آیا حیات در جاى دیگرى از منظومه شمسى وجود دارد:
با پیشرفت علم در قرن اخیر، حال دیگر مى توانیم پاسخ هاى روشن ترى را درباره حیات و احتمال وجود آن در کیهان بیابیم. با احتساب شماره تخمینى سیارات عالم، دانشمندان محاسبه کرده اند احتمال اینکه ما تنها باشیم و به جز زمین در سراسر کائنات نشانى از حیات نباشد یک در ۱۰۰ میلیون است.
در هر کهکشان مانند راه شیرى ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد ستاره وجود دارد و کیهان شناسان تخمین مى زنند ۴۰۰ میلیارد کهکشان در عالم موجود است بنابراین پذیرفتنى نیست اگر بگوییم سیاره کوچک ما در کنار ستاره عادى مان تنها مکان پذیراى حیات در عالم است اما تنها زیستگاهى که تاکنون در عالم مى شناسیم زمین خودمان است. در اینجا به دلیل گستردگى مطلب بحث درباره حیات در کیهان را به حوزه کوچک تر آن یعنى منظومه شمسى محدود خواهیم کرد و به احتمال وجود حیات و سیارات و اقمار پذیراى آن مى پردازیم. در قسمت هاى بعدى درباره احتمال وجود حیات در دیگر نقاط کیهان و امکان ارتباط با آنها و حتى شکل فرضى حیات شان صحبت خواهیم کرد.
در این مطلب چون مقصود از حیات در منظومه شمسى، حیات ابتدایى و چگونگى شکل گیرى آن است پیشنهاد مى کنم ابتدا مطلب «حیات چیست؟» را مطالعه فرمایید.
•گزینه هاى وجود حیات
در منظومه شمسى غیر از زمین تنها سه گزینه وجود دارد که احتمال پیدایش حیات بر روى آنها بررسى مى شود. مى توانیم با اطمینان بگوییم حیات در مریخ، یکى از اقمار مشترى - اروپا و یکى از اقمار زحل- تیتان - مى تواند پدید بیاید. کمربند حیات خورشید شامل سه سیاره زهره، زمین و مریخ است. (کمربند حیات در منظومه شمسى یعنى جایى که سیاره اى با جو مناسب داراى آب به صورت مایع است و احتمال شکل گیرى حیات تنها در این کمربند وجود دارد) سیاره زهره از لحاظ ظاهرى شباهت زیادى به زمین دارد. جرم آنها با هم برابر است و ضمناً ترکیبات اتمسفرى اولیه دو سیاره شباهت زیادى با هم داشته اند اما سیاره زهره کمى نزدیک تر از زمین به خورشید است و این باعث عدم پایدارى آب مایع در آن سیاره مى شود. همچنین گاز کربنیکى که در جو آن قرار دارد باعث ایجاد خاصیت گلخانه اى شدید شده و درجه حرارت آن را تا ۵۰۰ سانتى گراد مى رساند. بنابراین مى بینید که از شرایط ابتدایى حیات یعنى آب مایع و جو مناسب برخوردار نیست.
۱- مریخ: سیاره دیگر کمربند حیات مریخ است که تاکنون بیش از دو گزینه دیگر کاوش شده است. در چند صد میلیون سال اول منظومه شمسى، مریخ نسبت به زمین شرایط بهترى براى پیدایش حیات داشته که به دلیل سریع سردتر شدن مریخ بوده است. همین زمینه شرایط پیدایش باکترى ها را زیر پوسته مریخ ایجاد کرد. یعنى شرایط سطحى مریخ بسیار زودتر از زمین براى پیدایش حیات آماده شده است. یافته هاى اخیر مریخ نوردهاى ناسا وجود آب در گذشته مریخ- احتمالاً حدود یک میلیارد سال قبل- را نیز تایید کرده اند. هرچند میزان آن و مدت زمان بقاى آن همچنان مبهم است. علاوه بر این شواهدى دال بر وجود جوى ضخیم از co2 در سال هاى آغازین این سیاره وجود دارد. شاید در همین دوره حیات در زیر سطح مریخ یا حتى بر سطح آن فرصت رشد یافته باشد اما به دلیل میدان مغناطیسى و گرانش ضعیف مریخ (حدود ۳۸ درصد جو زمین) باد خورشیدى جو آن را بیش از پیش پراکنده ساخت و سبب بخار شدن یا فرو رفتن آب هاى سطحى به زیر سطح مریخ و یخ زدن آنها شده است. اخیراً نیز مدار گردهاى مریخ نشانه هاى امیدوار کننده اى را از وجود منابع یخ- آب زیر سطح مریخ یافته اند. بنابراین امکان حیات بر روى مریخ کنونى بسیار کم است اما غیرممکن نیست. احتمالاً گرماى درونى آن به اندازه اى هست که لایه زیرین یخ را گرم کند و محیطى نسبتاً مساعد را براى میکروب هاى جان سخت مریخى ایجاد کنند. این باکترى ها در صورت وجود در سوخت و سازشان تولیدکننده متان هستند. جالب این است که شواهد اخیر مدارگرد مریخ نشانه هایى قطعى از وجود متان در جو مریخ دارد که یا بر اثر واپاشى هاى حاصل از زندگى باکترى ها به وجود مى آیند یا بر اثر فعالیت هاى پیوسته آتشفشانى در جو پخش مى شوند. این که آیا در دوره ابتدایى مریخ حیات شکل گرفته است یا حتى هنوز هم باکترى هایى زیر لایه هاى سطحى آن- جایى که احتمالاً آب مایع وجود دارد- زنده مانده اند هنوز بى پاسخ مانده است و جواب قطعى آن طى کاوش هاى آینده حاصل مى شود.
شهاب سنگ مریخى ALH84001 که ۱۳۰۰۰ سال پیش در قطب جنوب سقوط کرده است. در بزرگنمایى ۱۰۰ هزار برابر با میکروسکوپ الکترونى، ساختارهاى کرم مانندى دیده مى شود که دانشمندان آنها را مشابه سنگواره هاى حیات ابتدایى مى دانند. اما هیچ چیز هنوز قطعى نیست.
شامل 24 صفحه word
دانلود تحقیق گزینه هاى پیدایش حیات در کیهان
