مقدمه
طبق شواهد تاریخی در روند تکامل جوامع بشری، حضور دولتها چه از نظر کمی (حجم فعالیتها) و چه از نظر کیفی (عمق و پیچیدگی وظایف) در زمینه مسایل مختلف اقتصادی و اجتماعی، به طور مداوم افزایش یافته است. از سوی دیگر، عملیات مالی دولتها، اثرات غیرقابل انکاری بر زندگی اقتصادی مردم دارد. جوامع بشری نیاز قطعی به تغییرات اصلاحی اجتماعی و اقتصادی دارند، زیرا عملکرد بازارها، متضمن انحرافاتی است. سیاستهای مالی دولتها از عمدهترین راهحلهای این معضل است که میتواند در بازگرداندن و یا ایجاد شرایط مطلوب به مدد دستاندرکاران اقتصاد جامعه بیایند. دراین رابطه توزیع مناسب درآمد از مواردی است که باید مورد تاکید فراوان قرار گیرد. در واقع پرکردن شکاف درآمدی از جنبه تحقق عدالت اجتماعی، ضروری به نظر میرسد. همچنین مالیات به عنوان اصلی ترین ابزار کسب درآمد برای دولتها جهت دستیابی به اهداف اقتصادی و اجتماعی مطرح است. از طرف دیگر، مالیاتها بعنوان ابزار کنترل دولتها بر اقتصاد به شمار میروند و دولتها میتوانند از مالیاتها به عنوان ابزار سیاستگذاری اقتصادی نیز استفاده نمایند.
وظایف سه گانه تخصیص تولید (میان کالاهای خصوصی و عمومی)، توزیع مجدد درآمد و ثروت (به شیوه عادلانهتر) و تثبیت اقتصادی از عمدهترین وظایف دولتها به شمار میرود. ماسگریو این وظایف را به شکل زیر طبقهبندی میکند.
وظیفه تخصیص منابع
سیاست تخصیص منابع دولت دارای ابعاد گستردهای بوده که از تولید کالاها و خدمات تا اثربخشی بر روی تولیدات بخش خصوصی از طریق هزینهها و یارانههای دولتی و نیز از طریق ابزارهای مالی و غیرمالی همچون مالیاتها را دربرمیگیرد.
تخصیص منابع (زمین، کار، تکنولوژی و سرمایه) از طریق اثرات فعالیتهای دولتی و بر اساس قوانین بازار (واگذاری تخصیص منابع به سازوکار بازار) مورد بررسی قرار میگیرد.
وظیفه توزیع درآمد و ثروت
این وظیفه به سیاستگزاری کلان توزیع مجدد (بازتوزیع) درآمد و ثروت بین گروههای مختلف جامعه میپردازد و یکی از عوامل موثر و کارساز برای بهینه سازی سامانه اقتصادی توسط دولتها به شمار میآید. نابرابری در توزیع درآمد و ثروت ریشه در تاریخ کشورها دارد و رفع این معضل نیازمند برنامهریزی کلان ملی میباشد.
وظیفه تثبیت اقتصادی
یکی از مشکلات اقتصادی کشورهای در حال توسعه معضلات مربوط به اعمال سیاست تثبیت اقتصادی است. صاحبنظران معتقدند که این سیاست در ساختارهای از پیش تعیین شده حکومتها و برنامهریزی های کلان اقتصادی آنها نهفته است.
1-2- تعریف مالیات
مالیات قسمتی از درآمد یا دارایی افراد است که به منظور پرداخت مخارج عمومی و اجرای سیاستهای مالی در راستای حفظ منابع اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور به موجب قوانین و به وسیله اهرمهای اداری و اجرایی دولت وصول میشود. عدهای مالیات را مبلغی میدانند که دولت از اشخاص، شرکتها و موسسات، بر طبق قانون برای تقویت حکومت و تامین مخارج عمومی اخذ نماید.
1-3- عوامل تشخیص مالیات
عوامل تشخیص مالیات به سه دسته زیر تقسیم بندی میشود.
1-3-1- ماخذ و مبنای مالیات
موضوعی است که مالیات، طبق شرایطی به آن تعلق میگیرد. به عبارت دیگر، یک واحد ارزی یا مالی که مالیات بر آن بسته و عواید مالیاتی از روی آن محاسبه میگردد.
1-3-2- نرخ مالیات
درصدی از ماخذ مالیات است که مبنای محاسبات مالیات مورد نظر قرار میگیرد. به عبارت دیگر، نرخ مالیات در هر مبنا، اندازه اخذ مالیات را با توجه به قوانین و آییننامههای مالیاتی دولتها نشان میدهد. نرخ مالیات به سه نوع تقسیم میشود.
الف ـ نرخ تناسبی ب ـ نرخ تصاعدی ج ـ نرخ تنازلی
نرخ تناسبی ـ به نرخی اطلاق میشود که بدون توجه به تغییرات مبنای مالیات همیشه ثابت است. این نرخ، طبق یک نسبت مساوی به مقادیر مبنای مالیات تعلق میگیرد.
نرخ تصاعدی ـ به نرخی اطلاق میگردد که برعکس نرخ تناسبی، با افزایش مالیات مقدارش افزایش یابد و در حقیقت به هر قسمتی از مبنا یک نرخ مشخص مالیات تعلق میگیرد، افزایش نرخ مالیات لزوماً متناسب با افزایش ماخذ مالیات نیست. نرخ تصاعدی به سه شکل کلی، طبقهای و متمایل اعمال میشود.
نرخ تنازلی ـ در این نرخ، هر چه مبنای مالیات وسیعتر میشود، از نرخ مالیات کاسته میشود. برخی از انواع مالیات بر مصرف، نمونهای از این گونه نرخ مالیاتی به شمار میروند.
1-3-3- مبلغ مالیات
مبلغی است که بر ماخذ مختلف مالیات تعلق میگیرد و از مؤدیان وصول میگردد. نحوه محاسبه مبلغ مالیات به صورت ضرب ماخذ مالیات در نرخ مالیات است. یعنی:
ماخذ مالیات* نرخ مالیات = مبلغ مالیات
به طور کلی طبقهبندی ماخذ مالیات و برقراری نرخهای متفاوت و بخشودگیهای گوناگون ممکن است، ماهیت یک مالیات را از نقطه نظر نرخ مالیاتی کاملاً تغییر دهد.
مثلاً یک نرخ تناسبی ممکن است بر اثر بخشودگی ها و معافیتهای متعدد پیشبینی شده در قانون، در طبقات مختلف عملاً تبدیل به یک نرخ تصاعدی شود.
فهرست مطالب
فصل اول ـ کلیات
1- 1- مقدمه 1
1-2- تعریف مالیات 2
1-3- عوامل تشخیص مالیات 3
1-3-1- ماخذ و مبنای مالیات 3
1-3-2- نرخ مالیات 3
1-4- انواع مالیات 4
1-5- اصول یک نظام مالیاتی مطلوب 6
فصل دوم ـ بررسی قانون موسوم به تجمیع عوارض 8
2-1- مقدمه 9
2-2- مقایسه عوارض دریافتی قبل از تصویب قانون تجمیع عوارض و بعد از آن 10
2-3- دیدگاههای مختلف در ارتباط با قانون تجمیع عوارض 13
2-4- نتیجهگیری 16
فصل سوم ـ بررسی لایحه مالیات بر ارزش افزوده 18
3-1- مقدمه 19
3-2- معرفی مالیات بر ارزش افزوده 20
3-3- تاریخچه مالیات بر ارزش افزوده در جهان 21
3-4- دلایل اجرای مالیات بر ارزش افزوده 22
3-5- معایب مالیات بر ارزش افزوده 23
3- 5-1- اثر نزولی مالیات بر ارزش افزوده 23
3- 5-2- اثر مالیات بر ارزش افزوده بر افزایش سطح قیمتها 23
3- 5-3- مشکلات اجرایی مالیات بر ارزش افزوده 24
3- 6- سابقه نظام مالیات بر ارزش افزوده در ایران 25
3- 7- ویژگیهای لایحه مالیات بر ارزش افزوده 27
3- 8- خلاصه نظرات موافقان و مخالفان لایحه مالیات بر ارزش افزوده 30
3- 8-1- نظرات موافقان 30
3- 8-2- نظرات مخالفان 32
3-9- نتیجهگیری
ضمایم
شامل 139 صفحه word
دانلود تحقیق نگاهی به اصلاح نظام مالیاتی کشور با تاکید بر قانون موسوم به تجمیع عوارض و لایحه مالیات بر ارزش افزوده