چکیده:
سیاه چادر نوعی چادراست که از موی بز سیاه و توسط زنان عشایربافته میشود. عشایر در ییلاق و قشلاق مکانهای معینی برای اقامت دارند که معمولاً در زیر این سیاه چادرها زندگی و استراحت می‌کنند. دلیل استفاده از موی بز در سیاه چادر؛ مقاوم بودن آن در مقابل سرما و گرما، کِشش آسان، عدم جذب رطوبت و ثابت بودن رنگ آن می باشد. موی بز بر خلاف بقیه مواد در گرما منقبض و در سرما منبسط می شود و این به کاربرد ممتاز آن در سیاه چادر کمک کرده تا در تابستان منافذ سیاه چادر باز شده و هوای داخل سیاه چادر خنک شود و در زمستان منافذ آن بسته تا از ورود سرما و باران جلوگیری شود. علاوه بر این، موی بز که نیازی به رنگرزی ندارد دارای رنگی ثابت است. «دوار*» درابتدای بارش باران ترشحات آب باران را به داخل راه می دهد، اما بعد از خیس شدن کاملا قطع می شود، ضمن آن که موی بز مانع ورود حشرات گزنده نیز می باشد. سیاه چادر با توجه به نوع بافت و ساختار آن، در موقع کوچ به آسانی جمع و حمل و نقل می شود چادرها ی بافته شده از موی بز این خاصیت را دارند که خود را متعادل نگه دارند و زمین لرزه و طوفان نمیتوانند کوچکترین صدمهای به آنها بزنند. دلیل این امر وجود طنابهای بلندی است که سبب میشوند شیب پوشش چادرها بسیار کم شود و در اختیار باد قرار نگیرد. «طناب بلندی که با میخ چوبی فرو رفته در زمین بسته شده و با زمین زاویه حادهای را به وجود آورده است، حالت کشش موربی را به وجود میآورد، به نحوی که این کشش نمیتواند میخ را از زمین بیرون بکشد
تعاریف واژگان
سیاه چادر دارای معماری واقعی،هوشمندانه،ابتکاری و اصیل بوده و به عنوان یک معماری بومی پذیرفته شده است.عشایر سنگسری به سیاه چادر "گوت*" وبه محل بر پایی آن "گوت ک مال*" میگویند.همچنین به مقداری از چادرهای عشایری که در کنار هم برپا شده اند خیل می گویند. مسکن ییلاق عشایری که از چادر استفاده می نمایند از دو قسمت کلی تشکیل شده است.
یک قسمت که به منزله قرارگاه یا عرصه است که محل بر پاکردن چادر بوده و سنگسری ها به آن خیل مال و الیکایی ها* یا یوردمال می گویند.قسمت دوم نیز به منزله عیان بوده و خود چادر را شامل می شود.
از لحاظ معماری ،سیاه چادر به چند جز تقسیم بندی می شود.طرفین دو گوت که به آن ورگوتون گویند جلوی آن پرون گوتون و انتهای آن کون پر و پشت آن کون گوتون و درگاه را برگافه می نامند گاهی یک ورودی یا درگاه دیگر هم در وسط گوت قرار می دهند. کوچکترین سیاه چادرها سه ستون"شه استونه*" و بزرگترین آنها چهارده ستون دارد.
پس از گسترانیدن سیاه چادر که تا حدی تخصصی و نیاز به مهارت و تجربه دارد در گرداگرد سیاه چادر(حد فاصل زمین و سیاه چادر)بوته داز(گون*)می گذارند تا روزنه ها گرفته شود. جلو کارگه)پرونین کارگه) به محل نشیمن مردان و فرزندان ذکور خانواده اختصاص دارد.این قسمت دارای یک یا دو تخت یکی بزرگتر (مس تخت)و دیگری کوچکتر(کس تخت)است.هنرنمایی زنان سنگسری در این قسمت تجلی می یابد که به تزیینات این قسمت می پردازند. ککه داری معماری بسیار ساده ،دیوارهایی از جنس سنگ وگل و سقف چوبی پوشانده شده با گون است.ککه های عشایر سنگسری در ییلاق ساخته می شوند و در آغاز هر سال استقرار در ییلاق،توسط زنان عشایری گچاب داده می شود. کهل(حفر شده در دل کوه گاره(محل استراحت دامها بعد از چرای شبانه یا در موقع بارشهای شدید که این نوع مسکن فاقد هر گونه حصار و تاسیسات است)چفت(نگهداری گوسفند و بز در کنار هم و فصل قشلاق که دیواره هایی از جنس طاق و گز و کود دارد کمربن(در شکاف کوه) بهاربند(محوطه مقابل آغل که با کودو لاستیک و درخچه ها محصور می شود تا دامها از آغل خارج نشوند و نیز محل شیر دادن بره ها وبزغاله هایشان است) «لت» نواری بافته شده از موی بز سیاه است. در حقیقت «لت» تکه‌ای از سیاه چادر است. زنان «لت»ها را که به شکل یک نوار بافته شده‌اند را به وسیله دستگاهی سنتی در محل زندگی خود می‌بافند. به نوع زندگی عشایریی زیر سیاه چادرها اصطلاح «ئه زبیه وانه» اطلاق میشود که «ئه زبیه» به معنای سیاه چادر و «وانه» پسوند مکانی است که خود مترادف واژه «یانه» به معنای منزل و محل سکونت میباشد در اطراف سیاه چادرها نیز آغله «ئاخل و په چپه» برای نگهداری احشام ساخته میشود. به هر چند سیاه چادر یک «قورنگ» یا «کوررنگ»و یا «سه ر په چیه» گفته میشود که به معنای محله است. «دیواخان»: قسمت مردانه ی سیاه چادر و مکان پذیرایی از میهمانان است، که به وسیله نمد و گلیم های خوش نقش و نگار تزیین شده است.
زمگه»: سیاه چادر زمستانی ایل کلهر و تدبیری برای مقابله با «وشکه زغم» (سرمای استخوانی) گرمسیر است برای برپا کردن «زمگه»، به ارتفاع تقریبی ۵/۱-۱ متر خشکه چینی انجام میشود.
گورک»: در گذشته خانواده هایی که از لحاظ مالی و احشام ضعیف بودند، کانالی حفر کرده و آن را با استفاده از نی و خار و خاشاک می پوشاندند، و از آن به عنوان محل زندگی خود و احشام شان استفاده می کردند. اکنون نیز دیگر آثاری از آنها دیده نمی شود.
فهرست مطالب
عنوان صحفه
طرح مسله................................................................................................................................1
بیان مسله................................................................................................................................2
تعاریف واژگان.........................................................................................................................3
مقدمه.....................................................................................................................................4
سیاه چادر................................................................................................................................5
بررسی مسکن عشایر و انواع ان...................................................................................................7
ساختمان سیاه چادر....................................................................................................................8
(1-1)تقسیم بندی فضای داخلی سیاه چادر........................................................................................9
(2-1)حریم سیاه چادر
مردانخان(مردیکه-متیکه)..........................................................................................................10
چگونگی بافت سیاه چادر...........................................................................................................11
وظیفه مردان و زنان در تهیه چادر.................................................................................................16
سیاه چادر زمستانی..................................................................................................................17
مقایسه سیاه چادر زمستانی با یباه چادر تابستانی
نمای ظاهری سیاه چادر تابستانی.................................................................................................18
(1-3)گلیم بافی.......................................................................................................................19
(2-3)تاریخچه گلیم بافی
(3-3)دار گلیم و ابزار گلیم بافی
(4-3)نخ چاله و چله کشی
(1-4)قالی بافی....................................................................................................................20
(2-4)تاریخچه قالی بافی
سکونتگاهای عشایر..............................................................................................................22
نقوش روی سیاه چادر...........................................................................................................25
اندازه و شکل سیاه چادر در بین ایلات مختلف..............................................................................26
نتیجه گیری.........................................................................................................................27
منابع.................................................................................................................................28
این فایل کاملا اصلاح شده و شامل : صفحه نخست ، فهرست مطالب و متن اصلی می باشد و با فرمت ( word ) به همراه تصاویر و اطلاعات بسیار کامل و جامع و لیست منابع و کلید واژگان در اختیار شما قرار می گیرد.
(فایل قابل ویرایش است )
تعداد صفحات : 28
دانلود تحقیق آماده : برسی و مطالعه سیاه چادر (درس روش تحقیق ) معماری