زنبور عسل یکی ازحشرات مفید برای انسان است که متعلق به رده دوبالان می باشد. زنبور عسل خیلی پیش از انسان در روی زمین بوجود آمده و زندگی می‌کرده است. زنبور عسل حدود 150 میلیون سال قبل وجود داشته و مشغول زاد و ولد بوده است. منتها با این تفاوت که در آن فاقد یک زندگی اجتماعی بوده و مثل خیلی از زنبورهای غیر عسلی امروزی ، زندگی انفرادی داشته و هر زنبور لانه مخصوص بخود را داشته و در آن زندگی می‌کرده است. کندو محلی است که زنبورها در آن تولد یافته ، کار کرده ، خواهران و برادران خود را پرورش داده و مواد غذایی لازمه را در آن انبار و ذخیره می‌کنند. زنبور عسل دارای نژادهای مختلف است و ساختمان بدنی پیچیده‌ای دارند.
عسل حاوی بیش از هفتاد ماده مفید برای بدن است . اساساًعسل از: گلوگز ،فروکتوز و منوساکارید ها ساخته شده است .همچنین عسل دارای آنزیم های مفید مانند : آمیلاز ها ، سوکراز ، کاتالاز و... بوده و در رده بندی غذاهای سرشار از آنزیمها مقام نخست را به خود اختصاص داده است . ضمن اینکه مواد معدنی مختلفی مانند: کلسیم ، سدیم،پتاسیم ،منیزیم،آهن وکلر و ... نیز در عسل یافت می شود .عسل بعنوان یک ماده کامل غذایی همچنین دارای انواع ویتامین ها (B1،B2،B3،B5،B6،C،E،K) ،اسید های آلی (اسید مالیک ،وینیک ،سیتریک ،لاکتیک و اگزالیک )و پروتیین ها بوده و می تواند 315 تا 335 کیلو کالری انرژی (به ازای 100 گرم )تولید نماید.
از دیگر سو عسل دارای خواص درمانی ،ضد عفونی کنندگی و حفاظت از مواد آلی در مقابل تجزیه و فساد می باشد.ابن سینا در کتاب قانون،در مورد معجون فلاسفه (تهیه شده با عسل ) می نویسد :«...در هنگام زیاد شدن بلغم ،اندرون را تقویت ،نیرو را زیاد ،اشتها را باز می کند،عسل،خوراکی است که جوانی را جاویدان می سازد،حافظه را نیرو مکی بخشد و گذشته را در خاطره زنده می کند،اندیشه راپاک و زبان را می گشاید.»
کلیه موارد مطروحه ،اهمیت استفاده از عسل بعنوان یک مواد غذایی قوی و همچین داروی طبیعی را خاطر نشان میسازد.از دیگر سو با عنایت به رشد جمعیت و تنوع محصولات تولیدی و بالا رفتن سطح رقابت در زمینه عرضه
انواع محصولات غذایی ،بهبود مستمر کیفیت محصولات و ایجاد تنوع در عرضه مناسب تر ،از مواردی هستند که بایستی هر چه بیشتر مد نظر قرار گیرد.رعایت این موارد می تواند منجر به دسترسی آسان و ارزان مصرف کننگان به مواد غذایی شود.طی فرایند پرورش و نگهداری زنبور عسل، همچنین اقدام به ازدیاد کندو ها میشود که ایم عمل به منظور ترمیم تلفات و فروش انجام می پذیرد. در مناطق گرمسیری حتی میتوان از هر کندو یک بچه کندو گرفت.
lبا اجرای این طرح ، علاوه بر کسب سود مناسب اقتصادی می توان بستر مناسبی را برای اشتغال نیروهای ماهر و نیمه ماهر را فراهم آورد .
ساختار بدن زنبور عسل
سر
در جلوترین قسمت بدن قرار داشته و شامل اعضای زیر است: دو عدد چشم مرکب ، سه عدد چشم ساده ، دو عدد آنتن و دهان با خرطوم. بزرگی چشمها وسیله‌ای است که زنبوردار به کمک آن به راحتی می‌تواند زنبور نر را از کارگر تشخیص دهد. زیرا چشمهای زنبور نر بزرگتر بوده و از عقب سر بهم می رسند، ولی در زنبور کارگر و ملکه بهم نمی‌رسند. کار آنتنها ، لمس کردن و بوییدن است. زنبور به کمک خرطوم ، شهد را از روی گلها جمع آوری و از راه دهان به داخل کیسه عسلی می‌فرستد.
سینه
از سه حلقه کیتینی درست شده و اعضای زیر به آن اتصال دارند: چهار عدد بال یا پر که دو عدد آنها بالهای جلویی و دو عدد دیگر بالهای عقبی هستند. شش عدد پا که جفت عقب آن دارای حفره‌هایی به نام سبد می‌باشند و زنبور عسل در دوران فعالیت خود گرده‌های گل در آن پر و با خود به کندو حمل می‌کند. این سبدها در کارگران بزرگتر از نرها هستند.
شکم
در قسمت انتهایی بدن قرار داشته، از 6 حلقه کیتینی پشتی و 6 قطعه شکمی تشکیل شده است. در انتهای شکم مخرج برای دفع مدفوعات دیده میشود. از راه همین مخرج ، زنبور قادر است خاری را که در داخل بدنش جای دارد، خارج کرده و نیش بزند. زنبور نر نمی‌تواند نیش بزند، چون اصلا نیش ندارد.
غده های مهم
در داخلا دو طرف سر کارگر یک جفت غده‌ای به نام غده‌های شیری وجود دارد که از خود ماده‌ای به نام شیر یا ژله شاهانه ترشح می‌کند و با آن ملکه و لاروهای خیلی جوان را تغذیه می‌نمایند.
غده‌های بزاقی همراه با یک جفت غده سینه‌ای بوسیله یک کانال مشترک ، ترشحاتشان را به داخل دهان زنبور می‌ریزند. ترشحات این غده‌ها در موقع لارو بودن صرف تنیدن به دور خود شده و پس از رشد و تبدیل به یک زنبور کامل ، نقش غده بزاق دهان را در زندگیشان بازی می‌کنند.
ملکه
•ملکه مادر کندو بوده و جنسیت آن ماده می‌باشد. طول بدن ملکه هیجده میلی مترمی‌باشد. بالهای آن کوچک بوده و خرطوم آن توانایی جمع آوری شهد گلها را نداشته ودرعوض دارای شکمی بزرگتر از ماده‌های کارگر بوده و دو تا شش سال می‌تواند زنده بماند. ولی در زنبورداری تجاری بیش از دو سال از یک ملکه استفاده نمی‌شود. ملکه عسل و گرده نمی‌خورد و بجای آن ژله رویال مصرف می‌کند.
نیش ملکه همانند شمشیر تازی بوده و بدون خار می‌باشد .
نیش ملکه همانند شمشیر تازی بوده و بدون خار می‌باشد .
زنبورداری را از کجا شروع کنیم؟
n1) باید ابتدا خود را برای زنبور داری آماده ساخت و این کار را باید در فصل زمستان که زنبور ها در کندو هستند انجام داد برای این کار بایستی در این فصل (زمستان) به مطالعه و تحقیق در مورد زنبورداری پرداخت و با نحوه زندگی و کار با زنبور عسل آشنا شد
n2) خرید کندو در بهمن و اسفند و عدم خرید کندو در فصل پاییز زیرا کندویی کندوی خوبست که در بهمن و اسفند دارای جمعیتی قوی باشد در صورتی که در فصل پاییز اقدام به خرید کندو نمایید امکان شکست بسیار بالاست چون زنبورهای پیر و ضعیف در فصل زمستان از بین می روند و می میرند و جمعیتی که در پاییز در کندو دیده می شود یک جمعیت حقیقی نیست
n3)توجه شود که کندو ها دارای ملکه باشند چون کندوهای بی ملکه در فصل بهار که شروع تولید نسل و تکثیر کندوست افزایش جمعیتی نداشته و از بین می رود در صورتی که با کندویی بی ملکه مواجه شدید سریعا بایستی اقدام به ادغام کندو با یک کندوی قوی نمود
شامل 63 اسلاید powerpoint
دانلود پاورپوینت طرح پرورش و نگهداری زنبور عسل