آیا شناسایی مؤلفه های امنیتی در برنامه ریزی های کلان در سطح منطقه می تواند نقش اساسی داشته باشد؟

1- 6- فرضیات تحقیق
1- با توجه به تحولات عراق به نظر می رسد که مرزهای غربی ایران دچار تحولاتی شود.
2- ا حتمالا" ارتباط و اتصال مجدد استان کرمانشاه با کشور عراق در بعد اقتصادی تأثیر مهمی در رونق اقتصادی استان دارد.
3- شناسایی مؤلفه های امنیتی در برنامه ریزیهای کلان در سطح منطقه نقش اساسی دارد.

1- 7- روش شناسی تحقیق :
الف: مطالعات کتابخانه ای
ب: طبقه بندی اطلاعات جمع آوری شده
ج : مطالعه و تجزیه و تحلیل

-8-1پیشینه تحقیق :
درباره امنیت و زیر مجموعه های آن تحقیقاتی صورت گرفته و در کتب دیگر از جمله کتاب کرمانشاهان وتمدن دیرینه آن نیز در باره سیاست و امنیت در کرمانشاه مطالبی و جود دارد ولی بااین عنوان و به صورت تخصصی پیشینه ای ندیدم.

1- 9- ساختار تحقیق :
این تحقیق در 5 فصل تدوین شده است
فصل اول:به طرح مسئله و فرضیات و سئوالات اصلی تحقیق و همجنین روش های تحقیق ، محدوده مورد مطالعه و ... می پردازد
فصل دوم:به موضوع جغرافیایی طبیع استان کرمانشاه پرداخته ام که در آن به موقعیت ، ا رتفاع، کوهها، و... پرداخته ام.
فصل سوم:به بررسی جغرافیایی انسانی و اقتصادی کرمانشاه پرداخته ام و آن را به دو بخش انسانی و اقتصادی تقسیم نموده ام .
در بخش انسانی سابقه تاریخی ، ویژگی ها ی جمعیتی ، اشتغال،بیکارو علل آن و... موردبررسی قرار گرفته ودر بخش اقتصادی، به صنایع ( ماشینی و دستی ) معادن و بازارچه ها اشاره شده است.
فصل چهارم:نیزازدو بخش جغرافیای امنیتی و سیاسی تشکیل شده . در بخش امنیتی اول به تعریفی از امنیت ، ا نواع آن ، عوامل امنیتی در استان و معبر نفوذی و محورهای ارتباطی و ... پرداخته و در بخش سیاسی ، کرمانشاه را در ادوار مختلف مورد بررسی قرارداده ، نهضتهای ، اوضا ع استان در جنگ های جهانی اول و دوم و شناسنامه سیاسی روستاها و جغرافیایی انتخابات را مورد بررسی قرار گرفته .
فصل پنجم:نیز به نتیجه گیری ، محدودیتهای پژوهش و پیشنهادات را شامل میشود.

2- 1- موقعیت جغرافیایی، حدود و وسعت:
استان کرمانشاه در غرب ایران قرار گرفته که از شمال با استان کردستان از شرق با استان همدان از جنوب شرق و جنوب با استان های لرستان و ایلام و از غرب با کشور عراق (با سیصد و سی کیلومتر مرز بین المللی) محدود شده است. استان کرمانشاه با مساحت 24361 کیلومتر مربع تقریباً 5/1 درصد از کل مساحت ایران را وبه خود اختصاص داده و بین 33 درجه و 40 دقیقه تا 35 درجه و 11 دقیقه عرض شمالی و 45 درجه و 24 دقیقه تا 48 درجه طول شرق نسبت به نصف النهار گرینویچ قرار دارد (12).
ارتفاع استان کرمانشاه از سطح دریا 1420 متر و فاصله هوایی آن تا تهران 413 کیلومتر است. کرمانشاه در بیشترین طول و عرض خود به ترتیب 200 و 122 کیلومتر است. (2)
شهر کرمانشاه مرکز استان کرمانشاه، با وسعتی حدود 5615 کیلومتر مربع، 8/22 درصد مساحت استان را به خود اختصاص داده است. از شمال به استان کردستان از طرف جنوب به استان لرستان از شرق به شهرستان های صحنه و هرسین و از غرب به شهرستان های دالاهو و اسلام آباد غرب منتهی می شود این شهرستان دارای 4 بخش مرکزی شهری و 13 دهستان و 769 آبادی می باشد.

2- 2- ناهمواری های استان کرمانشاه:
ناهمواریهای استان از لحاظ ساختاری و شکل ظاهری زمین (توپوگرافی) به سه واحد کو ه، دشت و تپه ماهور تقسیم می شوند. (10)

2- 2- 1- کوه ها
2- 2- 2- دشت ها
2- 2- 3- تپه ماهور

2-2-1- کوه های استان کرمانشاه:
کوههای استان کرمانشاه را با توجه ارتفاع و موقعیت ، به سه دسته تقسیم می کنند:
2-2-1- الف:شاهو،پرآو، بیستون، دالا خانی ، و امروله با ارتفاع بیش از 3000 متر که به آنها زاگرس مرتفع می گویند.
2-2-1-ب:کوه سفید ، دالاهو ، قلعه قاضی ، آتشگاه و... باارتفاع بین2000تا3000متر این قسمت به زاگرس چین خورده معرف است.
2-2-1-ج:بازی دراز ، آق داغ، دانه خشک و... که غالبا"قله هایی با کم ترااز2000متر ارتفاع دارند.

2- 2- 2- دشت های استان کرمانشاه:
با توجه به موقعیت ناهمواری ها و نیز ارتفاع، دشتهای استان کرمانشاه به دو دسته مرتفع و کم ارتفاع تقسیم می شوند.
2- 2- 2- الف: دشتهای مرتفع: مانند ماهیدشت، سنجابی، کلیایی، کرمانشاه، بیونیژ، حسن آباد، دینور و ... (10)
2- 5- 2- ب: دشتهای کم ارتفاع: مانند: دشت ذهاب، سومار و گیلان غرب، دیره و ... (10)

2- 2- 3- تپه ماهورها:
بخشی از ناهمواری های استان که در قسمت جنوب غربی واقع شده اند از نوع تپه ماهور هستند، مانند: تپه ماهورهای اطراف قصر شیرین و سومار (لازم به ذکر است که نواحی دامنه ی ارتفاع آن ها کم تر از 600 متر از سطح دریا باشند را تپه ماهور می گویند).

2- 3- آب و هوای استان کرمانشاه
2- 3- 1- مقدمه:
آب و هوای استان کرمانشاه، بر اساس مطالعات و نظریات هواشناسان و ضبط آمار و ارقام سالیانه، آب و هوای معتدل کوهستانی است. کوپن، منطقه باریکی از زاگرس غربی را که تقریباً شامل جلگه ها و کوهستان های بین کرمانشاه و شیراز می شود، دارای آب و هوای CSB یا آب و هوای بحر الرومی می داند که از مشخصات آن، تابستان های خشک و ز مستان های نسبتاً معتدل و باران کم است.(2).

2- 3- 2- در جه حرارت:
در نواحی کوهستانی کرمانشاه، سرما از آذر ماه و تا اسفند ماه ادامه می یابد. چندین ماه از سال، برف در ارتفاعات می ماند بر اساس آمار حداقل مطلق در دیماه 1386 شهرستان سنقر 5/24- درجه سانتی گراد که سردترین شهرستان استان بوده و حداکثر مطلق در مرداد ماه 1386 در شهرستان سر پل ذهاب، گیلان غرب و قصر شیرین 5/45 درجه سانتی گراد گزارش شده است و در شهرستان کرمانشاه حداکثر مطلق 41 درجه سانتی گراد و حداقل مطلق 5/18- درجه سانتی گراد به ثبت رسیده است. (11)
1- ناحیه کوهستانی ومر تفع، که دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است.
2- ناحیه پست و کم ارتفاع، که عمدتاً منطبق بر نوار مرزی است و دارای آب و هوای گرم و نیمه خشک است. (10)

2- 4- آب ها:
2- 4- 1- آب های سطح الارضی (روی زمین)
وزش بادهای مرطوب که از سوی اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه می وزد، موجب بارش برف و باران فراوان و ذخیره آب های زیر زمینی و همچنین جریان رودخانه های متعددی در نواحی مختلف کرمانشاه گردیده که تمام آن ها نهایتاً به سوی خلیج فارس جریان پیدا می کنند. (2)

2- 5- جنگل ها و مراتع استان کرمانشاه
2- 5- 1- جنگل ها:
جنگل های این منطقه عموماً از جامعه بلوط بومی ایران تشکیل یافته و در حدود 60 درصد از جامعه را گونه های مختلف بلوط و 25 درصد آن را گونه های مختلف پسته وحشی (بنه- ون) و حدود 5 درصد انواع بادام کوهی (ارژن) و 10 درصد بقیه نیز دیگر گونه ها، پوشش جنگلی این استان را تشکیل می دهد.
2- 5- 2- مراتع
2- 5- 2- الف : تعریف مرتع:
زمینی است که حداقل مدتی از سال دارای پوششی از گیاهان مرتعی خودرو باشد. بنابراین، در کشور ما هر زمین یا سرزمینی که دارای حتی مختصر پوشش گیاهی است که دام می تواند برای مدتی در آن بچرد، مرتع یا چراگاه نامیده می شود.
2- 5- 2- ب:انواع مراتع:
مراتع یا چراگاه را می توان از دیدگاه مختلف به انواع مختلف تقسیم کرد.در درجه اول از این که مراتع دارای گیاهان طبیعی خودرو باشد یاانسان آن ها را به وجود آورده باشد، به هفت نوع: 1- انواع مراتع بر اساس طبیعی یا غیر طبیعی بودن 2- انواع مراتع بر اساس فصل استفاده و یا گرمسیر و سرد سیر بودن آن ها3- انواع مراتع بر اساس عوارض طبیعی یا شکل زمین4-مراتع براساس چرای دام 5- انواع مراتع براساس نوع گیاه 6-انواع مراتع بر اساس ظرفیت چرای دام و مرغوبیت و تولید علوفه (14)
2-6- کشاورزی و دامداری
2-6-1- کشاورزی
استان کرمانشاه با آب و هوای متنوع و منابع آب و خاک ، از امکانات بالقوة بسیار بالایی برای توسعة کشاورزی برخوردار است .
دشتهای وسیع کرمانشاه در نواحی سرد ، معتدل و گرم گسترده شده است . تولید محصولات سردسیری و نیمه گرمسیری چون خرما و مرکبات ، از ویژگیهای استان می باشد . خاک در هیچ یک از دشتهای استان جز مقدار اندکی در نواحی گرمسیری نفت شهر و سومار عامل محدود کنندة توسعه کشاورزی نیست .
استان کرمانشاهان دارای دو اقلیم سردسیری و گرمسیری است : ناحیة گرمسیری نیمه کوهستانی با دشتهای وسیع و حاصلخیز در شمال ،شرق و جنوب استان قرار گرفته است .
نواحی گرمسیری کرمانشاهان قابلیت کشت غلات ، علوفه، جالیز و صیفی را دارد و در قسمتی از این نواحی مرکبات و نخیلات به عمل می آید و نواحی سردسیری استان مساعد برای کشت غلات ،حبوبات،علوفه،چغندرقند،دانه های روغنی ، سبزیجات ، باغ و ... است .
میوه هایی از قبیل : گردو،بادام،انار،سیب،گلابی،انجیر،مرکبات،خرما و ... در این استان به عمل می آید که از معروفیت خاصی برخوردارند.
2-6-2- دامداری
استان کرمانشاهان با موقعیت اقلیمی و جغرافیایی از لحاظ میزان بارندگی ،چشمه سارها ، مراتع طبیعی و پوشش گیاهی که از دیر باز داشته ، مرکز پرورش دام و دامداری بوده و یکی از مراکز مهم و مشهور دامداری ایران زمین است .
نگهداری و پرورش دام در سطح استان به طریق سنتی و به علت دو ناحیة سردسیر و گرمسیر به صورت ییلاق و قشلاق انجام گرفته و به هر حال دامداری در این منطقه از دیر باز به کشاورزی غلبه داشته و روی همین اصل زراعت و باغداری در حد مطلوب پیشرفتی نداشته و دنباله رو دامداران بوده است . دامداری در استان کرمانشاهان به صورتهای زیر انجام می شود:
1- دامداری در روستاها .2- دامداری ایلات و عشایر

3-1- جغرافیای انسانی واقتصادی استان کرمانشاه
3-1-1- جغرافیای تاریخی کرمانشاه
سرزمینی که امروز استان کرمانشاه را در خود جای داده است ، با توجه به شرایط طبیعی و موقعیت جغرافیایی و نیز به واسطه هم جواری با تمدن های ایلامی ، کاسی و دیگر تمدنهای بین النهرین ، از دیرباز مهمد تمدن های کهن و نیز مورد توجه حکومتهای مقتدر زمانه بوده است.(10)
کرمانشاه ، بزرگترین وسیله ارتباط مردم فلات ایران با ساکنان جلگه بین النهرین بوده است و به همین علت از تمدن هر دو قوم بهره گرفته و برای مردم فلات ایران به منزله کلیه دنیای متمدن آن زمان محسوب شده است .
قدمت آثار مکشوف در ناحیه گنج تپه بین 8500 تا 7000 سال پیش از میلاد مسیح میرسد
3- 1-2- کرمانشاه در ادوار مختلف تاریخی
3-1-2- الف : کرمانشاه در زمان عیلامیان ، لولوبیان، گوتیان ،کاسیان
عیلامیان :
از اوایل هزاره 4 ق م . در سرزمین عیلام ، به ویژه در دشت سوزیان که امتداد طبیعی دشت بین النهرین می باشد، زندگی شهرنشینی آغاز شده و شهر شوش پایتخت کشور عیلام بوده است.
حکومت عیلام، اصولاً حکومت فدارال و به بیان دیگر حکومت ملوک الطوایفی بوده است ، که هر یک ایالتهای آن، دارای حکومتهای جداگانه بوده اند. عیلام و همسایگان شمال و غربی اش در دامنه های سلسله جبال زاگرس و دشت بین النهرین ، در تماس بسیار نزدیک و دایمی بوده اند، که گاه این تماس ها دوستانه و مسالمت آمیز و گاه خصمانه و شدید بود، که در هر حال موجب مبادلات فرهنگی و نفوذ تمدنی ،خواه از این ممالک به عیلام وخواه زمانی چند از عیلام به این مناطق ، از جمله کرمانشاه بوده است .
در زمان پادشاهی شیلهک این شوشیناک (1156-1151ق.م.) فتوحات عیلام به نقاط دور دست کشیده شد، سپاهیان وی در شمال از ناحیه دیاله گذشتند و به نواحی کرکوک رسیدند، و آشور را به نقاط دورتر راندند و سراسر دره های دجله ، قسمت اعظم کرانه خلیج فارس، و سلسله جبال زاگرس ، از جمله منطقه کرمانشاه تحت تسلط عیلام درآمد.
آشور بانیپال به عیلام حمله کرده ، شاه عیلام را کشت و عیلام را به دو بخش تقسیم کرد و به دو تن از امرای عیلام سپرد. وی بالاخره توانست با حمله مجدد به عیلام در سال 640 ق.م. شوش ، پایتخت مملکت عیلام به دست آشوریها تسخیر و به خاک و خون کشیده شد. لولوبیان
آخرین دسته از ساکنانی که پیش از مادها ، در غرب فلات ایران مستقر شدند، اقوامی به نامهای لولوبی ، گوتی ،کاسی و... بوده اند که در میان اقوام قبلی و یا بومی مستحیل شده و سرانجام ، رشته امور را به دست گرفتند و بنیاد حکومتهایی را گذرانده و هر یک تازمان نسبتاًدرازی بر اقوام تابع ،فرمان راندند .
از شاهان معروف قوم لولوبی، آنوبانی نی بود، که ظاهراً در سده 22ق.م. سنگ نبشته ای از او بر صخره سرپل ذهاب نزدیک شهر ذهاب هنوز وجود دارد . کوتیان
کوتیان یا گوتیان در شرق ، شمال و شمال غربی لولوبیان و احتمالاً در آذربایجان، کردستان و کرمانشاه کنونی زندگی می کردند. کوتیان در سده 23 ق.م در زمان سلطنت نارام سین ،پادشاه آکد، در صحنه تاریخ پدید آمدند. طبق روایان آکدی، نارام سین ظاهراً در اواخر سلطنت خویش در اثر جنگ با کوتیان از پای درآمده است . سرانجام گوتیان توانستند طی جنگهای فرمانروایی عالیه دو رود بین النهرین را به دست آورند .

کاسیان
کاسیها ، قومی آسیایی نژاد بودند که در نیمه اول هزاره دوم قبل از میلاد ، در دامنه های سلسه جبال زاگرس، از جمله استان کرمانشاه بسر می بردند. عیلامها به این قوم کوسی ، و آشوریان آنان را به نام کاشو می شناختند.
کاسی ها ، حدود شش سده بر اراضی دو رود بین النهرین و مرکز کوهستان زاگرس، از جمله منطقه کرمانشاه فرمانروایی کردند. پژوهشگران ، زمان اینان را حدود 1925 تا 1171 ق.م ذکر کرده اند .
رشید یاسمی ، مولف کتاب کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او بر این باور است که ارتباط میان کاسیها و اقوام هندو اروپایی ، از جهات بسیاری مورد تایید است ، از جمله پرستش اسب به عنوان مظهر الهی میان این دو ، همچنین از نام بعضی خدایان کاسی پیداست که ارتباط خاصی میان کاسیها و نژاد هندو اروپایی وجود داشته است .... از آثار نفوذ هندو اروپایی در میان کاسیها واژه بوگاش (بغاش)، به معنی خداست .
از سده 12ق.م. سلسله کاسی رو به ضعف نهاد و بالاخره به دست عیلامیان منقرض شد .
3-1-2- ب: کرمانشاه در زمان مادها
مادها قومی آریایی نژاد بودند که در آغاز سده هفتم یا پایان سده هشتم پیش از میلاد، دولت ماد را تشکیل دادند . مادها چون نتوانستند بر دولت مقتدر آرارات پیروز شوند ، سرزمینهایی را اشغال کردند که امروزه استانهای آذربایجان ، کردستان ، کرمانشاه و ... را تشکیل می دهند . کرمانشاهان در زمان مادها، یکی از ایالتهای غربی آن دولت بود و در زمان کیاکسار، جز و ساتراپ نشین دهم مملکت ماد بود که به نام بیت هامبان ، از آن یاد شده است . بدین ترتیب سلسله ماد ، پس از 158 سال حکومت ، در سال 550 ق . م . کوروش منقرض شد .
3-1-2-ج:کرمانشاه در زمان هخامنشیان
پارس ها ،یکی از شاخه های اصلی قوم آریایی بودند که همزمان با مهاجرت اقوام دیگر آریایی ، وارد فلات ایران شدند . تاریخ ورود آنان به فلات ایران روشن نیست ، چنانکه گفته شد ، به عقیده گیرشمن در سالهای اول هزاره پیش از میلاد، و به قول دومرگان در هزاره دوم پیش از میلاد، وارد فلات ایران شدند.
کوروش اول ،در سال 6000 ق.م. در گذشت و پسر دومش کامبیز (کمبوجیه)،به سلطنت رسید. (پسر اول کوروش آروککو، بعنوان گروگان جنگی به نینوا فرستاده شد و احتمالاً در همانجا درگذشت .)
در این زمان ،مادها هنوز قدرت و نفوذ داشتند . از این رو کمبوجیه با ماندان، دختر آژ دهاک ، پادشاه ماد ازدواج کرد . این وصلت به وحدت و تحکیم قدرت قوم پارس کمک کرد و فرزندی به وجود آورد که همان کوروش کبیر است. کوروش کبیر (559-530 ق.م.) ، تا دوازده سالگی در دربار ماد نزد پدر بزرگش آژدهاک پرورش یافت ، زیرا مادرش پس از زاییدن او درگذشت. وی از ابتداء بسیار شجاع بود،همین امر، پادشاه مستبد مادر ابران داشت ، تا او را به پارس نزد پدرش بفرستند. کوروش در سال 550 ق.م. به هگمتانه (همدان) رفت و پس از تصرف مملکت ماد، از جمله کرمانشاهان، پارتها را نیز شکست داد و ظاهراً سایر ایلاتهای شرقی را که قبلاً جزء حکومت ماد بودند، تحت تسلط و تصرف خویش در آورد.
اسکندر مقدونی در نبردهای که با ایرانیان کرد ایران و کشورهای تابع آن را متصرف شد و سلسله هخامنشی ، پس از دویست و بیست سال حکومت منقرض شد.
3-1-2-چ:کرمانشاهان در زمان مقدونیان
پس از کشته شدن اردشیر سوم به روی کار آمدن داریوش سوم، حکومت هخامنش رو به اضمحلال گذاشت و برعکس دولت جوان مقدونی به رهبری فیلیپ دوم یا فیلقوس (359-366ق.م.) با سرعت در شاهراه پیشرفت و ترقی قرار گرفتند .
پس از کشته شدن فیلیپ (فیلیپ در راس لشکریان سرگرم تهیه مقدمات جنگ با ایرانیان بود که در توطئه ای به سال (336ق.م.) به قتل رسید )،پسرش اسکندر (336-323 ق.م.) در بیست سالگی به تخت سلطنت نشست .
استان کرمانشاه در زمان اسکندر مقدونی ، جزو ساتراپ نشینهای علیای تحت سلطه او یعنی تابع ساتراپ ماد بود است .
پس از درگذشت اسکندر مقدونی در سال 323 ق.م. هرج و مرج در سراسر کشور آغاز شد و تا ده سال ادامه یافت .
به هر حال در زمان اسکندر مقدونی و جانشینان ، سرزمین کرمانشاه به علت داشتن مراتع سرسبز برای پرورش اسبان تیزتک که از عوامل موفقیت در سپاه رانی دنیای قدیم بود،نظرها را جلب کرد تا آنجا که یونانیان این نواحی پر نعمت را به خدایان اساطیری خود نسبت دادند و به آن نیسا یا نیشا نام نهادند .
3-1-2-ر:سلوکیان
بنیان گذار این سلسله سلوکوس و به یونانوی نیکاتور (فاتح) پسر آنتیو خوس،سردار فلیپ دوم ، پدر اسکندر مقدونی بود. چنانکه گفته شد ،پس از مرگ اسکندر،جنگهای خونینی بر سر ممالک تابع او رخ داد . در این جنگها سلوکوس بر آنت گون،والی کیلیکیه غالب شد و خوزستان و ماد از جمله کرمانشاه را ضمیمه حکومت بابل کرد و در سال 312 ق.م. دولت سلوکی را در ایران تشکیل داد و در سال 306 ق.م رسماً خود را شاه خواند .
سلوکوس در زمان اسکندر،با آپاما، دختر سپیامن، سردار ایرانی ازدواج کرد . وی پس از 31 سال سلطنت درگذشت .
جانشینان سلوکوس دوم، سلوکوس سوم یا سوتر،آنتیوخوس سوم. مولون نامی حاکم ماد از جمله کرمانشاه بوده است .
3-1-2-ز - کرمانشاه در زمان دولت اشکانی
پس از درگذشت اسکندر مقدونی و تقسیم میراث او بین سردارانش، طوایف رشید و آزاده پارت، علیه حکومت جانشینان اسکندر قیام کردند و به رهبری ارشک اول،برحکام محلی سلوکیان درپارت شوریدند و پی از غلبه بر عمال آنان از دولت سلوکی جدا شدند و حکومت جدیدی به شیوه ایرانی در آن سرزمین بنیاد نهادند که به دولت اشکانی موسوم گشت.
پس از تیرداد اول پسرش اردوان اول که بردارش بود به سلطنت رسید،مهرداد پس از مبارزه سرسختانه ای سرزمین ماد ، از جمله کرمانشاه را به سال 155 ق.م. تصرف کرد.در زمان اشکانیان، سر زمین کرمانشاه به دو ایالت کرینا که با کرند کنونی منطبق میدانند و کامبادنه یا ناحیه کرمانشاه تقسیم شده بود.
3- 1- 2- ل: کرمانشاه در زمان ساسانیان
اردشیر (ارتخشترا) پسر دوم بابک که در شهر دارا بگرد، شهر ایالتی پارس، مقام نظامی ارگبد (قلعه بیگی شهر) را داشت. پس از مرگ پدر، از به رسمیت شناختن پادشاهی برادرش شاپور، امتناع ورزید. از این رو جنگ میان آنان اجتناب ناپذیر بود.
اردشیر بعد از جنگ های متوالی به سال 226 م رسماً تاجگذاری کرد و به عنوان شاه شاهان ایران را اختیار کرد. اردشیر پس از مراسم تاجگذاری، به کمک ارتش منظم خود، دشمنان و مخالفان خود را یکی پس از دیگری ازپای درآورد و منطقه نفوذ خود را از فرات تا مرو، هرات و سیستان وسعت بخشید. کرمانشاه در زمان سلطنت اردشیر جزو غرب بود.
بعدازاردشیر پسرش شاپوراول به سلطنت رسید، وی در پیشرفت وآبادانی ایالت های ایران،از جمله کرمانشاه کوشش بسیار کرد و همچنین در زمان این پادشاه بود که مانی ظهور کرد و آیین جدید خود را آشکار نمود و مورد توجه قرار گرفت.
یکی دیگر از پادشاهان ساسانی بهرام چهارم بود که بنای شهر کرمانشاه را به او نسبت می دهند که به عنوان حکمران ولایت کرمان به کرمانشاه ملقب شده بود، اما به احتمال بسیار شهری که او بنا کرد شهر کوچک کرمانشاه بود که میان یزد و کرمان قرار داشت.
در دوران سلطنت یزدگرد سوم جنگ های بین ایران و اعراب رخ داد از جمله می توان به جنگ های قادسیه، حمله اعراب و تسخیر سلوکیه، تسخیر تیسفون، جنگ جلولاء، جنگ حلوان و جنگ نهاوندرخ داد.

3- 1- 3- ق:کرمانشاه در زمان اعراب
عرب ها پس از انقراض سلسله ساسانی توانستند در سال 21 هـ. ق. حلوان را متصرف و کرمانشاه را به صلح متصرف شوند.احمدبن یحیی بن جابربلاذری، در کتاب فتوح البلدان خود می نویسد:
«جریر بن عبد الله بجلی حلوان را به صلح گشود، بر این قرار که از آنان دست بردارد و بر جان و مال امانشان دهد. سپس سعد، جریر را همراه عزره بن قیس بن غزیه بجلی بر حلوان گمارد و آن گاه جریر رهسپار دینور شد، لکن آن را فتح نکرد و قرماسین (کرمانشاه) را به صلحی همانند صلح حلوان بگشود. »

3- 1- 3- ف: کرمانشاه در زمان صفاریان، آل زیار ، آل بویه
صفاریان
یعقوب لیث بنیان گذار سلسله صفاری در سیستان علم استقلال بر افراشت و نخستین دولت مستقل ایرانی را پایه گذاری کرد و برخی نقاط کشور را نیز به کانون آزادیخواهان ایران تبدیل کرد.
پس از مرگ یعقو لیث در شاه آباد دزفول، برادرش عمرو لیث به پادشاهی رسید. وی نامه ای به معتمد خلیفه بغداد فرستاد و ظاهراً اظهار دوستی و مودت کرد و در خوزستان ماند تا اینکه احمد بن اب الصبع، فرمان حکومت فارس، کرمان، اصفهان، زنجان، ماسبذان، جبال (کرمانشاه جزو جبال بود)، ری، قم، گرگان، تبرستان، سند و سیستان را به انضمام فرمان شرطگی بغداد و حرمین (مکه و مدینه) را برای وی درآورد.
آل زیار
یکی از پادشاهان آل زیار به نام مرداویج پس از استیلا بر تبرستان و گرگان، سپاهی گرد آورد و به قصد توسعه قلمرو خود در سال 319 هـ. ق. به همدان لشکر کشی کرد و پس از تسخیر آن ناحیه به کرمانشاه هجوم برد و کنگاور، دینور و کرمانشاه را متصرف شد و اصفهان را پایتخت خود قرار داد.
پس از مرداویچ، برادرش وشمگیر زمام امور را به دست گرفت. وی به علت مخالفت های مختلف به امیر نوح سامانی پناهنده شد و سرانجام در اول محرم هنگام لشگر کشی از اسب افتاد و در گذشت. پس از وشمگیر پسرش بیستون (بهستون) به جای پدر به حکومت پرداخت. ولی زکاوس (قابوس) با او به مخالفت برخواست و بر گرگان مسلط شد وی به دست لشگریان خویش به هلاکت رسید و در بنایی که امروز به گنبد قابوس معروف است به خاک سپرده شد.
پس از مرگ قابوس، پسرش منوچهر به حکومت رسید و پس از منوچهر حکومت به ترتیب به انوشیروان پس منوچهر و کیکاوس پسر اسکندر بن قابوس ملقب به عنصر المعالی رسید و پس از او گیلانشاه جانشین وی شد. وی آخرین امیر این سلسله است که در سال 470 هـ. ق. به دست سلاجقه از حکومت خلع و سلسله آل زیار منقرض گردید.
آل بویه
ماهیگری به نام بویه، پسر فناخسرو از اهالی دیلم به خدمت ماکان بن کاکی، سردار سپاه امیر نصر سامانی در امدو پس از مدتی به سپاهیان مردانویج زیاری پیوست و مورد توجه وی قرار گرفت.
پس از درگذشت مرداویج، فرزاندان بویه به نام های: حسن و احمد صاحب قدرت شدند. علی (عماد الدوله) در سال 323 هـ. ق. فارس را تصرف کرد و حسن (رکن الدوله) نیزدر همین سال اصفهان، ری، همدان و کرمانشاه را فخر الدوله، پسر رکن الدوله (حسن) در ری، همدان، و کرمانشاه حکومت داشت و چون در سال 387 هـ. ق. فوت کرد، همسرش سیده خاتون پسر چهار ساله او رسم را با لقب مجدو الدوله به امارات ری و شمس الدوله پسر دیگرش را به حکومت همدان و کرمانشاه منصوب کرد. حکومت آل بویه توسط طغرل سلجوقی سرنگون و سلسله آل بویه به سال 447- 448 هـ. ق. منقرض شد.
3-1-2-د:کرمانشاه در زمان خوارزمشاهیان، مغولان، ایلخانان
خوارزمشاهیان
پس از درگذشت برکیارف، پاد شاه سلجوقی، قطب الدین محمد به سال 498 هـ. ق. خود را خوارزمشاه خواند. خوارزمشاه که فتوحاتی در نواحی مرکزی ایران به دست آورده بود، اراده دیار جبال کرد و چون حاکم همدان در مقابل او ایستادگی کرده بود سپاه وی به کشتار و غارت پرداخت و از همدان تا دینور و کرمانشاه را کوبید و خراب کرد.

مغولان
چنگیز خان مغول در سال 616 هـ. ق. به ایران حمله کرد و چون سلطان محمد خوارزمشاه شکست خورد و فراری شد، ولایات ایران یکی پس از دیگری در مقابل مغولان سقوط کردند. کرمانشاه نیز چون شهرهای دیگر ایران در زیر سم ستوران مغولان افتاد.
سلطان محمد به جزیره آبسکون در دریای مازندران پناه برد و در آن جزیره درگذشت. پسرش جلال الدین منکبرنی برای مقابله با مغولان از مازندران به خوارزم رفت و سپس به خراسان آمد و سپاهی فراهم کرد ولی شکست خورد. وی به هند رفته دوباره قشونی آماده کرده و پیروزی های درخشانی در غرب ایران شهرتی یافت. ولی در آذربایجان مورد حمله ناگهانی سپاهیان مغول قرار گرفت و به کردستان رفته در آن حدود به دست افراد ناشناسی کشته شد و سلسله خوارزمشاهیان منقرض شد.

ایلخانان
پس از مرگ چنگیز خان مغول در سال 641 هـ. ق. امیر ارغوان از دبیران اوگتای، حکومت کلیه ایران از جمله کرمانشاه را به دست آورد. حکمرانی ارغوان در ایران تقریباًطی پانزده سال طول کشید. تا این که هولاکو خان به ایران آمد و دامنه فتوحات مغولان را توسعه داد و سلسله ای به نام ایلخانان را تشکیل داد.
پس از فتوحات مغولان و حکومت ایلخانان، ولایت جبال به دو بخش نا مساوی تقسیم شد: بخش بزرگ تر در مشرق به عراق عجم معروف شد و بخش کوچکتر در مغرب کرمانشاه را شامل می شد به کردستان شهرت یافت.

3-1-2-ذ:کرمانشاه در زمان تیموریان
تیمور گورکان معروف به تیمور لنگ از نژاد مغول و از سوی مادر از اعقاب چنگیز خان مغول بود، توانست در اثر نشان دادن لیاقت و رشادت، قوایی به دور خود جمع کند و به تدریج بر بخش هایی از ماوراء النهر تسلط یابد. تیمور در یورش های خود اصفهان، فارس، بوشهر، آذربایجان، عراق عجم، کرمانشاه و عراق عرب را ضمیمه متصرفات خود کرد و در مدت 15 سال بر سراسر ایران مسلط شد و مانند چنگیز خان به قتل و غارت و وحشیگری پرداخت.
تیمور در مدت اقامت در سلماس، ملک عزالدین حاکم آن ناحیه را مورد توجه قرار داد و علاوه بر سلماس، اداره مناطق کردستان، کرمانشاه را نیز به وی سپرد.

3- 1- 2- ق: کرمانشاه در زمان صفویه
پسر قطب الدین معروف به امین الدین جبرائیل در تمام دوره زندگی خود، مردم را به تقوی ترغیب کرد.و شیخ صفی الدین پسر وی که در طریق ارشاد از پدر پیروی می کرد، یکی از بزرگان تصوف و مشایخ عرفا وبود و مریدان بسیار داشت. با ظهور شیخ صفی الدین ، کار این خاندان بالا گرفت و این سلسله به مناسبت نام او به صفویه معروف شدند.
یکی از پادشاهان صفویه شاه اسماعیل بود . در سالهای نخستین حکومت شاه اسماعیل صفوی سلطان مراد آق قویونلو با هفتادهزارسپاهی ، نواحی کرما نشاه و همدان را اشغال کرد. شاه اسماعیل در 38سالگی در گذشت .پس از در گذشت پدر ، شاه تهماسب پسر یازده ساله اش به حکومت رسید. وی بعد از چند سلا مجبورشدبه جنگ با ابراهیم پاشا برود که او یکی از دست نشانده های دولت عثمانی بود. ابراهیم پاشا با سپاه عثمانی در نواحی همدان و کرمانشاه رفته و خود سلطان سلیمان قانونی نیزبا سپاه ابراهیم پاشا ملحق گردید.
بعد از شا ه اسماعیل دوم ، سلطان محمد خدابنده و بعد شاه عباس اول به حکومت رسیدند.
در سال 1034.ه.ق. حسن خان استاجلو ، والی همدان و امیر الامرای قلمرو علی شکر پس از 25سال حکومت در گذشت .برخی از خانهای محلی پیرامون کرمانشاه به استحکام قلاعی مانند قلعه لک در ذهاب و قلعه مندلی در حدود هارون آباد(شاه آباد سابق واسلام آباد کنونی)پرداختند و سر از اطاعت پادشاه صفوی کشیدند. از این رو شاه عباس در این سال به غرب کشور لشکر کشی کردو پس از تنبیه متجاوزان و منهدم کردن قلاع آنا ن آماده فتح بغداد شد.
در زمان شاه صفی نیز کرمانشاه به وسیله شاهرخ بیگ که میر آخور بود به حکومت سنقر، هرسین، کرمانشاه، بیستون وکلهر منصوب شد.در زمان سلطنت شاه عباس دوم نیز ،استان کرمانشاه در تیول شیخ علی خان زنگنه بود .وی از سوی شاه عباس دوم به وزارت اعظم برگزیده شد. بعد از شاه عباس دوم ، شاه سلیمان ،شاه سلطان حسین، شاه تهماسب دوم، به حکومت رسیدندو آخرین پادشاه صفویه شاه عباس سوم بود.

3- 1- 2- ن: کرمانشاه در زمان قاجاریه
هجوم مغول به ایران راه ورودجمعی از قبایل ترک و تاتار ازجمله ایل قاجار را به ایران گشود. ایل قاجار یکی از هفت ایل ترکمن از سپاه صفویه در زمان سلطنت شاه اسماعیل اول بود .قاجارها به دو دسته تقسیم شده بودند و به تناسب موقعیت جغرافیایی آنان را یوخاری با ش و اشاقه باش نامیدند.
پادشاهان قاجاریه

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   182 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید