لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:225
فصل دوم
ادبیات وپیشینة تحقیق
خدا در قرآن
خالقیت
اسما و صفات خدا در یک نگاه
تفسیر برخی از صفات
هر یک از کتب آسمانی ضمن آیات خود سیمای ویژه از خداوند را به دست می‌دهد که شناخت آن، نقش بسیار مهمی در فهم دیگر معارف دینی و میزان تعهد به دستورهای الهی دارد. مثلاٌ در کتب مقدس عهد عتیق ، با خدایی مادی[1]، بخیل[2]، دروغگو[3]، پشیمان[4]، فراموشکار[5]، خسته[6]، خشمگین و غیرحلیم[7]، و ضعیف در برابر کید و قدرت انسان[8]، و شیطان مواجهیم.
خدای عهد جدید موجودی مهربان است که برای بخشش گناه ذاتی آدمیان (خوردن از درخت ممنوعه ) زمینی شد و مصلوب گشت[9].
اما خدایی که در ترسیم قرآن شده، چگونه است و چه نقشی در هستی دارد و از سویی چه تأثیری نیز بر انسان می‌نهد؟ آیا جایگاهش در بالای کهکشان‌ها، آسمان‌ها وجبروت می‌باشد، یا اینکه نزدیک است و قریب؟ آیا فلسفی خشک است، یا اینکه دوست‌داشتنی‌ترین محبوب و زیباترین موجودی است که می‌توان با او از محبت و عشق دم زد؟
تلقی و دریافت ما از سیمای خداوند، توجیه‌گر نوع رابطه‌ای است که با او برقرار می‌کنیم. مثلاً گروهی خدا را در فاصله بسیار دور از زندگی خود قرار می‌دهند و بلکه او را حذف می‌کنند و برخی نیز او را در دل و دیده و زندگی، حقیقتی یگانه یافته و حتی خود و دیگران را عدم فرض کرده‌اند. اینان که سروده‌اند «ما عدم‌هاییم هستی‌هانما»، در خانه جز صاحب‌خانه ندیده‌اند. کامل‌ترین سیمای خداوند در قرآن ظهور یافته؛ قرآنی که ظرف تجلی کامل اسماء و صفات پروردگار.
اسما و صفات خدا در یک نگاه
و لله الأسماء الحسنی فادعوه بها[10].
قرآن مجید و روایات اسلامی خداوند را دارای «نامهای نیک» دانسته‌اند؛ نام‌هایی که بیانگر صفات اویند. آیه مذکور نامهای نیک را تنها از آن خداوند می‌داند.[11]
اینکه «اسماء حسنی» مخصوص خداوند است، از این روست که اسماء او حاکی از کمالات اوست و از دیگر سو واجب الوجود، عین کمال و کمال مطلق است. از همین رو، کمال حقیقی از آن اوست و غیر او هر چه هست، ممکن الوجود و سراسر فقر و نیازست.
نامهای نیک خداوند که در قرآن و دیگر منابع اسلامی بر پاره‌ای از آنها تأکید ویژه شده، فراوان‌اند. مثلاً در برخی از روایات اسلامی برای خداوند نود و نه اسم و صفت نام برده شده است.[12]
در قرآن نیز برای خداوند، اسما و صفات گوناگونی بر شمرده شده که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
- «الله»؛ ذاتی که جامع همه کمالات است و آن کمالات را به طور مطلق دارد.
- «واحد»؛ ذاتی که اجزایی ندارد و شبیه مانندی برای او نیست.
- «صمد»؛ آقا و بزرگی که همگان دست حاجت به سوی او دراز می‌کنند و او از همه بی‌نیاز است و از سویی مقصود همگان می‌باشد.
- «اول»؛ کسی که از آغاز بوده، بی آنکه آغازی داشته باشد (ازلی).
- «آخر»؛ کسی که آخر است، بی آنکه انتهایی داشته باشد (ابدی).
- «باقی»؛ کسی که برای او فنا نیست.
- «ظاهر»؛ ذات پاک خداوند به واسطه آیات و نشانه‌هایی که از قدرت و حکمتش مایه گرفته، کاملاً ظاهر و آشکار است.
- «باطن»؛ کسی که کنه ذاتش از دسترس افکار و اندیشه‌ها بیرون است.
- «حی»؛ کسی که فعال و مدبر است.
- «غنی»؛ خداوند احتیاجی به غیر ندارد و نیازی به ابزار، اعضا و جوارح در او نیست.
- «متکبر»؛ او شایسته بزرگی است و چیزی برتر از او نیست.
- «عدل»؛ داوری است دادگر و حاکمی است عادل.
- «ملک»؛ مالک حکومت، و حاکم بر جهان هستی است.
- «جبار»؛ او بر همه چیز تسلط دارد و دست‌های افکار و اندیشه‌ها از رسیدن به دامن غظمتش کوتاه است و با اراده نافذش به اصلاح هر امر می‌پردازد.
- «حق»؛ او وجودی ثابت، پایدار، برقرار و دارای عینیت و واقعیت است.
- «سمیع»؛کسی که به همه مسموعات احاطه دارد.
- «بصیر»؛ کسی که بر همه دیدنی‌ها محیط است.
- «رائی»؛ بیننده و آگاه.
[1] - بنگرید به: کتاب مقدس، سفر تکوین، فصل 8:3.
[2] - بنگرید به: همان: 22-25..
[3] - بنگرید به: همان : 16.
[4] - بنگرید به : همان، فصل 6: 5-7.
[5] - بنگرید به : همان، فصل 9: 13-15.
[6] - بنگرید به : همان، سفر خروج، فصل 31 : 17.
[7] - بنگرید به : همان، فصل 33 : 9.
[8] - بنگرید به : همان سفر تکوین، فصل 3 : 22-32.
[9] - بنگرید به : رساله پولس به عبریان، فصل 9 : 28؛ رساله پولس رسول به رومیان، فصل‌های 5-6.
[10] - «و نامهای نیکو به خدا اختصاص دارد، پس او را با آنها بخوانید.» (اعراف (7) : 180.)
[11] - استفاده از «لام اختصاص» و تقدم خبر (لله) بر مبتدا (الاسماء الحسنی).
[12] - بنگرید به : التوحید، ص195-217؛ پیام قرآن، ج4، ص46-55.
تحقیق در مورد خدا در قرآن
