دانلود پایان نامه بررسی عملکرد مدیران تحصیلکرده و غیر تحصیلکرده مدارس راهنمایی استان یزد

اختصاصی از فی موو دانلود پایان نامه بررسی عملکرد مدیران تحصیلکرده و غیر تحصیلکرده مدارس راهنمایی استان یزد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

بررسی عملکرد مدیران تحصیلکرده و غیر تحصیلکرده مدارس راهنمایی استان یزد

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:112

پایان نامه برای اخذ مدرک کارشناسی

فهرست مطالب :

تقدیم به أ

تقدیر و تشکر ب

فصل اول 1

مقدمه. 2

تعریف موضوع تحقیق. 4

اهمیت موضوع. 6

اهداف تحقیق. 8

فرضیات تحقیق. 9

قلمرو تحقیق. 10

تعاریف اصطلاحات بکار رفته. 10

فصل دوم 12

سیر تحول مدیریت.. 13

نظریه های کلاسیک مدیریت.. 14

نظریه مدیریت علمی. 14

نظریه مدیریت اداری (اصول گرایان) 15

نظریه بوروکراسی. 16

مزایا و محدودیت های عمده تئوری های کلاسیک مدیریت.. 16

مکتب روابط انسانی. 16

تئوری مقداری مدیریت (علم مدیریت) 17

نگرش سیستمی- مدیریت نظام گرا 17

مدیریت اقتضایی. 18

تاثیر تئوری های مدیریت بر مدیریت آموزشی. 18

تعاریف مدیریت و مدیریت آموزشی. 20

ویژگی های منحصر به فرد مدیریت آموزشی. 22

مهارت های مورد نیاز مدیران. 23

مهارت های مورد نیاز مدیران آموزشی برای مدیریت مدارس.. 25

عوامل موثر در موفقیت مدیران. 27

ارزشیابی اثر بخشی و کارآمدی مدیران. 28

عوامل موثر در اثر بخشی یک سازمان. 31

از دیدگاه دیگری اثر بخشی سازمانی به چهار عامل عمده زیر بستگی دارد 32

وظیفه های مدیران. 32

وظایف مدیریت در رده های مختلف سازمانی. 33

برنامه ریزی. 33

انواع برنامه ها 34

مراحل عمده برنامه ریزی. 35

مراحل عمده برنامه ریزی عبارتند از 35

برنامه ریزی موثر 35

سازماندهی. 37

تامین و بکارگیری نیروی انسانی. 38

نظارت و کنترل. 39

هدایت و رهبری. 40

انگیزش و رفتار 41

سلسله مراتب نیاز ها 42

نظریه انگیزش- بهداشت روانی. 43

تئوری y,x. 43

نظریه گروه های انسانی. 44

مطالعات و نظریه هائی در مورد رهبری. 45

روش صفات ممیزه رهبری. 45

تحقیقات رهبری دانشگاه اوهایو 46

سیستم های مدیریتی لیکرت.. 47

رهبری اقتضایی (هرسی و بلانچارد) 48

رهبری موفق و رهبری موثر 48

همگامی و رهبری. 49

فرآیند همگامی و رهبری. 49

رهبری مبتنی بر عشق و محبت.. 50

فرآیند رهبری در بر گیرنده چهار مفهوم اصلی است که عبارتند از 50

فرایند رهبری توام با عشق و محبت دارای سه مرحله اساسی است.. 51

مدیریت مشارکتی. 52

شرایط لازم برای اثر بخش بودن مشارکت.. 53

مزایای مشارکت.. 54

ایجاد تغییر و خلاقیت و نو آوری لازمه بقا و موفقیت سازمان ها 55

برنامه ریزی و اجرای تغییر 55

فرآیند تشخیص شامل موارد زیر است.. 56

فرآیند ایجاد تغییر 56

خلاقیت و نوآوری. 57

فرآیند خلاقیت.. 58

ویژگی های افراد خلاق. 60

موانع خلاقیت.. 60

استراتژی های نوآوری. 61

روابط انسانی. 62

روابط انسانی در مدرسه. 63

شاخص های روابط انسانی مطلوب در مدرسه. 65

عوامل موثر در ایجاد رضایت خاطر معلمان از کار خویش و محیط آموزشی. 66

مطالعه منابع مربوط به موضوع تحقیق. 69

فصل سوم. 75

جامعه آماری و روش نمونه گیری. 76

ابزار جمع آوری اطلاعات.. 76

نحوه جمع آوری اطلاعات.. 78

روش های آماری تحقیق. 78

فصل چهارم 79

فرضیه یک.. 80

فرضیه دو 84

فرضیه سه. 88

فرضیه چهار 92

فرضیه پنج. 96

جدول نتایج فرضیات.. 100

فصل پنجم. 101

خلاصه تحقیق و نتیجه گیری. 102

نتایج دیگری که در ضمن تحقیق بدست آمده است.. 103

پیشنهادات.. 104

محدودیت ها و تنگناهای پژوهش... 105

پیوست 107

پرسشنامه. 108

فهرست منابع. 111

چکیده :

با اینکه امروزه مدیریت در دنیای پیچیده و متحول جایگاه اساسی خود را پس از فراز و نشیب های بسیار پیدا کرده است، به نظر میرسد در کشور ما بیان فوق مصداق کامل عینی پیدا نکرده است . مدیریت آموزشی نیز از این امر مستثنی نبوده و هنوز جایگاه واقعی خود را در مفهوم علمی خود باز نیافته است. هنوز هم در موارد بسیاری ،مدیران فعلی آموزشی در نهایت مدیران آموزشی به معنی مجری قوانین و مقررات جاری هستند نه «رهبر آموزشی» و لازمه این کار توجه به مدیریت آموزشی و بها دادن به آن در مفهوم علمی آن است.

از میان انواع مدیریت آموزشی، مدیریت آموزشی در سطح مدارس یکی از با اهمیت ترین و حساس ترین وظایف محسوب میگردد. آموزش در مدرسه انجام می گیرد و کیفیت آموزش و نتایج آن نیز به مدرسه بستگی دارد. لذا نظام آموزشی باید از مدیران توانا، کار آمد و کار آزموده در سطح مدارس برخوردار باشد تا بتواند وظایف خطیر خود را به نحو موثر به انجام برساند، و این امر مستلزم آن است که نظام آموزشی از یک در جهت پرورش و جذب مدیران ماهر و تحصیل کرده گام بردار و از طرف دیگر سیستم انتخاب و انتصاب مدیران آموزشی را طوری طراحی نماید که از طریق مدیران شایسته و کاردان و تحصیل کرده به سمت های مدیریت آموزشی انتخاب کردند.

توجه به وظیفه های خطیر مدارس و تامل در مورد وظایف مدیران آموزشی مدارس بر این امر دلالت دارد که وظیفه مدیران آموزشی در برنامه ریزی آموزشی و اجرای آنها خلاصه نمی شود بلکه ایجاد محیطی مساعد که همکاری موثر افراد را برای رسیدن به اهداف موجب شود، و هدایت و رهبری آموزشی و همچنین سازماندهی و نظارت و کنترل موثر نیز از وظایف اصلی مدیران محسوب میگردد، و انجام این وظایف، مهارت ها و توانایی های خاصی را می طلبد که این مهارت ها و توانائی ها نمی توانند صرفاً از طریق تجربه حاصل شوند و آموزش و کسب آگاهی های لازم علمی در کنار تجربه برای دست یافتن به این توانایی ها و مهارتها لازم و ضروری است.

دانش مدیریت به مدیران کمک می کند تا بتوانند دشواری های کار خود را از طریق مطالعه اصول، نظریه ها و آموزش فنون و روش های سودمند و موثر از میان بردارند و بتوانند به طور موثر از عهده تحولات و پویایی های کار خود برآیند- راه حل های خلاق برای مسائل و مشکلات خود ارائه دهند- منابع مادی و انسانی سازمان آموزشی خودشان را جهت کسب اهداف تعلیم و تربیت، به خوبی بکار گیرند و به اقدامات پیشگیرانه در قلمرو کار و فعالیت خود مبادرت ورزند.

از آنجائیکه اجرا و مدیریت نظام های آموزش و پرورش در مقایسه با سایر بخش‌های فعالیت، افراد و منابع مادی و مالی بیشتری را به کار می گیرد، و از سوی دیگر با توجه به اینکه مسئولیت مدارس در قبال دانش آموزان و جوامع، بیشتر و پیچیده تر از گذشته شده است، آموزش های تخصصی برای مدیران مدارس بیش از هر زمان دیگری واجد اهمیت است و ضرورت دارد مدیران مدارس مهارت های جدیدی را در جهت انجام موثر وظایف شان فرا گیرند.

از طرفی چون لازم است هم عرض سایر امور اجتماعی، آموزش و پرورش نیز متحول گردد و با توجه به اینکه اگر قرار باشد در عرصه تعلیم و تربیت تحولی به وقوع بپیوندد باید از مدیریت آموزش و پرورش آغاز گردد، ضروری است در یک تحول اساسی در تربیت و به کارگیری مدیران آموزشی کارآمد که قادر باشند در شرایط متحول و پیچیده امروزی تحولات لازم را در آموزش و پرورش به طور اثر بخش عینیت بخشند و دستیابی به اهداف عالی تعلیم و تربیت را به نحو مطلوب میسر سازند، اقدامات اساسی صورت پذیرد.

تعریف موضوع تحقیق

سازمان ها عموماً اهداف خاصی را دنبال میکنند. نهاد آموزش و پرورش نیز در هر کشوری در پی اهداف خاصی است که از طریق سازمان های اجرایی آن، یعنی مدارس به واقعیت می پیوندند. از سوی دیگر مدیران مدارس نیز مانند هر مدیری دیگری انجام وظایف مدیریتی همچون برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و رهبری و کنترل را به نحوی به عهده دارند. به نظر می رسد مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت به نیکو ترین وجه از عهده این وظایف برآیند و نقش اساسی را در اثر بخش نمودن فعالیت های سایر کارکنان داشته باشند و از سایر مدیران کارآمد تر و اثر بخش تر باشند. ولی در صحنه عمل، مشخص نیست که این مدیران تا چه حد اینگونه عمل می نمایند و یا کارآمد تر از سایر مدیران هستند. مقایسه کارآمدی مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت با سایر مدیران آموزشی این امکان را فراهم می آورد که از یک طرف میزان اثر بخشی مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت در صحنه عمل به وضوح روشن شود و از سوی دیگر میزان تفاوت های معنی دار موجود بین مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت و سایر مدیران آموزشی مدارس راهنمایی هم از نظر میزان دستیابی به اهداف سازمانی و هم از نظر نحوه انجام وظایف مدیریتی آشکار گردد، و از این طریق نقش آموزش های مدیریتی در اثر بخش مدیران به طور عینی تر و واقعی تر مشخص شود.

از آنجائیکه در آموزش و پرورش اهداف سامانی دارای ویژگی های منحصر به فردی بوده و سنجش آنها به صورت واقعی تر و عینی تر چندان که شایسته و دقیق باشد مقدور نیست و از سوی دیگر با توجه به اینکه اثر بخشی مدیران بر اساس میزان دستیابی به اهداف ممکن است ملاک صحیح و معتبری نباشد و عوامل دیگری غیر از خود مدیر در دستیابی به اهداف، موثر بوده باشند، لذا در این تحقیق از توجه صرف به اهداف، پرهیز نموده و نحوه انجام وظایف مدیریتی به طور اثر بخش نیز مورد مقایسه قرار می گیرد که میتواند به عنوان یک روش سنجش اثر بخشی مدیران، تکمیل کننده روش ارزیابی بر مبنای دستیابی به اهداف بوده و نقایص و کاستی های آن را جبران نماید. در این صورت نتایج بدست آمده با واقعیت منطبق بوده و می تواند دارای اعتبار کافی باشد و در ضمن نقش سایر عواملی که ممکن است در موفق بودن مدیر موثر بوده و مدیر در آنها نقشی نداشته است خنثی گرد و فقط توانایی و مهارت های شخصی مدیران مورد بررسی و مقایسه قرار گیرند.

بنابراین کارآمد مدیران از سه جنبه قابل تعریف و بررسی است. از نظر عملکردی، مدیر کارآمد مدیری است که سازمان را به سوی اهدافش رهنمون سازد و کسب اهداف سازمانی را میسر سازد. از نظر فرآیندی، مدیر کارآمد مدیری است که از اصول مدیریت آگاهی کافی داشته و وظایف مدیریتی را به طور موثر انجام دهد. و از جنبه خصوصیات شخصی نیز، مدیر کارآمد مدیری است که حائز شرایط احراز مدیریت باشد. بدیهی است که در این زمینه شرایط احراز باید بر حسب سطح سازمانی و نوع مهارتهای لازم برای تصدی آن شغل و براساس موازین علمی تعیین گردد.

بر اساس این چهارچوب برای مدیران آموزشی کارآمد نیز میتوان ویژگی هایی را بر شمرد. مدیران آموزشی کارآمد مدیرانی هستند که قادرند با بکارگیری صحیح و موثر منابع مادی و انسانی سازمان، و در کنار آن با برنامه ریزی هستند که قادرند با بکارگیری صحیح و موثر منابع مادی و انسانی سازمان، و در کنار آن با برنامه ریزی دقیق بر مسائل و مشکلات موجود فائق آیند و از فرصت های موجود به نحو مطلوب در جهت پیشبرد سازمان آموزشی خویش استفاده نمایند و با هدایت و رهبری موثر و استقرار روابط انسانی مطلوب در محیط آموزشی، موجبات تفاهم و همکاری معلمان و کارکنان آموزش و تلاش مشتاقانه آن را در جهت کسب اهداف تعلیم و تربیت فراهم آورند و با ایجاد محیطی مساعد برای امر خلاقیت و نو آوری، فرصت هایی برای اندیشیدن و کارکردن گروهی موثر جهت همه کارکنان به وجود آورند و فرصت ها و شرایطی را بیافرینند که از طریق آنها رضایت خاطر کارکنان از محیط آموزشی خویش فراهم آید.

اهمیت موضوع

امروزه اهمیت و نقش مدیریت در تمام زمینه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جلوه گر شده است. در کشور ما از یک طرف به دلیل باز سازی و اصلاح بسیاری از ساختارهای اقتصادی و اجتماعی و از سوی دیگر به دلیل اجرای برنامه های سریع و پرشتاب پنج ساله توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اهمیت و نقش مدیریت بیش از گذشته احساس می گردد. از بین انواع مدیریت نیز، مدیریت سازمان های آموزشی از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است، زیرا تمام اهداف و عوامل این سازمان ها انسانی بوده و نقش و رسالت آنها انتقال ارزش ها و فرهنگ جامعه و همچنین پرورش انسان های ماهر و رشد یافته و تامین نیازهای انسانی جامعه در بخش های مختلف است.

مدیریت آموزشی در نظام آموزشی کشور از سطح مدارس تا سطوح عالی، نقش اول را در استفاده بهینه از منابع مادی و انسانی و دستیابی به اهداف آموزشی ایفا میکند و با توجه به پیچیدگی روز افزون سازمان های آموزشی و محدودیت منابع مادی و انسانی در کنار افزایش کمی موسسات آموزشی نقش آن بیشتر آشکار میگردد.

متاسفانه در جامعه ما به امر مدیریت سازمان های آموزشی علی الخصوص مدارس، از نظر تربیت مدیران آموزشی کارآمد و ایجاد آمادگی های لازم در آنها توجه در خورد وشایسته ای نشده است و این امر مشکلات زیادی را در اجرای موثر و صحیح برنامه های آموزشی به وجود آورده است. با اینکه اهمیت نقش معلمان و ضرورت تربیت معلمان متخصص سالیان درازی است که شناخته شده است و امروزه بیشتر معلمان دارای تحصیلات تخصصی و حرفه ای هستند، اما در مقابل اهمیت و ضرورت تربیت مدیران متخصص و آشنا به فنون مدیریت هنوز جایگاه خود را پیدا نکرده است و اقدامات جدی در این زمینه کمتر اتفاق افتاده است. در بهترین شرایط مدیران مدارس و حتی بخش های ادارات آموزش و پرورش به افرادی سپرده میشود که سابقه و تجربه معلمی طولانی داشته ولی از مدیریت و رهبری آموزشی دانش و مهارت کافی ندارند و اگر توجهی نیز شده است بیشتر در سطح کلان و سطوح عالی تشکیلات و حرفه های تخصصی توجه شده است و به مدیریت در سطح مدارس چندان توجهی صورت نگرفته است.

از سوی دیگر در موسسات آموزشی، اعتماد و اعتقادی به مدیریت آموزشی در مفهوم علمی و مدیران تحصیل کرده، دست کم به عنوان تسهیل کننده چرخش امور نیز وجود ندارد. برخی ها هنوز معتقدند که علمای مدیریت آموزشی و طالبان آنها نمی توانند عملاً به اندازه کسانی که دارای تجربه مدیریتی هستند و یا ذاتاً دارای استعدادهای درخشان برای مدیریت دارند مفید واقع شوند. به همین خاطر به مدیریت آموزشی در مفهوم فوق نیز اعتقاد ندارند.

از آنجائیکه اینجانب چند سالی است که در آموزش و پرورش مشغول انجام وظیفه بوده و از نزدیک اثرات سو مدیریت ها و گاهاً مدیریت های مفید را مشاهده نموده ام، بر این باورم که انجام این تحقیق و تحقیقاتی مشابه این تحقیق و نتایج حاصل از آنها میتواند نقش بسزایی در تصحیح نگرش مدیران سطوح میانی و عالی آموزش و پرورش در مورد بها دادن به اهمیت مدیریت در آموزش و پرورش و انتخاب صحیح مدیران و همچنین گسترش آموز های مدیریت داشته باشد.

از سوی دیگر متاسفانه ملاک ها و معیارهای معینی در دست مسئولین آموزش و پرورش که بتوانند از طریق آن به طور عینی تر واقع تر به اثر بخشی مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت پی ببرند وجود ندارد و این امر گاهاً موجب میشود که اهمیت دانش مدیریتی همچنان نا شناخته باقی مانده و در عمل اولویت آن به رسمیت شناخته نشود و طبق روش های سنتی به مدیران با تجربه اکتفا شود. اینگونه تحقیقات میتوانند این ملاک ها و معیارها را فراهم نموده و از این طریق نقش و اهمیت آموزش های مدیریتی را به طور واقعی تر گوشزد کند.

با توجه به این نکته که آموزش و پرورش در کشور ما با تحت تعلیم قرار دادن بیش از سیزده میلیون دانش آموز و دارا بودن بیش از ششصد و پنجاه هزار پرسنل، وسیع ترین و گسترده ترین سازمان کشور محسوب میشود و قسمت اعظم بودجه را به خود اختصاص میدهد و با توجه به اینکه نقش اساسی و حساس و زیر بنایی نیز به عهده دارد، بهبود امور و اصلاح روش های انجام کار و بالاخره تغییر و تحول اساسی در آن برای استفاده موثر از منابع مادی، مالی و انسانی و در نتیجه دستیابی موثر تر به اهداف آموزشی امری اجتناب ناپذیر است. دراین راستا انجام تحقیقات لازم جهت کشف واقعیت ها گام اول محسوب میشود و از میان این تحقیقات، تحقیقات مربوط به مدیریت آموزش و پرورش و اصلاح و بهبود مدیریت ها پیش شرط تغییرات و تحولات به حساب می آید.

اهداف تحقیق

نتایج تحقیق علمی به خودی خود و به صورت انتزاعی نیز دارای ارزش است. لکن این نتایج زمانی مفهوم واقعی دارند که به عنوان یک رکن در تصمیم گیری ها و تصحیح نگرش تصمیم گیران و دست اندر کاران موضوع مربوطه، موثر باشند و به عنوان یک سری اطلاعات مفید در فرایند تصمیم گیری وارد شده و به کار گرفته شوند.

هدف از تحقیق اخیر مقایسه دو دسته از مدیران آموزشی مدارس راهنمایی است که شامل مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت و سایر مدیران (مدیرانی که یا فاقد تحصیلات دانشگاهی میباشند و یا دارای تحصیلاتی در رشته های غیر از رشته های مدیریت هستند)
می باشد، که از نظر میزان دستیابی به اهداف و همچنین توانایی انجام موثر وظایف مدیریتی مورد مقایسه قرار می گیرند که در نتیجه آن تفاوت های موجود میان این دو گروه مورد پژوهش، مشخص گردیده و روشن میشود که کدام دسته از این دو گروه در هر یک از موارد فوق و تا چه حدی بهتر عمل می کنند.

همچنین در این تحقیق میزان توانمندی های مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت که بیشتر ناشی از تحصیلات آنهاست، آشکار میگردد و در نتیجه آن، میزان سودمندی کلی آموزش های مدیریتی دانشگاهی و ارتباط آن با مهارت های مورد نیاز مدیران تعیین میگردد. در نتیجه این تحقیق، همچنین توانایی های موجود در سطح مدیریت مدارس و نقاط قوت و ضعف آنها نیز مشخص گردیده و برآورد خوبی از میزان کارآمدی میران موجود بدست می دهد که میتواند در برنامه ریزی ها و تصمیم گیری ها مورد توجه قرار گیرد. همچنین در صورت وجود تفاوت های موجود در بین مدیران و آشکار شدن کارآمدی مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت، لزوم بکارگیری صحیح افراد تحصیل کرده در رشته های مدیریت و گسترش آموزش های مدیریتی برای مدیران آموزشی بیشتر مورد تاکید قرار می گیرد.

فرضیات تحقیق

1) مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت، بیشتر از سایر مدیران از سبک مدیریت مشارکتی استفاده میکنند.

2) مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت، بیشتر از سایر مدیران توانایی ایجاد تغییرات لازم و نو آوری را دارند.

3) مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت نسبت به سایر مدیران از توان برنامه ریزی بالاتری برخوردارند.

4) مدارسی که دارای مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت میباشند روابط انسانی مطلوب تری از دیگر مدارس دارند.

5) کارکنان مدارس اداری مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت، بیشتر از کارکنان سایر مدارس از رضایت شغلی برخوردارند.

قلمرو تحقیق

الف) چهارچوب زمانی:

در این تحقیق مدیرانی مورد مقایسه قرار گرفتند که در سال تحصیلی جاری 86-85 در سمت مدیریت مدارس مشغول انجام وظیفه بودند. همچنین برای انجام این تحقیق نیز یک چارچوب زمانی شش ماهه در نظر گرفته شد که با توجه به مطالعات قبلی در مورد موضوع و تهیه مقدمات لازم و آشنایی محقق به سیستم آموزش و پرورش و مدیریت مدارس کافی به نظر می رسد.

ب)قلمرو مکانی:

برای این تحقیق محدوده مکانی، مدارس راهنمایی استان یزد در نظر گرفته شده است.

ج) چارچوب موضوعی:

موضوع تحقیق از نظر قلمرو موضوعی شامل بررسی و مقایسه مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت و سایر مدیران آموزشی مدارس متوسط از نظر اثر بخشی و کارآمدی در میزان موفقیت در دستیابی به اهداف سازمانی و انجام موثر وظایف مدیریتی می باشد.

تعاریف اصطلاحات بکار رفته

مقایسه: به معنی سنجیدن و اندازه گرفتن دو چیز یا دو کار با هم

کارآمدی: منظور از کارآمدی عبارتست از میزان موفقیت مدیری در دستیابی به اهداف سازمانی و همچنین انجام موثر وظایف مدیریتی (برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و رهبری و کنترل).

مدیران تحصیل کرده در رشته های مدیریت: منظور آن دسته از مدیران مدارس راهنمایی است که در یکی از رشته های مدیریت (دولتی- بازرگانی) و یا رشته مدیریت و برنامه ریزی آموزشی در سطح کارشناسی و بالاتر تحصیل نموده اند.

سایر مدیران آموزشی: منظور، آن دسته از مدیران مدارس راهنمایی میباشد که یا در رشته های غیر از رشته های مدیریت تحصیل نموده و یا احیاناً فاقد تحصیلات دانشگاهی هستند.

مدیریت مشارکتی: نوعی سبک مدیریت که مشخصه آن کاربری فراوان روش تصمیم گیری گروهی است و در طی آن به هر یک از افراد فرصت داده میشود تا در کار خود از صلاحیت فردی خویش استفاده نمایند.[1]

رضایت شغلی: رضایتی ( به مفهوم لذت روحی ناشی از ارضا، نیازها، تمایلات و امید ها) که فرد از کار خویش به دست می آورد.[2]

روابط انسانی مطلوب: منظور، آن دسته از روابط بین افراد و کارکنان است که موجب به وجود آوردن محیط کاری با نشاط و صمیمی گردیده و افراد در آن محیط احساس رضایت خاطر نمایند.

برنامه ریزی: عبارتست از تعیین اهداف و مقاصد و راههای رسیدن به آنها.

نو آوری: به معنی بکارگیری ایده های جدید ناشی از خلاقیت است که میتواند یک محصول جدید، خدمت جدید یا روش جدید انجام کار ها باشد. خلاقیت نیز عبارتست از بکارگیری توانائی های فکری برای ایجاد یک فکر یا ایده جدید.[3]

و...

NikoFile

بررسی مقایسه ای عملکرد قاب های فولادی دارای مهاربند واگرا با میراگر و بدون میراگر

اختصاصی از فی موو بررسی مقایسه ای عملکرد قاب های فولادی دارای مهاربند واگرا با میراگر و بدون میراگر دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقاله با عنوان: بررسی مقایسه ای عملکرد قاب های فولادی دارای مهاربند واگرا با میراگر و بدون میراگر
نویسندگان: جاوید خزاعی‌نام ، محمدعلی لطف‌الهی یقین ، حمید ستوده ،کوروش وهاب‌زاده
محل انتشار: هشتمین کنگره ملی مهندسی عمران - دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل - 17 و 18 اردیبهشت 93
محور: دینامیک سازه
فرمت فایل: PDF و شامل 9 صفحه می باشد.

چکیده:
در سال‌های اخیر تلاش‌های جدی به منظور توسعه مفهوم اتلاف انرژی بعنوان یک تکنولوژی کاربردی جهت مقابله با زلزله صورت گرفته است. سیستم‌های غیرفعال اتلاف انرژی که میراگر فلزی TADAS بعنوان یکی از انواع این سیستم‌ها می‌باشد، امروزه مورد توجه فراوان قرار گرفته‌اند. استفاده از این سیستم‌ها باعث تمرکز اتلاف انرژی در میراگرها شده و در نهایت تقاضای اتلاف انرژی در اعضای اصلی سازه (تیرها، ستون‌ها و مهاربندها) کاهش می‌یابد. هدف از این تحقیق، بررسی مقایسه‌ای عملکرد قاب‌های فولادی دارای مهاربند واگرا و بدون میراگر با قاب‌های دارای مهاربند واگرا با میراگر (سیستم دوگانه TADAS-EBF) می‌باشد. از این رو تمام نمونه‌های مورد مطالعه با نرم افزار ETABS طراحی شده و تحلیل تاریخچه زمانی غیرخطی در نرم افزار SAP2000 انجام شده است. پاسخ لرزه‌ای قاب‌ها مانند جابجایی طبقات، جابجایی بام، جابجایی نسبی طبقات، برش پایه و برش طبقات مورد مقایسه قرار گرفته‌اند. نتایج تحلیل و بررسی‌ها نشان می‌دهد که استفاده از میراگرهای فلزی جاری شونده TADAS در قاب‌های مهاربندی شده واگرا نسبت به قاب‌های با مهاربندی واگرا بدون میراگر موجب می‌شود که شتاب طبقات، شتاب بام، برش پایه، برش طبقات بصورت چشمگیری کاهش یابد.

** توجه: خواهشمندیم در صورت هرگونه مشکل در روند خرید و دریافت فایل از طریق بخش پشتیبانی در سایت مشکل خود را گزارش دهید. **

مقایسه عملکرد میراگرهای فلزی جاری شونده و ویسکوالاستیک تحت اثر رکوردهای دور از گسل و نزدیک گسل

اختصاصی از فی موو مقایسه عملکرد میراگرهای فلزی جاری شونده و ویسکوالاستیک تحت اثر رکوردهای دور از گسل و نزدیک گسل دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

• مقاله با عنوان: مقایسه عملکرد میراگرهای فلزی جاری شونده و ویسکوالاستیک تحت اثر رکوردهای دور از گسل و نزدیک گسل  

• نویسندگان: سمانه محمدی ، علی اکبر آقاکوچک ، امین محمدی  

• محل انتشار: هشتمین کنگره ملی مهندسی عمران - دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل - 17 و 18 اردیبهشت 93  

• محور: سازه های فولادی  

• فرمت فایل: PDF و شامل 8 صفحه می‌باشد.

چکیــــده:

میراگرهای غیرفعال در طراحی و مقاوم سازی سازه های صنعتی و بلند جهت مقابله با بار دینامیکی باد یا زلزله استفاده می‌گردند. میراگرهای ویسکوالاستیک و میراگرهای فلزی جاری شونده از معمول‌ترین میراگرهای مورد استفاده در اغلب پروژه‌ها می‌باشند. این ابزار با عملکرد مناسب مقدار زیادی از انرژی ورودی به سازه را جذب می‌کنند و سبب کاهش پاسخ سازه می‌شوند.

در این تحقیق با انجام تحلیل‌های دینامیکی غیرخطی رفتار سیستم یک درجه آزاد مجهز به میراگرهای فلزی جاری شونده درکاهش پاسخ این سازه‌ها در برابرانواع حرکت زمین (دور از گسل و نزدیک گسل) مورد مطالعه قرار گرفته است و نتایج آن با پاسخ‌های حاصل از سیستم یک درجه آزاد مجهز به میراگرهای ویسکوالاستیک تحت تأثیر همان شتاب نگاشت‌ها مقایسه شده است. با توجه به بررسی‌ها انجام شده نتیجه می‌شود که میراگرهای فلزی جاری شونده نسبت به میراگرهای ویسکوالاستیک کارآمدتر هستند.

________________________________

** توجه: خواهشمندیم در صورت هرگونه مشکل در روند خرید و دریافت فایل از طریق بخش پشتیبانی در سایت مشکل خود را گزارش دهید. **

** توجه: در صورت مشکل در باز شدن فایل PDF مقالات نام فایل را به انگلیسی Rename کنید. **

** درخواست مقالات کنفرانس‌ها و همایش‌ها: با ارسال عنوان مقالات درخواستی خود به ایمیل [e-mail] پس از قرار گرفتن مقالات در سایت به راحتی اقدام به خرید و دریافت مقالات مورد نظر خود نمایید. **

مطالعه اثرات تنش خشکی بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی فیزیولوژیکی و اجزاء عملکرد گندم پاییزه 43 ص

اختصاصی از فی موو مطالعه اثرات تنش خشکی بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی فیزیولوژیکی و اجزاء عملکرد گندم پاییزه 43 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

43 ص

چهار رقم گندم پاییزه تحت شرایط نرمال و تنش خشکی در شهرستان ایرانشهر قرار گرفته و مطالعه شدند. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده در پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد، صفات مورد مطالعه در مزرعه عبارت بودند از: عملکرد دانه – عملکرد بیولوژیکی – ارتفاع بوته – وزن هزاران دانه – طول سنبله – شاخص برداشت، تجزیه آماری با استفاده از نرم افزار Mstactc انجام گرفت و برای تفکیک جزئیات همبستگی بین متغیرها از روش تجزیه علیت استفاده شد، نتایج حاصله نشان داد که در اکثر صفات زراعی و عملکرد دانه اختلاف معنی دار وجود دارد و بیشترین عملکرد در شرائط نرمال و تنش به ارقام قدس و چمران می باشد، همچنین در شرائط تنش خشکی صفات: شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیکی و ارتفاع بوته بیشترین تاثیر را بر عملکرد دانه دارند.

خشکی یکی از ویژگیهای مهم جغرافیایی در کشور ایران می باشد و راه گریزی برای تغییر این پدیده وجود ندارد از طرف دیگر منابع آب، انرژی و عرضه مواد غذایی روز به روز اهمیت بیشتری پیدا می کند بنابراین لازم است بجای تاکید بر معایب خشکی به فکر مقابله با آن بود و به دنیال راه حل برای جلوگیری از صدمات آن گشت به کارگیری روشهایی مانند: افزایش کارآیی استفاده از آب با استفاده از روش های:

1-انتقال صفات مفید و کاراتر از نظر استفاده آبی به ارقام پرمحصول

2-اصلاح ارقام با کارآیی آب بیشتر

3-اصلاح گیاهان متحمل نسبت به خشکی

4-بررسی واکنش های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی در ارتباط با مقاومت گیاه نسبت به تنش خشکی در این قسمت مفید خواهد بود.

گندم در بین گیاهان زراعی جزء محصولاتی است که در شراوط مختلف آب و هوایی قابل کشت است و در عین حال از موثرترین محصولات غذایی دنیا محسوب می شود و 65 -60% کالری و پروتئین کشور ما از این محصول تامین می گردد (ساندر 1373).

(هانشیان و همکاران 1994) به این نتیجه رشیدند که ژنوتیپ هایی از گندم که برای کشت در مناطق خشم و نیمه خشک مناسب می باشند عملکردشان 39 درصد پایین تر از عملکرد آنها در محیط های مطلوب می باشد بنابراین ژنوتیپ هایی از گندم که در برنامه های اصلاحی مورد استفاده قرار می گیرند باید قادر به تحمل تنش های محیطی باشند که عملکردشان را نیز در حد قابل قبولی نگاه دارند.

جستجوی ارقامی که هم در شرائط مطلوب و هم در شرائط خشکی از عملکرد مناسب و قابل توجهی برخوردار باشند مسئله پیچیده ایی است که دلیل این امر معنی دار بودن اثرات متقابل ژنوتیپ * محیط می باشد. (تسفای و همکاران 1998).

به همین جهت راه حلهای مختلفی توسط محققین ارائه شده است که به شرح زیر می باشند:

1-انتخاب ژنوتیپ ها بر اساس عملکرد بالقوه (بران و همکاران 1992).

2-انتخاب ژنوتیپ ها بر اساس شاخص های مختلف (MP)، (TOL)، (SSL) و غیره هم در محیط های مطلوب و هم در محیط های پرتنش.

3-انتخاب بر اساس عملکرد و صفات مرتبط با عملکرد (فرناندز 1992) (فیشر و مائورر 1978) ارقام گندم پابلند که تحت شرایط بدون آبیاری انتخاب گردیده بودند در برابر خشکی حساسیت کمتری نسبت به ارقام نیمه پاکوتاه دارا بودند و محققین نتیجه گرفتند که بالا بودن عملکرد تحت شرایط تنش می تواند درز اثر گریز یا مکانیسم های تحمل به تنش و پتانسیل عملکرد بالا باشد.

حسن پناه (1374) در مطالعه خود برروی عملکرد و اجزا آن در 22 رقم گندم در شرایط تنش و بدون تنش به این نتایجه رسید که ارقام از نظر عملکرد دانه – تعداد سنیله در متر مربع – ارتفاع بوته – طول سنبله – تعداد پنجه – وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله با یکدیگر اختلاف معنی داری دارند.

کلارک و همکاران (1984) برکنر و فرهبرگ (1987) در آزمایشی به این نتیجه رسیدند که شاخص حساسیت محیطی برای یک رقم در دو آزمایش یکسان نیست، اهدایی (1372) پیشنهاد مرد که انتخاب ارقام مقاوم به خشکی فقط نباید بر اساس پایداری باشد چرا که منجر به انتخاب ارقامی با عملکرد پایین می گردد بلکه انتخاب باید علاوه، بر پایداری عملکرد دارای همبستگی با عملکرد دانه باشد. تنش خشکی باعث کاهش و اختلال در عملکرد دانه گندم می شود و دلیل آن اختلال در فتوسنتز گیاه در طول دوره پرشدن دانه است. (کومار و همکاران 1984).

هانشیان و همکاران (1994) پیشنهاد کردند که جهت انتخاب ژنوتیپ های مقاوم به خشکی در گندم بهتر است تعداد دانه در سنبله را درنظر گرفت که به عنوان بهترین و حساس ترین صفت محسوب می شود.

شاخص برداشت، وزن هزار دانه، تعداد پنجه، تعداد سنبلچه، وزن خشک در گندم بیشترین تاثیر را روی عملکرد در شرائط تنش خشکی و طول سنبله، وزن دانه در سنبله و وزن خشک بیشترین تاثیر را روی عملکرد در شرائط مطلوب دارند (مقدم و همکاران، 1372).

شمس الدین (1987) گزارش نمود اثرات مستقیم تعداد دانه در سنبله در بوته و وزن هزار دانه برروی عملکرد دانه و اجزاء آن، تعداد نسبله در بوته، ارتفاع بوته، تعداد دانه در نستبله در شرائط تنش خشکی همبستگی مثبت و معنی دار وجود دارد (اهدایی و همکاران 1373).

ماندان و همکاران (1997) گزارش کردند که ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و تعداد پنجه در بوته روی عملکرد دانه دارای اثر مستقیم کمی می باشند.

فیشر (1973) با بررسی اثر تنش آب بر گندم نشان داد که تاثیر تنش آب بر تعداد بذر بسیار شدید تر از تاثیر آن بر سطح فتوسنتز کننده است و چند روز اعمال تنش آبی معادل 50/1-مگا پاسکال قبل از خروج سنبله موجب کاهشی معادل 30-25 درصد تعداد دانه در سنبلچه ها می شود.

(اینز 1981) با بررسی عکس العملهای متفاوت ارقام گندم بهاره در مرحله قبل از گلدهی تحت تاثیر تنش خشکی مشاهده کردند که تنش موجب تغییر تعداد دانه در سنبله می گردد. طباطبایی (1369) اثر رژیم های آبیاری بر عملکرد و کیفیت گندم رقم فلات را در شرائط آب و هوایی اهواز بررسی نمود و مشاهده کرد که رژیم های (20، 40، 60 درصد آب قابل استفاده مصرفی در طی دوره رشد از نظر آماری روی عملکرد دانه اختلاف معنی داری نشان نمی دهد ولی رژیم آبیاری اول با میانگین تولید بالاتری نسبت به سایر تیمارها برتری دارد.

همبستگی بین عملکرد دانه گندم در شرائط تنش با وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، تعداد پنجه در متر مربع، طول آخرین میانگره، تعداد دانه در سنبله، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت مثبت و معنی دار گزارش شده (داروینکل 1078).

با توجه به ضرائب علیت ژنوتیپ های گندم در مورد صفات تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، و تعداد پنجه که دارای اثر مستقیم و مثبت برروی عملکرد بودند، پیضشنهاد می گردد که انتخاب ژنوتیپهای برتر بر اساس وزن هزار دانه و تعداد پنجه انجام گیرد (ماندال و همکاران 1997).

دانلود پایان نامه تاثیر آرایش کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و شاخص های فیزیولوژیکی ماش

اختصاصی از فی موو دانلود پایان نامه تاثیر آرایش کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و شاخص های فیزیولوژیکی ماش دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تاثیر آرایش کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و شاخص های فیزیولوژیکی ماش

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب* 

فرمت فایل:Word(قابل ویرایش و آماده پرینت) + به همراه نسخه PDF

تعداد صفحه:121

جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.Sc.)

فهرست مطالب :

چکیده

فصل اول : کلیات

1-1- اهمیت و خواص حبوبات

1-1-1- تاریخچه پیدایش ماش

1-1-2- منشا و پراکندگی جغرافیایی ماش

1-1-3- خصوصیات مرفولوژیکی ماش

1-1-4- خصوصیات رشد

1-1-5- خصوصیات جوانه زنی

1-1-6- مشخصات اکولوژیکی زراعی ماش

1-1-6-1- تامین آب

1-1-6-2- نیاز کودی

1-2- تناوب زراعی

1-3- عملکرد

1-4- آفات و امراض

5-1- عملیات زراعی

1-6- داشت

1-7- برداشت

1-8- اهمیت و ارزش غذایی ماش

1-8-1- مصرف درمانی

فصل دوم : بررسی منابع

2-1- تاثیر تراکم و آرایش کاشت بر خصوصیات کمی و کیفی ماش

فصل سوم : مواد و روش ها

3-1- روش کار

3-2- مشخصات خاک محل

3-3- آماده سازی زمین و کاشت

3-4- عملیات داشت

3-5- عملیات برداشت :

3-6- یادداشت برداری ها و سنجش ها

3-6-1- صفات مرفولوژیکی و فنولوژیکی

3-6-2- اندازه‌گیری صفات فیزیولوژیکی

فصل چهارم : نتایج و بحث

4-1- ارتفاع بوته

4-2- تعدادغلاف در بوته

4-3- تعداد دانه در غلاف

4-4- وزن پوسته غلاف

4-5- وزن صد دانه

4-6- عملکرد دانه

4-7- عملکرد بیولوژیک

4-8- شاخص برداشت

4-9- شاخص سطح برگ

4-10- درصد پروتئین

4-11- سرعت رشد محصول

4-12- سرعت جذب خالص

4-13- سرعت رشد نسبی

4-14- نسبت سطح برگ

4-15- محاسبه ضرایب همبستگی

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

فهرست منابع

چکیده انگلیسی

فهرست جداول :

جدول 3-1- خصوصیات شیمیایی خاک مزرعه محل اجرای طرح

جدول 4-1- تجزیه واریانس ارتفاع بوته

جدول4-2- تجزیه واریانس تعداد غلاف در بوته

جدول4-3- تجزیه واریانس تعداد دانه در غلاف

جدول4-4- تجزیه واریانس وزن پوسته غلاف

جدول 4-5- تجزیه واریانس وزن صد دانه

جدول 4-6- تجزیه واریانس عملکرد دانه

جدول 4-7- تجزیه واریانس عملکرد بیولوژیکی

جدول 4-8- تجزیه واریانس شاخص برداشت

جدول 4-9- تجزیه واریانس شاخص سطح برگ

جدول4-10- تجزیه واریانس درصد پروتئین

جدول 4-11- تجزیه واریانس سرعت رشد محصول

جدول 4-12- تجزیه واریانس سرعت جذب خالص

جدول 4-13- ضرایب همبستگی بین صفات مورد بررسی

جدول 4-14: مقایسه میانگین اثرات ساده آرایش کاشت و تراکم کاشت بر ارتفاع بوته ،تعداد غلاف در بوته ،تعداد دانه در غلاف،وزن پوسته،وزن صد دانه

جدول 4-15: مقایسه میانگین اثرات ساده آرایش کاشت و تراکم های مختلف کاشت بر عملکرد دانه ،عملکرد بیولوژیک ،شاخص برداشت و درصد پروتئین

جدول 4-16: مقایسه میانگین اثرات ساده آرایش کاشت و تراکم های مختلف کاشت بر شاخص سطح برگ ،سرعت رشد محصول ،سرعت جذب خالص

جدول 4-17- مقایسه میانگین اثر متقابل آرایش ها و تراکم های مختلف کاشت بر ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن پوسته، وزن صد دانه            

جدول 4-18- مقایسه میانگین اثر متقابل آرایش کاشت و تراکم های مختلف کاشت بر عملکرد دانه ،عملکرد بیولوژیک ،شاخص برداشت و درصد پروتئین

جدول 4-19- مقایسه میانگین اثر متقابل آرایش کاشت و تراکم های مختلف کاشت بر شاخص سطح برگ ،سرعت رشد محصول ،سرعت جذب خالص

چکیده :

جهت دستیابی به الگوی کاشت و تراکم مناسب ماش در منطقه ورامین پژوهشی در مزرعه ای واقع در روستای سعید آباد ورامین به صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در 4 تکرار در سال زراعی 1388 اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل4 سطح آرایش کاشت (کاشت یک ردیف روی پشته‌های 50 سانتی‌متری، کاشت دو ردیف در روی پشته‌های50 سانتی‌متری، کاشت یک ردیف روی پشته های 60 سانتی‌متری، کاشت دو ردیف روی پشته‌های 60 سانتی‌متری) در کرت های اصلی و 4 سطح تراکم (تراکم 166666 بوته در هکتار، تراکم 200000 بوته در هکتار، تراکم 333333 بوته در هکتار و تراکم 400000 بوته در هکتار) در کرت های فرعی بود. رقم مورد استفاده در این پژوهش، رقم اصلاح شده پرتو بود. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار عملکرد دانه از تیمار آرایش کاشت چهارم و تراکم سوم با 3075 کیلوگرم در هکتار به دست آمد که نسبت به تیمار آرایش کاشت سوم و تراکم اول با میانگین 1291 کیلوگرم در هکتار، 58 درصد برتری نشان داد . بالاترین تعداد غلاف در بوته و دانه در غلاف و شاخص برداشت از تیمار آرایش کاشت سوم و تراکم اول به ترتیب با 03/32 عدد و 5/10عدد و 42/30 درصد به دست آمد. شاخص سطح برگ با 84/2 از تیمار آرایش کاشت دوم و تراکم چهارم بالاترین میزان و تیمار آرایش کاشت سوم و تراکم کاشت اول با 45/1 کمترین میزان را به خود تخصیص دادند. سرعت رشد محصول نیز تحت تاثیر هر دو عامل آزمایش قرار گرفت. بیشترین میزان از تیمار آرایش کاشت دوم و تراکم چهارم با 32/12 گرم بر متر مربع در روز در آغاز دانه دهی حاصل شد. بالاترین میزان سرعت جذب خالص از تیمار آرایش کاشت سوم و تراکم اول با 17/1 گرم بر متر مربع در روز در آغاز دانه دهی به دست آمد و کمترین مقدار نیز از تیمار آرایش کاشت دوم و تراکم دوم با 31/4 گرم بر متر مربع در روز در آغاز دانه دهی حاصل شد. در نهایت می توان بیان نمود که استفاده از آرایش کاشت دو ردیف بر روی پشته های 60 سانتی متری و تراکم 3/33 بوته در متر مربع برای دستیابی به حداکثر محصول ماش در منطقه، مناسب می باشد.

واژگان کلیدی : ماش، آرایش کاشت، تراکم بوته، عملکرد و اجزای آن، شاخص های رشد.

• اهمیت و خواص حبوبات

حبوبات یکی ازمهم ترین منابع گیاهی غنی از پروتئین و دومین منبع مهم غذائی انسان به شمار می روند و نقش بسیار موثری در کنار غلات در تغذیه انسان داشته و در کشورهائی که از نظر کمی و کیفی در فقر غذائی هستند حبوبات اهمیت ویژه ای داشته و جزو اصلی رژیم غذائی مردم فقیر جهان محسوب می شوند.

میزان انرژی در حبوبات معادل غلات بوده و از نظر اسیدهای آمینه (به خصوص لایسین) غنی هستند. با توجه به داشتن ریشه های عمیق، لگوم ها، علاوه بر تحمل شرایط خشکی که جهت کشت در مناطق خشک توصیه می شود از توانایی تثبیت نیتروژن نیز برخوردار هستند که موجب بهبود حاصلخیزی خاک اعم از خواص فیزیکی، شیمیائی و زیستی شده و نقش مهمی را در پایداری نظام کشاورزی ایفا می کنند. به همین خاطر حبوبات در تناوب زراعی جایگاه خاصی داشته و دامنه سازگاری وسیعی دارند. درعرض های جغرافیائی و دامنه های حرارتی مختلف اعم از مناطق گرمسیری و سردسیری قابل کشت می باشند. این محصولات هم به طور منفرد و هم به صورت کشت مخلوط با سایر محصولات قابل کشت هستند.

رشد جمعیت و توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور در دو دهه اخیر باعث شده تا مصرف مواد پروتئینی به خصوص گوشت قرمز افزایش چشمگیری یابد. بر این اساس افزایش تولید مواد پروتئینی به ویژه پروتئین های گیاهی که منابع ارزشمندتری در تغذیه هستند ، اجتناب ناپذیراست. ازطرفی حبوبات منبع مناسبی برای تغذیه احشام و حیوانات محسوب می شوند.

ماش، در کشورهای پر جمعیتی نظیر هندوستان با مصرف سرانه 7/11 کیلوگرم، سهم بیشتری در رژیم غذائی مردم نسبت به سایر کشورها دارند. در کشور ما مصرف سرانه ماش 8/4 کیلوگرم است. اگر چه مصرف آن از متوسط جهانی(1/6 کیلوگرم) پائین تر است ولی نقش مهمی در تغذیه افراد کم درآمد ایفا می کند. لذا افزایش تولید حبوبات به عنوان مکمل منابع پروتئینی در برنامه های توسعه اقتصادی کشور مورد توجه قرارگرفته است.

لگوم ها متعلق به تیره Fabaceae و زیر تیره Papilionoideae هستند. از نظر حجم تولید، غلات به دلیل تولید کربوهیدرات ها که بخش عمده رژیم غذایی انسان و دام را شامل میشوند، مهم ترین گیاهان هستند.از طرف دیگر بر اساس تعداد جنس و گونه مورد استفاده انسان، بقولات تا به حال پر مصرف ترین خانواده گیاهی هستند. لگوم ها جهت تولید مواد شیمیایی، مواد معطر، الوار سوخت، سر شاخه های علوفه ای ، علوفه، گیاهان پوششی،کود سبز، دانه و غذا استفاده می شوند.

حبوبات با داشتن پروتئینی در حدود 20 درصد و گاهی بیشتر نقش مهمی در تأمین پروتئین مورد نیاز انسان دارند. در کشورهایی که تولیدات دامی و محصولات کشاورزی آنها کم است، حبوبات در تغذیه‌ انسان می توانند یک مکمل غذایی و خوبی برای غلات محسوب شوند.

میزان پروتئین در غذاهای حیوانی معمولاً کمتر از میزان پروتئین در منابع گیاهی است ولی پروتئین‌های موجود در غذاهای حیوانی به علت داشتن تعداد اسید آمینه های بیشتر و مقدار بیشتر اسیدهای آمینه، با ارزش‌تر از پروتئین های گیاهی می‌باشند (مجنون حسینی، 1375).

با ترکیب پروتئین های گیاهی و حیوانی می‌توان کمبود اسیدهای آمینه را برطرف کرد. بنابراین در مواردی که پروتئین غلات و حبوبات با هم مصرف شوند توازن اسیدهای آمینه و مخلوط پروتئین از نظر کیفیت بهتر از حالتی است که هر کدام به تنهائی مصرف شوند (کوچکی، 1368).

همچنین این گیاهان به عنوان گیاهان جایگزین، با ارزش هستند اما در شیوه های زراعی و تحقیقات کشاورزی کمتر مورد توجه واقع شده اند (احمدی ،1387).

دانه های خشک و خوراکی لگوم ها را حبوبات[1] می گویند.

زراعت حبوبات سریع ترین راه افزایش تولید پروتئین در کشورهای در حال توسعه آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین است. پتانسیل عملکرد حبوبات بالا و به 3000 – 2500 کیلوگرم در هکتار می رسد ولی بنا به دلایلی از جمله عوامل اکولوژیکی، فقدان فرصت و موقعیت برای تولید حبوبات، ضعف در تکنولوژی پس از برداشت کمبود تحقیقات بنیادی، محدودیت اجتماعی_ اقتصادی، فقدان مدیریت زراعی مناسب و عدم دسترسی کافی به بذور اصلاح شده و باکتری های ریزوبیوم، میزان عملکرد آنها در اکثر کشورها پایین است.

حبوبات در حاصلخیزی خاک مؤثر بوده و علاوه بر عدم نیاز چندان به نیتروژن، هر ساله مقادیری نیتروژن از طریق فرایند تثبیت، به خاک می‌افزایند. این گیاهان به دلیل کوتاهی فصل رشد و لطافت بقایای گیاهی بر جای گذاشته، گیاهان مناسبی برای قرار گرفتن قبل از محصولات پاییزه و پس از محصولات وجینی و دیررس هستند (باقری و همکاران، 1376).

شاخص برداشت پایین در این گیاهان باعث شده مواد تولید کمتری از بخش های رویشی به غلاف ها منتقل شوند. همچنین رشد نا محدود و ریزش گل ها و غلاف ها سبب کاهش عملکرد می گردد.

هنوز مشخص نشده که آیا ریزش گل و غلاف مربوط به محدودیت دسترسی به مواد غذایی، عدم تعادل هورمونی و یا اثر متقابل نور و دماست. در حقیقت تمامی این عوامل بایستی همزمان جهت برطرف کردن محدودیت تولید در حبوبات بررسی شوند (صادقی پور ،1380).

1-1-1- تاریخچه و پیدایش ماش

ماش با نام علمی (Vigna radiate L.) در انگلیس با نام Green gram، Mung bean و یا Golden gram خوانده می‌شود. نام علمی قدیمی آنRoxb. Phaseolus aureus بوده است (کوچکی، 1368). امروزه این امر مشخص است که ماش زراعی از راسته‌ نیامداران، تیره‌ بقولات، زیر‌تیره‌ پروانه آساها، قبیله‌ Phaseolus، جنس Vigna و گونه‌ Radiata می‌باشد. جنس Phaseolus که توسط لینه معرفی گردیده بود در آن زمان بسیار بزرگ و ناهمگن بود و شامل گونه‌هایی می‌گردید که خامه‌ پیچ خورده‌ یا انحنا دار داشته و این خصوصیت، آن را از جنس های Dolikhus و Vigna که دارای خامه‌ زاویه‌دار (کمتر یا بیشتر از90 درجه) می‌باشند تفکیک می نمود. گیاه شناسان بعدی این تصور را نادرست انگاشته و بعضی از گونه‌ها را به جنس های موجود دیگر و یا جنس های تازه شناسائی شده انتقال دادند. گام مهم در راه طبقه‌بندی طبیعی تر و واقعی مخلوط Phaseolus-Vigna توسط ویلزک[2] برداشته شد که ماش را به جنس Vigna منتقل کرد. بنا به تصور او جنس Vigna دارای دو مشخصه‌ برجسته است، اولاً گوشوارکها درست در زیر محل خروج برگ و یا شاخه‌ها قرار دارند، ثانیاً خامه‌ منقار مانند در طرف دیگر کلاله امتداد یافته است.

جنس Vigna شامل حدود 150 گونه بوده که در هفت زیر جنس به نام های Vigna، Ceratotropis، Lasiospron، Plectotropis، Sigmoidotropia، Haydonis و Macrorhynchus تقسیم می‌شوند (کوچکی، 1368).

اگر چه گیاهان واقع در گروههای مختلف متفاوت به نظر می‌آیند، ولی پیوستگی مشخصی بین گونه‌های این گروهها وجود دارد و آن بخاطر وجود فرمهای حد واسط می‌باشد.

زیر جنس سراتوتروپیس یک دسته‌ مشخص، همگن و یکنواخت با منشأ آسیایی است که تمام خصوصیات بارز و مشخصه‌ جنس ویگنا در آن به طرز مشهودی تظاهر یافته است (قوامی، 1376).

این خصوصیات مهم به قرار زیر می‌باشد:

1- گوشوارک ها درست در زیر محل خروج برگ و ساقه قرار دارند.

2- میان گره در روی محور گل آذین بسیار متراکم می‌باشد.

3- خامه در طرف دیگر کلاله امتداد یافته است.

4- دانه‌ گرده سه سوراخه بوده و دارای سطح مشبک و غده‌ای می‌باشد.

این زیر جنس شامل 16 یا 17 گونه بوده که عمدتاً آسیایی می‌باشند و از آنها شش گونه‌ Aconitifolia، Angularis، Mungo، Radiata، Trilobata و Umbellata در مناطق مختلف قاره‌ آسیا با گستردگی متفاوت کشت و کار می‌گردند. آنها توسط خصوصیات مختلفی نظیر تعداد و چگونگی فرورفتگی برگچه‌ها شکل گوشوارکها، نحوه‌ی جوانه‌زنی، کرکدار بودن یا بی کرک بودن گیاه و غلافهای آن و نهایتاً چگونگی چشم دانه از یکدیگر به راحتی قابل تمییز می باشند (قوامی، 1376). در این میان ماش معروف ترین گونه‌ زراعی است که به همراه ماش سیاه در مناطق زیادی از آسیا مورد کشت قرار می گیرد.

1-1-2- منشا و پراکندگی جغرافیایی ماش

منشا و پراکندگی برخی از گونه‌های زراعی چندان معلوم نیست، اما عموماً قضاوت ها و استنباط ها بر مبنای گونه‌های وحشی به عنوان جد احتمالی این گونه ها استوار است.

از این نظر Vigna sublobata و Vigna trilobata حایز اهمیت می باشد (قوامی، 1376).

اشکال وحشی ماش سبز در سطح وسیعی از مناطق گرمسیر جنوب، جنوب شرقی و شرق آسیا و شمال استرالیا پراکنده شده‌اند (مجنون حسینی، 1375).

این احتمال که Vigna sublobata جد نهایی هر دو گونه‌ Vigna radiata و Vigna mungo می‌باشد بسیار قوی بوده و توسط آزمایشات بسیاری از جمله بررسی الگوهای الکتروفورتیکی پروتئین دانه، چند شکلی طول قطعات برشی[3] و قطعات تکثیر یافته‌ تصادفی[4] مورد تأیید قرار گرفته است (قوامی، 1376).

این گونه بسیار شبیه به Vigna radiata بوده، به طوری که برخی از متخصصان رده‌بندی ترجیح می‌دهند آن را وارتیه‌ var. Sublobata Vigna radiata و نوع زراعی آن را Vigna radiata بنامند.

و...

NikoFile