این محصول در قالب ورد و قابل ویرایش در 155 صفحه می باشد.
چکیده
درباره تئوری صدق در میان فیلسوفان و منطق دانان جهان شش نظریه وجود دارد رایج ترین و قدیمی ترین آنها نظریه مطابقت است که سابقة آن به یونان و ارسطو می‌رسد هر چند در آثار ارسطو به طور مستقل به این بحث پرداخته نشده است. فلاسفه اسلامی به طور قطع و بدون تردید به این نظریه معتقدند و همچنین بسیاری از فیلسوفان مغرب زمین در تعریف صدق قضایا به نظریه مطابقت قائلند.
اساس نظریه مطابقت این است صدق قضیه عبارت از مطابقت آن با واقع و نفس الامر و این مسأله مبتنی بر دو اصل است اول اینکه واقعیتی هست و دوم اینکه ذهن ما قادر به کشف واقعیت می‌باشد.
فیلسوفان غربی در مورد صدق به تئورهای دیگر معتقدند که این تئوری‌ها عبارتند : 1- تئوری هماهنگی : این نظریه به فلاسفه عقل گرا نسبت داده شده و آنها معتقدند که صدق یک گزاره تنها به معنای سازگاری آن با نظامی از قضایای دیگر عقلی است. و برخی از پوزیتویست‌ها از این تئوری دفاع کرده‌اند و برخی از اینها معتقد بودند که قضایای حسی و تجربی صدقشان از راه مطابقت معلوم می‌شود و قضایای که تجربی و حسی نیستند صدقشان بوسیله سازگاری آنها با گزاره‌های آزموده شده بدست می‌آید و بعضی از پوزیتویست‌ها معتقدند تنها راه آزمون صدق قضایا ارتباط درونی میان خود باورها است.
2- تئوری عمل گرایانه : پیرس و جیمز و دیوئی از طرفداران این تئوری هستند و آنها در معناداری معتقدند که معنای یک لفظ عبارت از پیامد عملی یا تجربی آن.
3- تئوری زیادتی صدق : طرفداران این نظریه معتقدند که محمول صادق و کاذب زاید است و می‌توان آنها را حذف کرد و هیچ تأثیری در جمله ندارند.
4- نظریه غیر توصیفی صدق : معتقدان به این تئوری می‌گویند که صدق و کذب کلمات توصیفی نیستند بلکه کلمات انجازی و تأییدی و انشایی هستند.
5- نظریه سمانتیکی صدق تارسکی : تارسکی ضمن قبول نظریه صدق ارسطویی با ارائه نظریه زبان و فرا زبان به بازسازی این تئوری پرداخته تا از شبهات و پارادوکس‌های که در زبان پیش می‌آیند جلوگیری کند و از نظر وی صدق و کذب عناصر فرا زبانی هستند در حالیکه راست و دروغ عناصر زبانی هستند.
فهرست مطالب
فصل اول : مقدمه و پیشینه تاریخی
بخش اول : مقدمه و کلیات و معانی حق و صدق نزد حکمای اسلامی
مقدمه .................................... 3
تعریف مسأله .............................. 3
سوالهای اصلی تحقیق ......................... 4
فرضیه‌های تحقیق ............................ 4
هدف‌های تحقیق .............................. 4
روش تحقیق ................................. 4
سابقه تحقیق ............................... 5
معانی حق و صدق نزد حکمای اسلامی ........... 5
تمایز حق و صدق ............................ 6
1-9-1- رای مشهور حکمای اسلامی ............. 6
1-9-2- نظریه برخی از فیلسوفان غربی ....... 7
1-9-3- نظریه شهید مطهری .................. 8
بخش دوم : پیشینة تاریخی نظریه مطابقت صدق
2-1- سابقه نظریه مطابقت در یونان ............ 10
2-1-2- نظریه مطابقت از دیدگاه ارسطو ......... 122-1-1- مطابقت از نظر افلاطون ................. 10
2-1-3- نظریه مطابقت از نظر فارابی ........... 14
2-1-4- نظریه مطابقت از دیدگاه ابن سینا ...... 15
2-1-5- نظریه مطابقت از دیدگاه سهروردی ....... 16
بخش سوم : آیا نظریه مطابقت تعریف صدق است یا ملاک آن
3-1- تمایز تعریف صدق و ملاک صدق ............... 19
3-2- دیدگاه برخی از فلاسفه اسلامی ............. 20
3-3- دیدگاه برخی از فلاسفه غربی .............. 21
3-4- نقد و بررسی ............................ 21
فصل دوم : تئوری صدق از نظر منطق دانان غربی
بخش اول : نظریه مطابقت
توضیح نظریه مطابقت ...................... 25نظریه مطابقت در نظر منطق دانان جدید غرب 25
مطابقت و اتمیسم منطقی .................. 25
اشکالات نظریه مطابقت ................... 29
بخش دوم : تئوری هماهنگی
2-1- تئوری هماهنگی یا سازگاری ................ 35
2-2- اصل ارتباط درونی ....................... 36
2-4- ایرادات نظریه هماهنگی ................... 382-3- درجات صدق .............................. 37
بخش سوم : تئوری عمل گرایانه
3-1- تئوری عمل گرایانه ...................... 37
3-2- نظریه شیلر ............................. 44
3-3- نقد و بررسی این نظریه .................. 45
بخش چهارم : تئوری زیادتی صدق
4-1- تئوری زیادتی صدق ....................... 49
4-2- اشکالات نظریه زیادتی صدق ................ 50
بخش پنجم : نظریه غیر توصیفی صدق ............... 53
5-1- نظریه غیر توصیفی صدق .................... 53
5-2- اشکالات نظریه غیر توصیفی صدق ............. 56
بخش ششم : نظریه سمانتیکی صدق تارسکی
6-1- تبیین نظریه سمانتیکی تارسکی .............. 56
6-1-1- مفهوم صدق به عنوان موضوع نظریه معنا شناختی تارسکی 58
6-1-2- تعریف صدق در نظریه معناشناسی تارسکی .. 63
فصل سوم : نظریه مطابقت صدق از نظر فیلسوفان و منطق دانان مسلمان
بخش اول : آیا مطابقت مربوط به علوم حضوری است یا حصولی
تعریف علم حضوری وحصولی ................... 79
بخش دوم : نظریه مطابقت به عنوان روش صدق در تصورات یا تصدیقات 85رابطه مطابقت با علم حضوری و حصولی ........ 81
راهیابی خطا در علم حضوری ................ 83
بخش سوم : رابطه خبر با صدق و کذب
3-1- تحلیلی که صدق و کذب پذیری را تعریف قضیه می‌داند 91
3-2- تحلیلی که صدق و کذب پذیری را ملاک تمایز قضیه می‌داند 92
3-3- اشکال پارادکس دروغگو بر هر دو تحلیل ..... 94
بخش چهارم : مناط صدق و کذب قضایا
4-1- بررسی اجمالی اختلاف حکما در تقسیم قضایا ... 97
4-2- صدق و کذب در انواع قضایا .............. 101
4-2-1- قضایای خارجیه ....................... 101
4-2-2- قضایای ذهنیه ........................ 101
4-2-3- قضایای حقیقیه ....................... 106
بخش پنجم : معانی نفس الامر ................... 105
5-1- نفس الامر به معنای عالم امر و عقول مجرده . 106
5-2- نفس الامر به معنی فی نفسه ................ 108
5-3- نفس الامر به معنای عالم ثبوت اشیاء ...... 109
5-4- نقد و بررسی معانی ذکر شده از نفس الامر . 110
بخش ششم : مطابقت در مباحث وجود ذهنی
6-1-1- اهمیت بحث وجود ذهنی .................... 1136-1- مطابقت در مباحث وجود ذهنی .............. 113
6-1-2- تاریخچه وجود ذهنی ..................... 113
6-1-3- تبیین نظریه وجود ذهنی ................. 114
6-1-4- آیا انحفاظ ماهیت از لوازم نظریه مطابقت است یا از مبنای آن ............................................ 118
بخش هفتم : نظریه مطابقت از دیدگاه برخی از فیلسوفان مسلمان
7-1- نظریه ملاصدرا درباره مطابقت ............ 123
7-2- حکیم سبزواری .......................... 125
7-3- علامه طباطبایی ......................... 126
7-4- شهید مطهری ............................ 138
7-5- استاد مصباح یزدی ...................... 144
7-6- جمع بندی و نتیجه گیری .................. 148
مقاله نظریه صدق منطق دانان مسلمان