فرمت فایل: word(قابل ویرایش)تعداد صفحات19
یکی از مسائل مهم در ساخت و سازههای شهری، ایجاد پایداری مناسب در هنگام تخریب،گودبرداری و اجرای سازهی نگهبان است. عدم رعایت مسائل فنی و ایمنی درتخریب، گودبرداری و ساخت سازههای نگهبان باعث تخریب برخی ساختمانهای مجاور گودبرداری در ساخت و سازهای شهری شدهاست. یکی از متداولترین انواع سازههای نگهبان، "دیوارهای توکار" است. در این نوع سازهی نگهبان نیروی فعال خاک به یک دیوار نازک منتقل میگردد و دیوار از طریق ستونهایی که در فواصل معینی در آن قرار دارد، نیروها را به مهاربند، دستک و پشتبند منتقل میکند. تکیهگاه مهاربند که در خاک قرار دارد به کمک نیروهای رانش مقاوم خاک، در برابر نیروهای مهاربند و در نتیجه نیروهای فعال خاک وارد بر دیوارهی مقابله مینماید. معمولاً دیوارها از جنس بتن مسلح، صفحههای فلزی یا الوارمیباشند. آنچه که دراین مقاله بدان میپردازیم، پیشنهاد برخی دستورالعملهای فنی و ایمنی لازم در اجرای دیوارهای متداول بتنی با پشت بندهای خرپایی است که برای حفاظت گودهای ایجاد شده درمجاورت ساختمانهای قدیمیفاقد عناصرمناسب مقاوم دربرابر نیروهای ثقلی و جانبی اجرا میگردد. دراین مقاله عناصری که باید در سازهی نگهبان طرح شوند و همچنین مسائل ایمنی که لازم است در هنگام طراحی پیشبینی گردد و نیز دستورالعملهای قبل، در حین و بعد از گودبرداری و اجرای سازهی نگهبان، پیشنهاد و اشکالات عمده و مشترکی که عامل ایجاد تخریب ساختمانهای مجاور گودبرداری بوده طرح و بررسی شدهاست.
واژههای کلیدی: ایمنی کارگاه، گودبرداری، تخریب، سازههای نگهبان، دیوار توکار، ساختمان مجاور، ساختمانهای مصالح بنایی، ساختمانهای فاقد شناژ.
2- کلیات
برای پایدار نمودن دیوارهی گودبرداریها در مناطق شهری از انواع عناصر ساختمانی که ازترکیب خاک و سنگ تشکیل یافتهاند، دیوارها و سیستمهای نگهبان ساخته میشود که اصطلاحاً "سازهی نگهبان" نامیده میشود. در تخریب، گودبرداریو اجرای سازههای نگهبان، یکی از مهمترین نکات لازم حفظ ایمنی کارگاه است. در آیین نامهها و مقررات ملی ساختمان[1و2]، دستورالعملهای ایمنی به صورت مطلوب و شفاف جهت تخریب، گودبرداری و اجرای سازهی نگهبان نیامده و نیاز به تهیه و تدوین آیین نامههای مناسب برای این منظور بخوبی احساس میشود. به دلیل عدم تطابق شرایط شهرسازی و تکنولوژی ساخت کشورهای دیگر با شرایط موجود در کشورمان، آیین نامههای ایمنی این کشورها نیز، بخوبی نمیتواند دستورالعملهای ایمنی لازم را در اینگونه عملیات پوشش دهد.
سازههای نگهبان مشتمل بر سه نوع هستند که "دیوارهای نگهبان وزنی"، "دیوارهای توکار" و "سازههای نگهبان ترکیبی" نامیده میشوند. در این مقاله دستورالعملهای پیشنهادی برای حفظ ایمنی کارگاه درتخریب، گودبرداری و اجرایی سازههای نگهبان با عناصر دیوار توکار و پشت بند خرپای فلزی طرح شده، که در بخشهای بعد به آن میپردازیم.
3- سازههای نگهبان با عناصر "دیوار توکار" و پشت بند خرپای فلزی
این سازه متشکل از یک دیوار بتن مسلح است که در فواصل مشخصی در درون آن یک ستون فلزی یا بتنی قراردارد و شبکهی آرماتورهای دیوار بتن مسلح به نحو مطلوبی در درون ستونهای بتنی مهار و یا به ستون فلزی جوش شده است. ستونها در فواصل قائم مناسب بوسیلهی تیرهای بتنی یا فلزی بههم متصل شدهاند. دیوار به وسیلهی پشت بند خرپایی درداخل خاک مهارشده و نیروهای فعال خاک وارد برسازهی نگهبان توسط نیروی رانش مقاوم خاک، تحمل میشود. پشت بندهای خرپایی در فواصل قائم مناسب توسط عناصر افقی و ضربدری به یکدیگر متصل میگردند تا از حرکت جانبی یا کمانش صفحهای آنها جلوگیری به عمل آید. شکل (1) اجزای مختلف این نوع سازهی نگهبان را نشان میدهد.
شکل(1) سازهی نگهبان و عناصر سازهای آن
1. شمع زیر ستون،
2. شمع تأمین کننده رانش مقاوم خاک،
3. ستون خرپای پشت بند،
4. خرپای سازهی نگهبان،
5. چاه آب یا فاضلاب ساختمان مجاور،
6. دیوار توکار،
7- دیوار مقاوم کننده ساختمان مجاور،
8- دیوار مرزی ساختمان مجاور،
9- شمعهای انتقال نیروی سقف به کف،
10- عمق گودبرداری،
11-فاصله توقف گودبرداری،
12- عنصر ضربدری کاهش دهنده طول کمانش جانبی خرپا،
13- تکیه گاه تأمین کننده رانش مقاوم خاک،
14- عنصر کاهش دهندهی طول کمانش جانبی خرپا،
15- دیوارهی گودبرداری،
16- چاه تعبییه شده جهت نصب ستونهای پشت بند،
17- ساختمان مجاور
الف) پلان سازه نگهبان
ب) نمای سازه نگهبان
گودبرداری