پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق
گرایش حقوق جزا و جرم شناسی
88 صفحه
چکیده:
در عصر حاضر مهم ترین ابزار فعالیت های فرهنگی، رسانه های جمعی است که نقش آنان در بزهکاری و پیشگیری از جرم مورد توجه جرم شناسان، جامعه شناسان، روانشناسان و متولیان نظم و امنیت اجتماعی قرار گرفته است. برخی جنبه های زیان بخش این پدیده را در نظر گرفته و آنها را عوامل مؤثر تبهکاری به شمار آورده اند و برخی دیگر اثرات مطلوبشان را مطالعه نموده و از آنها به عنوان عوامل مفید نام برده اند. یکی از گروه هایی که می توان تأثیر رسانه بر آنها را مشاهده نمود کودکان می باشند. مطالعات انجام شده در زمینه تأثیر تلویزیون بر کودکان این واقعیت را بیان می کند که بین تماشای تلویزیون توسط کودکان و واکنش ها و رفتارها و نگرش های آنان ارتباط مستقیم وجود دارد. کودکان با تماشای شگردهای شخصیت مورد علاقه خود و با توجه با دلایل خاص اجتماعی و روانی بدون درک نمایشی بودن عمل، دست به ارتکاب جرم و جنایت می زنند. البته علاوه بر تأثیر رسانه بر وقوع جرم در گروه های مختلف، جنبه آگاهی بخشی آن را نمی توان از نظر دور داشت. رسانه می تواند با اطلاع رسانی به بزه دیدگان بالقوه آن ها را تقویت نموده و نسبت به ترفند های ارتکاب جرم از سوی مجرمین آگاه کند. متعاقب آگاه سازی بزه دیدگان بالقوه و توانمند شدن آنان در برابر حربه ها وترفند های بزهکاران فرصت های مجرمانه از بین خواهد رفت.
با توجه به تأثیر عمیق رسانه باید راهکارهایی نیز جهت کنترل دست اندرکاران ساخت برنامه ها در نظر گرفت. اولین موردی که به ذهن متبادر می شود راهکار کیفری است. با توجه به مطالعات انجام شده به نظر می رسد این عمل صرفاًموجب خواهد شد تا رسانه محافظه کارتر شده و به بیان حقایق نپردازد.
در یک فضای سالم و آزاد حرفهای، رسانه های جمعی به عنوان یکی از کارآمدترین نهادهای اجتماعی توان این را خواهند داشت که با اتخاذ روش هایی از جمله انتشار، تولید و پخش مطالب و برنامه های آموزنده برای عموم مخصوصاً کودکان و نسل جوان، معرفی انواع چالش های اجتماعی و فرهنگی و هشدار به قربانیان بالقوه آسیب های اجتماعی، زمینه های رشد بزهکاری را کاهش دهند. همچنین، اقداماتی نظیر انتشار مصاحبه های روشنگر، اطلاع رسانی در خصوص نتایج تحقیقات جرم شناسی و سایر علوم اجتماعی و یا تهیه گزارش از فرایندها و واقعیات نظام قضایی و انعکاس نظرات متخصصان، ترویج بیشتر حس قانونمندی و آشنایی افراد با صور جرم، راهکارهای پیشگیری و مقابله با آن و مجازات های تعیین شده از سوی محاکم و مخصوصاً نظارت بر روند برگزاری محاکمات، همگی آثار مفید انکارناپذیری در بهبود عملکرد نظام عدالت کیفری به دنبال خواهد داشت و مجموعاً به حذف رویه های نادرست و جرمزا کمک خواهد کرد. برای تحقق این مهم، به نظر می رسد آموزش خبرنگاران رسانه ها در زمینه ی مسایل و موضوع های حقوقی وقانونی مربوط به جرم و بزهکاری و نیز دسترسی مطبوعات به اطلاعات مربوط به دعاوی، محاکم و پرونده ها و فراهم آوردن امکان برقراری ارتباط آزاد خبرنگاران با قضات و کارشناسان حقوقی از سوی دستگاه قضایی بتواند مفید باشد. متقابلاً، لازم است رسانه ها نیز با درک اهمیت و حساسیت موضوع پیشگیری از جرم و عدالت کیفری، از سطحی گرایی و ارائه اطلاعات نادرست و ناقص به مخاطبان خودداری کنند و سازوکارهای معقولی برای ایفاء رسالت های پرارج خود بیندیشند.
واژگان کلیدی :
رسانه، بزهکاری، پیشگیری، بزهکار، بزه دیده
نقش رسانه ها در بزهکاری و پیشگیری از وقوع آن