پایان نامه ی شناخت علل و عوامل استرس و اضطراب در دانش آموزان دختر مقطع پیش دانشگاهی. doc

اختصاصی از فی موو پایان نامه ی شناخت علل و عوامل استرس و اضطراب در دانش آموزان دختر مقطع پیش دانشگاهی. doc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نوع فایل: word

قابل ویرایش 40 صفحه

جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی

مقدمه:

نوروزهای اضطرابی را به شکل زیر تعریف می‌کنند ، « ترکیبات گوناگون از تظاهرات جسمانی و روانی اضطراب که قابل انتساب به خطری واقعی نباشند و به صورت حمله‌‌‌ای کوتاه مدت یا ماندگار رخ می‌‌دهند . ( گلدر و همکاران ، 2989 )

در باره پیدایش اضطراب مشکل آفرین ، هیچ نظریة ساده‌‌‌‌‌‌ای وجود ندارد . نخستین دیدگاه به درکی مبتنی بردانش روان پویایی از این اختلال تعلق دارد . واژة اضطراب ، ترجمة واژة « axgst » است که فروید آن را برای ترکیبی از برانگیختگی فیزیولوژیکی و عاطفة منفی بکار برد . او اضطراب نوروتیک را تظاهری از تعارضات ناخودآگاه تلقی می‌کرد . ( فروید ، 1926 ) بعدها نظریه پردازان یادگیری اظهار کردند که اضطراب ، یک صفت یا خصوصیت شخصیت نیست بلکه از طریق یادگیری کلاسیک ، عامل یا جانشینی کسب می‌شود و می‌تواند در نتیجة خطر محیطی واقعی یا خطری خیالی پدید آید . همچنین حالات اضطرابی به ویژه آن وقایعی که تهدید آور تعبیر می‌شوند . با رویدادهای خارجی استرس‌زا ملازمند ( فنیلی – جونز و بروان ، 1981 ) بعلاوه این یافته که اضطراب مشکل آفرین در میان خویشاوندان  افراد مبتلا به نوروزهای اضطرابی متداول‌تر از عموم جمعیت است ( نویس و همکاران 1978 ) ، می‌تواند از نظریة ژنتیکی بودن پیدایش اضطراب مشکل آفرین حمایت کند . بدیهی است که این عقاید ناهمساز نیستند . اگر چه اضطراب می‌‌‌‌تواند بازتابی از حالاتی درونی نظیر نگرانی‌های کلی باشد اما معمولاً با رویدادهای استرس‌‌زا نیز همراه است و به نظر می‌رسد که برخی از افراد نسبت به آن آسیب پذیرتر از سایرین باشند در ارزشیابی فرد لازم است همه عوامل سبب شناختی ممکن بررسی شوند .

اضطراب پدیده‌ای طبیعی است و همگان آن را در وهله‌‌‌‌ای احساس می‌‌کنند . اضطراب پاسخی ضروری به استرس است و فرد را به هنگام مواجهه با خطر ، برای فعالیت و کنش آماده می‌کند در مواقع بسیاری ، چنین پاسخی عقلانی و حتی حیاتی است .

به هنگام وجود خطر یا استرس واقعی بدن از طریق رهاسازی آدرنالین خود را برای کنش آماده می‌سازد و احساسات بدنی اضطراب آشکار می‌شود . گرچه در این مواقع ، پاسخ استرس می‌‌تواند عملکرد جسمی و روانی را تسهیل کند ولی هر گاه از حد معینی فراتر رود در این کنشها اختلال ایجاد می‌کند . برای مثال هر گاه آدرنالین باعث تا خون بیشتری به عضلات برسد ، تنش عضلانی افزایش یابد . بدن خود را کاملاً برای گریز و یا جنگیدن آماده می‌کند . با این حال ، پس کشیده شدن خون از پوست ممکن است منجر به بی حسی شود ، تنش عضلانی مقاوم ، باعث بروز درد می‌گردد ، افزایش تنفس منجر به نفس نفس زدن ( هیپرونتیلاسیون ) می‌شود ، تپش شدید قلب و هم چنین تعریق قابل ملاحظه نشانه‌‌‌‌هایی هشدار دهنده‌اند . نگرانی فرد به دلیل پاسخهای فیزیولوزیک بدن او به استرس ، می‌‌‌‌تواند به جای آنکه به او قدرت ببخشد ، او را ناتوان کند . به همین ترتیب ، در پاسخ به استرس ، تغییراتی روان شناختی نیز رخ می‌دهند که باعث هوشیاری و تمرکز هر چه بیشتر ما می‌شوند که این امر به هنگامی که لازم است به سرعت بیندیشیم و زمانی برای حواسپرتی در اختیار نداریم . مسلماً به سود است « زمانی که هشیاری » به حساسیت مفرط و نگرانی مزمن تبدیل شود ، پاسخ روانشناختی به استرس دیگر کارآمد نیست . این واکنش به نوبة خود تمرکز حواس و حافظه را مختل می‌کند .

اضطراب بر بسیاری از جنبه‌های عملکرد آدمی از توانایی ادراکی ، یادگیری و حافظه گرفته تا اشتها عملکرد جنسی و خواب تأثیر می‌گذارد ، اضطراب مشکل آفرین می‌تواند بر دامنة گسترده‌‌ای از توانائیهای آدمی تأثیرات نامطلوبی بگذارد و خود را به اشکال بسیار متفاوتی نشان میدهد .

بیان مساله:

بر اساس بر آورد پژوهشگران سالانه حدود ده میلیون دانش آموز اضطراب امتحان راتجربه می‌کنند که برای % 25 این اضطراب فلج کننده است و با افزایش سن میزان آن افزایش می‌یابد کودکان در سنین ابتدایی اضطراب اندکی را دربارهامتحان تجربه می‌کنند . بنظر می‌رسد اضطراب امتحان در سنین 12-10 سالگی شکل گرفته و تا دوران بزرگسالی و حتی تحصیلات دانشگاهی ادامه می‌یابد . در حقیقت با بالاتر رفتن سن و اهمیت یافتن موقعیت های تحصیلی میزان اضطراب امتحان هم بالا می‌رود . ( کریگ وداسبون . 1995 )

بسیاری از داوطلبان کنکور می‌گویند :

قبل از امتحان احساس نگرانی و ناراحتی می‌کنم ، قبل از امتحان احساس دلشوره دارم ، روز امتحان مضطرب هستم ، قبل از امتحان نگران رد شدن هستم ، در هنگام برگزاری امتحان دچار سر گیچه می‌شوم ، قبل از امتحان ناراحتی معده پیدامی‌کنم ، وقتی امتحان شروع می‌شود ضربان قلبم تندتر می‌شود و ... وقتی این واکنشها شدید باشد عملکرد فرد در امتحان به شدت مختل می‌شود زیرا به قدری نگرانی نتیجة آزمون هست که نمی‌تواند فکر خود را بر سوالاتی که باید پاسخش دهد متمر کز کند . بنابراین ، سعی خواهیم کرد میزان اضطراب امتحان دانش‌آموز مقطع پیش دانشگاهی و عوامل بوجود آورنده اضطراب و راهکارهای کاهش آن را بررسی کنیم .

فهرست مطالب:

فصل اول

چکیده

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت مساله

اهداف تحقیق

فرضیه

متغیرها

متغیرهای وابسته و متغیرهای مستقل

تعاریف مفهومی و عملیاتی واژه‌‌‌‌‌ها

فصل دوم

مقدمه

پیشینه تحقیق

پیشینه نظری تحقیق

پیشینه تجربی تحقیق

نظریه‌های دانشمندان

فصل سوم

مقدمه

جامعه و نمونه آماری

روش نمونه‌گیری

حجم نمونه

زمانبندی تحقیق

روایی و پایایی تحقیق

تجزیه و تحلیل توصیفی

تجزیه و تحلیل استنباطی

دانلود مقاله بررسی و مقایسه میزان اضطراب و افسردگی هنرمندان با افراد عادی

اختصاصی از فی موو دانلود مقاله بررسی و مقایسه میزان اضطراب و افسردگی هنرمندان با افراد عادی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

چکیده پژوهش :
این پژوهش براساس مطالعات متعددی که رابطه موسیقی، اضطراب و افسردگی را مورد تایید قرار داده است ترتیب داده شده و هدف آن بررسی تاثیر تمرینات موسیقی بر میزان اضطراب و افسردگی هنرمندانی است که با آلات موسیقی کار می کنند.
در این تحقیق سعی کامل به عمل آمده که شخصیت والا و ارزشمند موسیقی دانان و هنر با ارزش موسیقی در جامعه بهتر از پیش روشن گردد و همچنین به بررسی کمبودها و نیازهایی که در جامعه هنرمندان می باشد و با آنان مواجه هستند و کمتر مورد توجه کسی قرار گرفته است، بپردازد. در کنار این بررسی میزان اضطراب و افسردگی در نوازندگان موسیقی و افراد عادی مورد مقایسه قرار گرفته است.
در این تحقیق به منظور صحت و سقم فرضیه و اجرای روشهای آماری مربوط به 20 نفر از نوازندگان موسیقی و 20 نفر از افراد عادی شرکت داشتند.
برای جمع آوری اطلاعات از آزمون اضطراب کتل و افسردگی بک استفاده شد.
در تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون مقایسه میانگین در گروههای مستقل «t» استودنت استفاده شد.
نتایج مطالعه نشان داد که بین تمرینات موسیقی و اضطراب نوازندگان موسیقی و افراد عادی تفاوت معناداری وجود دارد. یعنی فرضیه اول این پژوهش تایید شد یعنی فرض خلاف مورد قبول واقع شد و فرضیه دوم این پژوهش نیز که شامل میزان افسردگی نوازندگان موسیقی و افراد عادی تفاوت معناداری وجود دارد، مورد تایید قرار گرفت. و مجدداً فرض خلاف برای این فرضیه ثابت شد.
برای بررسی سوالهای مربوطه (میزان اضطراب و افسردگی) لازم بود، میانگین دو گروه در رابطه با هر یک از ویژگیهای مقایسه دو گروه مستقل مورد آزمون قرار گیرد.
چون «t» محاسبه شده در آزمون اضطراب کتل 93/2 = t از «t» مبین جدول یعنی 021/2 در سطح اطمینان 5% بزرگتر است لذا فرض خلاف پژوهش تایید می گردد. بدین معنی که بین میزان افسردگی نوازندگان موسیقی و افراد عادی تفاوت معناداری وجود دارد.

« فهرست مطالب »
عنوان صفحه
مقدمه 1
فصل اول : معرفی پژوهش 2
بیان مساله 7
اهداف تحقیق 12
اهداف اختصاصی تحقیق 12
ضرورت و اهمیت تحقیق 13
فرضیه تحقیق 15
تعاریف عملیاتی تحقیق 15
فصل دوم : ادبیات تحقیق 17
بخش اول : سابقه تاریخی اضطراب 18
فرضیه هایی راجع به علل اضطراب 20
سبب شناسی اضطراب از دیدگاههای مختلف 23
بیان غیرکلامی اضطراب 26
اختلالات اضطرابی 27
انواع اختلالات اضطرابی 27
« فهرست مطالب »
عنوان صفحه
درمان اختلالات اضطرابی 28
بخش دوم : سابقه تاریخی افسردگی 31
علل افسردگی از نظر دیدگاهها و مکاتب مختلف 32
سبب شناسی افسردگی 37
بخش سوم : تاریخچه موسیقی 42
پیشینه تحقیقات قبلی 43
چند نمونه پژوهش دیگر 49
فصل سوم : روش اجرای پژوهش و جمع آوری داده ها 51
روش اجرای پژوهش و جمع آوری داده ها 52
ابزار اندازه گیری 3
تست اضطراب کتل 53
دستور اجرای تست 55
تست افسردگی بک 58
دستور اجرای تست 60
روش تصحیح و نمره گذاری تست اضطراب کتل 60
« فهرست مطالب »
عنوان صفحه
روش تصحیح و نمره گذاری تست افسردگی بک 63
روش آماری و تجزیه و تحلیل داده ها 65
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها 68
تجزیه و تحلیل داده ها 69
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری 79
بحث و نتیجه گیری و بررسی تحقیق 80
محدودیتهای تحقیق 85
پیشنهادات 86
منابع 128

مقدمه :
هیچ انسانی از افسردگی و اضطراب، تشویش و نگرانی مصون نیست. هر فردی در طول عمر خود بالاخره طعم ناگوار محرومیت، یأس و سرخوردگی و ماتم را مزه مزه می کند، چون هیچ وقت یک بیماری هرقدر هم شایع باشد قادر نخواهد بود همگی افراد یک جامعه را مبتلا کند. بنابراین حالات فوق به هیچ وجه نمی تواند بیماری تلقی شوند، بلکه در مواقع نوع واکنش در مقابل حوادث ناگوار زندگی به حساب می آیند.
تا آنجا که حالا یأس، سرخوردگی و اضطراب به عنوان واکنش محسوب می شوند، بسیار سالم و مفید می باشند. زیرا مثل یک دریچه اطمینان شرایط سخت و دشوار محیط را به فرد گوشزد می کنند تا بدین وسیله شخص بتواند خود را از صدمه و گزند بیشتر حفظ نماید.
حالات سرخوردگی، اضطراب و افسردگی در زندگی روزمره، همانند درد، سوزش، و تورم زخمی می باشند که وسیله آنها زخم پوشیده و محافظت شده و از گسترش آن جلوگیری به عمل آمده و فرصت التیام پیدا نمی نماید، یأس و سرخوردگی، افسردگی و اضطراب و تشویش هم اموری غیرقابل اجتناب می باشند. (معانی 1371 ، ص 18)

فصل اول :
معرفی پژوهش

معرفی پژوهش
بشر همواره از موسیقی برای ابراز و بیان افکار و احساسات خود استفاده کرده است. ریتم نخستین رکن موسیقی، قبل از تکلم، وسیله آرامش و نیایش آنها بوده است. بشر اولیه آواها و حرکات موزون و مراسم و پایکوبیها بر ترسها، غمها و شادیها، آمال و آلام خویش می بخشیده و احساسات خود را جاری می ساخته است، آنگاه که می هراسید در طنین آواگریهای جمعی خود از بی قراریها می کاهید. و در قدرت شادمانی با ریتم به پایکوبی و تحریک می رسید و هنگامی که اندوهگین بود به شک و آهی موزون دل را تسکین می بخشید و امواج خون را تعدیل و در هنگام ابهام و شدت نیاز، تنهای آهنگی داشت و در غرور و نوحه سرایی می پرداخت. (خالقی، 1369 ، ص 14)
امروز سخن از تاثیر و فوائد موسیقی در مراحل مختلف رشد و زندگی از دوره جنینی تا سالمندی بوده و سخن از تاثیر ارتعاشات موزون، در رشد گیاهان و جانوران است، و این همه تلاش و علاقه تاریخی بشر به موسیقی و مواهب روحی آن نمایشگر گرایش باطنی آدمی به نظم، هماهنگی و زیبایی ذاتی آن است.
موسیقی همیشه در زندگی، حزن و همدردی، بی قراری و شیدایی داشته است. و این موضوع در تاریخ و تمدن بسیاری از ملل از جمله کشور متمدن و کهنسال ایران به چشم می خورد. (زاده محمدی، 1371 ، ص 53)
موسیقی کشف افتهای ناپیدا، پیدایی راهای نو، و جدید ذهنی و عوامل معنوی برای فرا رفتن از این هنر شگفت انگیز، در همۀ اعصار، همواره در فراسوی قوانین حاکم و دستورات اجتماعی به حیات آشکار و فراگیر خود ادامه و در نهایت حتی اخلاق و سیاست را به تبعیت از خویش فراخوانده است.
گسترده و عمق موسیقی اصیل، انسانی، ناب، و معنوی تا بدان جاست که حتی تعصبی ترین صاحبان امور در ادوار گوناگون تاریخی را به سوی یافتن خویش طلبیده است، و اصولاً این امتیاز از خصایص جونهرۀ هنر است و موسیقی بعنوان طلایه دار هنرها توانسته است در بحرانی ترین مقاطع ممکن، همچنان حضور خود را به انحناء مختلف از حاشیه به سوی متن جامعه حرکت دهد و سرانجام به تصرف دلخواه اذهان روشن بپردازد، و اگر به تعریفی از تازه تر، توازن، تعادل حیات طبیعت و انسان را پاره ای از مأخذهای موسیقی بدانیم، باید اقرار کنیم که موسیقی در درون خود ماذوات کائنات است و گریزی از آن نیست.
بدین سبب باید اهل موسیقی کاشفان جوهرۀ زندگی نامید. در همین رابطه می توان گفت که نخستین اشارات صوتی و آواها که سرانجام به تجسد «کلمه» رسیده در زمان خود به مثابه علائم اختصاری ارتباط و بیان خواسته ها خلق شده بودند، چنانکه می توان امروزه بنابر تحقیقات علمی، موسیقی را زبان حال اشیاء دانست، از ضزبات نبض سنگ کوارتز تا تنفس خاموش مرجانها در اعماق دریاها و رقص لاادری با دو برگ . (همان منبع، ص 115).
موسیقی یکی از اعجاب انگیزترین پدیده های جهان افرینش است. موسیقی که بیان توانر اصوات است و در جهان مادی راه گریزی را به پهن دشت زیبائیها می گشاید و سرچشمۀ زلال حقیقت را در سایۀ ملودیهای طبیعی بیان می کند، احساس را در وجود جاندار بر می انگیزد و عالم را که آفریندۀ خدای تواناست با همۀ عظمتش تبلور می بخشد، موسیقی از بدو خلقت اغاز گردیده است و تا رستاخیز نیز ادامه خواهد داشت، به کلمۀ ظاهری موسیقی نباید نگریست زیرا منظور این نیست که بعد معینی از نغمه ها مورد نظر باشد، بلکه گستردگی عالم اصوات مورد نظر است، همانند لحظاتی که باد می وزد و سنفونی ترس را در صحنل طبیعت به اجرا در می آورد و یا در ان کنسرتی که پرندگان در آغاز بهاران سرود می خوانند، موسیقی حدو مرز معینی ندارد، همانگونه که جهان خلقت را محدودیتی نیست. بنابراین ارتباطی که در جهان ادامه دارد وسیلۀ انتقال افکار است خود صورت که زیر بنای سازندگی است. (نیکونژاد، حسین، 1371، ص 1).
بطور کلی موسیقی با ادراک ارتباط دارد زبان گویایی دل فصیح ترین واسطۀ معرفی احساسات است. موسیقی باید مقدم بر هر خاصیت دیگری طور تنظیم شود که اندیشه ها و اجرای آن با وسعت زندگی منطبق گردد و چون شعر زبان، عاطفه و احساسات است.
موسیقی انسان را به خداوند نزدیک می کند و او را به شناسایی خداوند رهبری می کند /و بشر در عالمی که بر آن مجهول است سوق می دهد. (رازانی، ابو تراب، 1342، ص 56 - 60)
شناخت موسیقی ایرانی وقتی میسر است که فرهنگ ایران را شناخته باشیم، چرا که موسیقی ایرانی نیز چون سایر هنرهای ملی ایران زائیده فرهنگ این مرز و بوم است. موسیقی ایرانی ریشه در عرفان آریایی دارد و همانطور که در عرفان دوگانگی ها با هم وجود دارند و قسمتی از ساختار عرفان را تشکیل می دهند. این موسیقی نیز به عنوان شاخه ای از عرفان زمانی شکل می گیرد که از این دوگانگی ها را نیز شامل باشد. (سلطانی، پیمان، 1372، ص 320، 321 )

بیان مسأله :
در کتب روانشناسی لغات و اصطلاحات بسیاری را می توان یافت که هر کدام به تناسبی ذکر شده و نویسنده و گوینده را از آن مسأله اضطراب مقصد بوده است. مثل لغت : نگرانی، دلشوره، بیم، هراس، بیقراری، پریشان حالی، ترس، موهوم، ترس مبهم و مجهول و ... آنچه که در معرض ان قابل ذکر است. اینست که اضطراب یک حالت عاطفی است که در ان عامل مبهمی از ترس ناشی از پیش بینی حوادث نامطلوب وجود دارد. (قائمی، علمی، 1368، ص 140)
بطور کلی شاید بتوان اضطراب را به منزلۀ احساسی رنج آوری که با یک موقعیت ضربه آمیز کنونی یا با انتظار خطری که به شیء نامعین وابسته است، تعریف کرد. به عبارت دیگر اضطراب مفهوم تهدید یا ناایمنی است که آزمودنی منبع آنرا بوضوح درک نمی کند. (پ، دادستان، 1370، ص 72)
هر موجود باهوشی ضطراب دارد. می توان گفت که اضطراب یک حالت کاملاً طبیعی و سهم کسانی است که کمی فکر می کنند. همۀ قدمهایی را که انسانیت به جلو بر می دارد، همۀ کشفهای علمی، هنری، ادبی، نیز بر اساس اضطراب انجام می گیرد. می توان گفت که ده درصد اضطرابها برای یک انسان عادی ضرورت دارد، اما متأسفانه این درصد همیشه نیست. (گنجی، خسرو، 1372، ص 379)
افسردگی یک واکنش روانی – زیستی (سایکو بیولوژیک) عادی در مقابل استرس است. هر کسی به طول عمر یابد با فشارها و و استرسهای زندگی مبارزه کند، چون بشر یک واخد سایکوبیولوژیک است، به هر تغییر فکری و جسمی که موجب تغییرات شیمیایی سلسله اعصاب مرکزی گردد، از خود واکنش نشان داده و با هر استرس از نظر جسمی و روحی مبارزه خواد کرد.
(پور افکاری، 1371، ص 7)
افسردگی محدود به زمان و مکان خاصی نیست بلکه واکنشی است در مقابل استرس، حالتی که در هر زمان و برای هر کس، ممکن است اتفاق بیافتند. به جرأت می توان گفت که نیمی از افراد بالغ در دوره ای از عمر خود دچار اتین حالت بوده اند و متأسانه اکثریت این توده از افسردگی خود آگاه نبوده و نیستند. (همان منابع، ص 9 - 8)
ما همه دچار افسردگی می شویم، افسردگی می تواند به تنهایی پدید آید ولی اغلب همراه احساس تشویش و اضطراب است. این حالت احساس ناخوشایند پیش بینی بروز ناراحتی است. خود حالت افسردگی می تواند در افراد مستعد ایجاد نگرانی کند. در برخی دیگر افسردگی در پیوستگی با نگرانی بوجود آید و یا توسط آن آغاز می شود. (رواندوست، 1369، ص 10 - 9)
افسردگی بزرگترین مسأله ای است که سلامت نوع بشر را تهدید می کند و در واقع چنان گسترش وسیعی دارد که در میان ناراحتی های روانی می تواند بعنوان سرماخوردگی معمولی تصور شود، ولی بین افسردگی تفاوت وحشتناک وجود دارد.
افسردگی می تواند کشنده باشد. تحقیقات دربارۀ میزان خودکشی نشان می دهد که در سالهای اخیر این میزان، افزایش حیرت انگیزی حتی در بین کودکان و نوجوانان داشت است. (حریری، نجلا، 1369، ص 11)
50 تا 70 درصد بیماران افسرده، اضطراب یا تفکرات وسواسی دارند، 20 تا 30 درصد بیماران اساساً مضطرب، افسردگی را تجربه می نند. (پورافکاری، 1368، ص 169)
موسیقی بیان اندیشه والا در قالب اصوات می باشد، موسیقی در ایران از دیر باز مظهر یوند سه گانه علم و هنر و اخلاق ملکوتی بوده و بزرگانی مانند ابن سینا، فارابی، عبدالقادر در مراغی، صفی الدین ارموسی و قطب الدین شیرازی که هر یک پیوند مقدسی به شمار می آیند چه بسا با آموزش صحیح در این برهه از زمان از میان دانشجویان و دانش پژوهان حاضر نیز تنی چند مشابه آن بزرگان، بالقوه وجود داشته باشد و تنها پرورش درست و دقیق لازم است نهفته های اینان را شکفته کند. (مهدوی، رضا، 1372 ، ص 6)
اهمیت این مطالعه سنجش آرمیدگی موسیقی بر اضطراب در بیماری است که به تشخیص طبی نارسایی قلبی داده شده بود. علاوه بر این ارتباط بین خصوصیات اضطراب که مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است، می باشد.
یک نمونۀ 40 نفری بصورت تصادفی از بیماران دارای نارسایی قلبی، بعنوان گروه کنترل و گروه تجربی انتخاب شدند. یک کاهش معنادار آماری رد میزان ضربان قلب، میزان تنفس و نمرات اضطراب در گروهی که به موسیقی آرام بخش گوش می دادند پیدا شد. یک همبستگی مثبت معنا داری آماری بین میزان خصوصیات اضطراب و حالت پایانی میزان اضطراب بدست آمد.
یک همبستگی منفی معنا دار اماری بین میزان خصوصیات اضطراب و درجۀ تغییر درمان بعدی حالت اضطراب وقتیکه بعنوان یک تغییر خالص و همچنین یک تغییر درصدی یافت شد، نتایج نمایانگر این مطلب بود که موسیقی درمانی می تواند یک ملاحظۀ مؤثر برای کاهش سطوح حالت اضطراب در بیماران دارای نارسایی قلبی باشد. (مندل، 1990، ص 420)
در مطالعه ای که توسط الهی – براهنی، انصاری در سال (1371) تحت عنوان بررسی تأثیرات موسیقی ایرانی بر افراد افسرده انجام شده است، نشان می دهد که افراد افسرده در مقایسه با افراد بیمار واژه های منفی بیشتری را به خاطر آوردند، و افراد افسرده واژه های مثبت بیشتری را نسبت به افراد بیمار یادآوری کرده اند. (پورتراب، 1372، ص 90)
متأسفانه محقق د رابطه با موضوع تحقیق در داخل کشور به تحقیقی دست نیافت و آنچه هم بدست آمد صرف تحقیقاتی در ارتباط غیر مستقیم با اولین متغیر تحقیق یعنی مستقل تمرینات موسیقی بود اما در زیمنۀ دومین متغیر تحقیق متغیر وابسته (اضطراب و افسردگی) تحقیقات متعددی وجود داشت با توجه به عوامل نامبرده در پژوهش حاضر پژوهشگران بدنبال این مسأله که آیا رابطه ای بین تمرینات موسیقی و میزان اضطراب و افسردگی وجود دارد یا خیر؟

اهداف تحقیق :
هدف کلی تحقیق :بررسی و مقایسۀ میزان اضطراب وافسردگی بین نوازندگان موسیقی و افراد عادی است.
هدف اختصاصی تحقیق : برای دستیابی به هدف اساسی تحقیق، اهداف ویژۀ زیر را دنبال می کنیم :
1 ) تعیین میزان اضطراب و افسردگی در نوازندگان موسیقی
2 ) تعیین میزان اضطراب و افسردگی در افراد عادی
3 ) آیا تأثیر موسیقی بر هیجانات، تأثیی مثبت است یا منفی؟
4 ) تعیین رابطه بین تمرینات موسیقی و افزایش یا کاهش اضطراب افسردگی
از طرفی گفته شده است که موسیقی در اصل تجربه های هیجانی است. نوع و محتوای آن می تواند بر حسب خود هیجانها متنوع و گسترده باشد. هدف این مطالعه بررسی این مسأله بود که آیا موسیقی بعنوان یک تجربۀ هیجانی می تواند به هیجانات انسان تأثیر بگذارد؟

ضرورت و اهمیت تحقیق :
فایده و هدف این تحقیق این است که ایدۀ تازه ای نسبت به اضطراب و افسردگی به وجود آید و طرز تفکر جدیدی برای کاهش اضطراب و افسردگی پدید آید و این روش راهی باشد برای افراد مضطراب و افسرده که اضطراب و افسردگی ناشی از بحران نوجوانی را کاهش داده و باعث پیشرفت آنها در موارد یادگیری موسیقی درس و موارد دیگر باشد.
بطور کلی در جامعۀ ما بسیاری از فراد از هنر بویژه هنر ارزشمند موسیقی درک صحیحی ندارد. این تحقیق نشان خواهد داد که موسیقی از چه ارزش بالایی برخوردار است. کلا هنرمندان موسیقی و موسیقی دان از شصیت و روحیۀ بسیار گسترده و پرمعنایی برخوردارند.
بساری از هنرمندان ما که به معنی عمق این هنر عظیم پی برده اند آنرا در زندگی خود به کار بسته اند و از لحاظ شخصیت خانوادگی، تربیت فرزندان، شیوۀ ادارۀ زندگی کاملاً موفق بوده اند.
هنر موسیقی تنها سرگرمی نیست بلمه حرکتی است که باید به حیات انسانی یک ملت نظم و تربیت بدهد یعنی آن مسائل دینی و اخلاقی و سنتهای قابل قبول اخلاقی و مربوط به زندگی اجتماعی و فردی که بدون آنها تمامی آگاهی از طبیعت زیان آور و بی معناست و موسیقی نیز هنر است که عضو حیات انسانی است و شعور را یک قدم به حوزل احساس منتقل می کند.
موسیقی که دین بوسیلۀ علم راهنمای اوست و باید این نتیجه را داشته باشد که همزیستی مسالمت آمیز، انسانها را ضمانت کند و به طور کالی هنر باید زور و تعدی را از میان بردارد و تنها هنر است که از عهدۀ اینکار برمی آید و شاید ددر آینده علم راه آرمانهای نو و عالیتر دیگری را بر روی هنر بگشاید و هنر آنها را تحقق بخشد.
فراهم آوردن زمینۀ لازم برای حصول نوعی شناخت جامع – علمی و علمی از موسیقی است. به طوریکه تفکر و اندیشۀ هنرجو در راستای حصول همین شناخت تقویت شده نو بتواند بعداً با آگاهی تمام راه خود را انتخاب کند.
مسئله شناخت و بینش در موسیقی اگر مهمترین مسأله به طور اخص نباشد، به وطر اعم از مهمترین است و همین شناخت است که پایه های راه آینده را خواهد ساخت. (نیکو نژاد، حسین، 1371، ص 18)

فرضیه های تحقیق :
1 ) بین اضطراب نوازندگان موسیقی و افراد عادی تفاوت وجود دارد.
2 ) بین افسردگی نوازندگان موسیقی و افراد عادی تفاوت وجود دارد.
تعاریف عملیاتی :
اضطراب : پیش بینی نگران کنندۀ خر یا در بدبختی آتی همراه با احساس ملال یا نشانه های بدنی تنش است. کانون خطر مورد انتظار ممکن است درونی یا بیرونی باشد. (نیکخو، آوادیس یانس، نقشبندی، غفرانی، 1375، ص 571)
تکرار و تشدید نگرانی موجب اضطراب خواهد شد. اضطراب ناراحتی ذهنی دردناکی است که از پیش بینی آسیبهای احتمالی نتیجه می شود. (احدی، حسن، بنی جمالی، شکوه السادات 1374، ص 217)
از لحاظ روانپزشکی اضطراب را می توان چنین تعریف کرد : ناآرامی، هراس و ترس ناخوشایند و منتشر یا احساس قریب الوقوع که منبع آن قابل شناختن نیست. (شاملو، 1273، ص 172)
در پژوهش حاضر، اضطراب افراد بر حسب نمره هایی که در آزمون کتل بدست می آورند تعیین می شود.
افسردگی : افسردگی طبیعی و متعادل در انسان، واکنشی است نسبت به یک عامل بیرونی که فرد از آن آگاه است و محرومیت آنرا آگاهانه درک می کند.
در واکنش نوروز افسردگی، غالباً عامل محروم کننده بیرونی مانند از دست دادن یکی از نزدیکان یا شکست در امور زندگی، شغلی و امثال آن دیده نمی شود. (شاملو، 1372، ص 136)
مایۀ احساس مشخص یا غمگین، قدان احساس، بدبینی و احساس تنهایی جزئی از اختلال دو قطبی و افسردگی اساسی.
همچنین می توان افسردگی را چنین تعریف کرد : اختلال مزمن در خلق یا فقدان علاقه و لذت در تقریباً تمام فعالیتهای معمولی و سرگرمی ها و تفریحات روزمره است. حالات افسردگی بیماران معمولاً بصورت غمیگینی، بی حالی، بی میلی و بی علاقگی به مسائل زندگی ظهور می کند. (شاملو، 1373، ص 173)
در پژوهش حاضر، افسردگی بر حسب نمره هایی که افراد در آزمون (بک) فرم بلند، بدست می آورند، تعیین می شود.

فصل دوم
ادبیات تحقیق

«بخش اول»
سابقه تاریخی اضطراب :
برای اولین بار یک پزشک آمریکایی بنام بیرد (1896) نوارسنتی را تعریف کرد، او چند مورد از بیماری را بعلاوه علل احتمالی در ان زمان شرح داد، بیمارانی که امروزه آنان را مبتلا به نوروز اضطراب می شناسیم در نوراستنی بیرد گنجانیده می شوند.
در سال (1871) داکاستا در جریان جنگای داخلی، سندرمی را زارش کرد و آنرا قلب تحریک پذیر خواند، مفهوم این سندرم هر چند محدودتر است ولی بیش از بیماری بیرد به تعریف نوروز اضطراب نزدیک است. داکاستا متوجه شد که بیش از یک قرن منابع پزشکی، نظامی، آلمانی، و انگلستان هم گزارشهای مشابهی داده اند.
فروید اولین بار در سال (1895) نوروز اضطراب را به بیمارانی اطلاق کرد که سایر اطباء آن زنان آنها را بنام نوراستنی می شناختند. البته ان بیماران ضمن یک قرن گذشته نامهای مختلفی گرفته اند. در سال (1960) ولیر ، وایت ، رید ، کهن نتیجه مطالعات بیست سالۀ خود را که حاصل تعقیب 173 بیمار مبتلا به نوروز اضطراب بوده منتشر ساختند. بعدها کهن و دیگران یک مطالعۀ فامیلی در مورد این بیماران به عمل آوردند.
در صد سالۀ اخیر زمانیکه بیرد نوراستنی راتعریف کرد در مورد علت بیماری تئوریهای مختلفی از ضعف اساسی اعصاب گرفته تا عوامل اجتماعی و روحی و اخیراً تئوری شیمیایی ابراز شده است. هر چند که علت ان هنوز ناشناخته باقی مانده، لذا برخی از مطالعات نشان داده اند که بین افراد مبتلا و عادی از نظر فیزیولوژی برخی تفاوتها وجود دارد. مثلاً بیماران مبتلا به نوروز اضطراب به تحریکلات دردناک از هر نوع بیشتر حساسند تا آدمهای عادی، بعلاوه تحملشان به ورزش و فعالیتهای جسمانی کمتر بوده و سطح اسید لاکتیک خونشان هنگام ورزش بالاتر از دیگران است.
البته این اختلالات فیزیولوژیک در وجود این بیماران همیشه علت بیماری نیست، بلکه احتمال دارد که این اختلالات ثانوی و در نتیجۀ عدم فعالیت و نگرانی همراه با این سندرم باشد. (عظیمی، 1375، ص 56 - 52)

فرضیه هایی راجع به علل اضطراب :
1 ) فرضیۀ روانکاری :
تکامل تدریجی فرضیه های زیگموند فروید را در مورد اضطراب از مقالۀ وسواسها که در سال (1895) نوشت تا مطالعاتی دربارۀ هیستری و بالخره مهارتها و علائم و اضطراب که در سال (1926) به رشتۀ تحریر در آورد.
می توان دریافتف در مقالۀ اخر فروید اضطراب را هشداری برای ایگو معرفی می کند که از فشار یک سائق نامقبول برای تظاهر آگاهانه تخلیه خبر می دهد.
اضطراب به عنوان یک هشدار ایگورا برای اقدامات دفاعی در مقابل فشارهای درونی تحریک می کند. اضطراب در روانکاری بسته به ماهیت نتایج ترسناک به چهار طبقه تقسیم می شود. اضطراب سوپر ایگو، اضطراب اختگی، اضطراب جدایی و اضطراب اید و یا تکانه.
در اضطراب اید یا تکانه چنین فرض می شود که به ناراحتی ابتدایی و منتشر نوزاد به هنگام احساس مغلوب شدن در مقابل نیازها و محرکهائی که خود هیچ کنترلی بر آنها ندارد، پدید می آید.
اضطراب جدایی به مرحلۀ کمی دیرتر اما هنوز قبل از دورۀ ادیپال مربوط می گردد که در آن کودک از اینکه نتواند تکانه های خود را کنترل نموده و با معیارها و تقاضاهای والدین هماهنگ بوده و می ترسد کعه محبت آنها را از دست بدهد یا از جانب آنهاطرد شود. خیالات اختگی که از مشخصات کودک دورۀ ادیپال است، بخصوص در ارتباط با تکانه های جنسی در حال رشد او اضطراب اختگی بزرگسالی تجلی می کند.
اضطراب سوپر ایگو نتیجۀ مستقیم رشد انتهای سوپر ایگوست، که سپری شدن عقدۀ ادیب و ظهور دورۀ پیش از بلوغ نهفتگی را خبر می دهد. در مورد منبع و ماهیت اضطراب در روانکاوی اختلاف عقیده وجود دارد، مثلاً او تورانگ پیدایش اضطراب را به فرآیندهای مربوط به شربۀ تولد مربوط می داند و سالیوان روی روابط اولیه مادر و کودک و انتقال اضطراب مادر به کودک تأکید نمده است. (پور افکاری، ج دوم، 1370، 373 - 372)
2 ) فرضیه های رفتاری :
فرضیه های رفتاری با یادگیری اضطراب، بعضی از مؤثرترین درمانهای اختلالات اضطرابی را بوجود آمده است، طبق فرضیه های رفتاری اضطراب، یک واکنش شرطی در مقابل محیطی خاصی است، مثلاً فردی در یک رستوران دچار ناراحتی شدید گردد، امکان دارد که چنین فردی از طریق تعمیم، نسبت به هر غذایی که خودش آماده نکرده باتشد حساسیت و سؤظن پیدا کند، یک احتمال دیگر در سبب شناسی این است که شخص با تقلید واکنشهای اضطرابی والدین خود ممکن است واکنش درونی اضطراب را یاد بگیرد. (همان منبع، ص 374 - 373)
3 ) فرضیه های وجودی :
فرضیه های وجودی اضطراب مدلهای عادی برای اختلال اضطراب منتشر بوجود آورده است، که در انها محرک قابل شناسایی خاص برای احساس اضطراب مزمن وجود ندارد، مفهوم مرکزی فرضیۀ وجودی این است که شخص از پوچی عمیق در زندگی هود آگاه گردد که ممکن است حتی از پذیرش مرگ غیر قابل اجتناب خود نیز برای او دردناکتر باشد، اضطراب واکنش شخص به این پوچی وسیع و معنی است. (همان منبع، ص 374)
4 ) فضیه های زیست شناسی :
فرضیه های زیست شناختی بر معیارهای عین متکی است به اینکه تغییرات بیولوژیک در بیماران مبتلا به اختلالهای اضطرابی نشان دهندۀ تحریک مفرط یک سیستم نرمال از سایر لحاظ است یا این تفاوتها بازتاب عملی بیمار گونه و بخصوص است، معهذا این امکان است که برخی از مردم نسبت به اختلال اضطرابی بر اساس یک حساسیت بیولوژیک نسبت به پیدایش این عاطفه آسیب پذیری بیشتری داشته باشند. (همان منبع، ص 374)

سبب شناسی اضطراب از دیدگاههای مختلف :
1 ) دیدگاه فروید :
از نظر فروید انسان متعارف کسی است که راحل رشد جنسی – روانی را با موفقیت گذرانده باشد و در هیچ یک از مراحل رشد بی از حد تثبیت نشده باشد. از نظر او کمتر انسانی متعارف به حساب می اید و هر فردی به نحوی غیر متعارف است. در حوزه روانشناسی انسانهای غیر متعارف و روانی را به دو دسته تقسم کرده اند :
یکی از افراد که اختلالات عصبی و روان نژادی دارند و دیگر افرادی که حالات شدید روانی دارند و آنها را افراد روانپریش می نامند.
در مکتب فروید اضطراب یک ترس درونی شده است. ترس از اینکه مبادا تجاربدرد آور گذشته یادآوری شوند، تجاربی که با تنبیه و ممانعت از ارضای کششهای غریزی همراه بوده اند.
کششها غریزی نامطلوب موجب اضطراب می شوند و به خود اعلام خطر می کنند. اضطراب واکنش ناآگاهانه در برابر تمایلات سرکوب شده است و علامت اخطاری است به «خود» مبنی بر اینکه کشش غریزی نامطلوب که در گذشته موجب ناراحتی وموجب درد شده است اینکه دارد مجدداً بروز می کند، اضطراب با احساس ترس مترادف است با این تفاوت که ترس منشأ خارجی دارد ولی اضطراب منشأ درونی دارد. (شفیع آبای، ناصری، 1365، ص 52)
2 ) دیدگاه آدلر :
به عقیده آدلر نوروز نتیجۀ قصور در یادگیری است و نیز نتیجه ادراکها و تصورات معیوب است. نوروزهایی است که ما را برای فقدان تمدن خویش می پردازیم، در صورتیکه فروید نوروز را بهایی می دانست که ما برای تمدن می پردازیم. هر نوروز به منزله کوششی است برای رها کردن فرد از احساس حقارت و نیل به احساس تفوق و برتری که در مواردی به حالتهای جبرانی نامطلوبی منتهی می شود. نوروز در جهت عملکرد اجتماعی سیر نمی کند و هدفش نیز حل مشکلات خاصی از زندگی نیست، بلکه برای خود مسیرهای خاصی پیدا می کند و بنابراین، بیمار را به تنهایی می کشاند. (همان منبع، ص 97)
3 ) دیدگاه مراجع محوری راجرز :
به اعتقاد راجرز (برسر و شوستروم، 1968 و شوتزر واتسون 1974) خویشتن پنداری فرد مضطرب یا روان نژند با تجربه ارگانیزمی او ناهماهنگ و در تضاد است. هر موقع که ادراکسیک فرد از تجربه خودش تحریف و یا انکار شود، تا حدودی حالت ناهماهنگی میام «خود» و تجربیات فرد، یا حالت ناسازگاری روانی و آسیب پذیری بوجود می آید و موجب پیدایش مکانیزمهای دفاعی می شود.
در حقیقت فرد در مقابل تهدیدهای حاصل از ناهماهنگی میان تجربه و خویشتن پنداری، احساس اضطراب می کند و سپس با استفاده از یکی از مکانیزمهای دفاعی در مقابل تهدید و اضطراب حادث، به دفاع از خود می پردازد. در حالت اضطراب، مفهومی که فرد از خودش دارد با تجربیات او مغایر است. (همان منبع، ص 161)
4 ) دیدگاه گشتالت :
اضطراب فاصله و شکاف میان حال و آینده است. انسان بدان دلیل مضطرب می شود که وضعیت موجود را رها می کند .و درباره آینده وو نقشهای احتمالی که ایفقا خواهد کرد به فکر می پردازد. دلهره و مشغولیت در زمینه فعالیتهای آینده باعث ترس صحنه ای می شود.
ترس صحنه ای از توقع و انتظار فرد از اتفاقات بد و ناگوار در رفتار و نقشهای آینده او بوجود می آید. فرد با تشخیص اینکه این اضطراب از چه منبعی حاصل می شود، باید به خود آید و در زمان حال زندگی کند، اگر فرد در زمان حال به سر می برد، مضطرب نخواهد شد، زیرا هیجان و تحریک به فوریت در فعالیت خود به خودی او جریان می یابد و خلاق و مبدع می شود. (همان منبع، ص 190)
بیان غیر کلامی اضطراب :
در بیماران مضطرب، ابروها از هم باز و به طرف بالا کشیده می شوند. شیارهای افقی پیشانی عمیق و پلکها از هم بازتر می شوند. مردمکها گشاد و لبها، اندکی از هم باز می گردند. فرد در این حالت بدن خود را کاملاً راست نگاه می دارد. لرزش خشتی در دستان مشخص است. حرکات تنفسی این افراد، سریع و سطحی است، و احتمالاً می توان آثار تعویق را در صورت فرد مشاهده کرد. (توزنده جانی، 1373، ص 57)
اختلالات اضطرابی :
تعریف :
حالتی بیمار گونه مشخص با احساس بیم و نگرانی همراه با نشانه های جسمی حاکی از وجود دستگاه عصبی اتونومیک بیش فعال، از ترس که علت شناخته شده دارد تفکیک می شود. (پورافکاری، 1370، ص 169)

انواع اختلالات اضطرابی :
اختلال هراس
اختلال اضطراب منتشر
اختلال فوبیک
اختلال وسواس جبری
اختلال استرس پس از سانحه
(پور افکاری، ص 169)
یک حمله وحشت زدگی عبارت از دوره ای متمایز و با شروع ناگهانی ترس شدید، بیمانکی، یا وحشت است که اغلب با احساس قریب الوقوع بودن سرنوشت شوم همراه است. در جریان این حمله ها، نشانه هایی مانند، تنگی نفس، تپش قلب، احساس درد، ناراحتی در قفسه سینه، احساس خفگی، و ترس از دیوانه شدن یا از دست دادن کنترل وجود دارد.
(نیکخو، آوادیس یانس، نقشبندی، غفرانی، 1375، ص 10 - 9)

درمان اختلالات اضطرابی :
1 ) دیدگاه زیست شناختی :
آرامبخشها در تسکین اضطراب تا حدی مؤثر بوده و در کاهش شکایات بدنی و تنظیم خواب نقش مؤثر و به سزایی دارند. هر چند تأثیر آنها در کاهش شکایات بدنی و تنظیم خواب موقت است.
2 ) دیدگاه تحلیل روانی :
در این دیدگاه بیمار به سوی بصیرت حاصل کردن از تعارضهای درونی که ریشه این اختلالات محسوب می گردد، راهنمایی می شود. افراد مبتلا به اضطراب به روان درمانگری خوب پاسخ می دهند، یعنی اضطرابشان کم شده، تسکین می یابند، ولی اضطراب مزمن آنها بندرت بر طرف می شود و نیاز به روان درمانگری (تحلیل روانی) مجدد خواهند داشت.
3 ) دیدگاه یادگیری :
روشهای درمانگری بر اساس رویکرد یادگیری شامل درمانگریهای مواجهه سازی (تخیلی و واقعی ) و مدل سازی است. حساسیت زدایی منظم، یکی از روشهای مواجهه سازی است که از رو به رو ساختن بیمار با محرک ضعیف و خوشایند شروع شده بتدریج به محکهای قویتر می رسند و این در شرایطی است که بیمار بهنگام ارائه محرک در حالت آرامش قرار می گیرد و محرکهای آرامبخش دیگری مانند صدای موسیقی و نوار ملایم با آن همراه می گردد.
4 ) دیدگاه شناختی :
بر اساس دیدگاه شناختی برداشتهای غلط و افکار نادرست که با مسائل موقعیتهای خاص وجود دارند، منبع اضطراب محسوب می شود. این افکار بدلیل ارزیابی غیر واقعی از موقعیتها هستند که اغراق آمیز بوده و خطرات آنها بیش از اندازه نگریسته شده است.
یکی از روشهای مشهور درمانگری شناختی، بازسازی شناختی است که توسط آلبرت الیس ایجاد شده و درمانگری منطقی – هیجانی نامیده شده است.
روش دیگر درمانگری شناختی، توقف فکر است. روش دیگر درمانگری شناختی، مرور شناختی است.
5 ) دیدگاه انسان گرایی و اصالت وجودی :
بر اساس نظر مازلو، درمانگران باید در اصطلاح حالات اضطرابی، مراجعان فرصتی برای ارضاء نیازهای اساسی آنان فراهم نماید. این عمل با احترام و محبت کافی نسب به مراجعان همراه بوده، آنان نیز تشویق می شوند تا نسبت به درمانگر و دیگران احترام و محبت داشته باشند. بدین ترتیب و بر اساس رشد روابط دو جانبه، احترام، محبت و جریان رشد مثبت، رفتار مراجع تشویق می گردد. (آزاد، حسین، 179، 1375 – 173)
دیگر روشهای درمانی اضطراب عبارتند از : درمان با ایجاد آرامش روشهای ایجاد که بوسیلۀ هیپنوتیزمها و متخصصین رفتار درمانی بکار می روند، ممکن است برای خیلی از بیماران بخصوص افراد تلقین پذیر مفید واقع شود.
برای بیماران که قابل هیپنوتیزم هستند، دستورات در مورد هیپنوتیزم کردن خود ممکن است تأثیر روش ایجاد ارامش را تقویت کند.
مراقبه : روشهای مراقبه و سایر انواع ساده ان ممکن است بوسیله کاستن از جریانات منجر به تحریک اتونومیک در مقابله با علائم ناشی از تحریک سلسله اعصاب مفید شوند. (پورافکاری، 1370، ص 22)

«بخش دوم»
سابقه تاریخی افسردگی :
در سال (1951) «رابرت برتن» یک راهنمای درمان تحت عنوان اناتومی ملاتکولی منتشر ساخت و در انواع متعدد از اختلالات عاطفی را نام برد. معمولاً افسردگی را به عنوان یکی از اختلالات عاطفی می دانند . دانشمندان اصطلاح عاطفی را در مورد ذهنی عواطف یا احساسات بکار می برند. بنابراین اختلال عاطفی، به معنی عواطف و احساسات و حالات شدید یا نامتناسب می باشد (فرزام، 1363، ص 17)
واژه افسردگی، در رشته های مختلف معنای متفاوتی دارد. بعنوان مثال در فیزیولوژی اعصاب هدف کاهش فعالیت فیزیولوژیک. در داروشناسی به معنای کاهش فعالیت یک عنصر شیمیایی. در روانشناسی منظور از آن حالتی است که منجر به کاهش قابلیتها و استعداد ها می شود. در روانپزشکی، افسردگی بر حسب موارد خاص به یک علامت یا سندرم اطلاق می شود.
اگر افسردگی به مثابه یک علامت در نظر گرفته شود، در این صورت عبارت خواهد بود از یک تغییر یا انحراف از حالت طبیعی خلق به صورت اندوه و حالت اندوه بر حسب این شدت یا مدت زمان آن از حد متعارف تجاوز کند و یا بر حسب شرایط خاص می تواند جنبه بیمارگونه به خود بگیرد.
خلق حاصل مجموعه واکنشهای عاطفی در یک زمان معین است. به عبارت دیگر خلق یک استعداد عاطفی زیر بنایی است که آکنده از گرایشهای هیجانی و غریزی بوده و به حالتهای روحی فرد جنبه مطلوب یا نامطبوع می دهد و بین دو قطب لذت و درد نوسان می کند. خلق به طور طبیعی می تواند با شرایط محیط سازگار گردد. (سلطانی فر، 1370، ص 23)
علل افسردگی از نظر دیدگاهها و مکاتب مختلف :
الف ) مکتب تحلیل گری روانی :
نخستین پیشنهاد دهنده یک الگوی نظری برای درک اختلال عاطفی بوده است. آنچه در این رشته برای نخستین بار تدارک گردیده از کارهای علمی آبراهام فروید و یا هر دو سرچشمه می گیرد.
در نظریه سنتی تحلیل گری روانی شخصیت پیش مرضی، شخصیتی است که از طریق تثبیت در مرحله آزاد گونه دهانی و از راه انتخاب یکی موضوع خود دوستدارانه (به خود دلباخته) مشخص می شود. موضوعاتی که مجهز به قدرتی مطلق است و از ان نظر موجب است که به فرد امکان هستی می دهد.
این رابطه بر پایه وظیفه ساختن لیپید و با یک ستیزه جویی در غایت تهدید آمیز ضرورت یافته و بدین ترتیب انرا مهر کرده است. به هنگام از دست موضوع عشق است افسردگی اعلام می شود. وقتی فرد مورد محبت نیست آنوقت است که قدر ارزش خود را از دست می دهد. (دیگر هیچکس را دوست ندارد، پس من دیگر ارزشی ندارم) و به علت نبودن موضوع عشق، پراکندگی کشاننده ها آشکار می شود.
در این زمان است که ما شاهد از نو سازمان یافتگی یک تعادل ناخوش هستیم. به منظور باز یافتن موضوع از دست رفته یک جهان درون فکنی در چهار چوب یک واپس روی خاص بیماری افسردگی هم در «من برتر» و هم در «من» پدید می اید. این درون فکنی که وابسته به از هم پاشیدگی و پراکندگی کشاننده ها است به تعرض بین دو پایگاه منتهی می شود.
بیبرنیگ، یکی دیگر از پیروان این مکتب اعتقاد دارد که حالت مرحله دهانی، از هم پاشیدگی، از هم پاشیدگی کشاننده ها، درون فکنی، یزی پدیده ای عاطفی است که با حالت استیصال « من» همبستگی دارد. از دست دادن موضوع عشق یا آنچه بدینگونه احساس شده باشد منته به سقوط ارزش خویشتن و حالت استیصال می شود.
اما این تعارض درونی «من» یعنی تعارض بین ناتوانی و خواسته هایی است که برای ارزنده سازی خود دوستدارانه ضروری هستند. (میل دوست داشتن مورد بحث واقع شدن، مورد تائید قرار گرفتن، نیرومند بودن و جزء آن) و این ماجرا در قلب هر پدیده افسردگی بوجود می آورد. این واکنش را می توان بر اساس حساسیت افراطی پاره ای از افراد نسبت به ناکامیها تبین کرد. چه افسردگی اساساً دربارۀ فعال سازی یک حالت استیصال «من» که قبلاً در کودکی سازمان یافته حاصل می شود. (دادستان، 1368، ص 84)
به طور کلی علت شناسی روانکاوی ان عبارتند از :
1 ) فقدان عشق
2 ) طرد کردن بچه ها
3 ) تنبیه
4 ) جدائها (والدین از کودک)
5 ) وابستگی
6 ) فقدان (از دست دادن هر چیزی مثلاً گم شده)
ب ) مکتب زیست شناختی و عوامل زیستی افسردگی :
الگوی زیست شناختی حالات افسردگی را وابسته به تقلیل پاره ای از انتقال دهندگان شیمیایی دستگاه عصبی مرکزی یعنی آمینها (دوپامین، نور آدرنالین، سروتونین، استیل کولین) می داند. وجود بیش از حد همین مواد موجب حالات آشفتگی می شود. از زمان کشفی که در حدود (1950) بوقوع و بر اساس آن دریافتند که تجویز رزپین برای کم کردن فشار خون ممکن است با تقلیل دادن کاتکولامینها و سروتونین حالات افسردگی، در افراد ایجاد کند.
یک سلسله بررسی که در آنجا شیوه ای آزمایش مختلف به کار رفته (اثرات داده های تقلیل دهنده آمینها، مقادیر بکار رفته در افسردگان و بهنجاران، سطح تسریع در داروهای ضد افسردگی، تغییرات خلقی پس از جذب داروهای مختلف و جزء آن) به انجام رسیده که غالباً تغییر نتایج حاصل از آنها مشکل است. نمی توان این نکته را نادیده گرفت که افسردگیها از نظر زیست شناختی حالاتی نامتجانسند.
این مکتب نیز در مجموع معتقد است که علل ایجاد افسردگی در افراد به دلیل زیر می باشد :
1 ) اختلال عصبی – فیزیولوژیکی و آمینهای حیاتی
2 ) اختلال در امواج عصبی ناشی از آمینهای حیاتی
3 ) اختلال در تحریک پذیری سلسله اعصاب
4 ) اختلال در سیستم پاراسمپاتیک مرکزی
5 ) اختلال ترمیم پذیری مغز احشایی (همان منبع، ص 85 - 83)
ج ) مکتب رفتار گرایی :
این مکتب با استفاده از الگوهای تجربی نشان داده است که تقلیل نسبی تقویت کننده ای مثبت عامل افسردگی است. خواه منظور ناپدیده شدن تقویت کننده باشد و خواه انکه تقویت کننده های منحنی سطحی بالایی سوق پیدا کنند خانواده هایی که در افراطی کودکان خود را تنبیه یا منع می کنند. سرانجام در فرزندان خود حالات بی ادراکی به معنای واقعی کلیه ایجاد می کنند.
لوین سان در بررسیهای خود این زمینه را مورد بررسی قرار داد و از این رو به کاربردهای درمانی در این زمینه دست یافت.
سیگمن در آزمایشهایی که با سگها بعمل آمد مشاهده کرد که وقتی سگها را بدون آنکه امکان واکنشی برای آنها باشد در معرض ضربه های الکتریکی قزرار دادند از آن پس وقتی امکان واکنش به آنها داده شد در حد قابل ملاحظه در یادگیری اجتناب از ضربه الکتریکی خواهد شد.
خلاصه اگر فردی در معرض تنیدگی ها اجتناب ناپذیر واقع شود و یا کنترل تقویت کننده را از دست بدهد (که این معادل وضع امل است) سرانجام در یک فعل پذیری مفرط و یک تغییر نامطلوب انگیزش غوطه ور می شود که سیگمن آنرا حالت واماندگی می نامد. (همان منبع، ص 86)
علامتهای این مکتب بعنوان افسردگی عبارتند از :
1 ) درماندگی تلقین شده
2 ) شرایط نامساعد و غیر قابل پاداش محیطی
3 ) مورد توجه واقع شدن بعلت قبول کردن رل بیمار و در عوض از دست دادن پاداشهای عادی و روزمره. (معانی، 1375، ص 46)
افسردگی از دیدگاه یادگیری و بر اساس محرک و پاسخ نیز مورد بحث قرار گرفته است صاحبنظران رفتار گرا معتقدند افسردگی عبارت از کاهش چشمگیر حساسیت در برابر محرکهای محیطی است.
عده ای از رفتار گرایان در تعیین افسردگی به فقدان تئوریهای لازم اشاره می کند. این عده به تاریخچه تقویتهای فرد در تشکیل ادراک از خود و دیگران توجه دارند. (اخوت، 1362، ص 43 - 41)
سبب شناسی افسردگی :
عوامل بسیار متعددی که برخی جنبه عمومی و بعضی جنبه عمومی و بعضی جنبه اختتصاصی دارند ممکن است باعث افسردگی شوند. پاره ای از این عوامل عبارتند از شکست، بیکاری، سوگواری، کم خونی، نارسائی غده تیروئید، تغییر فصل، غده مغزی، بیماری پارکینسون، عفونتهای حاد ویروسی، داروهای ضد فشار خون، و تعدا بیشماری داروهای شیمیایی دیگر چون تنها معدودی (معمولاً حدود 10 درصد) از افرادیکه در معرض چنین عوامل قرار می گیرند دچار افسردگی می شوند، بنابراین نمی توان گفت که واقعاً جنبه علمی دارند. به نظر می رسد عواملارثی – خانوادگی و شرایط و خصوصیات رشد و تکامل فرد، عوامل زیر بنایی و عللی سبب ساز این بیماری باشند. (شاملو، محمدی، 1374، ص 93)
چند نمونه تحقیق :
آدیون عصر حاضر را دوران اضطراب نامیده است. پیچیدگیهای جاری تمدن و سرعت تحولات و بی توجهی نسبی به مذهب و ارزشهای خانوادگی برای افراد و اجتماع تعارضها اضطابهای تازه ای بوجود آورده است. (پور افکاری، 1370، ج دوم، ص 362)
فروید عقیده دارد که نورزهای اضطرابی در اثر تعارض روانی پدید می آید در نظر او این تعارض ایجاد خطر می کند و ممکن است امیال سرکوفته نهاد سد را بشکند و بیرون بیاید اما همیشه اینطور نیست. (شکیباپور 1369، 129)
مورفی و همکارانش (1968) گزارش کرده اند که تشخیص اولیه افسردگی در حکم پیش آگهی ناراحت کننده ای در مورد وقوع مجدد بیماری در طول دوره ای هفده ساله است، در حالیکه 56 درصد بیماران که طبق تشخیص اولیه اختلال عاطفی داشتند بهبودی ضعیفی را نشان داده اند 2/ 79 درصد بیماران همسان با آنان که در مبتلا به سندرم کامل افسردگی توأم با اضطراب یا بدون آن بودند ضعیف ترین میزان بهبودی را داشتند.نتایج مشابهی نز در چندین مطالعه دیگر بعنوان مثال ویفوکوموریستون ، اسکوب و همکاران (1979) گزارش شده است. (توزنده جانی، حن، ص 30 - 24)
اضطراب یک خصوصیت شایع در اختلالهای افسردگی است، بیمارانی که دچار اضطراب هستند، ممکن است علائم افسردگی را نیز متوجه کنند.
بررسیهای اخیر نشان داده اند که اختلالهای اضطرابی واجد بیشترین فراوانی در سطح کل جمعیت هستند.
الف ) اضطراب عموماً به منزله یک منزله به ستوه آوردنده است. به منزله و پیزی است که ممکن در یک تنش گسترده و موحش و غالباً بی نام، اتفاق می افتد. این حالت که به شکل احساس و تجربه کنونی مانند هر اغتشاش هیجانی در دو سطح همبسته روانی و بدنی در فرد پدید می آید ممکن است به یک تهدید عینی، اضطراب آور (تهدید مستقیم، غیر م

دانلود مقاله اضطراب چیست

اختصاصی از فی موو دانلود مقاله اضطراب چیست دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه :

همة انسانها اضطراب را در زندگى خود تجربه می‌کنند و طبیعى است که مردم هنگام مواجهه با موقعیتهاى تهدیدکننده و تنش‌زا مضطرب می‌شوند، اما احساس اضطراب شدید و مزمن در غیاب علت واضح، امرى غیرعادى است.

اضطراب شامل احساس عدم اطمینان، درماندگى و برانگیختگى فیزیولوژیکى است. به‌طور کلى اضطراب یک احساس منتشر، بسیار ناخوشایند و اغلب مبهم دلواپسى است که با یک یا چند حس جسمى مانند احساس خالى شدن سر دل، تنگى قفسه سینه، طپش قلب، تعریق، سردرد و غیره همراه است.
بررسیها نشان می‌دهد که اضطراب در مردها، طبقات اقتصادى مرفه و جوانان کمتر است و در زنان، افراد کم‌درآمد و سالمندان بیشتر شایع می‌باشد.

اضطراب‌
Anxiety

اضطراب‌ عبارت‌ است‌ از یک‌ احساس‌ ناراحت‌کننده‌ و مبهم‌ ترس‌، وحشت‌، یا خطر با منشای‌ ناشناخته‌ که‌ بر فرد مستولی‌ می‌گردد. برای‌ بعضی‌ از افراد این‌ حالت‌ ممکن‌ است‌ ناگهانی‌ روی‌ دهد و بر طرف‌ شود، اما برای‌ بعضی‌ دیگر این‌ حالت‌ به‌ صورت‌ مزمن‌ در می‌آید. اضطراب‌ از نظر علمی‌ چندین‌ نوع‌ دارد: اضطراب‌ حاد ناشی‌ از موقعیتی‌ خاص‌، اختلال‌ در تطابق‌ یافتن‌ با شرایط‌ تازه‌، اختلال‌ اضطرابی‌ عمومی‌ شده‌، اختلال‌ هراس‌، اختلال‌ تنش‌زای‌ پس‌ از حادثه‌، ترس‌ مرض‌گونه‌ و اختلال‌ وسواسی‌ ـ جبری‌.

علائم و نشانه های اضطراب
عصبى بودن، آرام و قرار نداشتن
ـ تنش
ـ احساس خستگى
ـ سرگیجه
ـ تکرر ادرار
ـ طپش قلب
ـ بی‌حالى
ـ تنگى نفس
ـ تعریق
ـ لرزش
ـ نگرانى و دلهره
ـ بی‌خوابى
ـ اشکال در تمرکز حواس
ـ گوش به زنگ بودن

علایم‌ شایع‌
احساس‌ اینکه‌ یک‌ اتفاق‌ نامطلوب‌ یا زیانبار به‌ زودی‌ رخ‌ خواهد داد.
خشک‌ شدن‌ دهان‌، مشکل‌ در بلع‌، یا خشونت‌ صدا
تندشدن‌ تنفس‌ و ضربان‌ قلب‌، تپش‌ قلب‌
حالت‌ لرزش‌ یا پرش‌ عضلات‌
انقباض‌ عضلات‌، سردرد، کمردرد
عرق‌ کردن‌
مشکل‌ در تمرکز
منگی‌ یا غش‌
تهوع‌، اسهال‌، کاهش‌ وزن‌
خواب‌آلودگی‌
تحریک‌پذیری‌
خستگی‌
کابوس‌

مشکل‌ در حافظه‌
ناتوانی‌ جنسی‌
علل‌
فعال‌ شدن‌ مکانیسم‌های‌ دفاعی‌ بدن‌ برای‌ مبارزه‌ یا فرار. ترشح‌ آدرنالین‌ از غدد فوق‌کلیوی‌ افزایش‌ می‌یابد، و موادی‌ که‌ از تجزیه‌ آدرنالین‌ در بدن‌ جمع‌ می‌شوند (کاتکول‌ آمین‌ها) نهایتاً بخش‌های‌ مختلف‌ بدن‌ را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. تلاش‌ برای‌ پرهیز از اضطراب‌ خود موجب‌ اضطراب‌ بیشتر می‌شود.
عوامل تشدید کننده بیماری
استرس‌ با هر منشاء (مثلاً مشکلات‌ اجتماعی‌ یا مالی‌
سابقه‌ خانوادگی‌ اضطراب‌
خستگی‌ یا کار زیاد
وقوع‌ مجدد موقعیت‌هایی‌ که‌ قبلاً استرس‌زا بوده‌اند یا طی‌ آنها به‌ فرد آسیب‌ رسیده‌ است‌.
بیماری‌ جسمانی‌
تکامل‌طلبی‌ غیرمنطقی‌
ترک‌ اعتیاد یا الکل‌

اضطراب در کودکان و نوجوانان

بسیارى از کودکان هنگام قرارگیرى در وضعیت جدید مثل روبرو شدن با افراد جدید، احساس اضطراب کرده و به‌طور خجالت‌آورى به مادر و پدر، افراد فامیل و یا وابستگان به اصطلاح «آویزان» می‌شوند.
معمولاً والدین می‌توانند آنها را تشویق به خروج از «منطقه امن» بکنند. هر چند بعضى از کودکان در مقابل این شرایط مقاومت کرده و آنها را نمی‌پذیرند. به‌منظور کمک به کودکان در این موقعیت باید صبر و حوصله کافى داشت به‌طوریکه آنها احساس اعتماد به نفس کافى جهت مقابله با مسائلى که به نظرشان مشکل مى آید، را کسب کنند.

بسیارى از والدین از این احساس کودکانشان آگاه نیستند تا روزى که آنان به مشکلى برخورد می‌کنند مثل روز رفتن به مدرسه و ... منشاء این اضطراب در کودکان ناشناخته می‌باشد. اغلب ترکیبى از یک ترس ناشناخته و فقدان کنترل همراه با یک طبیعت ناشى از شرم و خجالت زمینة بسیارى از اضطراب کودکان را تشکیل می‌دهد.

بسیارى از شکایتهاى کودکان در دوران ابتدائى مدرسه همچون درد معده یا سوزش سر دل و یا دردهاى پراکنده دیگر، ناشى از وجود یک اضطراب نهفته در کودکان است که وجود اختلاف در خانواده و نگرانى در پدر و مادر می‌تواند از علل آن باشد که این نگرانى مستقیماً به کودک انتقال یافته و با این شکایات بروز مى کند.
شایعترین اختلالات اضطرابى در کودکان و نوجوانان عبارتند از:
ـ اضطراب جدایى (Separation Anxiety)
ـ اضطراب امتحان (Exam Anxiety)
ـ اضطراب اجتماعى (Social Anxiety)
ـ ترس از مدرسه (School Phobia

عوامل موثردر اضطراب نوجوانان و مقابله با آن

سرچشمه بسیاری از ناراحتیهای ظاهراً غیر منطقی نوجوانان اضطرابی است که از عوامل گوناگون از جمله عوامل زیر ناشی می شود : تغییرات جسمانی از قبیل نگرانی از دیررسی بلوغ به خصوص در پسرها، نگرانی از زود رسی بلوغ به خصوص در دخترها، ترس و احساس خجالت از تغییر جسمانی و رنج ناشی از عدم پذیرش تغییرات جسمانی، عدم پذیرش از جانب همسالان، مستقل شدن، بروز رفتار پرخاشگرانه، غیر منطقی بودن، نداشتن مهارتهای لازم برای زندگی، تمایلات جنسی و آشفتگی در نقش. در اینجا به طور مختصر بعضی از این عوامل مورد بررسی قرار می گیرند:

نحوه رویارویی با رنج ناشی از تغییرات جسمانی
تغییرات ناشی از دوران بلوغ را نوجوان بتدریج می پذیرد. علت اصلی نگرانی در مورد نکات دیگری همچون زودرسی و دیررسی بلوغ و احساس خجالت در مواجهه با تغییرات جسمانی، عدم آگاهی، آگاهی ناقص یا محدود و یا اطلاعات نادرست نوجوان در زمینه های مختلف بلوغ و تغییرات جسمانی ناشی از آن است، که بهترین راه پیشگیری نیز فراهم آوردن آگاهی و بینش دقیق، صحیح و به موقع است. والدین باید قبل از پیدایش علایم ثانویه بلوغ فرد را بطور مناسب و با مراعات شئون اخلاقی، در جریان مسائلی از جمله سن بلوغ، عوامل موثر در پیدایش بلوغ و تغییرات جسمانی و آثار روانی آن بگذارند. والدین و مربیان با فراهم آوردن جوی آزاد و سالم باید این امکان را به نوجوان بدهد که سوالات، افکار، احساسات و احیاناً نگرانیهای خود را صادقانه مطرح و جوابهای مناسب دریافت کند و نباید بگذارند تا نوجوانان برای یافتن پاسخ سوالات خود کسانی که صلاحیت ندارند از جمله همسالان مراجعه و دچار انحراف و اضطراب شود. در مواردی که نوجوان نمی تواند مسائل را حضوری با والدین مطرح کند، باید مربیان و اولیای مطلع و متعهد مدرسه در حد مجاز نوجوان را راهنمایی کنند و با ارائه کتابهای مناسب و بحثهای مفید، زمینه بدست آوردن اطلاعات سالم را فراهم آورند.

رویارویی با اضطراب ناشی از عدم پذیرش از جانب همسالان
نتایج پژوهشی نشان داده است که ناامنی، وابستگی شدید و ناسالم نوجوان به والدین، ناتوانی یا نداشتن مهارتهای لازم در برقرار کردن روابط عاطفی، اجتماعی و اخلاقی سالم، تفاوت در فرهنگ خانواده ها و بخصوص عدم پذیرش ارزشها و آداب و رسوم گوناگون، موجب اضطراب بسیاری از نوجوانان می شود. برای اینکه نوجوانی که تجربه های ذکر شده را نداشته است دچار اضطراب شدید نشود و یا اضطراب او ادامه پیدا نکند اقدامات زیر مفید است :
• والدین باید گرایش فرزند خود به همسالان را بدرستی درک کنند، زیرا این یک نیاز طبیعی است که بخواهد مورد توجه و حمایت همسالان قرار گیرد.
• والدین با نوجوان در مورد گزینش دوست توافق نمایند تا دچار تعارض نشود و پنهان کاری نیز نکند.
• باید سعی کنند به طور منطقی با نوجوان روبرو شوند و در وقت مناسب، با گفتگوی ملایم و استدلال، او را متوجه نتایج نامطلوب بعضی از معاشرتها کنند.
• والدین و مربیان برای دوستان نوجوان باید اعتبار و احترام قایل باشند.
• والدین و مربیان و... باید در همه مواقع بخصوص در برابر همسالان، احترام و شخصیت نوجوان را حفظ کنند.
رویارویی با اضطراب ناشی از دوگانگی و ترس از مستقل شدن
یکی از عمومی ترین نیازهای نوجوان کسب استقلال از افراد خانواده و دیگران است. مطالعات نشان داده که اضطراب در کسانی بیشتر دیده می شود که دچار ناامنی شدید، عدم اعتماد به نفس، وابستگی ناسالم به والدین بخصوص مادر هستند. کسب استقلال در بسیاری از نوجوانان اضطراب ایجاد می کند. از جمله حالاتی که در زمینه مستقل شدن دیده می شود، تضاد و دوگانگی است، یعنی نوجوان در حالیکه می خواهد و می داند که باید مستقل شود از استقلال نیز می ترسد. برای جلوگیری از این دوگانگی والدین باید وضعیتی فرآهم آورند تا نوجوان با بدست آوردن اعتماد بنفس، امنیت روانی و جرات تجربه کردن، بتدریج درصدد کسب استقلال برآیند. یکی از دلایل اساسی در اضطراب ناشی از مستقل شدن، عدم آگاهی از وضعیتی است که نوجوان بعد از مستقل شدن پیدا خواهد کرد. به نوجوان باید مسئولیت و فرصت داد که در بسیاری از امور مربوط به خود اظهار عقیده کنند و تصمیم بگیرند، ولو اینکه اشتباه کنند. و نباید نوجوانان را به خاطر اشتباهاتشان مورد تنبیه یا تحقیر قرار داد بلکه باید به آنها این فلسفه را آموخت که زندگی سراسر تلاش و مبارزه است و آنها می توانند از خطاهای خود درسهای مفید بیاموزند. در نیاز نوجوانان به کسب استقلال تفاوتهای فردی وجود دارد به همین دلیل نباید آنها را مقایسه ملامت آمیز کرد زیرا گاهی باعث دلسردی، احساس نا امنی و اضطراب می شود.
رویارویی با اضطراب ناشی از بروز رفتار پرخاشگرانه
یکی از خصوصیات بعضی از نوجوانان مخالفت با افراد مختلف در خانه و خارج از آن است که گاه بصورت پرخاشگری کلامی یا غیر کلامی بروز می کند. عدم توانایی در کنترل رفتار پرخاشگرانه باعث اضطراب بسیاری از نوجوانان است. بطور خلاصه بالا بردن میزان مقاومت و تحمل کودک در برابر ناکامی و سختیها، ارضاء صحیح نیازهای کودک، ایجاد امنیت روانی و بوجود آوردن الگوهای رفتار مناسب می تواند در پیشگیری رفتار پرخاشگرانه موثر باشد. اگر این اقدامات بموقع انجام نشود باید در زمان حال امکاناتی فراهم آوریم که نوجوان کمتر پرخاشگری کند و با اضطراب کمتری روبه رو شود. توصیه های زیر در این زمینه مفید است:
• والدین و دیگران باید تا حد ممکن از امر و نهی های زیاد، بی مورد و غیر اصولی خودداری کنند.
• از ایجاد ممنوعیت و محدودیتهای بی مورد که مغایر با نیاز نوجوان به کسب آزادی و استقلال است خود داری کرد.
• با تقویت روحیه نوجوان بخصوص تکیه بر مهارتها و تواناییهای مثبت او، باید روشهای مناسب مواجهه با ناکامی را به او آموخت.
• به نوجوان باید آموخت که در مقابله با خشم به جای اینکه بدون تفکر خشمی کنترل نشده ابراز دارند منطقی برخورد کنند و بدون توهین و تحقیر به دیگران ابراز وجود کنند و عواطف خود را بیان کنند.
• باید به او فهماند که نحوه برخورد دیگران با او تا حدی نتیجه رفتار خود اوست.
• در برابر پرخاشگری نوجوان نباید از تنبیه یا تحقیر استفاده کرد، زیرا این رفتارها خود باعث تشدید پرخاشگری می شوند بهتر است به عمل پرخاشگرانه او، پاسخ نداد، منتها باید به نوجوان فهماند که بی اعتنایی ظاهری به پرخاشگری او حمل بر تائید یا قبول آن نیست.
امتحان و اضطراب
اصولاً هر امتحان و آزمونی هیجان و اضطراب خاص خود را دارد. همه هنر انسان در این است که با حداقل اضطراب از عهده بزرگترین امتحانات برآید. انسان دوست ندارد رفتارهایش مورد ارزیابی و نقادی دیگران قرار گیرد. به همین دلیل هر زمان که در موقعیت امتحان و آزمون قرار می گیرد دچار اضطراب می گردد.
بنابراین یکی از رسالتهای مهم اولیاء و مربیان توجه به عامل اضطراب و اتخاذ تدابیر لازم برای کاهش آن در بین کودکان و نوجوانان مبتلاست.
زمانی که دانش آموزان به طور چشمگیری دچار اضطراب شوند چنین اضطرابی می تواند آثار زیستی و روانی زیانباری را به همراه داشته باشد. اضطراب شدید بر غدد درون ریز و برون ریز اثر گذاشته با متأثر نمودن ذهنی انسان زمینه فراموشی های زودگذر و خطای ادراک را فراهم می آورد. در این میان کودکان و نوجوانان کمرو و خجالتی در شرایط امتحان بیش از دیگران دچار اضطراب می شوند.
روش های کاهش اضطراب در امتحان:
1- اضطراب ناشی از امتحان نه تنها باعث می شود که دانش آموزان نتوانند با مهارت و سرعت مناسب و به طور کامل واضح تر کرده پاسخهای مطلوب را ارائه نمایند بلکه آرامش روانی آنها را نیز به مخاطره می اندازد.
2- سطح انتظارات خانواده با توان واقعی فرزندان تناسب داشته باشد.
3- اولیا و مربیان به میزان تلاش دانش آموزان توجه کنند نه نتایج حاصل از امتحان.
4- درک صحیح از ماهیت تفاوت های فردی و شناختی درست از ویژگی های ذهنی، روانی، جسمانی مقایسه نکردن بی مورد کودکان با یکدیگر و ایجاد محیطی صمیمی و دوست داشتنی
5- برداشتن انتظارات معقول از کودکان و نوجوانان، تشویق نقاط مثبت و توانمندیهای آنها
6- تسلط بر موضوع درسی، آمادگی ذهنی و روانی بیشتر

نقش معلم در کاهش اضطراب دانش آموزان:
یکی از بهترین شرایط یادگیری می تواند ساعت امتحان باشد. معلم متعهد از هر موقعیتی برای یاد دادن و افزایش معلومات دانش آموزان خود و ایجاد تغییرات رفتاری پایدار در آنها بهره می گیرد. معلم مجرب و دلسوز هرگز جلسه امتحان را به یک صحنه دادگاه ویا حسابرسی تبدیل نمی کند.
معلم مهربان با چهره ای گشاده سعی می کند عوامل مخرب و اضطراب زا را از جلسه امتحان دور نماید. معلم وارسته کوشش می کند که قبل از آغاز امتحان با چهره ای متبسم و خندان و با بیان جملاتی گیرا و خوشایند دانش آموزان را از حالت هیجان زدگی و تنش روانی-عضلانی بیرون آورد.
معلم با چند جمله کوتاه همراه با شوخ طبعی می تواند همانند ساعات کلاس درس، آرامش را به همه ارزانی دارد. معلم توانا و دلسوز با صدای آرام و دلنشین و جملات اطمینان بخش می تواند اضطراب را کاهش دهد.

چگونگی سؤالات امتحان و اضطراب کودکان:
واقعیت این است که نحوه تهیه و تنظیم سؤالات امتحان می تواند نقش قابل توجهی در کاهش یا تشدید اضطراب دانش آموزان داشته باشد. در تهیه و تدوین سؤالات امتحان می بایست نکات زیر را مورد توجه قرار داد:
1- طراح سؤالات می بایست دردرجه اول هدفهای یادگیری را درنظر بگیرد.
2- سؤالات امتحان می بایست به گونه ای تهیه و تنظیم گردد که آموخته های شاگردان را ارزیابی کند و نه دانسته های آنان را.
3- معلم می بایست هدف اصلی خود را از امتحان کاملاً مشخص و معین کند.
4- در تهیه سؤالات لازم است سطح عمومی دانش آموزان مورد توجه قرار گیرد و نه توانمندیهای خاص برگزیدگان کلاس.
5- سؤالات امتحان می تواند به گونه ای باشد که دانش آموزان قدرت مقایسه و قضاوت را داشته باشند.
6- سؤالات باید به صورتی تنظیم گردد که دانش آموزان فرصت به کار بستن معلومات خود را در موقعیتهای دیگر داشته باشند.
7- نوع و تعداد سؤالات می بایست متناسب با توان ذهنی دانش آموزان و مدت زمانی باشد که در اختیار آنان قرار می گیرد.
8- سؤالات باید کاملاً واضح، خوانا، روشن، صریح، قابل فهم و بی نیاز از تعبیر و تفسیر باشد. هرگونه ابهام در سؤالات می تواند موجب تشدید اضطراب شاگردان شود.
9- امتحان و ارزشیابی می بایست به صورت مستتر و دائم انجام پذیرد و دانش آموزان با هدف معلم از برگزاری امتحان و نحوه سؤالات به خوبی آشنا شوند.
10- در مجموع شرایط امتحان و سؤالات امتحانی به گونه ای باشد که همه شاگردان احساس کنند در یک جلسه آموزشی حضور دارند.
نکته ای که نباید از یاد ببریم توجه داشتن به این امر است که اگرچه مطرح کردن نمونه سؤال توسط معلم برای دانش آموزان لازم است و می تواند در شناخت اهداف درس به آنها کمک کند ذکر این سؤال ها نباید به حدی برسد که دانش آموزان را از مطالعه متن درس بی نیاز کند. چرا که مشاهده شده است بعـضی از مـعلمان محـترم از هر دس تعدادی سؤال مطرح می کنند و به نوعی به دانش آموزان القا می شود که اگر جواب سؤالات داده شده را بدانند دیگر احتیاجی به متن درس نیست. این امر در حقیقت فعالیت خواندن، توجه کردن، تمرکز کردن، درک کردن و چگونگی طرح سؤال توسط دانش آموز را از وی سلب می کند. چشمه خلاقیت را در او می خشکاند و او را به خواننده و از بر کننده تعدادی سؤال از پیش تعیین شده تبدیل می کند. در حالی که دانش آموز باید بتواند از آموخته های خود در موقعیت مختلف و هنگام برخورد با سؤال های جدید استفاده کند. در صورتی که امتحان از ابعاد مختلف و به گونه ای صحیح انجام گیرد و از نتایج آن درست استفاده شود می تواند دانش آموزان را به مطالعه و یادگیری بیشتر تشویق کند به همین سبب اولین قدم برای ایجاد رغبت در شاگردان، ایجاد نگرش مطلوب و مثبت در آنان نسبت به امتحان است. نگرش مثبت در صورتی در دانش آموزان به وجود می آید که:
- رفتار معلم طوری باشد که نشان دهد امتحان به عنوان وسیله ای برای کمک به یادگیری دانش آموزان است نه وسیله ای برای تهدید، سرکوب و تحقیر کردن و بر چسب زدن به آنها.
- نتایج امتحان میزان پیشرفـت دانـش آموزان را نسبت به پیشرفتهای قبلی اش مشخص می کند و به او نشان می دهد.
- همراه نتایج امتحان، ضمن مشخص کردن نارسایی های کار دانش آموز، راه حل و نحوه جبران نارسایی ها نیز به او ارائه و آموخته شود.
- معلم با توجه به نقاط قوت، نقاط ضعف، مشکلات، توانایی ها و خصوصیات دانش آموزان، آن ها را برای امتحان آینده آماده کند و به آنان القا کند که هدف از امتحان کمک به یادگیری بهتر آنان است.
- در فواصل مختلف، در طول سال تحصیلی امتحان به طور مستمر انجام شود تا دانش آموزان از وضعیت جدید خود آگاه شوند.
به هر حال چنانچه نگرش مطلوب نسبت به امتحان در دانش آموزان ایجاد نشود نگرش منفی در آنان رشد می یابد و آثار عاطفی اش از این نگرش نه تنها رغبت و انگیزه آنان را زایل می کند بلکه موجبات از بین رفتن اعتماد به نفس آنان را نیز فراهم می کند که خود منشأ اضطراب دانش آموز در هنگام امتحان و مطالعه است.
عادی ترین استفاده از نتایج امتحان که تقریباً در کلیه نظام های آموزشی دنیا معمول می باشد این است که به عنوان ملاکی برای ارتقای دانش آموز از یک کلاس به کلاس بالاتر یا از یک دوره به دوره دیگر به کار می رود البته شماری از معلمان و والدین تنها هدف ارزشیابی را همان تعیین نمره دانش آموزان برای ارتقای آنان به کلاس های بالاتر می دانند و بس. این در حالی است که از نقش ها و اهداف دیگر امـتحان غفـلت می ورزند. چه بسا دانـش آموزانی که یادگیری و پرورش استعدادشان با همین نگـرش های منفی معـلمان و والدیـن مـتوقف شده و اکـنون جامعه ما از خدمات مناسب تر و والاتر آنان بی بهره مانده است.

انواع اضطراب
اضطراب انواع مختلف و متنوعى دارد که هر فردى ممکن است به یک یا چند نوع از این اختلالات مبتلا باشد:

۱ـ اختلال اضطراب فراگیر یا منتشر (Generalized Anxiety Disorder)

ترکیبى از علائم زیر در این اختلال وجود دارد:
طپش قلب، تنگى نفس، اسهال، بی‌اشتهایى، سستى، سرگیجه، تعریق، بی‌خوابى، تکرر ادرار، لرزش، فقدان آرامش، مرطوب بودن کف دست، احساس گرفتگى گلو، نگرانى نسبت به آینده، گوش به زنگ بودن نسبت به محیط. در اضطراب فراگیر خطر واقعى وجود ندارد.

۲ـ اختلال هراس (Panic Disorder)
این افراد دچار حملات اضطرابى پیش‌بینى نشده‌اى می‌شوند که ممکن است ظرف چند ثانیه تا چند ساعت و حتى چند روز نوسان کند. مبتلایان به این اختلال می‌ترسند مبادا بمیرند، دیوانه شوند یا بی‌اختیار دست به کارهایى بزنند و یا علائم روانى ـ حسى غیرمعمول نشان دهند. سایر علائم اختلال اضطراب فراگیر نیز در این اختلال مشاهده می‌گردد.
۳ـ ترسهاى اختصاصى یا ساده (Simple Phobia)
شایعترین نوع ترس است. در خانمها بیشتر وجود دارد. یک نوع ترس غیرمنطقى است که طى آن فرد از مواجهه با اشیاء، فعالیتها و موقعیتهاى خاص همچون ترس از حیوانات، طوفان، بلندى، جراحت، خون و مرگ اجتناب می‌کند. در این موارد خود فرد متوجه افراطى و غیرمنطقى بودن ترس خویش است.

۴ـ ترس از مکانهاى باز (Agorophobia)
افراد مبتلا به این اختلال از وارد شدن به موقعیتهاى ناآشنا هراس دارند. مثلاً از رفتن به فضاى باز، مسافرت و حضور در ازدحام امتناع می‌کنند. این افراد از ترک کردن محیط منزل دچار ترس شدید هستند. این اختلال در نوجوانى شروع می‌شود و معمولاً این افراد تجربة اضطراب جدایى را در دوران کودکى داشته‌اند.

۵ـ ترسهاى اجتماعى (Social Phobia)
این نوع ترس از اواخر دوران کودکى یا اوائل نوجوانى شروع می‌شود. این افراد در مواجهه با دیگران احساس شرمسارى می‌کنند، نگران هستند که دستها و صدایشان نلرزد و سرخ نشود. معمولاً از صحبت کردن و غذا خوردن در حضور جمع، ابراز وجود کردن، انتقاد کردن، اظهارنظر کردن و اشتباه کردن می‌ترسند.

۶ـ اختلال وسواس (Obsessive-compulsive Disorder)
عبارت است از وسواس شدن افکار یا اعمال غیر ارادى، تکرارى و غیرمنطقى که فرد برخلاف میل خود آن را تکرار می‌کند. این بیمارى می‌تواند به‌صورت وسواس فکرى، وسواس عملى و یا وسواس فکرى و عملى توأم با هم باشد.

در وسواس فکرى، فرد نمی‌تواند فکرى را از ذهنش خارج کند (مثل افکار پرخاشگرى یا جنسی)، یعنى یک فکر، عقیده، احساس مزاحم و تکرار شونده وجود دارد.
در وسواس عملى فرد براى اجراى تکرارى عملى خاص یا سلسله اعمالى خاص احساس اجبار می‌کند مثل شستن مکرر دستها. فکر وسواسى موجب افزایش اضطراب شخص می‌گردد درحالی‌که عمل وسواسى اضطراب شخص را کاهش می‌دهد.

۷ـ اختلال استرس پس از سانحه (PTSD: Post Troumatic Stress Disorder)

این اختلال قبلاً «سندرم موج انفجار» نامیده می‌شد. معمولاً با یک استرس شدید هیجانى که شدت آن می‌تواند براى هرکس آسیب‌رسان باشد همراه است از قبیل جنگ، بلا یا سوانح طبیعى مثل زلزله، مورد حمله یا تجاوز به عنف واقع شدن و تصادفات شدید.

علل اضطراب
اضطراب می‌تواند ناشى از یک وضعیت روحیـاجتماعى، فیزیکى، زیست‌شناختى، اختلالات طبى، اثرات جانبى داروها و یا ترکیبى از این موارد باشد. هنر یک پزشک در این است که اضطراب شما را در مجموعه‌اى از این عوامل تشخیص و راهنمایى کند.
فاکتورهاى روانى ـ اجتماعى
ـ حالات درونى فرد و انگیزه‌هاى ناخودآگاه
ـ ناتوانى فرد در مقابله با فشارهاى محیطى مانند کار، ازدواج و مبادلات بازرگانى
ـ احساس جدایى یا طرد شدن
ـ احساس فقدان یا از دست دادن حمایتهاى عاطفى مثل مرگ همسر
ـ تغییرات ناگهانى محیطى یا حوادث غیرمنتظره و خطرناک از قبیل:
٭ حوادث طبیعى مثل زلزله
٭ استرس ناشى از یک بیمارى طبى
٭ استرس ناشى از داروها
٭ استرس ناشى از مصرف مواد مخدر مثل کوکایین
ـ یادگیرى در منزل و محیط مثل یادگیرى اضطرابها و ترسهاى والدین
ـ افکار و عقاید غیرمنطقى، غلط و اغراق‌آمیز در مورد خطرات موجود در موقعیتها مثل
اضطراب امتحان که همراه با افکار و عقاید غلوآمیز می‌باشد.
عوامل جسمانى و زیست‌شناختى

ـ ژنتیک
اضطراب اغلب از زمان کودکى و طفولیت شروع می‌شود. بنابراین تشخیص علائم زود هنگام این اختلالات از اهمیت خاص کلینیکى برخوردار است. مطالعات در این زمینه روى دو قلوهایى که پدر و مادر مضطرب داشتند شروع شده و ثابت شده است که اختلالات اضطرابى به شدت در فرزندان دوقلوى والدین مصطرب، حتى آنانکه در محیطهاى مختلف بزرگ شده‌اند، بیشتر است. در این زمینه ژنهاى مخصوصى که واسطه‌هاى شیمیایى مجزایى را تولید می‌کنند شناخته شده است
.ـ فعل و انفعالات شیمیاى مغز
علل طبى و اثرات داروها
نواع و اقسام بیماریهاى طبى می‌توانند علائمى شبیه علائم اختلالات اضطرابى ایجاد کنند.
ـ اثرات مصرف داروهاى روانگردان و مواد مخدر
ـ پرکارى تیروئید، کم‌کارى تیروئید و کمبود ویتامین ب١٢
ـ وجود غده‌اى در غدة فوق کلیوى به‌نام فئوکروموستیوم، هورمون اپینفرین (Epinephrin) تولید می‌کنند که می‌تواند موجب علائم اضطرابى به‌صورت حمله‌اى شود.
ـ برخى ضایعه‌هاى مغزى علائمى ایجاد می‌کنند که شبیه علائم اختلال وسواس عملى است.
ـ بی‌نظیمهاى قلبى علائم جسمى اختلال هراس (پانیک) را ایجاد می‌کند.
ـ کمبود قند خون (هیپوگلسیمی) می‌تواند علائمى شبیه علائم اختلال اضطرابى تولید کند.
ـ و بسیارى موارد دیگر.

ارتباط اضطراب با بیماریهای دیگر

اضطراب و کاهش قند خون
کاهش قند خون در هر شرایطى با علائم اضطراب هماهنگى کامل دارد. یعنى در هر اضطراب قند خون کاهش پیدا می‌کند و این مطلبى است که تحقیقات جدید را به‌سوى خود منعطف کرده است.
این واقعیت ما را به این مهم راهنمایى مى کند که شاید با کنترل قند خون بتوان علائم اضطراب را در افراد کاهش داد.
درمان اضطراب
در بعضى از موارد اضطراب بدون نیاز به درگیرى پزشک در این ماجرا می‌تواند درمان گردد. این موارد اضطراب طبیعى نام دارند که طى آن اضطراب به خوبى توسط بیمار کنترل شده و برطرف می‌شود مثل ترس ناشى از امتحان نهایى و یا ترس ناشى از مصاحبه. در چنین شرایطى استرس می‌تواند توسط اعمال و روشهاى زیر تحت کنترل درآید:
ـ صحبت با شخص مورد اعتماد
ـ روشهاى ایجاد تمرکز
ـ حمام گرفتن طولانى
ـ استراحت در یک اتاق تاریک
ـ ورزشهاى تنفس عمیق

درمان دارویى
در گذشته داروهایى از خانوادة بنزودیازپانها مانند دیازپام (والیوم)، آلپرازولام (زانکس)، لورازپام (آتیوان) و باسپیرون در درمان اختلالات اضطرابى مورد استفاده قرار می‌گرفت.
در حال حاضر استفاده از داروهاى ضدافسردگى مانندSertaline (Zoloft)، Paroxctine (Paxil)، Fluxetin (Prozac) و Venlafaxineکاربرد بیشترى دارد.

تجویز داروهاى ضد اضطراب یک پدیده مشخص در تمام دنیا است. تخمین زده می‌شود که بین ١٠ تا ٢٠% از مردم در نیمکره غربى تقریباً به‌طور مرتب از این داروها استفاده می‌کنند. طبق اظهار نظر رسمى FDA (سازمان غذا و دارویى آمریکا) در سال ١٩٧٨، ده میلیون آمریکایى از داروهاى دسته بنزودیازپینها استفاده می‌کرده‌اند.
عده‌اى معتقدند که این آرام‌بخشها روش مؤثر و کم هزینه‌اى در مقایسه با سایر طرق درمانى است. عده‌اى نیز بر اثرات مؤثر درمانهاى غیردارویى تأکید دارند.
درمان غیردارویى
درمان غیردارویى شامل تکنیکهاى متعددى می‌باشد. در تمام این روشها به بیمار آموزشهاى کلاسیک کسب آرامش یاد داده می‌شود و بدین‌وسیله بدن خود به مقابلة مؤثر و مستقیم با عوامل تنش‌زا برمى خیزد.
ـ تن‌آرامى یا آرام‌سازى (Relaxation)
ـ مواجه‌سازى (exposure)
ـ غرقه‌سازى (Flooding)
ـ حساسیت‌زدایی((Desensitization
ـ سرمشق‌دهى (Modeling)
ـ توقف فکر (Thought Stopping) ـ و موارد دیگر
پیشگیری از اضطراب
پیشگیرى شامل:
۱-رژیم غذایى
رژیم غذایى فاکتور بسیار مهمى است
براى آنکه از تغذیه سالم برخوردار باشید توصیه مى شود :
١- متنوع بخورید .
٢- مصرف غذاهاى پرچرب و یا شیرین را محدود کنید .
٣- از مصرف مقادیر زیاد نمک و کافئین پرهیز کنید .
٤- ویـتامـینهاى A، D، E و K را بیش از مقادیر مجاز مصرف نکنید زیرا بدن این ویتامینها را ذخیره مى کند و اگر مقادیر زیادى از آنها در بافتهاى بدن تجمع یابند ممکن است اثرات سمى داشته باشد.
٥- در روز چندین بار غلات و به اندازه کافى سیب زمینى بخورید.
٦- در مورد سبزیجات و میوه اصل پنج بار در روز را فراموش نکنید.
٧- روزانه به اندازه کافى لبنیات و حداقل یک بار در هفته ماهى بخورید، گوشت و تخم مرغ به اندازه مصرف کنید.
٨- به اندازه بنوشید، مصرف آب در زندگى حیاتى است و باید روزانه ٨ لیوان (٢ لیتر) آب بنوشید.
٩- خوشمزه و سالم بپزید ، با آب کم ، با چربى کم و حرارت کم.
١٠- آهسته بخورید و لذت ببرید.
١١- بطور مرتب خود را وزن کنید و پر تحرک باشید.
١٢- نمایه توده بدن را با استفاده از فرمول زیر محاسبه و با استاندارد مقایسه کنید:

یعنى اینکه وزن بدن بر حسب کیلو گرم را بر مربع قد بر حسب متر تقسیم نمائید
حال :
- اگر نمایه بدنتان کمتر از ٥/١٨ کیلو گرم باشد کم وزن مى باشید.
- اگر نمایه توده بدنتان ٥/١٨ تا ٩/٢٤ کیلو گرم باشد وزنتان در محدوده طبیعى است.
- - اگر نمایه توده بدنتان ٢٥ تا ٩/٢٩ کیلو گرم باشد دچار افزایش وزن مى باشید.
- اگر نمایه تودة بدنتان بیشتر یا مساوى با ٣٠ کیلو گرم باشد مبتلا به چاقى مى باشید.
- همیشه سعى نمایید با تغذیه صحیح و فعالیت بدنى، نمایه توده بدن خود را در محدوده طبیعى نگهدارید.

۲-ورزش منظم
ورزش نکردن خصوصاً ورزش منظم به‌گونه‌اى تمام مراحل درمان اضطراب را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هنگامى که علت اضطراب مشخص شود و یک برنامه درمانى مشخص تدوین گردد، به‌راحتى درمان‌پذیر بوده و سریعاً شخص به زندگى عادى بر می‌گردد ولى در صورت فقدان علت تشخیص، احساس اضطراب در یک پریود طولانى شخص را آزار داده و از فعالیتهاى اجتماعى دور می‌سازد پژوهشگران دریافته‌اند که پیاده‌روى تند و سریع به مدت ٤٠ دقیقه میزان اضطراب را به‌طور متوسط تا ١٤ درصد کاهش می‌دهد.

۳-مدیتیشن ( Meditation)(دارویی )
٤ـ اجتماعى باشید.
هنگامى که تحت فشار روانى هستیم غالباً به‌طور غریزى تمایل پیدا می‌کنیم که خود را از صحنه عمل کنار کشیده و به گوشه‌اى پناه ببریم. کارى بدتر از این وجود ندارد؟!!! گوشه‌گیرى به تشدید استرس کمک می‌کند. در این زمان باید سعى کنیم که با دوستان خود ارتباط بیشترى داشته باشیم.
باید ترتیبى دهیم که عده‌اى بچه کوچک کنار ما باشند، کودکان می‌دانند که چگونه مارا مجبور به خنده کنند تا نگرانیمان را از یاد ببریم. ۵ـ هیجانات سرکوب شده خود را روى کاغذ بیاورید.
متخصصان معتقدند که نوشتن ساده هیجانات بر روى کاغذ موجب تسکین روحى و روانى شخص می‌شود. نوشتن احساساتان در دفترچه کمک می‌کند تا فشار روانى ناشى از رویدادهایى مثل از دست دادن شغل، رنج بردن از مشکلات زناشوئى و ... را تسکین دهد.
۶ـ بخندید و شوخ‌طبع باشید.
مطالعات زیادى نشان داده که خنده می‌تواند یکى از سالمترین پادزهرهاى فشار روانى باشد.
هنگامى که می‌خندیم یا حتى طبق برخى تحقیقات موقعى که ما لبخند می‌زنیم جریان خون به مغز افزایش می‌یابد و موادى بنام اندروفین (هورمانهاى ضد دردى که در شخص احساس خوش و سلامت ایجاد می‌کند) در مغز آزاد می‌شود و سطح هورمونهاى استرس‌زا را در خون پایین می‌آورد.

۷ـ ذهن خود را متمرکز زمان حال کنید.
اگر بتوانید ذهن خود را چنان پرورش دهید که امیدها و آمال خود را به کنارى نهاده و موقع مناسب و مقتضى به سراغ تک تک آنان بروید،به آرامش ذهنى دست خواهید یافت.
جاده‌اى که به آرامش ذهنى منتهى می‌گردد از راهى موسوم به توجه می‌گذرد.این توجه به خود در هنگام عمل کردن به کارهاى ساده نظیر ظرف شستن و ... باعث می‌شود که به هیچ وجه بى هدف و سرگردان همچون بطرى بر امواج دریا شناور نشویم.

٨ـ گوش دادن به موسیقى ملایم:
برخى مطالعات اخیر نشان داده است که موسیقى آرام باعث آهسته کردن ضربان قلب و افزایش آندروفینها و کاهش اضطراب می‌شود.

٩ـ افزایش اعتماد به نفس:
با داشتن اعتماد به نفس بالا حداکثر استفاده را از تواناییهاى خود در مواجهه با استرس خواهید برد و درنتیجه کمتر دچار مشکل می‌شوید.
اما افرادى با اعتماد به نفس پایین نه تنها از شیوة مناسبى جهت مقابله استفاده نمی‌کنند بلکه آسیب بیشترى نیز به آنان وارد می‌شود.

١٠ـ حمایت اجتماعى
وجود حمایت اجتماعى در زندگى هر فرد سبب می‌شود که در مقابل بحرانهاى زندگى همانند سپر از وى دفاع کند. به همین دلیل ما باید شبکهٔ اجتماعى و روابط اجتماعى خود را گسترش دهیم تا بتوانیم به آنها تکیه کنیم و فکر کنیم که افرادى هستند که ما را دوست بدارند و ما نیز آنها را دوست بداریم.

با کسب حمایت اجتماعى در سطح بالاتر، احساس امنیت و اعتماد به خود افزایش می‌یابد و در مقابل استرس و فشار روانى کمتر آسیب می‌بینیم.

١١ـ آمادگى براى موقعیتهاى تنش‌زا
باید یاد گرفت که در شرایط استرس‌زا فکر خود را از ترس و نگرانى دور کرد و در جهت مفید قرار داد. مثلاً باید به کارى که در حال انجام است تمرکز نمود و به زمینه‌هاى اضطراب‌زا آن فکر نکرد.
مثلاً بازیکنان فوتبال به جاى فکر کردن به اینکه زیر نظر عدة زیادى از تماشاگران هستند به فعالیت و نقش خود در هنگام بازى متمرکز شوند.

١٢ـ کسب اطلاعات در مورد موقعیت
عدم اطلاع از موقعیت فشارآور سبب استرس و اضطراب بالاترى در افراد می‌گردد بنابراین کسب آگاهى و اطلاعات در مورد موقعیتها و مواردى که مواجه خواهند شد سبب می‌شود که از پیامد موقعیت مطلع شده و کمتر دچار نگرانى و دلواپسى شوند.

مثلاً اگر بیماران قبل از عمل جراحى آگاهى یابند که عمل چگونه انجام خواهد شد و میزان درد پس از عمل را بدانند و سیر بهبودى برایشان روشن شود، کمتر دچار اضطراب می‌گردند.

١٣ـ تن‌آرامى (Relaxation)
طى آن عضلات بدن براى مدتى کوتاه به‌طور ارادى منقبض گردیده و سپس به حالت آرامش برمی‌گردند. این کار طى مراحل و سلسله مراتبى انجام می‌گیرد. با این روش که به تنهایى و یا همراه با تکنیکهاى دیگر به‌کار می‌رود نشانه‌هاى اضطراب کاهش می‌یابد.

١٤ـ راه‌حلهاى دیگر
راههاى دیگرى که می‌توانید در چنین موقعیتى انجام دهید مورد توجه قرار داده و آنها را بیازمایید و مناسبترین راه را انتخاب نموده و استفاده نمایید.

٭ اجتناب از موقعیتهاى تنش‌زا نه تنها حضور و مشارکت کمتر در موقعیتهاى ناراحت‌کننده و استرس‌زا سبب کاهش اضطراب می‌شود بلکه باید سعى شود که در محیط خانوادگى و ارتباطهاى بین فردى آرامش برقرار باشد.

٭ خودت باش سعى کنید در موقعیتهاى فشارزا طبیعى رفتار نمایید و از نقش بازى کردن پرهیز نمایید.
٭ انتظارات، ترسها، مهارتها و امیدهایتان را بشناسید. لازم به ذکر است که یک برنامه دارویى مناسب و قابل دسترس و یا انجام درمانهاى غیردارویى و البته ترکیب آن دو، بهترین نوع درمان می‌باشد

راههای کاهش اضطراب در دانش‌آموزان و جوانان هنگام امتحان

یک روانشناس بالینی می گوید:تنفس عمیق برای کاهش اضطراب‌و نگرانی دانش‌آموزان در روزهای امتحان مفید است.
دکتر”سیروس عالی‌پور: تنفس عمیق با رساندن اکسیژن به مغز باعث آرام شدن سیستم عصبی شده و حافظه را تقویت می‌کند.
وی اضافه می کند : تنفس عمیق پیش از درس خواندن، امتحان و در بین ساعات درسی برای دانش‌آموزان بسیار مفید است و عادت به تکرار آن یکی از راههای درمان اضطراب و نگرانی است.
و چنانچه دانش‌آموز پیش از امتحان چشمها را بسته و چند نفس عمیق بکشد و خود را آرام نماید، حتی اگر سوالی را بلد نباشد می‌تواند در مورد آن بنویسد زیرا حافظه توان آن را پیدا می‌کند که تمام اطلاعات قبلی را در اختیار قرار دهد.
وی در مورد دیگر راههای غلبه بر اضطراب در روزهای امتحان گفت: نوع غذا در این زمینه موثر است، خوردن غذاهای تند و نوشابه گازدار باعث تحریک معده شده و استرس را تشدید می‌کند و در مقابل خوردن دوغ و عرقیات بویژه عرق نعناع، بیدمشک و کاسنی توصیه می‌شود.
این روانشناس افزود: دانش‌آموزان بهتر است بازیهای رایانه‌ای را در روزهای امتحان کنار بگذارند زیرا این بازیها نگرانی فکری و اضطراب آنها را تشدید می‌کند.
عالی‌پور اضافه می کند : هر نوع رقابت و مسابقه حتی رقابتهای ورزشی به دلیل استرس‌زا بودن در روزهای امتحان برای دانش‌آموزان مضر است اما برخی ورزشها بویژه شنا به‌دلیل آرامشی که به سیستم عصبی می‌دهد دراین ایام توصیه می‌شود.
وی گفت: یک ساعت خواب در بعد ازظهرها و به موقع خوابیدن در شب، در کاهش اضطراب و نگرانی دانش‌آموزان اثر مطلوب دارد.
این روانشناس، موسیقی آرام و بدون کلام در هنگام مطالعه و نور کافی اتاق را از دیگر عوامل موثر در کاهش اضطراب و تقویت حافظه دانش‌آموزان ذکر کرد و افزود: نور اتاق دانش‌آموز بهتر است تلفیقی از دو رنگ سفید و زرد باشد.

کلیدهای طلایی برای برای جوانان وکنکوری ها
با اضطراب چه کنیم؟
اضطراب! مشکل همه انسان ها در کارهای سخت؛ و حتی مشکل بسیاری از انسان ها در شرایط عادی زندگی است. اضطراب مشکل رایج بشر امروزی و عصر امروزی است.اضطراب به خودی خود، بد نیست و حتی وجود آن برای زندگی لازم است. انسان بدون اضطراب، انسان بی خیال و شاید بی تفاوتی خواهد بود. اضطراب زمانی مشکل محسوب می شود که روند زندگی را با دشواری همراه سازد و در فعالیت انسان مانع ایجاد کند. اضطراب زیاد موجب کاهش عملکرد می شود و در این صورت باید با آن مقابله کرد. راههای مقابله با اضطراب چیست؟با اضطراب چه کنیم؟ ۱۲ روش مؤثر برای مقابله با اضطراب را توضیح می دهیم.
۱. یاد خدا- گفتیم که کنکور با فلسفه زندگی ارتباط دارد. یاد خدا اگر همراه با یک فلسفه زندگی روشن و آگاهانه باشد، به طور حتم در آرامش مؤثر خواهد بود. انسان خدامدار، افق زندگی بسیار گسترده و وسیعی دارد و اهداف زندگی را در امور کوچک و گذرا خلاصه نمی کند. برای او هم شکست و هم پیروزی معنای خاصی دارد.
«و آنان که ایمان آورده اند و دل هایشان به یاد خدا آرام می گیرد، آگاه باشید که یاد خدا آرام بخش دلهاست.»(سوره رعد- آیه ۲۸)
کلید هفتاد وسوم- ایمان و اعتقاد قلبی به خداوند، آرامش بیشتر را در همه مراحل زندگی از جمله کنکور به ارمغان خواهد آورد.
۲. شناسایی تیپ شخصیتی- در هر آدمی در طول زندگی، روش های گوناگونی برای کنار آمدن با موقعیت های اضطراب زا تکوین می یابد. برای کنار آمدن با اضطراب، دو خط مشی کلی وجود دارد: در یکی از آنها خود مسأله مورد توجه قرار می گیرد(مشی مسأله مدار)؛ یعنی شخص موقعیت اضطراب زا را ارزیابی می کند و سپس دست به کاری می زند تا آن موقعیت را تغییر دهد. در خط مشی هیجان مدار، خود هیجان در مدار توجه قرار می گیرد؛ یعنی شخص به جای درگیری مستقیم با مسأله می کوشد تا از راه های گوناگون از احساس اضطراب خود بکاهد. در اغلب موارد خط مشی مسأله مدار گرایش سالم تری برای مقابله با اضطراب است.(۱)
شما کدام خط مشی یا در واقع کدام تیپ شخصیتی را دارید؟ روی سخن بیشتر با کسانی است که هیجان مدار هستند. چرا که اینان بیشتر دچار اضطراب می شوند. شناسایی تیپ شخصیتی، حداقل به شما کمک می کند اولاً خودتان را بهتر بشناسید و ثانیاً آمادگی خود را برای مقابله با اضطراب واقع بینانه ارزیابی کنید. افراد هیجان مدار، باید توجه داشته باشند که آنها بیش از آن که از خود مسأله نگران و مضطرب شوند، از نگرانی خودشان نگران می شوند! به جای این که فکر کنند چگونه با مشکل مواجه شوند، به دنبال این می روند که چگونه بتوانند نگرانی خود را کنترل کنند، یا کاهش دهند و خود این فکر، اضطراب بیشتری تولید می کند.
کلید هفتادوچهارم- با شناسایی تیپ شخصیتی، آمادگی های خود را برای مقابله با اضطراب ارزیابی کنید.
۳. اعتماد به نفس و خودباوری- درباره نقش باورها صحبت کردیم.محکم، قوی، مسلط، شجاع، با حوصله و جدی باشید تا اضطراب از شما دور شود. اگر هر کاری را که می توانستید انجام دهید، انجام داده اید و با این همه باز مضطرب هستید، بگذارید بدون تعارف بگوییم: ترسویید! اگر هم می دانید که فعالیت هایتان کمی ها و کاستی هایی داشته، ولی می پذیرید که باید توقعی منطقی از خودتان داشته باشید، باز جای نگرانی و اضطراب نیست. به هر حال یادتان باشد انسان های مسلط و منطقی، کمتر مضطرب می شوند.

کلید هفتاد و پنجم- برای کاهش اضطراب، اعتماد به نفس خود را تقویت کنید.
۴.ورزش و تحرک جسمی- یکنواختی و رکودجسمی از نظر روانی هم انسان را خسته می کند.
خستگی روانی هم، موجب اغتشاش فکری و در نهایت اضطراب می شود. کسالت، تنبلی و بی تحرکی را از خود دور کنید. کسی که لمیده، دراز کش و یا درحالتی که به استراحت شبیه است درس می خواند یا خیلی بی خیال است و یا برای افکار اضطرابی که در آینده به سراغش خواهد آمد فکری نکرده است. به خصوص در ماهها و هفته ها و روزهای آخر سعی کنید با ورزش و تحرک جسمانی، به نشاط و شادابی خودکمک نمایید. به قول فردوسی: به نیرو بود مرد را راستی/ زسستی کژی زاید و کاستی.

دانلود مقاله مقایسه میزان اضطراب دانش آموزان ورزشکار وغیر ورزشکار مقطع متوسطه شهرستان قوچان

اختصاصی از فی موو دانلود مقاله مقایسه میزان اضطراب دانش آموزان ورزشکار وغیر ورزشکار مقطع متوسطه شهرستان قوچان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

در این تحقیق میزان اضطراب دانش آموزان ورزشکار و غیر ورزشکار مقطع متوسطه شهرستان قوچان مورد مقایسه قرار گرفت و این مسئله مطرح گردید که آیا بین میزان اضطراب دانش آموزان ورزشکار و غیر ورزشکار مقطع متوسطه شهرستان قوچان اختلاف معنی داری وجود دارد و میزان آن اختلاف در چه سطحی است. برای این منظور از پرسشنامه خودسنجی میزان اضطراب صفتی که بوسیله اشپیل برگر تدوین گردیده استفاده شد.
جامعه آماری این تحقیق که در برگیرنده 3572 نفر بود از بین آنها 200 نفر با روش انتخابی که شامل 100 نفر ورزشکار و 100 نفر غیر ورزشکار بودند برگزیده و مورد تحقیق قرار گرفتند. افراد ورزشکار را ورزشکاران رشته های فوتبال و والیبال بعنوان رشته های ورزشی گروهی و ورزشکاران رشته های ورزشی تنیس روی میز و کشتی بعنوان رشته های ورزشی انفرادی تشکیل می دادند و دامنه سنی کلیه آزمودنیها   19-15 سال بود که جهت تشخیص معنی دار بودن تفاوت بین میانگین ها با یکدیگر از آزمون t گروههای مستقل در سطح 5%= α استفاده گردید و نتایج زر بدست آمد:
1- بن میزان اضطراب صفتی دانش آموزان ورزشکار و غیر ورزشکار در سطح 5%= α اختلاف معنی داری وجود دارد و دانش آموزان ورزشکار از میزان اضطراب کمتری نسبت به دانش آموزان غیر ورزشکار برخوردارند.
2-  بین میزان اضطراب صفتی دانش آموزان ورزشکار رشته های ورزشی گروهی و رشته های ورزشی انفرادی مورد تحقیق با یکدیگر در سطح  5%= α اختلاف معنی داری وجود دارد و ورزشکاران رشته های  ورزشی گروهی از میزان اضطراب کمتری نسبت به ورزشکاران انفرادی برخوردارند.
3- بین میزان اضطراب صفتی دانش آموزان ورزشکار رشته های ورزشی انفرادی مورد تحقیق با یکدیگر اختلاف معنی داری در سطح  5%= α وجود ندارد.
4- بین میزان اضطراب صفتی دانش آموزان ورزشکار رشته های ورزشی گروهی مورد تحقیق با یکدیگر اختلاف معنی داری در سطح  5%= α وجود ندارد.
کلمات کلیدی :
دانش آموز- ورزشکار -  غیر ورزشکار – اضطراب - مقطع متوسطه

 
مقدمه
الف: هدف کلی
ب: اهداف اختصاصی
بررسی ادبیات پیشینه
ب) علائم جسمانی اضطراب
1- اضطراب از دیدگاه فرضیه های زیست شناسی
    2-اضطراب از دیدگاه مکتب رفتارگرائی
3- اضطراب از دیدگاه فرضیه های وجود
متغیرهای تحقیق
آزمون فرض
شاخصهای آماری مربوط به آزمون فرضهای تحقیق
بحث و نتیجه گیری

شامل 30 صفحه فایل word

پایان نامه در مورد بررسی اضطراب و افسردگی رد بین معلمان مدارس( با پرسشنامه و آزمون )

اختصاصی از فی موو پایان نامه در مورد بررسی اضطراب و افسردگی رد بین معلمان مدارس( با پرسشنامه و آزمون ) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب *   فرمت فایل :Word ( قابل ویرایش و آماده پرینت )    تعداد صفحه:160

فهرست

مقدمه :

هدف تحقیق

فایده واهمیت تحقیق

بیان مساله

موضوع تحقیق :

فرضیه تحقیق

تعریف مفاهیم و واژه ها

تعریف عملیاتی اضطراب

تاریخچه اضطراب

تاریخچه افسرد گی

تعاریف ونظریه های اضطراب

تعاریف ونظریه های افسردگی

ملاکهای تشخیص دوره افسردگی عمده DSMIV

درمان اضطراب

مهارکننده های مونو آمین اکسید

نمونه وروش نمونه گیری

خلاصه مراحل تحقیق

محدودیت ها

پیشنهادات

پرسشنامه آزمون

آزمون افسردگی بک

در دنیای امروزه هیجانات ، تنش ها ، عصبیت ها وعوامل متعددی از این قبیل حاکم بر زندگی روزمره افراد هستند .

هر کدام از افراد جامعه امروزی در برخورد مستقیم با انواع استرسها و شرایط عصبی قرار دارند .محیط زندگی اجتماعی ، خانواده وهر آنچه فرد با آن در ارتباط است میتواند بعنوان عامل تنش زا جریان زندگی اورا به سمت بحرانها ونگرانیها سوق دهد .

امروزه تجارب تنش زا ناخواسته عکس العمل افراد را تعیین می کنند . بدین ترتیب که وقتی فردی یک تجربه ناخوشایند واسترس همراه با آن را دریافت می کند واکنش منفی بصورت اضطراب خود کم بینی ، افسردگی وغیره را از خود بروز می دهد . زیرا قدرت برخورد مقابله طبیعی با مشکلات را در نیافته وشاید نمی تواند که دریافت صحیحی ا زموقعیت خود داشته باشد .

از معضلات جامعه امروزی وشاید از بزرگترین آنها مسائل اضطراب است وافسردگی که هر کدام را به اختصار بیان می داریم .

اضطراب ، دلشوره ، تشویش ، نگرانی ،دلهره ، دلواپسی ، بی قراری ، دل آشوبه ونابسامانی حالاتی هستند که هر انسانی خواه وناخواه آنرا تجربه کرده است . می توان با اطمینان گفت که امکان ندارد انسان در این جهان زیسته باشد وتجربه اضطراب را نداشته باشد ( معانه ، 1370).

ممکن است اضطراب را یک نوع درد داخلی دانست که سبب ایجاد هیجان وبه هم ریختن تعادل موجود می گردد و چون بشر دائما به منظور برقراری تعادل کوشش می کند بنابراین می توان گفت که اضطراب یک محرک قوی است .