این پروژه در 85 صفحه تهیه و آماده شده است و به نقش پرنده ها در سفال های تاریخی می پردازد .
مقدمه
هنر سفالگری با پیشینه طولانی آن در ایران که به هزاره ی هشتم پیش از میلاد می‌رسد، در دوره اسلامی با گسترش، کاربرد و تنوع گسترده همراه شد. در سده‌های نخستین ظرفهای لعابدار و بی‌لعاب هر دو متداول بود و تأثیر سفالگری عصر ساسانی چون دیگر شاخه‌های هنری همچنان پایدار ماند. روند رو به گسترش ازدیدگاه ساختار و تکامل و از آن مهم‌تر شیوه‌های تازه تزئینی و ایجاد نقوش متنوع و به خدمت گرفتن هنرهای نگارگری و خوش‌نویسی در سفالگری تحول بزرگی است که به تدریج از نخستین سده‌های هجری تا روزگار افول این هنر ادامه داشته است. شیوه ای که در سده‌های 3و 4ه.ق/9و 10م به ویژه در سرزمینهای شرقی ایران متداول بود، استفاده از لعاب گلی با رنگهای گوناگون به ویژه سفید و شیری بود که برای تزئین آن ها از نقوش و کتیبه‌های گوناگون از جمله خط کوفی بهره می‌گرفتند. نیشابور یکی از بزرگترین مراکز ساخت این ظرف ها به شمار می‌آید. ساخت سفالینه‌های لعابدار در ایران پیشینه‌ای کهن دارد. لعاب یکرنگ برای پوشش سفال از اواخر هزاره 2 و اوایل هزاره 1ق.م شناخته شده بود و از روزگار هخامنشیان تا عصر ساسانی کاربرد داشت. ساختن سفالینه با نقش زیر لعاب از سده‌های نخستین اسلامی آغاز شد، اما از سده‌های 3و4 ه.ق افزون بر روش های تزیین سه گانه سفال های بی‌لعاب، در ساخت سفالینه‌های لعابدار، تغییرات مهمی رخ داد. آشنایی سفالگران ایرانی با خاک چینی و دسترسی به آن که از چین آورده می‌شد، در ساختار کالبدی سفالینه‌ها تأثیری بسزا گذاشت. بدنه ی ظرف ها بسیار نازک‌تر و سبک‌تر شد. کاربرد لعاب شفاف نیز سبب شد که هنرمندان به ساختن ظرف هایی با نقاشی زیر لعاب دست زنند که از نظر تنوع تزئینات و نقوش پیش‌تر سابقه نداشت. نقش انواع گل و گیاه و جانوران داستانهای تاریخی و حماسی و ادبی، مجالس بزم و رزم همراه با تنوع رنگها به سفالگری رونقی تازه داد و این کار تا سده 8 ه.ق رواج و رونق خود راحفظ کرد. اینگونه سفال ها در سراسر ایران در مراکزی چون نیشابو، جرجان، ری، کاشان، سلطان آباد (اراک)، سلطانیه و … ساخته می‌شد. زیباترین ظرف های سفالی با روش نقاشی زیر لعاب گروهی از سفالینه‌هایی است که نقش آن ها از دو رنگ آبی وسیاه شکل می‌گیرد و بیشتر نشان دهنده نقوش بزرگی از نوازندگان یا شکارچیانی است که کف یا تمامی ظرف را می‌پوشانند (سمسار، 1367، 638). در سده ی سوم هجری قمری شاهد انواع ظروف بی لعاب، لعاب یکرنگ و نقش کنده، نقوش مهری و قالبی و افزوده از گل و گیاه و پرنده و جانور هستیم. این سفالینه ها در شهرهای شوش، نیشباور، ساوه، ری و.. ساخته می شدند (کامبخش، 89، 453). از ویژگی های سفالینه ی نیشابور می توان این موارد را ذکر نمود: لعابدار عاجی رنگ و نقوش رنگارنگ به همراه خط کوفی. نقوش اولیه ی اسلامی در این سفالینه ها شامل نقش شکارگاه، مناظر و صحنه های حماسی، نقوش بهرام و آزاده، خسرو و شیرین و بیژن و منیژه (کامبخش، 89، 453). بطور کلی در سه قرن اولیه ی اسلامی شاهد نقوش گیاهی، جانوری، اسلیمی و گل و برگ هستیم.
نقش پرنده ها در سفال ها
