الف )ژوراسیک در کپه داغ:
کاملترین سازندهای ژوراسیک ایران در رشته کوههای کپه داغ دیده می شود که ضخامت کلی آن در حدود 3000 متر است. این حوضه در تریاس میانی و احتمالاً بر اثر کوهزای سیمرین پیشین ظاهر شد و استقلال آن به صورت یک زون ساختمانی ـ رسوبی در ژوراسیک تحقق یافت. رسوبات ژوراسیک در این ناحیه، شامل سازندهای زیر است که خود بر اساس شواهد رسوب‌شناسی و دیرینه‌شناسی (بویژه میکروپالئونتولوژی) و لیتولوژی مشخص شده اند.
سازند کشف رود:
مقطع نمونه، نام آن از رودخانه کشف رود که در جنوب شرقی کپه داغ جاری است و دشت رسوبی مشهدرا به وجود آورده گرفته شده است. از نظر لیتولوژی شامل ماسه سنگ ها و شیلهای سیلتی ـ رسی با فسیلهای گیاهی است که بطور وسیع در بستر سفلای کشف رود در جنوب کپه داغ بیرون‌زدگی دارد. در مقطع نمونه، روی این سازند، سازند مزدوران به طور هم شیب قرار گرفته است. ولی در ناحیه آق دربند، سازند کشف رود با کنگلومرای قاعده ای و دگرشیبی زاویه‌دار مشخصی بر روی رسوبات ضخیم سازند آق دربند (متشکل از شیلهای زغال‌دار، ماسه سنگ توف، کنگلومرا، و آهکهای محتوی آمونیت‌های تریاس) قرار دارد .
در سازند کشف رود فسیلهای آمونیت، دو کفه‌ای و فرامینیفر یافت می شود که بر اساس همسن فسیل ها سن آن توآرسین (ژوراسیک تحتانی) تعیین شده است. سازند کشف رود از نظر لیتولوژی و چینه شناسی به نحو بارزی با سازند شمشک البرز مشابه است. محل برش الگو – برش الگوی این سازند در 15 کیلومتری خاور روستای بغبغو سر راه مشهدبه معدن زغالسنگ آق دربند بررسی شده استضخامت – ستبرای این سازندگزارش نشده استتغییرات جانبی رسوبات نیزهمچنان ناچیز است . ولی بطور معمول اندازه دانه ها از جنوب و خاور به سمت شمال وباختر کاهش می یابدلایه های شیلی کشف رود مواد آلی فراوانی دارد وپذیرفته شده که منشأ گاز میدان خانگیران از سازند کشف رود است.فسیلشناسی – بخش بالایی سازند کشف رود دارای آمونیت و روزنه داران استگسترش – کپه داغمرز زیرین – سازند کشف رود بایک دگرشیبی آشکار و یککنگلومرای پیش رونده ، رسوبات تریاس بالا را می پوشاندمرز بالاییدر بالا سازند کشف رود ممکن است با سازند چمن بید و یا سنگ آهکهای سازند مزدورانهمبر باشد که این ارتباط هم شیب استسازند های هم ارز – از نظرمقایسه منطقه ای و هم ارزی ، اتفاق نظر وجود ندارد . افشار حرب سازند کشف رود را ازنظر رخساره و سن با بخش بالایی گروه شمشک قابل قیاس می داند . ولی سید امامی بر اینباور است که سازند کشف رود یک واحد سنگی دریایی و توربیدایت است که نمی تواند معادلتمام و یا بخشی از گروه شمشک باشد . داده های منطقه ای بیشتر مؤید نظر افشار حرباست.
سازند چمن بید:
نام آن از دهکده چمن بید، واقع در کپه داغ و 60 کیلومتری مغرب بجنورد گرفته شده است. از نظر لیتولوژی شامل مارن تیره، قیری و پیریتی آمونیت‌دار، و لایه‌های نازک آهکی است که ضخامت کل آن در مقطع نمونه 2000 متر است.
در این ناحیه کنتاکت زیرین آن، شیلهای دریایی (که نامگذاری نشده) است و بر اساس فورامینیفرها، سن آن با ژوسین تعیین شده است. ولی کنتاکت فوقانی آن به طور تدریجی به سازند مزدوران ختم می‌شود، به نحوی که از جنوب غرب به شمال شرق آهکهای نازک لایه چمن بید به تدریج به آهک‌ها و دولومیت های ماسیف مزدوران تبدیل می شود. ضخامت این سازند نیز به طرف شمال غرب رفته رفته کاهش می یابد و از 2000 متر ( در مزدوران) به 600 متر در طاهرآباد می رسد. سن این سازند با تونین تا اکسفوردین است که تا اندازه‌ای با سازند دلیچای و قسمت زیرین سازند لار در کوه های البرز و همچنین با سازند بغمشاه و قسمت زیرین سازند قلعه دختر در ناحیه طبس معادل است. سازند باش کلاتع، شامل قسمت فوقانی سازند کشف رود و قسمتی از سازند چمن بید است.
شامل 13 صفحه word
دانلود تحقیق چینه شناسی در منطقه کپه داغ