علی پسر ابوطالب، چهارمین فرمانروای (خلیفه) مسلمانان پس از عثمان و امام اول شیعیان و داماد و پسرعموی محمد پسر عبدالله (پیامبراسلام) است. کنیه‌اش «ابوالحسن» بود و بین گروه‌های مختلف با نام‌های گوناگونی خوانده می‌شد. علی چهارمین خلیفه از خلفای راشدین است.
تولد و دودمان
او در روز جمعه سیزدهم رجب سال سی‌ام پس از عام الفیل (ده سال قبل از بعثت محمد) در مکه، بنا بر گفته‌ها در مسجد الحرام، داخل کعبه به دنیا آمد.[نیاز به ذکر منبع]هیچ کس پیش از او و پس از او، در این خانه خدا تولّد نیافته‌است و این به باور شیعیان نشانگر موهبت و احترام و نگاه ویژه خداوند به علی است و بیانگر پایگاه ارجمند اوست .
پدر وی ابوطالب و مادر وی فاطمه دختر اسد بود، که محمد را نیز پس از مرگ مادرش آمنه سرپرستی کرده بود. علی و برادرانش (طالب، عقیل و جعفر) نخستین کسانی هستند که از دو سو (هم از ناحیه پدر و هم از ناحیه مادر) از نسل هاشم پسر عبدمناف هستند. بنابراین از دیدگاه مسلمانان علی به این خاطر و به خاطر اینکه از کودکی در خانهٔ محمد و زیر دست او بزرگ شد، هم شرافت دودمان و هم شرافت پرورش یافتن به دست محمد را دارد.
کودکی
در زمان کودکی علی پدرش، ابوطالب، دچار مشکل مالی شد. محمد که خود در کودکی تحت سرپرستی ابوطالب قرار گرفته بود، برای سبک کردن بار عایلهٔ وی به او پیشنهاد کرد که سرپرستی علی را او بر عهده بگیرد. ابوطالب پذیرفت و علی از کودکی در خانهٔ محمد و تحت نظر او قرار گرفت.
اسلام آوردن
محمد اولین بار برای اعضای خانواده‌اش (که علی هم جزو آنها شمرده می‌شد) دعوتش را آشکار کرد. به روایتی علی اولین مردی(نابالغ) بود که پس از دعوت خصوصی محمد به دین اسلام گروید. اما درخصوص تقدم اسلام آوردن علی و خدیجه، همسر پیامبر، اختلاف نظر وجود دارد.
زندگی علی در زمان حیات محمد
علی از آغاز بعثت محمد تا درگذشتن وی، پیامبر را یاری می‌کرد. او برای محمد به هنگام اعتکاف در غار حرا غذا می‌برد. در هنگامی که محمد خویشانش را به اسلام فراخواند و از آنها یاری خواست، تنها علی که ۱۴ سال داشت به یاری او برخاست. در لیلة المبیت که بزرگان مکه گروهی جنگاور را برای کشتن محمد به خانه‌اش فرستادند، بنا بر گفته‌ها علی در جای محمد خوابید، تا مکیان متوجه فرار او نشوند. علی در سال دوم بعد از هجرت (۲ هجری قمری) با فاطمه دختر محمد ازدواج کرد و در خانه‌ای کنار خانهٔ محمد اقامت گزید. در واقعه برائت از مشرکین، محمد سورهٔ توبه را به وسیلهٔ او به مکیان ابلاغ کرد. در فتح مکه پرچم اسلام به دست او بود و با شعار امروز روز مرحمت است[1] وارد مکه شد، سپس با پیامبر وارد خانهٔ کعبه شد و بر دوش او رفت و بت‌ها را شکست.
در روز غدیر محمد او را به عنوان ولی مومنین معرفی کرد، بین مذاهب مختلف اسلام تفسیرهای متفاوتی از واژه ولی شده‌است. او وصی محمد بود و پس از مرگش بدن او بنا به وصیت خود وی به دست علی غسل و کفن شد و بر او نماز خوانده شد و در خانه خودش به خاک سپرده شد.
علی در جنگ‌های محمد
علی یکی از موثرترین جنگاوران سپاه محمد بود و در تمامی جنگ‌های پیامبر به جز جنگ تبوک او را همراهی کرد. مشهور این است که او بیش از هر کس دیگری دشمنان محمد و اسلام را کشت، تا جایی که او را قتال العرب لقب دادند[نیاز به ذکر منبع]. در جنگ احد و حنین که سپاه مسلمانان شکست خورد و گریخت، از معدود افرادی بود، که با محمد باقی ماند و از جان او دفاع کرد. در جنگ خندق قهرمان عرب عمرو بن عبدود را شکست داد. در جنگ خیبر سپاه اسلام به فرماندهی او قلعه‌های مستحکم خیبر را فتح کرد.
حتی امروز داستان‌های زیادی از دلاوری علی بر سر زبان‌ها است. داستان‌هایی که بعضاً رنگ افسانه به خود گرفته‌اند. از جمله اینکه علی دروازهٔ دژ خیبر را به یک دست از جا کند و پل روی خندق کرد. یا برخی شهرت علی به حیدر را بر اساس این می‌دانستند که ماری در مکه پیدا شد و همه هراسان شدند، مار به خانهٔ ابوطالب رفت و آنجا علی که در گهواره بود آن را گرفت و درید، بنابراین ترکیب حیه (مار به عربی)+ در (به فارسی) لقب علی شد. از این دست داستان‌ها در ادبیات کهن فارسی فراوان می‌توان یافت.[2]
شامل 18 صفحه word
دانلود تحقیق امام علی(ع)