مشخصات این فایل
عنوان:موسیقی شعر معروف الرصافی
فرمت فایل: word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:40
این مقاله در مورد موسیقی شعر معروف الرصافی می باشد.
بخشی از تیترها به همراه مختصری از توضیحات مقاله موسیقی شعر معروف الرصافی
موسیقی بیرونی
این نوع موسیقی محصول بکارگیری اوزان شعری و بحرهای عروضی است. وزن در واقع هیأتی است تابع نظام ترتیب و حرکات و سکنات و تناسب میان آنها (خواجه نصیرالدین طوسی، معیارالاشعار، ص 3). بنابراین یکی از معیارهای سنجش موفقیت و توانائی شاعر وجود تناسب میان وزن حاصل از این چینش خاص حروف و حرکات و سکنات، با معنا و مفهوم بیت است. از این رو در بررسی موسیقی بیرونی اشعار رصافی، هر جا سخن از موفقیت در انتخاب بحرهای عروضی است، تعمد شاعر در انتخاب آنها مورد نظر نیست. زیرا انتخاب آگاهانه بحر شعری، نوعی تکلف است، و از جایگاه شعر می کاهد. این در حالی است که شاعر موفق کسی است که وزن را بطور طبیعی از نفس موضوع الهام بگیرد، و هنگامی که موضوع به خاطرش می رسد، وزن نیز همراه آن آید، به بیان دیگر طبع شاعر به خودی خود وزن را تعیین کند. (اسماعیل عزالدین، الاسس...(ادامه دارد)
از دیگر بحرهایی که رصافی از آن بسیار استفاده نموده است، بحر بسیط است. این بحر نیز مانند طویل دارای امتداد و طول ورزانت است. البته این بحر متانت بحر طویل را ندارد و موسیقی آن کاملاً در پس کلام پنهان نیست. این بحر برای بیان اوج خشونت و درشتی یا اوج ملایمت و آرامی است. (عبداله الطیب، همان، ج 1/423) به بیان دیگر بسیط هنگامی مناسب است که صبر شاعر در هم می شکند، و او پس از تلاش برای حفظ متانت خود، ناتوان گردد، و بارقه هایی از لبریز شدن عواطف، در آهنگ سخنش نمایان شود.
با دقت در مواضعی که رصافی از این بحر استفاده کرده، می توان به ذوق سلیم او پی برد. وی بی تابی و ناشکیبایی خود در برابر اتهاماتی که برخی از همفکران او به دلیل مخالفتش با سیاستهای آنها، به وی می زدند، اینگونه نشان می دهد:...(ادامه دارد)
موسیقی درونی :
افزون بر موسیقی بیرونی که از وزن و بحر شعری حاصل می شود، موسیقی و آهنگی خاص نیز در درون بیت احساس می شود که موسیقی درونی نام دارد. موسیقی درونی به آهنگ برآمده از واژه ها، و نیز امتداد صوتی حاصل از مصوّتها مربوط می گردد(محمد زکی العمشاوی، قضایا النقد الادبی، ص 309)، و همانگونه که وزن موسیقی بیرونی بیت را ایجاد می کند، ایقاعات کلمه ها نیز موسیقی درونی آن را شکل می دهد. (سیدقطب، النقد الادبی اصوله و مناهجه، ص 69) از این رو گاه از دو بیت با وزن یکسان موسیقی یکسانی احساس نمی گردد. این تفاوت به اختلاف موسیقی حاصل از اصوات کلمات(شوقی ضیف، الفن و مذاهبه فی الشعر العربی، ص 173)، و در واقع به تفاوت ذوقی و توانائی شعری شاعران باز می گردد، و شاید بتوان گفت وزن دارای دلالت موسیقی کلی و...(ادامه دارد)
موسیقی معنوی :
همراه با موسیقی حاصل از الفاظ و حرکات و سکنات آنها، موسیقی دیگری در ادبیات وجود دارد، که نتیجه عوامل لفظی نیست، بلکه برخاسته از آرایه های معنوی می باشد. البته با توجه به عنایت ویژه معروف الرصافی به موضوعات اجتماعی می توان انتظار داشت که جایگاه آرایه های معنوی را در اشعار او در سطحی پائین یافت اما این سخن به معنای نادیده گرفتن این نوع آرایه ها توسط وی نیست. در میان آرایه های ادبی، تضاد بیشتر از دیگر انواع این آرایه ها در دیوان او دیده می شود. از این رو سخن از موسیقی معنوی را با تضاد آغاز ...(ادامه دارد)
بکارگیری موسیقی خاص هر حرف، و تکرار بجای آن، ونیز استفاده از موسیقی خاصّی که حرکات با ویژگیهای خود می نوازند، هر بیت را آهنگی زیبا و دلنشین می بخشد. بهره گیری شاعر از صفاتی از کلمات همچون « غنّه، صفیر، همس» و نیز آهنگ حاصل از تفاوت مخارج حروف و امتداد صوتی حروف مدی، موسیقی درونی شعر او را بدست می دهد. و از آنجا که وی عنایتی خاص به موضوعات اجتماعی دارد، و روی سخن خود را سوی مردم می کند، آرایه های معنوی کمتر توجه او را به خود جلب می کند. از این رو آهنگ موسیقی معنوی در شعر او کمتر شنیده می شود. در این میان، تضاد بیشترین نوع از آرایه های معنوی شعر او را شکل می دهد. هرچند می توان در گوشه و کنار اشعار وی از دیگر آرایه های معنوی همچون « مقابله، عکس، حسن تعلیل» و برخی دیگر از آنها، آثاری یافت....(ادامه دارد)
فهرست مطالب مقاله موسیقی شعر معروف الرصافی
چکیده:
واژه های کلیدی:
مقدمه:
موسیقی بیرونی
موسیقی معنوی :
مقابله :
عکس :
حسن تعلیل :
ائتلاف لفظ و معنا :
منابع :
بخشی از فهرست منابع مقاله موسیقی شعر معروف الرصافی
1-انیس، ابراهیم : دلاله الألفاظ، قاهره، 1958
2-ابی بسکر، تقی الدین: خزانه الأدب و غایه الارب، دارقاموس الحدیث، بیروت
3-البستانی، صبحی : الصوره الشعریه فی الکتابه الفنّیه، دارالفکر اللبنانی، بیروت، 1986
4-سید البحراوی، موسیقی الشعر عند شعراء ابوللو، دارالمعارف، قاهره، 1991
5-سید قطب، النقد الأدبی اصوله و مناهجه، دارالفکر العربی، بیروت، 1960
6-صالح، صبحی، دراسات فی فقه اللغه، دارالعلم للملایین، بیروت
7-ضیف، شوقی، فصول فی الشعر و نقده، دارالمعارف، قاهره
8-ضیف، شوقی، الفن و مذاهبه فی الشعر العربی، بیروت، 1953
9-طوسی، خواجه نصیرالدین، معیارالشعر، سهروردی، اصفهان، 1363
10-الطیب، عبدالله، المرشد الی فهم اشعار العرب، دارالفکر، بیروت، 1970
11-عزالدین، اسماعیل، الاسس الجمالیه فی النقد الادبی، دارالفکر، قاهره، 1955
12- عزالدین، اسماعیل، الشعر العربی المعاصر، دارالعوده، بیروت، 1988
...(ادامه دارد)
دانلود مقاله موسیقی شعر معروف الرصافی