45 ص
. بخش کشاورزی به عنوان بخش پایه و استراتژیک اقتصاد، تامین کننده غذا و مواد اولیه برای سایر بخش ها است.در صورت فعالیت مفید این بخش است که زمینه فعالیت و پیشرفت سایر بخش ها تهیه شده و کشور به سوی توسعه سوق می یابد. آنچه مهم است این است که توسعه و رونق صنایع با یک ابزار میسر نمی شود بخصوص بخش کشاورزی که به دلیل بهره وری پایین و داشتن ریسک های خارج از کنترل همواره به چندین ابزار حمایتی در کنار اعطای تسهیلات ارزان قیمت احتیاج دارد. در کشورهای پیشرفته بیش از ۱۰ نوع ابزار حمایتی متناسب با محصول تولیدی برای توسعه وپیشرفت بخش کشاورزی در اختیار می گیرند. بنابراین موتور محرک سرمایه گذاری بخش خصوصی در کشاورزی همان پشتیبانی سرمایه گذاری های زیربنایی دولت است. همچنین افزایش هدفمند میزان تسهیلات سرمایه ای بانک ها بویژه از نوع ارزان قیمت می تواند موجب بهبود سرمایه گذاری در بخش کشاورزی باشد. به دلیل توسعه نیافتگی اقتصاد کشاورزی بازار محصولات کشاورزی همواره با محدودیتهای ساختاری روبرو بوده است. بورس کالای کشاورزی بازاری است که در چارچوب ساختار پیشبینی شده خود میتواند بخش قابل توجهی از مشکلات بازار سنتی را برطرف کرده و از این راه به حفظ، پایداری و توسعه بخش کشاورزی کمک نماید. دراین بازار همه بازیگران عرصه تولید و تجارت محصولات کشاوزری به درستی و به موقع تصمیمگیری کرده و کسی نمیتواند از رانت اطلاعات به نفع خود ودیگران استفاده کند.
کشاورزی در کل سه مرحله دارد به نام‌های کاشت، داشت و برداشت.
کشاورزی فرایند تولید غذا، علوفه، الیاف و دیگر محصولات بوسیله ازدیاد اصولی گیاهان بومی و حیوانات اهلی است. امروزه واژه کشاورزی تمام فعالیت های لازم جهت تولید غذا، علوفه و الیاف را تحت پوشش قرار میدهد، که شامل همه روش های ازدیاد و فراوری دام نیز می شود.
اقتصاد کشاورزی، در جهان امروز یکی از مشکلات اساسی بشر تأمین نیازهای غذایی است، به گونه‌ای که امنیت غذایی به عنوان یکی از اهداف مهم سرلوحه برنامه‌های دولتها قرار گرفته است. بدون شک به منظور نیل به امنیت غذایی علاوه بر اتخاذ سیاستهای مطلوب و برخورداری از منابع کافی باید تولید کشاورزی به گونه‌ای باشد که تمامی نیازهای جامعه را برآورده کند. از سوی دیگر تولید کشاورزی خود نیازمند دو گروه عوامل تولیدی می‌باشد. گروه اول، عوامل فیزیکی تولید از قبیل: زمین، بذر، آب، نیروی کار و غیره که وجود آنها از نظر کمی و کیفی شرط لازم تولید است و گروه دوم عوامل غیرفیزیکی تولید که ریشه در مدیریت و اقتصاد کشاورزی دارند. با توجه به اهمیت و ضرورت مدیریت و اقتصاد کشاورزی، این عامل به عنوان شرط کافی تولید تلقی می‌گردد. بنابراین به منظور تولید کشاورزی مطلوب و بهینه، وجود عوامل فیزیکی و غیرفیزیکی تولید در کنار یکدیگر لازم و ملزوم هم می‌باشند
مهندسی اقتصاد کشاورزی
تعریف و هدف
اقتصاد کشاورزی به مجموعه‌ای از علوم و روشها اطلاق می‌شود که عوامل اقتصادی موثر در امور کشاورزی، روابط اقتصادی موجود بین عوامل تولید کشاورزی و کاربرد اصول اقتصادی را در تولید و توسعه کشاورزی مورد بحث و بررسی قرار میدهد. به بیان دیگر اقتصاد کشاورزی عبارت از کاربرد اصول و نظریه‌های اقتصاد عمومی در فرآیند تولید، مبادله، توزیع و مصرف مواد غذایی و مواد خام اولیه مورد نیاز سایر بخش هاست. بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت که اقتصاد کشاورزی، روش‌های چگونگی استفاده مطلوب و بهینه از منابع طبیعی در بخش کشاورزی را از طریق شیوه‌ها و ابزار کارآمد خود مورد مطالعه قرار میدهد. هدف از ایجاد این رشته، تربیت نیروهای متخصص و کارآمدی است که بتوانند با تکیه بر دانش و اندوخته‌های علمی و تجارب عملی خود به عنوان کارشناس اقتصاد کشاورزی به تهیه و تدوین طرح‌های توسعه کشاورزی و ارزیابی اقتصادی آنها در سطوح مختلف منطقه‌ای و یا ملی بپردازند و همچنین از طریق بکارگیری روش‌های تجزیه و تحلیل کمی و ارائه مدل‌های ریاضی در حل مسائل و مشکلات تولید، توزیع و یا مصرف مواد غذایی و مواد خام، راهکارهای مناسبی را ارائه می‌نمایند. متخصصان اقتصاد کشاورزی در فعالیت‌های آموزشی و تحقیقاتی مرتبط با مسائل اقتصادی بخش کشاورزی نیز می‌توانند همکاری نمایند.
اهمیت و جایگاه بخش کشاورزی در جامعه
با عنایت به اهمیت تولید کشاورزی در امنیت غذایی جامعه و نیز ضرورت توجه به ابعاد اقتصادی تولید، اقتصاد کشاورزی به عنوان یکی از شاخه‌های علوم کشاورزی از حدود یک قرن پیش در کنار سایر رشته‌های کشاورزی به تدریج مطرح شد و با سیر تکاملی‌اش امروزه به شکل یک دانش منسجم و مدرن در مراکز آموزش عالی و تحقیقاتی در اختیار مشتاقان علم و جامعه کشاورزی قرار گرفته است. در عرصه فعالیت‌های زراعی، حضور متخصصانی که علاوه بر دانش کشاورزی، اصول علم اقتصاد را نیز فراگرفته باشند و بتوانند با استفاده از تجربیات و دانش خود، در زمینه برنامه‌ریزی و تهیه طرح‌های تولیدی محصولات کشاورزی بطور اقتصادی فعالیت کنند، از ضروریات تحول کشاورزی کشور است و این امر، جایگاه و اهمیت رشته مهندسی اقتصاد کشاورزی را به خوبی مشخص می‌کند
مقدمه
مهندسی اقتصاد کشاورزی
تعریف و هدف
اهمیت و جایگاه بخش کشاورزی در جامعه
ویژگیهای کشاورزی ایران
اهداف مهم بخش کشاورزی
عدم توازن سیاستگذاریها و مدیریت تولید در بخش کشاورزی
تعدد دستگاههای سیاستگذاری در بخش کشاورزی
چالشهای فرا روی توسعه بخش کشاورزی
ظرفیتهای بخش کشاورزی
سرمایه گذاری و چالش های مالی در بخش کشاورزی
سرمایه گذاری
چالش ها و تنگناهای بازارهای مالی کشاورزی ایران
وضعیت بازار مالی کشاورزی
موانع موجود بر سر راه توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در ایران
توسعه بخش کشاورزی در ایران
سیاستهای حمایتی کشاورزی در دنیا:
سیاستهای حمایتی کشاورزی در ابران:
راهبردهای توسعه پایدار در بخش کشاورزی
کشاورزی محور توسعه یا استقلال؟
نقش فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه کشاورزی
نتیجه گیری و پیشنهادات
منابع
علت و عدم توسعه بخش کشاورزی در ایران