10 ص
( قانون آوگادرو، عدد آوگادرو و عدد لوشمیدت )
برای اینکه نظریه دالتون به ضرورتی حیاتی برای علم شیمی بدل شود، لازم است که اصول کلی قانون دوم گیلوساک را بپذیرند . به دیگرسخن ، لازم است که نظریه دالتون را با نظریه مولکولی یکی کنند. نظریه مولکولی وجود ذره ها ( مولکولها ) یی را که ازدواتم یا بیشترتشکیل یافته اند ومی توانند درواکنش های شیمیایی به اتم های تشکیل دهنده تجزیه شوند ، پذیرفته است .
بنیانگذارنظریه مولکولی ، آمادئو آوگادرو دی کوارنیا ( 1776-1856 ) ، استاد ممتازفیزیک دردانشگاه تورینو ازسال 1850 ، بود.درزندگی آوگادرو ظاهراً هیچ چیز چشمگیری وجود نداشت. انسانی بود با فروتنی بسیار که خود را وقف علم کرده بود. نظریه مولکولی برپایه کارهای علمی واقعاً جاودانه آوگادرو استوارشده است .
آوگادرو نظریه مولکولی را درکار کلاسیک خود بیان کرده که عنوان آن عبارت است از شرح روشن تعیین جرمهای نسبی ملکولهای بنیادی جسمها ونسبت مولکولهایی که دراین ترکیب ها وارد می شوند. آوگادرو اندیشه های خویش را درمقاله های دیگری نیز گسترش داده است ، ازجمله درباره جرم نسبی مولکول ها درجسم های ساده ، درباره گرمای ویژه گازهای مرکب نسبت به گرمای ویژه سازند های آنها، ملاحظاتی تازه درباره نظریه نسبت های معین درترکیب ها ودرباره تعیین جرم مولکولها درجسمها، درباره ضرورت تمیزدادن مولکولهای کامل جسمها از آکیوالان های شیمیایی آنها هنگام تعیین حجم های اتمی.افزون براین مقاله ها،آوگادروخلاصه ای ازنظریه خود را نیز دررساله ا ی زیرعنوان درباره ساختمان کلی جسم ها منتشرکرده است . لکن این نوشته ها بازتاب گسترده ا ی بین شیمیدانان نیافت واین نظریه فقط هنگامی به پذیرش عام دست یافت که کانیتسارو آن را شالوده اصلاح اتم گرایی دالتن ساخت ونظریه جنبشی ازنظر ریاضی نیزبا کارهای کلائوزیوس ساخته وپرداخته شد(آغازنیمه دوم سده نوزدهم،پس ازدرگذشت آوگادرو).
نظریه مولکولی آوگادرو