پایان نامه پرخاشگری

اختصاصی از فی موو پایان نامه پرخاشگری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل:word (قابل ویرایش)

تعداد صفحات :27

فهرست مطالب :
مقدمه
بیان مسئله
اهمیت تربیتی و آموزشی موضوع
فرضیه ها
در این تحقیق فرضیه عبارتست از :
ادبیات تحقیق
تعریف پرخاشگری

انواع پرخاشگری
ج)پرخاشگری حصمانه
ب)پرخاشگری دفاعی
الف )پرخاشگری تصادفی
دیدگاههای مختلف درباری پرخاشگری
الف)دیدگاه بارون
ب)دیدگاه مزلو
ج)دیدگاه باراش
ه)دیدگاه فروید
نقش رسانه های همگانی در آموزش پرخاشگری
کنترل پرخاشگری
الف)دیدگاه زیست شناختی پرخاشگری
روش های کاهش پرخاشگری
ب) کاهش عوامل پرخاشزا
پیشینه تحقیق
تحقیقات خارج از کشور
تحقیقات داخل کشور
مقدمه
جامعه آماری
نمونه و روش انتخاب آن
ابزار اندازه گیری
روش جمع آوری اطلاعات
روش آماری به کار رفته
نتیجه گیری :
محدودیت های پژوهش :
پیشنهاد های پژوهش :
مقدمه
زمانی باغ وحش شهر لوس آنجلس دو نمونه از خطرناکترین موجود دنیا رابه معرض نمایش گذاشته بود این تنها موجودی بود که میتوانست زمین و همه ی حیوانات آن را نابود کند .آیا میتوانید حدس بزنید این چه موجودی بود ؟حدس شما درست است .در قفسی که به همین منظور تعبیه شده بود یک دانشجوی پسر و یک دانشجوی دختر از دانشگاه کالیفرنیا در لوس آنجلس قرداد شده بودند آیا شما نیز با مسئولان باغ وحش لوس آنجلس هم عقیده اند ؟ آیا میتوانید حیوانی را تصور کنید که نسبت به همنوع خود بی رحم تر و خشن تر از انسان باشد ؟احتمالا چنین تصوری دشوار است ،زیرا بی رحمی ها ظلمها و خشونتهایی که انسانها در مورد یکدیگر از خود نشان میدهند در هیچ حیوانی دیده نمیشود .به همین دلیل است که برخی صاحب نظران گفته اند :ما رفتار خشونتامیز و پرخاشگرانه انسان را، حیوانی مینامیم.
در این پژوهش به رابطه ی پرخاشگری با عملکرد تحصیلی دانش آموزان سال اول مقطع متوسطه شهرستان ایذه می پردازیم .
هدف
در این تحقیق هدف ما این است که مشخص کنیم آیا بین پرخاشگری و عملکرد دانش آموزان سال اول مقطع متوسطه رابطه ای وجود دارد یا خیر؟اگر بین این دو متغیر رابطه ای وجود دارد جهت آن مثبت است یا منفی ؟
اهمیت تربیتی و آموزشی موضوع
از آنجائیکه پرخاشگری بعنوان یک صفت مذ موم و ناپسند ممکن است روابط اجتماعی و حتی شغلی و تحصیلی ما را تحت تاثیر قرار دهد بنابراین لازم است مجموعه علل و عواملی را که در ایجاد یا تشدید پرخاشگری سهم عمده ای ایفا میکنند شناسایی نمود و گامهای موثری در جهت محدود ساختن و کنترل آن برداشت .
فرضیه ها
در این تحقیق فرضیه عبارتست از :
بین پرخلشگری و عملکرد تحصیلی رابطه ی منفی وجود دارد .
تعاریف عملیاتی (تعریف واژه ها و متغیرها)
در این تحقیق واژه ها و متغیرهایی که مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از :
1-پرخاشگری :پرخاشگری رفتاری است که هدفش صدمه زدن و آسیب رساندن به خود یادگیری است .
2- عملکرد تحصیلی :عملکرد تحصیلی عبارتست از میزان موفقیت دانش آموزان در جهت کسب نمرات بهتر و احراز معدل بالاتر
تعریف عملیاتی پرخاشگری :
در این پزوهش نمره بدست آمده از پرسشنامه پرخاشگری فرم کالیفرنیا میباشد که از نظر اعتبار و روایی قابل قبول است .
تعریف عملیاتی عملکرد تحصیلی :
در این پژوهش شامل متغیرهایی است که بعنوان شاخص وضعیت تحصیلی دانش آموزان انتخاب شده اند و عبارتند از نمرات نوبت اول و معدل .
تعریف پرخاشگری
پرخاشگری رفتاری است که هدفش آسیب رساندن به خود یا دیگری باشد و در این میان آنچه از اهمیت ویژهای برخورداراست قصد و نیت رفتار کننده است .بر اساس این تعریف اگر در زمین فوتبال بازیکن دیگر شود .کار او پرخاشگری به حساب نمی آید اما اگر وی از روی عمد و با انگیزه آگاهانه به ساق پای بازیکن تیم مقابل ضربه ای وارد وارد آورد که وی را مصدوم ساخته و از دور بازی محروم نماید کار وی قطعا پرخاشگری محسوب میشود .
ب)پرخاشگری دفاعی
تا زمانی که تعادل زیستی ارگانیسم به مخاطره نیفتد و مورد تهدید واقع نشود ،موجود زنده به زندگی خود ادامه میدهد اما همینکه علائق اساسی و حیاتی وی مورد تهدید تعرض قرار بگیرد ،در این حالت دو مکانیزم را از خود نشان میدهد یا اینکه بنا به دلایل نظیر ترس از موقعیت ایجاد شده پا به فرار میگذارد یا اینکه حمله میکند و از علایق حیاتی خود به دفاع بر می خیزد که در این صورت پرخاشگری وی دفاعی بوده و در جهت بقاء خود صورت گرفته است .
الف)دیدگاه بارون
از نظر بارون (1977)پرخاشگری رفتاری است که هدفش اذیت کردن و آسیب رساندن به ارگانیم یا موجود زنده دیگری است که بر انگیخته شده تا از این رفتار اجتناب کند.
نقش رسانه های همگانی در آموزش پرخاشگری
رسانه های گروهی بعنوان وسایل ارتباط جمعی در شکل دهی و آموزش رفتارهای گوناگون نقش مهمی به عهده دارند طبق نظریات بند ورا یلدگیری مشاهدای و سرمشق گیری از دیگران بخش مهمی از یادگیری های مارا تشکیل میدهد بنابراین دلیل وجود ندارد که نقش این رسانه ها را در شکل دهی رفتار پرخاشگرانه انسان کم اهمیت ارزیابی کنیم برای روشن شدن موضوع به موارد زیر توجه فرمایید .
در ارزیابی بعمل آمده از شبکه های تلویزیونی امریکا (cbc,nbc,abc )معلوم شده است که این شبکه ها در برنامه های خود در هر هفته 92مورد حمله با اسلحه گرم ،113مورد تجاوز به عنف،9فقره خفه کردن،168مورد نزاع با مشت ولگد ،179مورد تخلف از قانون را نمایش میدهند و هر کودک تا رسیدن به سن 14سالگی جمعا سیزده هزار مورد قتل و تجاوز را مشاهده میکند .همچنین به نوشته هفته نامه انگلیسی ساندی تایمز در امریکی با وجود کثرت پلیس فدرال در هر ساعت 2فقره قتل ،194دزدی مسلحانه ،10تجاوز جنسی و600مورد سرقت از منازل رخ میدهد که برخی از کارشناسان مسائل اجتماعی آمریکا معتقدند که یکی از علل وقوع این جنایات بدآموزی های تلویزیون امریکا است در یک گزارس رسمی که در شماره 14ژوئن 1975مجله تی .وی . گاید منتشر شده جامعی را در مورد اثرات سوء برنامه های خشن تلویزیون امریکا ارائه داده که به شرح ذیل است .یک تحقیق مهم در این زمینه نشان داده است که نه زندگی خانوادگی یک پسر ،نه عملکرد مدرسه ای او و نه زمینه خانوادگی وی بلکه مقدار برنامه های خشن تلویزیون که وی در 9 سالگی تماشا میکرده است مهمترین عامل تعیین کننده ی میزان پرخاشگری او در سن 19 سالگی بوده است . در همین گزارش آمده است . که سازمان بهداشت آمریکا در سال 1972یکی از عظیم ترین و پر خرجترین پروژها ی مربوط به حوزه علوم اجتماعی را به کنگره امریکا عرضه کرده زیرا به نظر مسئول سازمان بهداشت اتفاق نظر عمومی بر این است که برنامه های خشونت آمیز تلویزیونی اثرات مخربی بر بعضی اعضای جامعه دارد و این شواهد به حدیقانع کننده است که لزوم اجرای یک برنامه پیشگیرانه یا ترمیمی را حتمی میسازد.

دانلود مقاله بررسی رابطه پرخاشگری و پیشرفت تحصیلی در بین دانش آموزان

اختصاصی از فی موو دانلود مقاله بررسی رابطه پرخاشگری و پیشرفت تحصیلی در بین دانش آموزان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

بررسی رابطه پرخاشگری و پیشرفت تحصیلی در بین
دانش آموزان مقطع ابتدایی به جز مقطع اول دبستان

چکیده
هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه پرخاشگری والدین و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی به جز مقطع اول دبسیتان شهرستان قزوین است که فرضیه های عنوان شده عبارتند از اینکه بین پرخاشگری والدین و پیشرفت تحصیلی رابطه وجود دارد و همین طور بین پرخاشگری دانش آموزان ضعیف و دانش آموزان ممتاز تفاوت وجود دارد و همین بین پرخاشگری مقاطع دوم و چهارو سوم و پنجم تفاوت وجود دارد که جامعه مورد مطالعه عبارتند از دانش آموزان مقطع ابتدایی به جز مقطع اول دبستان است که 90 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیده و جهت سنجش فرضیه ها از روش آماری t متغییر مستقل و ضریب بهم بستگی استفاده گردیده که نتایج بدست آمده حاکی از آن است که بین پرخاشگری والدین و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابه معنی داری وجود دارد و همین طور بین پرخاشگری دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی تفاوت وجود ندارد.

فصل اول
کلیات تحقیق

مقدمه
هر کودکی وقتی بداند که والدین او به آنچه می گویند عمل می کنند بهتر رفتار خواهد کرد . رفتار به خصوصی که انجام آن مجاز نیست باید با ترتیب به خصوصی دنبال شود مقررات شما باید روشن و فهم آنها ساده باشد .در این صورت کودک شما می داند که توقعات شما چیست و چه مقرر شده است شما تا به حال روی مقررات اولیه مصمم شده اید و آنها را با سادگی و واقع بینی با طفل خود در میان گذاشته اید . قانون تازه ای در خانه مقرر شده است از حالا به بعد تو اجازه نداری که کسی را کتک بزنی و اگر این کار را تکرار کنی با حبس شدن در اتاقت مجازات خواهی شد که پرخاشگری یکی از پدیده های مهم روانی – اجتماعی است که قسمت اعظم تاریخ مدون انسان پیرامون آن رقم خورده است . برخی سپده دم تاریخ را با بیان قتل هابیل آلوده به پرخاشگری و خشونت می دانند . کواکسلی بر اساس پژوهشهای انجام شده خود می نویسد : از 5600 سال قبل تا امروز بشر فقط 292 سال در صلح و صفا گذرانیده و بقیه را در جنگ و ستیز بوده است . پرخاشگری را رفتاری تعریف کرده اند که هدف آن صدمه زدن به خود یادگیری باشد آنچه در این تعریف حائز اهمیت است ، قصد و نیت رفتار کننده است : یعنی آسیب رسانیدن تصادفی به شخص دیگر پرخاشگری نیست مثلاً اگر توپ فوتبال سهواً به بازیکن دیگر اصابت کند ، پرخاشگری نیست اما اگر فردی مخصوصاً بازیکنان را با پا بزند، هل بدهد ، تنه بزند و یا فحاشی کند ، پرخاشگری است . قدیمی ترین علت شناخته شده برای پرخاشگری حول محور این نظریه می چرخد که انساتها از نظر ماهیت زیست شناختی برای پرخاشگر برنامه ریزی شده اند و نخستین و معروفترین نظریه در این باره مربوط به زیگموند فروید را می توان نام برد فروید کلیه اعمال آدمی را با دو غریزه زندگی و مرگ تحلیل می کند و می گوید غریزه مرگ هم باید به شکلی تخلیه شود ( ستوده – 221 سال 385 )
بیان مسأله
زیست شناسان بر این باورند بیشترین تغییراتی که هنگام پرخاشگری در بدن و اعمال آن روی می دهد ، همانهایی که هنگام به کار افتادن امیال جنسی به وقوع می پیوندد در واقع باید گفت که همانطور که میل جنسی ، جانور نر را به جنب و جوش می اندازد " او را متجاوز " تند یا پرخاشگر می سازد ، انسان هم از این قاعده مستثنی نیست البته پرخاشگری انسان در این مورد غالباً با نوازش و نرمش اثر بهتری دارد و اینکه آیا پرخاشگری پاسخی به نا کامی است به باور جان دالسر و همکارانش ، پرخاشگری همیشه پیامد نا کامی است و ناکامی همیشه منجر به پرخاشگری می شود هیچ یک نمی توانند بدون دیگری صورت گیرند و هر چیزی که مانع رسیدن به هدف شود نا کامی را سبب می گردد و گاهی محیط مدرسه و محل آموزشی می تواند تاثیر بسزایی در پرخاشگری کودک داشته باشد و گاهی هم روابط نا درست والدین و روحیه ستیزه جویی در بین والدین تاثیر منفی بر روی دانش آموزان می گذارد و این باعث می شود که حتی در پیشرفت تحصیلی و در رسیدن به موفقیت تحصیلی تاثیر منفی بگذارد. و افراد ناکام همیشه با کلمات یا رفتار پرخاشگرانه واکنش نشان نمی دهند ؛ بلکه افرادی طیف وسیعی از واکنشها را نسبت به نا کامی از خود بروز می دهند

سؤال مسئله
آیا بین پرخاشگری والدین و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد.
اهمیت و ضرورت تحقیق
بر خلاف آنچه در بادی امر به نظر می رسد ، پرخاشگری همیشه ناپسند و زیان آور نیست بلکه اگر از حد اعتدال خارج نشود و هدف آن تسلط بر مشکلات زندگی و ترقی و تعالی و آسایش آدمی باشد ، نه تنها سودمند است بلکه ضرورت نیز دارد البته اشکال بزرگی در این جا وجود دارد این است که نمی توان میان پرخاشگری ناپسند و زیان آور و آنهایی که برای زندگی ضرورت دارد و سودمند است ، حری معین کرد و خط فاصلی کشید ولی در عین حال نشان می دهد که انگیزه ای او را به سوی استقلال ، که جزء ضروری و با ارزش رشد است رهبری کند بلکه اعمال آدمی را با دو غریزه زندگی و مرگ تحلیل می کند می گوید غریزه مرگ هم باید به شکلی تخلیه شود یا به بیرون به صورت پرخاشگری و دیگر و یا به درون به صورت اعمال خود تخریبی و خودکشی و به همین دلیل امید است با ارائه پژوهشهای انجام شده بتوانیم از میزان پرخاشگری والدین کاسته تا تأثیر منفی بر روی دانش آموزان دارد ننماید.
اهداف تحقیق
هدف از تحقیق حاضر عبارتند از بررسی پرخاشگری والدین و پیشرفت تحصیلی در بین دانش آموزان مقطع ابتدایی به جزء اول دبستان است و اینکه آیا پرخاشگری والدین می تواند در پیشرفت تحصیلی نقشی داشته باشد یا نه و آیا روابط والدین با فرزندان خود باید شده و سنجیده باشد یا نه و از طرف دیگر آیا پرخاشگری در بین دانش آموزان مقاطع مختلف تحصیلی با هم متفاوت است یا نه به این صورت که هر چقدر سن دانش آموزان بالا می رود پرخاشگری هم بیشتر می شود.

فرضیه تحقیق
بین پرخاشگری والدین و پیشرفت تحصیلی فرزندان مقطع ابتدایی رابطه وجود دارد .
پرخاشگری در بین دانش آموزان مقطع دوم ابتدایی بیشتر از مقطع پنجم ابتدایی است.
پرخاشگری در بین دانش آموزان مقطع سوم ابتدایی بیشتر از مقطع چهارم ابتدایی است
پرخاشگری در بین دانش آموزان ضعیف بیشتر از دانش آموزان ممتاز است .
متغییر مساله تحقیق
پرخاشگری متغییر وابسته
پیشرفت تحصیلی متغیر مستقل
دانش آموزان مقطع دوم و سوم و چهارم و پنجم : متغییر کنترل شده
تعاریف عملیاتی واژه ها و مفاهیم
پرخاشگری عبارتند از صدمه زدن به خود یا گیری باشدو آنچه حائز اهمیت است ، قصد ونیت رفتارکننده یعنی آسیب رسانیدن و رفتاری که به دیگران آسیب می رساند و به معنی در لغت به معنای ستیزه و تندی کردن آمده و معادل انگلیسی آن Aggression است اما در اصطلاح یک واکنش عمومی و پدیده نابهنجار اجتماعی است که به قصد آزار کسی یا آسیب رساندن به چیزی ابراز می شود. و در کل یک رفتار آسیب زا در صورتی پرخاشگری محسوب می شود که از روی قصد و عمد به منظور صدمه زدن به دیگری انجام پذیرد.
و بالاخره عبارتند از نمره آزمودنی که از آزمون پرخاشگری بدست آورده است .
پیشرفت تحصیلی عبارتند از مؤفقیت و عرصه های آموزشی و تحصیلی دانش آموزان که جمع نمرات بدست آمده در یک سال تحصیلی به عنوان معدل یا میانگین به حساب می اید که در صورت مؤفقیت به آن پیشرفت تحصیلی در حد بالا عنوان می شود .

فصل دوم
پیشینه وادبیات تحقیق

مقدمه
" پرخاشگری " در لغت به معنای ستیزه و تندی کردن آمده و معادل آن در زبان انگلیسی واژه Aggression است اما در اصطلاح روان شناسی پرخاشگری یک واکنش عمومی و پدیده نابهنجار اجتماعی است که به قصد آزار کسی یا آسیب رساندن به چیزی ابزار می شود. آن چه در این تعریف حائز اهمیت است قصد و نیت رفتار کننده می باشد یعنی یک رفتار آسیب زا در صورتی پرخاشگری محسوب می شود که از روی قصد و عمد ، به منظور صدمه زدن به دیگری انجام پذیرد .
بنابراین پرخاشگری به فردی اطلاق می شود که تمایل به حمله کردن و مبارزه طلبی دارد . صاحب نظران حوزه علوم اجتماعی در مورد پرخاشگری به دو دسته تقسیم شده اند : فروید ( واضع مکتب روانکاوی ) و لورنز (Lornez - جانور شناس اتریشی ) و گروهی دیگر آن را یک رفتار دفاعی آموخته شده و اکتسابی می دانند همچون بندورا (Bandura ) اما محققان با در نظر گرفتن جنبه های مختلف این قضیه به دو نتیجه گیری دست یافته اند :
1- پرخاشگری نتیجه تعامل پیچیده بین تمایلات و پاسخ های آموخته شده است .
2- پرخاشگری در انسان ، حتی اگر هم ذاتی باشد ، به شدت تحت تاثیر عوامل اجتماعی قرار دارد .
این دیده هنگامی بروز می کند که کودک یا نوجوان در رسیدن به هدف خود به مانع برخورد کند و نتواند به آسانی و آرامی آن را از بین برد بنابراین رفتار و عملکرد خود را به صورت : ایجاد مزاحمت برای دیگران ، جنگ و ستیز با همسالان بر هم زدن محیط ، خراب کردن اشیا و وسایل دیگران و .. . بروز می کند .
تعریف خشم
خشم بنابر تعریف برانگیخته شدن عواطف جریحه دار شده است . اگر چه نقطه آغاز این برانگیختی عواطف و احساسات ماست اما دامنه تاثیر آن به فکر و بدن ما نیز سرایت می کند . به عبارت دیگر خشم همه ابعاد وجود ما را در بر می گیرد.

علل و ریشه های خشم
علل فیزیکی : عدم تعادل هورمونی می توند منجر به خشم شود . پر کاری غده تیروئید و ترشح بیش از حر هورمون تیرکسی از عوامل رایج بروز خشم و عصبیت است . خانم ها در دوران قاعدگی به غلت بر هم خوردن تعادل هورمونی در معرض عصبانیت قرار می گیرند . ازجمله عوامل دیگر رایج می توان به خستگی اشاره کرد . هر چه سطح خستگی شخص بیشتر باشد امکان تجلی خشم فراتر می رود .
شایان ذکر است زیگموند فروید خشم را یکی از گرایشات (Drive ) ذاتی می داند. برای فروید خشم جزیی از تار و پود وجود ماست . ما همانگونه که در حالت طبیعی با دست و پا به دنیا می آییم با خشم نیز زاده می شویم .
تحقیقی که به این بخش از مقاله اختصاص یافته است،تمرکز ویژه‌ایی بر خشونت در تلویزیون و بازیهای ویدئویی خواهد داشت.تقریباً این تحقیق‌ صرفاً درخصوص بازیهای اینترنتی خشونت‌آمیز وتأثیر ناشی از آن برکودکان به عمل آمد،اما اگر شخص ماهیت تعاملی(برهم کنشی)این بازیها را در نظر گیرد،صرفاً ممکن است ارتباطی وجود داشته باشد.مطالعه کلیدی نشان دادکه ارتباط میان خشونت در رسانه‌ها توسط شخصی بنام دکتر ارون (Eron) ارائه گردیده است.وی گروهی از افراد جوان را برای مدت 22سال مورد مطالعه قرار داد و به این نتیجه دست یافت که افرادی که بیشتر به تلویزیون تماشا می کنند در سن هشت سالگی قریب به یقین خشن بوده،در سن30 سالگی،مرتکب جنایات هولناک بیشتری شده و درهنگام مشروب خواری پرخاشگرتر و تهاجمی‌تر بوده و کودکان خود را بطور بیرحمانه‌تری نسبت به دیگران تنبیه می‌نمایند.با انجام تحقیقات دیگر،مطالعات دکتر ارون(Eron)تکرار گردیده و نتایج مشابه به دست آمد.طی تحقیقات بعدی،برندن سنتروال(Brandon Centerwall)،جنایتکاران جوان محکوم به زندان را که مرتکب جرائم خشونت آمیز شده بودند را مورد مطالعه اجمالی قرار داد.
تحقیقی که به این بخش از مقاله اختصاص یافته است،تمرکز ویژه‌ایی بر خشونت در تلویزیون و بازیهای ویدئویی خواهد داشت.تقریباً این تحقیق‌ صرفاً درخصوص بازیهای اینترنتی خشونت‌آمیز وتأثیر ناشی از آن برکودکان به عمل آمد،اما اگر شخص ماهیت تعاملی(برهم کنشی)این بازیها را در نظر گیرد،صرفاً ممکن است ارتباطی وجود داشته باشد.مطالعه کلیدی نشان دادکه ارتباط میان خشونت در رسانه‌ها توسط شخصی بنام دکتر ارون (Eron) ارائه گردیده است.وی گروهی از افراد جوان را برای مدت 22سال مورد مطالعه قرار داد و به این نتیجه دست یافت که افرادی که بیشتر به تلویزیون تماشا می کنند در سن هشت سالگی قریب به یقین خشن بوده،در سن30 سالگی،مرتکب جنایات هولناک بیشتری شده و درهنگام مشروب خواری پرخاشگرتر و تهاجمی‌تر بوده و کودکان خود را بطور بیرحمانه‌تری نسبت به دیگران تنبیه می‌نمایند.با انجام تحقیقات دیگر،مطالعات دکتر ارون(Eron)تکرار گردیده و نتایج مشابه به دست آمد.طی تحقیقات بعدی،برندن سنتروال(Brandon Centerwall)،جنایتکاران جوان محکوم به زندان را که مرتکب جرائم خشونت آمیز شده بودند را مورد مطالعه اجمالی قرار داد.
علل شخصیتی
برخی اشخاص بیشتر از افراد دیگر واکنش خشم را بروز می دهند . از این رو روانشناسان معتقدند که خشم می تواند ریشه در شکل گیری خاص شخصیت افراد داشته باشد . اشخاصی که از حساسیت های بالاتری برخوردارند و به اصطلاح زود رنج اند ، طبیعتاً بیشتر خشمگین می شوند. بنابراین در این حالت باید به درمان حساسیت شخص پرداخت . همچنین افرادی که در درجه اضطراب بالایی دارند بیشتر عصبانی می شوند .
عجز ( Frustration ) : عجز یکی دیگر از عوامل رایج شکل گیری خشم است . هنگامی که به صورت مرتب موانعی غیر قابل عبور در مسیر حرکت مان ایجاد می شود به گونه ای که دیگر قادر به برطرف کردن آنها نیستیم خشمگین می شویم . بنابراین در این حالت باید به چاره جویی چگونگی برخورد خود با این عوامل بپردازیم زیرا که خشم ما در واقع نه علت بلکه معلوم این عوامل است .
بی عدالتی : پر واضح است که نمایش ظلم ، استثمار و پایمال کردن حقوق انسان ها ، خشم ما را بر می انگیزد .
روابط جریحه دار شده : بخش عمده ای از خشم ، ریشه در روابط آسیب دیده ما با دیگران دارد . برای درمان خشم باید آن روابط اصلاح گردند.
تظاهرات خشم
به هنگام عصبانی شدن ، چهره بر افروخته می شود و فرکانس گفتار تغییر می کند . گاه نفس های شخص تندتر می شود . کلام فرد عصبانی به وضوح قابل تشخیص است . اگر این تجلیات جزء مظاهر طبیعی خشم باشند ، می توان به تجلیاتی اشاره کرد که در ظاهر قابل تشخیص نیستند اما در واقع موید خشم شخص اند . از جمله این عوامل می توان به غیبت کردن اشاره کرد . غیبت را می توان انتقامی ظریف و زیرکانه دانست که ریشه در خشم فرو خورده فرد دارد . زمانی که نمی توانیم آشکارا ناراحتی خود را به دلایل گوناگون ابراز کنیم ، به غیبت متوسل شویم . در واقع غیبت می تواند ابزار ابراز خشم ما باشد . گاه نیز خشم خود را با بیان شوخی ها و جوک هایی ابراز می کنیم که در آنها فرد مورد خشم ما به باد تمسخر گرفته می شود. همانگونه که گفته شد این نوع تظاهرات در وهله اول از دید دیگران معرف خشم نیستند اما به واقع طرق متفاوت ابراز عصبانیت ما هستند.
عملکردهای رایج پیرامون خشم
انکار : بسیار دیده شده است که اشخاص عصبانی خود هستند . این واکنش گرچه ظاهراً گاه خبر از تعادل عاطفی ما در مقابل دیگران می دهد اما معرف حقیقیت نیست و توسل دائم به آن می تواند صدمات بسیاری به ما وارد کند. خشم فرو خورده می تواند به زخم معده ، فشار خون بالا ، ترس و اضطراب شدید و گاه حملات قلبی منجر شود.
سرکوب : در این واکنش خشم خود را به لایه های تحتانی روح و روان خود منتقل می کند زیرا که نمی تواند با آن روبرو شود . علاوه بر تاثیرات جانبی بسیار مخرب بالا ، خشم سرکوب شده می تواند در درازمدت به کینه و تلخی منجر شود که نگرش فرد را نسبت به خود و محیطش به طرز منفی تحت تاثیر قرار دهد.
انفجار مستقیم ( خشم فعال ) : مهمترین قربانی این واکنش است که مورد خشم ما واقع می شود . گاه آسیب های فیزیکی و روحی روانی آن هرگز از خاطره پاک نمی شود . انفجار خشم همانند آتشفشانی است که مواد مذاب آن جز ویرانی اطراف خود ثمره دیگری به بار نمی آورد.
علل بروز پرخاشگری
پرخاشگری کودکان و نوجوانان در نهاد خانواده ، علل و انگیزه هایی دارد که به طور اجمال می توان به موارد زیر اشاره کرد :
1- خشونت خانوادگی : امروز تجربیات و مشاهدات عینی از ظهور و شیوع پدیده به تبع شدت گستره و مداومت آن از آشفتگی های عاطفی و روانی اعضای خانواده حکایت دارد . کودکانی که در خانواده شاهد خشونت اند استفاده از این پدیده را برای رفع اختلاف ها مقبول تلقی می کنند . در جریان یک رشته بررسی کودکان الگوی زنده ای را دیدند که نسبت به یک خرس عروسکی پرخاشگری می کرد . سپس شرایط مهیا شد تا با خرس بازی کنند . کودکان هر چیزی را که مشاهده می کردند با آن خرس انجام می دادند اگر رفتار پرخاشگرانه را شاهد بودند پرخاشگری می کردند و اعمال مثبت و سازنده ای می دیدند همان اعمال را تقلید می کردند بنابراین در خانواده هایی که یکی از والدین یا هر دو خشونت طلب و پرخاشگر باشند کودکان مخصوصاً ضسرها ، پرخاشگر بار می آیند

2- گسستگی کانون خانواده
از دیگر مولفه های مهم در ایجاد پرخاشگری فرزندان ، گسسته شدن پیوندهای عاطفی میان اعضای خانواده است . وجود درگیری و نزاع در محیط خانواده سبب می شود که کودک امنیت خود را از دست رفته ببیند. هم چنین در بسیاری از خانواده ها پدر و مادر حضور فیزیکی دارند ، اما متاسفانه حضور واقعی آنان برای فرزندان به دلایلی محسوس نیست . در برخی خانواده ها نیز پدر و مادر یا هر دو به عللی همچون : طلاق ، مرگ و میر و ... نه حضور ظاهری دارند و نه حضور واقعی . تحقیقات نشان داده است که در صورت مرگ پدر در سنین کودکی فرزند و نبودن الگوی همانند سازی برای پسران میزان پرخاشگری آنان در حد بالایی افزایش می یابد . 75 درصد از پسران پرخشگر از وجود پدر محروم بوده یا الگوی فردی برای یادگیری نداشته اند .
3- وجود تضاد در دستورهای والدین
عامل دیگری که باعث بروز پرخاشگری در کودک می شود ، وجود تضاد در اوامر و دستورهای والدین است ، بدین معنا که پدر یا مادر فرزند را به انجام کاری فرمان می دهد ولی بلافاصله او را از انجام دادن آن باز دارد یا بر عکس کاری را که قبلاً برای او تحریم کرده است تجویز کند و دوباره تحریمش نماید . این بی دقتی در ارجاع وظیفه کودک را مردد و نگران می سازد و سبب می شود که رفتار ضد اجتماعی پرخاشگری در او بروز کند.
4- ناهماهنگی در پی گیری یک روش تربیتی
بعضی از والدین دائماً در حال تغییر برنامه های تربیتی کودک خودند. این ناهماهنگی در برنامه ها به مرور باعث و خیم شدن مشکلات رفتاری فرزند می گردد . اگر قوانین خانه هماهنگ و ثابت نباشد کودک متوجه می شود که گاهی اوقات می تواند قوانین را زیر پا بگذارد و نافرمانی خود را تقویت کند و سرانجام در برابر تغییرات مقاومت نماید . لذا هر زمانی که تصمیم گیرد می توان تشویق ها و جریمه هایی را که در خانواده مشخص گردیده است نادیده بگیرد و پرخاشگری خود را تقویت کند .
5- فشار روانی (استرس )
هرتغییری که روال زندگی روزمره را متشنج کند عامل ایجاد استرس خواهد بود .کودکان نسبت به فشارهای روانی به شدت آسیب پذیرند . بسیاری از کودکان پرخاشگر زمینه های فشار روانی خانواده ، سها انگاری و زور گویی آنها را دارند . پدرانی که فرزندانشان و سرکش بار بیاورند .
متغیرهای استرس آور مهم برای کودکان عبارتند از : وجود داد و فریاد در خانه ، مشاجره دائمی با خواهر یا برادر ، نداشتن اوقات خوش و سرگرم کننده در کنار والدین ، تکالیف آموزشی فراوان و ...لذا کودکان تحت تاثیر چنین شرایطی تحریک پذیر و ناسازگار می شوند و رفتار مقابله جویانه از خود بروز می دهند .
6- عدم تشویق رفتارهای مناسب
در خانواده هایی که فرزندان نا فرمانی ، پرخاشگری و رفتار مقابله جویانه از خود بروز می دهند مشخص گردیده است که توسط والدین هیچ گونه توجه و تشویقی برای رفتار خوب فرزند صورت نمی گیرد بنابراین کودک هم دلیلی برای ارائه رفتار خوب ندارد ، زیرا می داند که پدر و مادر پاسخی به این رفتار وی نمی دهند و در عوض همیشه به رفتار نادرست و نا مناسب او با عصبانیت و خشنونت پاسخ می دهند ، بنابراین کودک هم برای جلب توجه آنها حتی توجه منفی ، شروع به نافرمانی و پرخاشگری می کند.
7- تشویق رفتارهای نامناسب
بسیاری از والدین نا آگاهانه کاری می کنند یا حرفی می زنند که باعث تشویق رفتار نا مناسب فرزند خود می گردند . به عنوان مثال گاهی اوقات والدین به نافرمانی کودک می خندند یا هنگام صحبت با دیگران ناگهان حرف خود را قطع می کنند تا به سخنان فرزند خود توجه نمایند. در موارد دیگر والدین به قشقرهای کودک با یک بوسه یا بغل کردن پاسخ می دهند یا هنگامی که کودک در یک فروشگاه شروع به گریه و زاری می کند برای او شکلات یا خوراکی می خرند . در همه ی این موارد خنده والدین و توجه و پاداش آنها باعث تقویت رفتارهای نا مناسب کودک می شود در این صورت کودک یاد می گیرد که اگر مقاومت یا اعتراض نماید می تواند به خواست خود برسد .
8- اختلاف والدین
هنگامی که در والدین بین زن و شوهر اختلاف وجود دارد فرزندان دچار مشکلات عاطفی – هیجانی شده در انتخاب فرد مقصر و بی گناه دچار نوعی سر در گمی می گردند . در این میان والدین فرزندان خود را به قضاوت می خوانند یا هر یک سعی می کنند دیگری را متهم کند که او عوامل اختلاف است . کودک یا نوجوان که به هر دو علاقمند است و در عین حال آمادگی کافی ذهنی برای پذیرش بعضی از مسایل را ندارد ، در بین کشمکش والدین به دو جهت مختلف سوق داده می شود تا این که به پشتیبانی یکی برخاسته دیگری را نفی می کند و در این صورت مورد غضب طرف مقابل قرار می گیرد یا هر دو را مقصر می داند که در این صورت به طور کامل طرد می شود . بدین ترتیب در انتخاب سرگردان است و در واقع مایل به انتخاب گناهکار یا بی گناه نیست . او هر دوی آنها را دوست می دارد و می خواهد در محیط آرام و بی جنجالی زندگی کند و چون از چنین محیطی محروم می گردد برای فرار از نزاع های دائمی منزل برای خود راهی نظیر : فرار از منزل ، لجبازی و پرخشگری انتخاب می کند به طوری که با قوانین و جامعه هر دو ستیز می کند .
9- کمبود محبت
مهر و محبت در تکوین شخصیت هر فرد تاثیر بسزایی دارد و محرومیت عاطفی موجب بروز اختلال در رفتار می گردد. تحقیقی که در غرب درباره بزهکاران انجام شده است نشان می دهد که 91 درصد مجرمان در ارتباط با ارتکاب جرم به نحوی دچار مشکل عاطفی – هیجانی بوده اند. رشد عاطفی با ارضای متعادل نیازهای عاطفی به وجود می آید . اهمیت رشد عاطفی در این است که می تواند زیر بنای رشد اجتماعی باشد کودک با هر سطحی از رشد عاطفی در خانواده در خانواده وارد جامعه شود به همان اندازه می تواند در محیط اجتماعی سازگاری خود را حفظ کند . عدم رشد عاطفی کودک را در محیط و در مناسبات اجتماعی دچار مشکل می سازد . کودکی که از لحاظ عاطفی در محیط خانواده مشکل دارد با هر محرک کوچکی برانگیخته می شود و پرخاشگری می کند لذا وقتی وارد اجتماعی می شود نمی تواند با هر موقعیتی خود را سازگار سازد . چنین فردی به راحتی مناسبات اجتماعی خود را بر هم می زند و رفتاری از خود نشان می دهد که علامت عدم رشد وی در بعد اجتماعی است و ارضای متعادل نیاز به محبت رد عاطفی را در کودک هموار و تسهیل می کند .
کودکی که از لحاظ عاطفی در خانه رشد یافته است محبت را بیرون از خانه جست و جو نمی کند زیرا خانواده را کانون محبت و محل کسب امنیت روانی می بیند . در مقابل کودک یا نوجوانی که نیاز محبت او در خانواده ارضا نمی شود کمبود محبت را دربیرون از خانه جست و جو می کند و ممکن است به انواع رفتارهای نابهنجار یا مکانیزم های دفاعی متوسل شو که یکی از آن ها پرخاشگری است .
10 _ تنبیه و سهل گیری
بعضی از روش های فرزند پروری با پرخاشگری کودکان رابطه دارد که مهم ترین آن ها عبار ت است از : سهل گیری و تنبیه کردن . فرزندان پدر و مادرهای سهل گیر معمولاً پرخاشگر می شوند . علاوه بر این پدر و مادرهایی که فرزندشان را تنبیه می کنند نیز پرخاشگرتری دارند. بیشترین پرخاشگری به کودکانی تعلق دارد که والدینشان به طور هم زمان آنان را تنبیه می کنند و سهل می گیرند . اگر والدین اجازه دهند که فرزندشان تکانه های پرخاشگرانه اش را تخلیه کند فرزند تصور خواهد کرد که این کار مقبولی است و اگر هم پرخاشگری او را به شدت تنبیه کند ناکامی و عصبانیت را در او ایجاد می کنند که خودش زمینه ساز پرخاشگری بیشتر می شود.
پدر و مادرها غالباً رفتار فرزند پرخاشگر خود را به خوبی زیر نظر نمی گیرند و نظارت تربیتی یکنواختی بر وی ندارند . این والدین برای هر تخلفی فرزندشان را تنبیه بدنی می کنند و دردسرهای بیشتر از سوی فرزندشان راپیش بینی می کنند .
والدین و کودکان پرخاشگر
کودکان با پیدا کردن نقاط ضعف دیگران برای رسیدن به مقصود خود متوسل به اذیت و آزار می شوند یکی از دلایل افزایش پرخاشگری کودکان در سن 2 سالگی ، فهمیدن آنها در مورد زندگی خود است . هر چه سن کودک بالاتر می رود ، عوامل بروز پرخاشگری نیز متوقف می شود . هر کس در طول زندگی خود دچار اشتباهات زیادی می شود که برخی از آنها می تواند باعث بروز ناراحتی روحی و یا حداقل تاثیر بر روح و روان آدمی شود . کودکان نیز از این قاعده مستثنی نیستند و در بروز این حالات و نحوه برخورد با آنها پدر و مادر نقش اساسی بازی می کنند بعضی از دانشمندان علم تعلیم و تربیت بیان می کنند : کودکان ، آینه تمام نمای والدین هستند و هر آنچه والدین در خود می بینند مایلند که در کودکانش نیز باشند . به همین دلیل از پدر و مادری پرخاشگر فرزندی عصبانی و روح آزار به وجود می آید و از والدین با احساس مسئولیت و مثبت کودکی با رفتار مطلوب و مثبت تربیت می شود . البته نباید نقش جامعه را نیز از نظر دور داشت متاسفانه در جامعه کنونی و در خانواده ها حالت لجبازی و پرخاشگری فراوان دیده می شود.
چرا کودک پرخاشگر می شود
بعضی از دانشمندان پرخاشگر ی را به عوامل وراثت نسبت می دهند غزالی می گوید : اگر خشم از حد فراتر رود به تهور تبدیل می شود و اگر ناقص شود فرد ترسو بزدل می شود که این افراد به عنوان کسانی که اعتماد به نفس ندارند تملق گرا هستند و مذلت را ترجیح می دهند شناخته می شوند . اما اگر این قوه تربیت شود فرد به صفت شجاعت موصوف می شود .
کودکان با پیدا کردن نقاط ضعف دیگران ، برای رسیدن به مقصود خود متوسل به اذیت و آزار می شود یکی از دلایل افزایش پرخاشگری کودکان در سن 2 سالگی فهمیدن آنها در مورد زندگی خود است هر چه سن کودک بالاتر می رود بروز پرخاشگری نیز متغیر می شود . به عنوان مثال در بین سنین 3 تا 6 سالگی جدال جسمانی برای اثبات مالکیت کاهش می یابد و در عوض پرخاشگری کلامی مانند تهدید ، آزار ، توهین ، جیغ زدن و ... افزایش می یابد . بروز حالت پرخاشگری و میزان آن در بین دختران و پسران متفاوت است .
تفاوت پرخاشگری در دوران پیش دبستانی در هر جنس ، چندان مشهود نیست اما در دوران مدرسه و ابتدایی کاملاً واضح است و با افزایش سن ، تفاوت پرخاشگری در هر جنس کاهش می یابد . در دوران ابتدایی و بالاتر پسران و دختران تفاوت فاحشی از نظر بروز پرخاشگری نسبت به دوران دانشگاه دارند.
طبق بررسی های انجام شده عوامل موثر در پرخاشگری کودکان به موارد زیر بستگی دارد :
1- نقش والدین و روش تربیتی آنها
2- ماندگار شدن پرخاشگری به عنوان یک رفتار در سنین مختلف
3- شکل گیری تصور از خود به عنوان فردی پرخاشگر
4- محیط مدرسه و دبیرستان
5- نقش کلیدی تلویزیون ، ماهواره ، ویدئو ، کامپیوتر
لازم به ذکر است کودکانی که در سنین پیش از دبستان به سایر کودکان آزار می رسانند همان نوجوانان پرخاشگر بزهکار هستند و نوجوانان پرخاشگر و زور گو همان مردانی هستند که فرزندان خود را آزار می دهد و همسران خود را کتک می کنند.
تربیت منفی والدین
گاهی رفتار خودخواهانه و پرخاشگرانه یک طفل 2 ساله برای بزرگسالان و والدین جالب و نشاط آور است . تشویق ناخواسته چنین رفتارهایی به تدریج رفتار با دیگران فراهم می کند بنابراین نقش والدین در تربیت و تحول پرخاشگری نقش کلیدی است و والدین با رفتار خود معمولاً به کودکان به طور ناخواسته همان رفتارهای خود را می آموزند. وقتی کودکی اشتباه می کند معمولاً شما به عنوان والدین چه می کنید تنبیه داد می زنید ، نصیحت می کنید و یا مرتب از افعال منفی مانند دست نزن ، این طور نباش /ف نشین و نکن استفاده می کنید . آیا ناسزا می گویید یا او را از خیلی کارها محروم می کنید و یا شاید بسیاری از رفتارهای دیگر که در فرهنگ ما متاسفانه شایع است استفاده می کنید . تمامی این رفتارهای بد و ناپسند تنها بذرهای منفی به ویژه پرخاشگری را در ذهن کودکان می کارد. متاسفانه یکی از شیوه های شایع والدین برای تربیت کودکان ابراز قدرت است . این روش به این دلیل شایع است که خیلی سریع جواب می دهد ولی نه جواب مثبت بلکه جواب منفی این روش که مبتنی برترس کودک از تنبیه است نشان می دهد که باعث تضعیف عواطف و رفتار اخلاقی در کودکان می شود . این والدین معمولاً داد می زنند سرزنش می کنند و رابطه بین تنبیه و رفتار کودکان را نمی دانند.
این والدین قواعد و آداب را به روشنی بیان نمی کنند لزوم اجابت خواسته ای خود را به کودکان نمی گویند و همواره سعی می کنند با عصبانیت کودکان را تنبیه کنند . رفتار مثبت را نمی بینند و آن را تحسین نمی کنند کودکان این گونه والدین اغلب بی توجه گاهی مزاحم دیگرا و معمولاً غیر قابل کنترل هستند و والدین مجبورند همواره قاطعانه تر برخورد کنند آنها توجه نمی کنند که به تدریج بچه خشمگین تر می شود و این روش معیوب ادامه می یابد .
تربیت مثبت والدین
یک روش موفقیت آمیز برای آموزش رفتارهای اخلاقی استفاده از روش های مثبت به منظور تحریک قوه تفکر ، دگر دوستی ، هم احساس بودن و مراعات اصول اخلاقی از جانب کودکان است . در این روش والدین از همیاری و رفتارهای کودکان برای تربیت آنها استفاده می کنند.
این گونه والدین رفتارهای اشتباه کودکان را که سبب آسیب رساندن به دیگران می شوند توضیح می دهند و زمینه را فراهم می کنند تا کودکان اشتباه خود را جبران کنند. به عنوان مثال نمی گویند چرا آن چیزی که دست تو بود به طرف دیگری پرت کردی فکر نکردی چشم او را کور می کنی ؟ بلکه این چنین بیان می کنند پرتاب اشیاء ممکن است باعث صدمه زدن به فرد مانند کوری شود که دیگر قابل جبران نیست .
همچنین در الگوی تربیتی مثبت والدین رفتارها را سرزنش می کنند نه کودکان را یعنی به جای اینکه بگویند تو بچه بدی هستی می گویند این کار و یا این عمل رفتار تو عمل بدی بود و بدین ترتیب بدون اینکه خوب بودن و قابل پذیرش بودن شخصیت کودکان را زیر سوال ببرند بین او و رفتار بدش فاصله ایجاد می کنند.
جهت از بین بردن رفتار و ایجاد تربیت و ایجاد تربیت مثبت باید :
1- هم احساسی را در کودکان پرورش دهیم
2- دگر دوستی را تقویت نماییم
3- از همان ابتدای کودکی به فکر تقویت رفتار اجتماعی کودکان باشیم .
4- هیچ رفتار پرخاشگرانه و خشونت آمیزی را به دیده انگاه نکنیم بلکه به موقع از فرصت برای نشان دادن تصویر مثبت از خودشان استفاده کنیم.
5- با سرزنش رفتارها به جای سرزنش شخصیت کودک بین رفتار بد و مثبت و شخصیت خوب فاصله ایجاد کنیم .
6- احساس احترام به دیگران را در وی تقویت کنیم .
7- به حرفهای وی توجه کنیم هر چند خارج از حوصله و میل و حرف های سطحی و معمولی باشد .
8- کودکان را در هیچ مقطع سنی با هم مقایسه نکنیم .
چگونه خشم را در کودکان مهار کنیم
خشم واکنشی غیر موثر در برابر مشکلات است و موجب اتلاف نیروی فراوان می شود بنابراین لازم است که از طولانی شدن خشم جلوگیری کرد.
کانن استاد هاروارد می گوید : خشم اصولاً زمانی ایجاد می شود که فرد خود را برای یک مبارزه آماده می کند و هر گاه فردی وجودش پر از خشم باشد آن گاه آماده مبارزه با خطرات است .
کودکان نیز خشمگین می شوند و خشم در کودکان به شیوه های گوناگون خود را نشان می دهد مثلاً با فریاد زدن چنگ زدن به بالشت و اسباب بازی ، پرتاب کردن اجسام ، مشت زدن و در سنین بالاتر از طریق کلامی که این عصبانیت ممکن است علل مختلفی داشته باشد . در واقع عصبانیت ناشی از یک هیجان اولیه است و مواجهه شدن با یک کودک خشمگین که کنترل خود را از دست داده است با یک احساس ترس یا پریشانی توام است . دانستن علل عصبانیت ما در راهنمایی کودک یاری می کند . اگر استعدادهای کودکتان را کشف و علت عصبانیت او را در یابید در او یک حس امیدواری ایجاد می شود اگر چه شیوه کاملی برای پیشگیری از خشم در زندگی خانوادگی شما وجود ندارد ولی کارهایی وجود دارد که شما با انجام آنها می توانید شدت آن را در منزل کاهش دهید.
راه کارهای مناسب کاهش خشم
1- محیط خانوادگی را حمایت کنید .
2- مقایسه ساده یا آسان راحت است سعی کنید که هیچ گاه کودکتان را با فرزندان دیگران مقایسه نکنید که این امر موجب کاهش اعتماد به نفس در کودکان می شود.
3- از گفتن جملاتی نظیر اینکه آرزویم این بود که تو شبیه فلانی باشی اجتناب کرده و بیشتر برروی کارها و خدمات انجام شده کودکتان تمرکز کنید .
4- به جای دیدن نکات منفی در کودکتان نکات مثبت را در او ببینید و مجبورش کنید کارهای بهتری انجام دهد و باید به کودک آموخت که وقتی با مشکلی مواجه می شوند فکر خود را به کار ببندد و خود را با ایجاد خشم خسته و فرسوده نکند .
به کودکتان فرصت صحبت کردن بدهید و به آن کمک کنید تا احساسش را ابراز کند و راجع به اهمیت موضوعی که او را خشمگین کرده فکر کند و اگر این پیشامد آنقدر مهم نیست ذهن خود را به آن مشغول نکند . توجه کودک را در موقع خشم به چیز دیگر مشغول کنید . می توانید به او بگویید که در هنگام خشم و عصبانیت تا ده بشمارد تا عصبانیتش کاهش یابد . یا در هنگام عصبانیت چهره خود را در آیینه ببینید . به کودک بیاموزید که در هنگام عصبانیت استراحت کند و نفس عمیق بکشد چرا که در حالت عصبانیت بسیاری از ارگان های درونی فعالیت زیاده از حد دارند تعداد ضربان قلب زیادتر می شود عضلات منقبض تر می شود و تمامی این اعمال غیر ارادی است چون در حالت عصبانیت نیروی زیادی ایجاد می شود که می توان کودک را به بازی یا ورزش هایی مثل تنیس یا به کار مفیدتری مشغول کرد . اگر کودکی دارید که بسیار پر جنب وجوش و پرخاشگر است می توان از توصیه های زیر استفاده کرد:
1- فرستادن کودک به مهد کودک
2- تنظیم ساعت خواب کودک
3- محروم کردن کودک از خواسته هایش برای مثال وقتی پرخاشگری می کند او را در اتاقی که ترسناک و تاریک نباشد مدتی نگه دارید تا آرام شود . نباید گذاشت تا کودک با عصبانیت و جیغ کشیدن به خواسته هایش برسد .
از نظر دکتر کریستوفو سن روش محروم کردن یا توقف فعالیت زمانی موثر واقع می شود که با عشق و توجه همراه باشد . و در نهایت به کودک بیاموزید که عصبانیت را باید کنترل کرد چرا که خشم ممکن است او را وادار به گفتن کلمات والفاظی کند که بعداً باعث تاسف شود و خشم ممکن است ساعت ها در او احساس اندوه و یک حس خجالت و تقصیر کند .

نتیجه گیری
خشم را به جای انکار و سرکوب باید پذیرفت و ابراز کرد . ابرازی سازنده که در آن هدف ، نه تخریف دیگری بلکه بیان و رفع آسیب های عاطفی است .
والسلام

عوامل موثر بر پرخاشگری و ناسازگاری
1- عوامل خانوادگی :
روان شناسان بر این نکته توافق دارند که خانواده در پیدایش اختلالات کرداری فرد تاثیر مهمی دارد . محیط خانواده نخستین مرکز یادگیری کودک و نوجوان است در این محیط کودک یاد می گیرد چگونه وظایف اجتماعی خود را انجام دهد ، حقوق دیگران را محترم شمارد ، با افراد خانواده نزدیکان و خدمتگزاران ، سازگاری کند و صفات و خصایص نیک یا زشت را از آن ها یگیرد ، بطور کلی روابط خانوادگی در رشد هیجانی و عاطفی کودکان بسیار تاثیر دارد چنان که هر مشاجره و نزاع میان پدر و مادر بی ثباتی در خانواده زیاده روی در کنترل کودک ، محدود کردن او و به تعویق انداختن امیال و خواهش های او ، تنبیه بدنی، او را به فردی پرخاشگر تبدیل می کند . عوامل خانوادگی چون بی توجهی ، تبعیض قائل شدن والدین بین فرزندان ، تنبیه بدنی ، محدود کردن فرزندان ، نزاع افراد خانواده ، فقدان یکی از والدین در ایجاد رفتار پرخاشگرانه در کودکان بسیار تاثیر دارند.
عواملی چون بر طرف کردن خواسته هایی فرزندان و روابط صمیمانه ی اعضای خانواده در کاهش پرخاشگری آنان نقش مهمی ایفا می کنند اما فضای نا مساعد منزل تاثیر چندانی در رفتار پرخاشگرانه ندارد . از عوامل خانوادگی می توان به چند مورد اشاره کرد از جمله : پریشانی فکر بطور توقعات نقش مهمی را در طرز فکر و برداشت والدین ایفا می کنند . برای مادران که همیشه طبق آخرین مد لباس می پوشند درک این مسئله که طفل وی چطور می تواند یک لباس را چند روز متوالی بپوشد و آراسته نباشد مشکل است همچنین برای مادری که خجالتی ، ساکت و کم حرف ، داشتن یک کودک پر سر و صدا و نا آرام مشکل تر خواهد بود.
2- خستگی :
بسیاری از کودکان دائماً به اداره شدن و توجه نیاز دارند و برای والدین آنها این کار مشکل است زمانی که مادر و پدر با کودک دچار مشکل خواب هستند شبهای زیادی را بی خوابی کشیده اند علاوه بر آن نظافت منزل و تهیه غذاهای مخصوص و مورد نظر توجه بیش از حد بدون اینکه بهبودی در رفتار کودک حاصل شده باشد تمام اینها بسیار خسته کننده و روح آزارند.

عوامل اجتماعی
روان شناسان اظهار می دارند که در برقراری مناسبات اجتماعی گاه وقفه ای پیش می آید و بعضاً مانعی بر سر راه کودکان و نوجوانان قرار می گیرد و او را دچار ناکامی و تعارض می کند و به طور طبیعی بستر مساعدی برای رفتارهای انحرافی او فراهم می شود . تحقیر کردن نوجوان در حضور دیگران و ناتوانی در ارتباط برقرار کردن با دیگران و مشاهده ی فیلمهای خشونت آمیز ( تلویزیون ، ویدئویی ، ماهواره ای و ... ) بازی های رایانه ای در ایجاد روحیه پرخاشگری در نوجوانان بسیار تاثیر دارند . بر عکس عواملی چون شرکت در مراسم مذهبی و معاشرت های خانوادگی و اجتماعی در کاهش پرخاشگری در نوجوانان بسیار موثرند . از دیدگاه آنان مشاهده ی صحنه های درگیری میان همسالان و ناکامی در دستیابی به موفقیت های ورزشی چندان تاثیری در ایجاد پرخاشگری در نوجوانان ندارند.
3- عوامل آموزشی :
نوجوان قبل از آنکه دانش آموز یک دستگاه تربیتی به حساب آید نوبالغی است که در پی کسب شخصیت است و هر جا آن را بیابد جذب می شود و می بالد . با هر ضربه ای که دریافت می کند ، جریمه دار می شود و می گریزد ، وقتی تمام راه های ابراز وجود و ثبات شخصیت برای مسدود می شود در ارزیابی از شخصیت خویش دچار تردید می شود و چنانچه تحقیر و انتقاد مکرر اولیای مدرسه نیز بر آن افزوده شود ، تزلزل و ناتوانی عمیق در ارکان شخصیت او رخ می دهد.
یکی از عوامل مدرسه ای که در رفتار دانش آموز بسیار تاثیر دارد موفقیت اوست بدین معنا که وقتی دانش آموز در فعالیت های درسی خود موفقیت بدست می آورد معمولاً با تقدیر و رضایت خاطر دیگران مواجه می شود و اعتماد به نفس پیدا می کند در حالی که عقب ماندن و مردود شدن مکرر معمولاً انتقاد و سرزنش دیگران را به دنبال دارد و دانش آموز را ناراحت و غمگین می کند و اعتماد به نفس او را از بین می برد و در نهایت باعث پرخاشگری او می شود .
عواملی چون تبعیض بین دانش آموزان توسط معلمان اهانت و سخت گیری در مقررات و تنبیه بدنی توسط اولیای مدرسه و هم چنین عدم موفقیت تحصیلی و حجم زیاده مطالب درسی و تکالیف مربوط ، اثرات بسیار زیادی در بروز پرخاشگری در دانش آموزان دارند. در جامعه آماری ما نوع مطالب و محتوای درسی را در رفتار پرخاشگرانه دانش اموز چندان موثر نمی دانند .
عصبانیت
مادرانی که از عهده ی اداره کودکان خود بر نمی آیند معمولاً به علت بی اثر بودن روشهای انضباطی مانند فریاد زدنهای مداوم و کتک زدن که هیچ اثری ندارد ، عصبانی هستند گاهی مادر چنان کلافه می شود که رویای از دست کودک خلاص شدن فرار کردن و یا سپردن کودک به کسی دیگر را در سر می پروراند . عصبانیت تنها شامل حال کودک بلکه سایر فرزندان نیز می شود : این حالات ممکن است در نهایت به از دست دادن کنترل و کتک زدن تنبیه بدنی منجر گردد.
احساس گناه
مادری که تمام تمیدات خود را برای پرورش کودک بی ثم می بینی به ناچار احساس گناه می کند و به این نتیجه می رسد که مسبب اصلی ناسازگاریهای فرزندش خود اوست . این احساس زمانی که با ملامتهای دکتر ، معلمان و سایر مادران همه فامیل و مادر و پدر خود نیز همراه باشد، شدیدتر می شود .
در این شرایط مادر در تواناییهای خود تردید می کند و می اندیشد که شاید مادر بدی بوده است که کودک او اینگونه و محیط زندگی خانوادگی او این چنین شده است او احساس نا امنی و بی کسی می کند مادر زمانی خود را به پارک می برد و او به اطفال دیگر حمله می کند و دعوا راه می اندازد خود را مقصر می داند و فکر می کنند که اطرافیان او را گناهکار می دانند . همچنین مادری که جملاتی از قبیل " تو چه بر سر این طفل نمی آوری ؟ " و یا "چرا نمی توانی این کودک را اداره کنی "و یا " آیا ما هم با تو این گونه رفتار می کردیم " را از زبان مادر خود می شنود که مادرش او را مقصر می داند .
نارضایتی
همه والدین این احساس را دارند ولی در مورد والدین کودکان ناسازگار این احساس هزاران بار قویتر است . این احساس بر خلاف احساس گناه که درونی است برونی بوده و معمولاً در مجامع عمومی و زمانی که مادر با نگاه های خیره مادران دیگر ، مغازه داران ، خریداران ، پیشخدمتهای رستوران ، رانندگان اتوبوس و سایر افرادی که شاهد رفتار ناهنجار طفل هستند روبرو می شود بروز می کند و در بیشتر مواقعی مشهود است که والدین خود را ناچار به اداره کودک می بینند.

بی کفایتی
مادر خود را دست تنها ، نابلد و بدون کنترل می بیند و در مقایسه خود با سایر مادران این حس شدیدتر می شود . مادری که طفل خود را برای ورزش به ورزشگاه می برد با انبوهی از مادران و فرزندان مقایسه می کنند. کودک که از تعویض یک برنامه به برنامه دیگر گریزان است نمی تواند به راحتی مانند سایر اطفال برنامه ها را دنبال کند و تنها با رفتار خویش توجه سایر افراد گروه را جلب می کند زمانی که معلم در کلاس نقاشی از کودکان می خواهد که روپوشهای خود را در آورده و قلم موها را کنار نهند کودک ناسازگار به خاطر حس عدم تطبیق با محیط و رعایت نکردن دستورات معلم در فرصت کوتاه ، از انجام این دستورات خودداری کرده و ممکن است شروع به نا آرامی و کج خلقی نماید . تا زمانی که مادر خود را به کودک رسانده و روپوش او را در آورده و قلم مو را از وی بگیرد و جا بجا کند سایر اطفال در حال پوشیدن کفشهای ورزشی و جورابهای خود و حضور در کلاس ژیمناستیک شده اند . در این حال مادر با سر پوشیدن کفشهای ور

دانلود مقاله پرخاشگری

اختصاصی از فی موو دانلود مقاله پرخاشگری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

پرخاشگری معمولا به رفتاری اطلاق می شود که قصد از آن صدمه رساندن (جسمانی یا زبانی ) به فرد دیگر یا نابود کردن دارایی افراد است . واژه اصلی دراین تعریف قصد است قدرت ، ثروت ومقام از جمله ، هدفهایی هستند که می توانند با توسل به پرخاشگری بدست آیند بعضی از روانشناسان بین پرخاشگری خصمانه که تنها به قصد صدمه زدن انجام می‌شود وپرخاشگری وسیله ای که هدفش به دست آوردن پاداش است نه صدمه زدن به دیگران ، فرق می گذارند حمله یک عضو از گروهی او باش به یک رهگذری بی گناه در ظاهر ، موردی از پرخاشگری خصمانه ) ممکن است برخاسته از نیاز به کسب موقعیت در گروه باشد .
نظریه ای که درباره پرخاشگری ارائه می شود باید بتواند هم پرخاشگری خصمانه وهم پرخاشگری وسیله ای را تعیین کند . بنابراین خشم و « ابراز خشم » تحت تاثیر محیط اطراف اند .
انسان در تمام لحظه های مهم زندگی اش می تواند تصمیم بگیرد که چگونه رفتار کند وچه موقع سخن بگوید و آیا خشم خود را آشکار سازد یا نه ، خشم سرکوب شده زمانی می تواند « مضر» باشد که ما احساسات مان را آشکار نسازیم وگرنه موقعیت « برفشار » همچنان ادامه یابد . خشم ابراز شده نیز هنگامی « زیان آور » خواهد بود که ما احساساتمان را آشکار نماییم ودر نتیجه ابراز احساسات موقعیت « پرفشار » بدتر شود خشم به خودی خود یک نوع بیماری نیست که فقط « یک » علت داشته باشد خشم یک فرایند یک دادوستد یا یک روش ارتباط است گاهی اوقات خشم به دلیل نابسامانی جسمی است ، اما غالبا از رخدادهای اجتماعی سرچشمه می گیرد اغلب اوقات « خشم » در اثر روابط اجتماعی میان افراد جامعه بروز می کند .
1- پروژه مژگان زمانی
2- روانشناسی خشم – کارون تاوریس – مترجم احمد تقی پور – سعید درودی .ص 192
3- روان شناس خشم – کارون تاوریس .مترجم احمد تقی پور –سعید درودی .ص 11

تعریف خشم :
بعضی از مردم خشم رایک نیروی قدرتمند ( مانند تب یا توفان ) می پندارند
که در بدن توفان یا طغیان بر می انگیزد .1 افلاتون وشکسپید وفروید « خشم »
را اسب سرکش نامیده اند که دلیل بر آن سوار است 2. «خشم واکنشی است غریزی در برابر « تهدید » ونومیدی از رسیدن به اهداف و آرزوها 3 خشم احساسی پیچیده است ومی تواند سودمند باشد البته تا زمانی که شما را اسیر حالات مختلف خود نکند4 خشم احساس بسیار عمیق و با نفوذ است که انرژی زیاد می یابد ودر عین حال می توان آن را به هدر داد ویا به طرز نادرستی از آن استفاده کرد .اصرار به تغییر امری ناممکن رها نکردن خشم هنگام بهبود شرایط وگله وشکایت بی مورد روش هایی هستند که با آنها می توان خشم وغضب را به هدر داد5 .
خشم نیز مانند محبت یک عاطفه اخلاقی است دیده ام که مردم به عنوان « ابراز عواطف » به وسیله « خشم » محبت واعتماد را از میان می برند روح خویش را با تلخی وکینه می خراشند وبا نفرت کینه – توزانه دائمی از مقام و منزلت خود می‌کاهند در حال‌که بعضی‌ها باکمک خشم به‌نحو تحسین‌برانگیزی
به جست و جوی حقیقت می پردازند .

تعریف پرخاشگری :
پرخاشگری را می توان رفتاری تعریف کرد که هدف آن صدمه زدن به خود یا به دیگران است و آنچه در این تعریف اهمیت دارد . قصد ونیت رفتار کننده است یعنی یک رفتار آسیب زمانی پرخاشگری تلقی می شود .
که از روی عمد به منظور صدمه زدن به دیگری یابه خود انجام گرفته باشد .قصد نیت در پرخاشگری دخالت دارد وهرکس با علم حضوری به نیت خود آگاه است بنابراین اگر فرد رفتار خشن را برای هدفی از روی عمد انجام دهد پرخاشگرانه تلقی می شود چه از عواقب آن آگاه باشد چه نباشد همچنین باید به یک نکته ای دیگر توجه داشت که پرخاشگری هیجان نیست بلکه آثار هیجانی خشم وبرای فرونشاندن آن ومعمولا همراه آن رخ می دهد . پرخاشگری واکنشی است کلی نسبت به ناکامی است هر چند افراد همیشه پاسخهای پرخاشگرانه آشکار از خود نشان نمی دهند و آنها را در وجود خود سرکوب می کنند گروهی از رواشناسان معتقدند که طبقات اجتماعی غیر مرفه جامعه پیش از طبقات متوسط ومرفه احساسات پرخاشگرانه خویش را ابراز و آشکار می سازند .پرخاشگری مستقیم یک روش معمولی برای جلوگیری از جریحه دار شدن غرور به علت محرومیت است .

علل خشم:
هیپوگلیسمی نیز یکی دیگر ازبیماری های است که تصور می رود عامل بدخلقی وبروز تعدادی از بیماری های جدید می باشد .
از نظر پزشکی هیپوگلیسمی یعنی پایین بودن مزمن قند خون بروز هیپوگلیسمی ممکن است به خاطر وجودتوموری « لوزالمعده » باشد گاهی نیز اگر غذایی که می خوریم سرشار از هیدرات کربن باشد لوز المعده بیش از حد انسولین ترشح می کند ودر نتیجه ترشح بیش از اندازه انسولین قند خون کاهش می یابد وهیپوگلیسمی عارض می گردد علائم هیپوگلیسمی عبارتند از کج خلقی وپرخاشگری خستگی وتسریع ضربان قلب وعرق کردن کف دستها البته آن طور نیست که بگوییم هر وقت چنین علایمی در کس نمایان گشت حتما به هیپوگلیسمی دچار شده است .
علل خشم خشم به سه دسته می توان تقسیم کرد : یک دسته از علل آن چیزی است که می توان آن را « در جسم بی روح نادان » نامید ، یعنی اشیاء ساده وپیش پا افتاده ای که خشم فوری ومعمولا جزیی ایجاد می کند مانند « گیر کردن سکه در تلفن عمومی » دومین دسته از علل خشم بیشتر به مسائل فکری مربوط اند واز خصوصیات اخلاقی تشکیل می شوند ( خصوصیات اخلاقی یعنی رفتار خاصی که مارا می آزارد ) بدین صورت که بعضی از افراد عادات ورفتارهای خاصی دارند شما ممکن است این افراد را در سایر مواقع آدم های خوب ومهربانی بدانید اما وقتی آن عادات یا رفتار خاص از آنها سر می زند از دستشان خشمگین می شوید .
سومین دسته از علل خشم عبارت است از خشم ناشی ا زرفتار آدمیان با یکدیگر از قبیل ظلم ، حماقت ،فریب کاری ، چاپلوسی ، توهین خشم هایی که از دسته سوم قرار دارند هم واکنش های جسمی را در بر می گیرند وهم واکنش های روانی توهین وتحقیر نفس ونظایر آ ن را .

علل پرخاشگری :
یادگیری اجتماعی وپرخاشگری :
عوامل زیادی هستند که می توانند در شخص که از درد وناکامی اندکی رنج می برد پاسخ پرخاشگرانه ایجاد کنند وبه عکس پاسخ پرخاشگرانه را در شخص ناکام مانع شوند واین عوامل زاده یادگیری اجتماعی هستند .

تغییرات رشدی
کودکان در دوازده ماهگی وقتی با هم هستند شروع به ابراز پرخاشگری وسیله ای می کنند که رفتار پرخاشگرانه آنان غالبا به خاطر اسباب بازی ومتعلقات دیگر است کودکان هنگامی که به سالهای پیش از مدرسه نزدیک می شوند کمتر به پرخاشگری دست می زنند ودر نوع پرخاشگری آنان هم تغییراتی ایجاد می شوند کودکان که درخانواده مدرسه وروابط باهمسالان خود داری رفتار پرخاشگرانه هستند ورفتار شان شدید تر و طولانی تر از کودکان دیگر است .

تفاوتهای جنسیتی :
پسرها پرخاشگر تر از دخترها هستند این تفاوت در غالب فرهنگها وتقریبا در همه سنین ونیز غالب حیوانات دیده می شوند پسرها بیش از دخترها پرخاشگری بدنی ولفظی دارند تجربه اجتماعی پسرها ودخترها از لحاظ پرخاشگری کاملا متفاوت است . بخشی از غالب رفتاری مردانه است و غالبا از پسرها انتظار رفتار پرخاشگرانه می رود وبطور تخمین تشویق می شود وتلویزیون منبع دیگری است که کودکان بخصوص پسرها از طریق آنان رفتار پرخاشگرانه را می آموزند .

علائم پرخاشگری :
وجود مشکلات برای این افراد در خانه ، اجتماع عادی ومعمولی است عمدتا فعالیتهای جنبی زود رس وجود داشته که شاید در شدت پرخاشگری آنها نیز موثر باشد معمولا کودک دیگران را مقصر مشکلات خود می دانند واحساس می کند که به طور غیر منصفانه رفتار می شود نسبت به دیگران مشکوک است احترام به خویشتن پایین بوده هر چند که فرد تصوری از فرد خشن را در مورد خود فراکنی می نماید تحمل این افراد مقابل محرومیتها ضعیف بوده کج خلقی ، طغیانگری ، برانگیختگی ، بیش از حد غالبا از ویژگی های بارز این گروه ازافراد است از نظر تحصیلی در سطح پایین هستند واین امر تناسبی با سطح هوش وسن آنها ندارد واز نظر زمانی شروع این اختلال می تواند در دوره کودکی آغاز شود وتا دوره بلوغ نیز ادامه یابد .

عوامل تشدید کننده پرخاشگری :
1- وجودالگوی رفتاری مداوم وثابت از رفتارهای پرخاشگری براساس حمله به حریم دیگران که به صورت پرخاشگریهای فیزیکی یا کلامی در برابر اشخاص یا اشیاء همراه با کج رفتاری انجام می گیرد .
2- این قبیل افراد به دلیلهای مختلف اقدام به دزدی در خانه خود ویا در خارج از خانه می کنند .
3- در سابقه رفتاری این افراد فرار از خانه ومدرسه به همراه دوستان خود مشاهده شده است.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 23   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

تحقیق در مورد پرخاشگری در فرهنگهای مختلف

اختصاصی از فی موو تحقیق در مورد پرخاشگری در فرهنگهای مختلف دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه10

فهرست مطالب

مجتبی صمدی          

1. تعریف پرخاشگری

2 . انواع پرخاشگری

3 . دیدگاه های نظری درباره ی منشأ پرخاشگری

3-1. دیدگاه ذاتی بودن پرخاشگری

3-2 . نظریه های زیست شناختی

3-3. نظریه های کشاننده ای

3-4. نظریه یادگیری اجتماعی

3-5. نظریه های شناختی

نقد و بررسی دیدگاه ها

1. برانگیزاننده های پرخاشگری

4-1. ناکامی

4-2. تحریک مستقیم

4-3. خشونت رسانه ای

4-4. عوامل شخصیتی

4-5. سوگیری اسنادی خصمانه

1. شیوه های پیشگیری و مهار پرخاشگری

5-1. راه های کاهش و مهار از دیدگاه روان شناسان

5-2. بررسی مسئله از دیدگاه اسلام

5-3. تفاوت های فرهنگی و نژادی در پرخاشگری

مقدمه

در اسلام خشونت و پرخاشگری، در چه ابعاد و جنبه‌هایی مورد بحث قرار گرفته است؟ در اسلام در سطحی گسترده به این مفاهیم برخورد می‌کنیم. در مقام بیان پرخاشگری و خشونت یا در مقام برشمردن مصادیق و آثار آن و یا در مقام ارزشیابی و توصیه به اجتناب از پرخاشگری یا مقدمات و زمینه‌های و نیز علل به وجود آورندة آن از این مفاهیم استفاده می‌شود.

• تعریف پرخاشگری

چه تعریفی از پرخاشگری وجود دارد؟ رفتاری که به قصد آسیب رساندن به کسی یا چیزی انجام می‌شود.

آسیب شامل چه مواردی می‌گردد؟ آسیب شامل آزارهای روانی نظیر تحقیر، توهین و فحاشی نیز می‌شود.

• انواع پرخاشگری

پرخاشگری به چه مواردی تقسیم می‌شوند؟ هر کدام را توضیح دهید. پرخاشگری به دو نوع تقسیم می‌شود: 1- پرخاشگری خالص یا عاطفی که به دلیل نوعی برانگیختگی عاطفی صورت می‌گیرد. 2- پرخاشگری ناخالص یا ابزاری، این پرخاشگری به مثابه ابزاری برای رسیدن به هدفی خاص به کار گرفته می‌شود.

بحث ویژه: بررسی رابطه مجازات با پرخاشگری و اهمیت مؤلفه قصد

دو موضوع که خیلی زیاد در باب پرخاشگری مطرح می‌شود چیست؟ نخست این که آیا دفاع از آب و خاک، مجازات‌ها و اجرای حدود و... از مصادیق پرخاشگری به معنی مصطلح هست یا خیر. دوم این که اگر چنین باشد و این‌ها از موارد پرخاشگری باشند در مقام ارزشیابی چه تحلیلی برای آن‌ها داریم: آن‌ها را مثبت ارزیابی می‌کنیم یا منفی؟

چگونه مجادلاتی که پیرامون اجرای حدود و... که از مصادیق پرخاشگری است حل می‌شود؟ با یک بیان می‌توان گفت که از آن‌ها که در موارد دفاع و مجازات‌ها به طور مسلم آسیب رساندن هست ولی قصد آسیب‌رسانی در این موارد جنبه مقدمی و ثانوی دارد و و تعریف پرخاشگری شامل آن نمی‌شود. این موضوع اصلاً مجال طرح پیدا نمی‌کند.

چرا اشکال متنوع رفتار‌های خشن در اسلام به طور مطلق رد یا تأیید نمی‌گردد؟ به یقین اسلام در موارد دفاع و مجازات برخوردهای خشن و سخت را جایز می‌دند و این‌گونه برخوردها را اگرچه به عنوان آخرین راه‌حل ما برای حفظ مصالح جامعه و افراد و حتی خود فرد مجازات شونده به کار می‌برد و از آن به عنوان ابزاری برای تربیت و اصلاح، تنبیه و حتی پیشگیری استفاده می‌کند.

چرا در قبال عمل مجرمی حکمی چون اعدام صورت می‌گیرد؟ در مورد مجرم رحمت اسلامی این گونع تحقق پیدا می‌کند که با از بین رفتنش (اعدام و...) فرصت آلودگی، گناه و سقوط پیش‌تر از او گرفته می‌شود و با تحمیل زجر مجازات، از آلودگی و گناه پاک می‌شود.

اسلام در برابر اصل غریزه پرخاشگری چه نظری دارد و چرا؟ از نظر اسلام اصل این غریزه در انسان ضروری است و بدون آن انسان در مقام دفاع از موجودیت و منافع خویش بر نمی‌آید و در مقابل خطرها خلع سلاح می‌شود و در معرض نابودی قرار می‌گیرد. اسلام در صدد تربیت و به اعتدال رساندن این قوه در انسان است.

• دیدگاه‌های نظری درباره منشأ پرخاشگری

دو نظر عمده‌ای که در مورد منشأ پرخاشگری وجود دارد کدامند؟ پاره‌ای از محققان، پرخاشگری را امری ذاتی می‌دانند و معتقدند که انسان با پرخاشگری آفریده شده است. در مقابل عده‌ای معتقدند که این رفتار مانند سایر رفتارهای انسانی از طریق فرآیند یادگیری آموخته می‌شود و اکتسابی است.

دانلود مقاله پرخاشگری ، نظریه ها ، کنترل و درمان آن طرفداران ذاتی بودن پرخاشگری

اختصاصی از فی موو دانلود مقاله پرخاشگری ، نظریه ها ، کنترل و درمان آن طرفداران ذاتی بودن پرخاشگری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

گروهی از صاحب نظران علوم رفتاری نظیر فروید1 و لورنز2 معتقدند که پرخاشگری یک رفتاری است که ریشه در ذات و فطرت انسان دارد. این دومعتقدند که پرخاشگری به عنوان یک نیروی نهفته در انسان دارای حالت هیدرولیکی است که به تدریج در شخص متراکم و فشرده می شود و سرانجام نیاز به تخلیه پیدا می کند. به نظر لورنز اگر چنین انرژی به شکل مطلوب و صحیح مثلا در طرق ورزش ها و بازیها تخلیه شود جنبه سازندگی خواهد داشت. در غیر اینصورت به گونه ای تخلیه میشود که مخرب خواهد بود و ممکن است اعمالی از قبیل قتل، ضرب و شتم ، تخریب و نظایر آن را در برداشته باشد. از نظر فروید پرخاشگری در انسان نماینده غریزه مرگ است که در مقابل غریزه زندگی در فعالیت است، یعنی همچنان که غریزه زندگی مارا در جهت ارضای نیازها و حفظ هدایت میکند غریزه مرگ به صورت پرخاشگری می کوشد به نابود کردن و تخریب کردن بپردازد این غریزه چنانچه بتواند دیگران را نابود می کند و از بین میبرد و اگر نتواند دیگران را هدف پرخاشگری و تخریب خود قرار دهد به جانب خود متوجه شده و به صورت خودآزاری و خود کشی جلوه گر می شود، بنابراین از نظر وی پرخاشگری حالتی مخرب و منفی دارد.(اکبری سال 1381-ص 191).

طرفداران منشاء اجتماعی پرخاشگری

عده ای دیگر در مقابل ذاتی بودن پرخاشگری اعتقاد دارند که فکر ذاتی بودن پرخاشگری برای انسان خطرناک و مخرب است زیر داشتن چنین فکری سبب می شود که پرخاشگری مانند میل به غذا یک واکنش اجتناب ناپذیر تلقی شود بنابراین انسان در کنترل یا کاهش آن نمی تواند نقش داشته باشد همچنین این گروه دلائل فراوانی را مبتنی براینکه پرخاشگری منشاء غریزی و ذاتی نمی تواند داشته باشد ارائه داده اند به همین دلیل از نظر اجتماعی هم قابل آموزش است هم قابل پیشگیری و کنترل این گروه دلائل خود را در این باره این طور برمی شمرند:1: دشمنی ذاتی بین حیوانات وجود ندارد و آنچه ما در این مورد می بینیم آموزش هایی است که والدین این حیوانات به آنها داده اند. 2: وجود کرومزوم اضافی را نمی توان دلیلی برذاتی بودن پرخاشگری دانست، کروموزم اضافی سبب افزایش و درشتی اندام می شود ولی چه بسا وجود اندام قوی و قد بلند از نظر اجتماعی خود یک امتیاز است و این گونه افراد را به عنوان مأمون، آدم کش که حالت های پرخاشگرانه را به وجود می آورند باشند حال میتوان عده ای از پرخاشگران را یافت که فاقد کروموزم اضافی نیز هستند. 3: تحریک الکتریکی هیپوتالاموس در مورد حیوان وقتی موجب رفتار پرخاشگرانه می شود که او در برابر حیوان ضعیف تر از خود قرار گرفته باشد اگر حیوان در مقابل او قویتر از وی باشد واکنش او فرار و ترس است نه پرخاشگری. در انسان نیز حالت هیچانی عصبانیت و پرخاشگری بر طبق نظریه تحریکی- شناختی ناشی از شناخت فرد از کلمات و مفاهیم به عنوان ابزار عصبانی کننده و توهین آمیز استفاده کرد به همین دلیل ممکن است از دو فرد یکی در برابر شنیدن کلمه ای عصبانی نشود و دیگری در برابر شنیدن همان کلمه عصبانی شود حال آنکه اگر پرخاشگری ذاتی بود بایستی هر دو نفر عصبانی میشدند. گذشته از دو گروه اصلی مطرح شده، گروهی معتقدند که رفتار پرخاشگری ریشه در عدم فرصت یادگیری دارد، یعنی کودک به علت اینکه فرصت یادگیری نداشته و یک موجود ناپخته است، نمی داندکه نسبت به یک محرک چگونه عمل کند لذا ممکن است به صورت پرخاشگری از خود واکنش نشان دهد. لذا این کودک باستی به مرور یادبگیرد تا چگونه پاسخ محرکات را به صورت مناسب دهد. (نوابی نژاد سال 73 ص 42و43). گاهی رفتارهای پرخاشگرانه ناشی از یک احساس ناامنی است که در حقیقت این رفتار یک پاسخ دفاعی به وضعیت ناامنی است که در آن قرار گرفته است. یک کودک با ابزار دفاعی که یک حرکت پرخاشگرانه است از خود دفاع می کند تا وضعیت ناامن را زا بین ببرد.(نوابی نژاد سال 73 ص48)

فرضیه ناکامی – پرخاشگرانه

گرچه پاسخ افراد نسبت به ناکامی بسیار متفاوت است زیرا عوامل ناکام کننده و شخصیت فرد ناکام شونده دامنه بسیار گسترده ای دارند در مجموع میتوان گفت که پاسخ ناکامی پرخاشگری یعنی رفتار دشمنانه و تند به هنگام عدم سازگاری با موفقیت در این رفتار در زندگی روزمره ارتباط بسیار نزدیک با ناکامی دارد مثلا کودکی که از بازی کردن منع میشود در اثر خشم اخم می کند یا پاهای خود را بر زمین می کوبد. چیزی که ثابت شده است این است که ناکامی پرخاشگری را افزایش می دهد پرخاشگری می تواند ناکامی های فشرده را رها سازد و نوعی تسکین موقتی برای فرد مزاحم آورد اما پایان آن معمولا رضایت بخش نیست به هنگام مواجه شدن با ناکامی باید آنرا به صورت یک مساله مطرح کرد و به دنبال آن راه چاره افتاد. پرخاشگری ممکن است مستقیما خود مانع را هدف قرار دهد.(فرقان رئیسی سال 1376 ص 83و 84) جان والر و همکارانش فرضیه پرخاشگری در کلمه پاسخ به ناکامی را ارائه نمودند که در آن پرخاشگری همیشه در پی ناکامی خواهد بود(والر دوب-مورد سیرز-1939) این افراد مانند فروید پرخاشگری را در حکم عامل تصفیه می دانستند پیداست که فرضیه ناکامی- پرخاشگریها می توانند واکنشی در برابر ناکامی باشد اما عوامل دیگری نیز می تواند در پرخاشگر بودن یا نبودن یک کودک موثر باشد افزون بر آن ناکامی یا سایر تحریکهای عاطفی همیشه موجب پرخاشگری نمی شود(ریتا ولکسی نلسون، سال 1369 ص 522- 527)

عوامل خانوادگی پرخاشگری

عوامل خانوادگی به عنوان یکسری از عوامل محیطی در بررسی عوامل تربیتی افراد موثر میباشند، چرا که خانواده به عنوان اولین محیط اجتماعی زندگی افراد بسیار حائز اهمیت میباشد و خیلی از چیزها را افراد در سالهای اولیه حیات اجتماعی خود در آن می آموزند. خانواده میتواند از جهات مختلف موجب بروز یا تشدید پرخاشگری شود که مهمترین این عوامل عبارتند از: 1) نحوه برخورد والدین با نیازهای کودک: معمولا کودکی که وسایل و اسباب بازی مورد علاقه خود را در دست دیگری می بیند برانگیخته میشود و در صدر گرفتن آن حتی با اعمال خشونت می شود.تجربه نشانگر آن است که چنانچه در کودکی همیشه توقعات و انتظارات فرد برآورده شده باشد او بیشتر از کسانی که توقعات و انتظاراتشان برآورده نشده است خشمگین وپرخاشگر می شود. 2) وجود الگوهای نامناسب، داشتن الگوی مناسب در زندگی یکی از نیازهای انسان است زیرا انسانها علاقه مند هستند که رفتار و کردار خود را مطابق با کسی که مورد علاقه خودشان است انجام دهند و چنین کسانی را راهنما و الگوی زندگی خود قرار دهند بررسی های انجام شده نشان میدهد که بیشتر کودکان پرخاشگر والدین خشن و متخاصمی داشته اند یعنی نه تنها کودک آنها از محبت لازم برخوردار نبود از الگوی پرخاشگری موجود در خانواده نیز تاثیر پذیرفته بود. دیکتاتوری خانواده هایی که تابع اصول دیکتاتوری هستند معمولا رشد فرزندانشان را محدود می کند در این نوع از خانواده یک نفر حاکم بر اعمال و رفتار دیگران است که غالبا پدر چنین نقشی را دارد اما گاهی اوقات مادر، خواهران و برادران بزرگتر نیز با دیکتاتوری رفتار می کنند در این گونه خانواده ها فرد دیکتاتور تصمیم می گیرد، هدف تعیین می کند، راه نشان میدهد، وظیفه معلوم میکند، برنامه می ریزد و همه باید به طور مطلق مطابق میل او رفتار کند و حق اظهارنظر از آن اوست. بچه هایی که در محیط دیکتاتوری پرورش پیدا می کنند ظاهرا حالت تسلیم و اطاعت در رفتارشان مشاهده می شود و همین حالت آنهارا به هیجان و اضطراب وا می دارد. این بچه ها در مقابل دیگران حالت دشمنی و خصومت به خود میگیرند و به بچه های هم سن و سال خود یا کمتر از خود صدمه می رسانند این افراد از تعصب خاصی نیز برخوردارند و از به سر بردن با دیگران عاجز هستند، در کارهای گروهی نمی توانند شرکت کنند و از اعتماد به نفس ضعیفی برخوردارند و در امور زندگیشان بی لیاقتی خود را نشان میدهند و اغلب در کارها با شکست روبرو می شوند. 3) تاثیر رفتار پرخاشگرانه: عده ای از افراد پرخاشگر و زورگویی را تقبیح نمی کنند بلکه آنرا نشانه شهامت و قدرت خود می دانند این افراد اعمال پرخاشگرانه خود و دیگران را مثبت موجه و حتی لازم می دانند و به آن صحه می گذارند. 4) تشویق رفتار پرخاشگرانه: در مواقعی که رفتار پرخاشگرانه توسط والدین و دیگر افراد سبب تقویت مثبت و تثبیت این رفتار می شود. گاه با والدین یا مربیانی روبرو می شویم که به بهانه آموزش دفاع از خود به کودکی می گویند “از کی نخوری” “توسری نخوری” و… که به طور وضوح به جای نشان دادن رفتارهای منطقی در مقابل برخورد با موانع شخصی را به پرخاشگری بی مورد تشویق می کنند. 5) تنبیه والدین و مربیان: والدین و مربیان که در برابر پرخاشگری و خشونت کودک عصبانی می شوند به صورت پرخاشگرانه اورا تنبیه می کنند از تشدید این رفتار در او موثرند درچنین مواقعی تنبیه عامل فزاینده و تقویت کننده پرخاشگری است زیرا علاوه بر اینکه سبب خشم و احتمالا پرخاشگری کودک می شود، شخص تنبیه کننده الگوی نامناسبی برای پرخاشگری کودک می شود.(اکبری-81 ص197و198)

عوامل محیطی (اجتماعی – فرهنگی)

عواملی که در پیرامون زندگی انسان هستند می توانند در بروز یا تشدید پرخاشگری و تخفیف یا تعدیل آن اثر گذار باشند، برخی از اینگونه عوامل عبارتند از: 1) زندگی در ارتفاع خیلی بلند و تغذیه ناقص؛ پژوهش های به عمل آمده در میان سرخپوستان قبیله کولا در میال آندورپرو، که به پرخاشگرترین انسانهای روی زمین شهرت دارند حاکی از آن است که پرخاشگری این قبیله سه دلیل دارد: الف: زندگی در ارتفاعات خیلی بلند کمبود مواد غذایی و بالاخره تغذیه ناقص. ب: جویدن برگ کوکا که محتوی کوکائین و نوع مخدر است و سبب می شود مصرف کنندگان آن موقتا احساس آرامش می کنند اما اثرات مصرف دراز مدت آن برای سوخت و ساز بدن زیان آور است. ج: هنجار بودن پرخاشگری، در جامعه ای ممکن است پرخاشگری یک رفتار “هنجاری” تلقی شود لذا در مقایسه با جوامعی که چنین وضعیتی را ندارند.2) تقویت پرخاشگری به علت ضرر و زیان اجتماعی- فرهنگی در بعضی مواقع به علت جنگ یا عوامل دیگر پرخاشگری در جامعه تقویت می شود بدیهی است در چنین وضعیت پرخاشگری با فراوانی بیشتر در افکار با تخیلات و اعمال افراد آن جامعه مشاهده می شود چون جامعه به دلیل مقتضیات زمانی و مکانی خود پرورش آن را ضروری می داند.3) مشاهدات اجتماعی، مشاهده وقایع و اتفاقاتی که در جامعه رخ میدهد مانند درگیری های اجتماعی محدودیت های اجتماعی تبعیضات بی عدالتی ها…. سبب ایجاد خشم و پرخاشگری می شود.4) نقش رسانه های گروهی، از عوامل اجتماعی- فرهنگی دیگر که در پیدایش و تقویت پرخاشگری نقش دارند. رسانه های گروهی به ویژه تلویزیون است درجه تاثیر پذیری افراد از برنامه های تلویزیون به شرایط اجتماعی- اقتصادی بسیاری از عوامل دیگر بستگی دارد اثر فیلم های خشونت آمیز در ایجاد رفتار خشونت آمیز و پرخاشگرانه در مطالعات محققین مورد تائید قرار گرفته است.5) نقش بازیهای ویدئویی در پرخاشگری، پژوهش در این زمینه با عنوان (تاثیر بازیهای ویدئویی) بر پرخاشگری دانش آموزان پسر سال پنجم مقطع ابتدایی شهرستان خرم آباد به روش تجربی صورت گرفته است. یافته ها نشان میدهد که گروههای آزمایش که پرخاشگرانه بازی کرده بودند نسبت به گروه گواه افزایش معنی داری پرخاشگری نشان دادند در نتیجه انجام بازیهای ویدئویی پرخاشگرانه پرخاشگری بعدی را به خصوص در بین کودکان افزایش می دهد(اکبری، 81 –ص 199و 200)

زیان های پرخاشگری

علی رغم تمامی مسائل ذکر شده پرخاشگری همیشه اوقات نیز زیان آور و مضر نیست بلکه پرخاشگری از حد اعتدال خارج نشود و هدف آن تسلط بر مشکلات زندگی و ترقی و تعالی و آلایش انسان باشد نه تنها سودمند است بلکه ضروری نیز هست. قرار دادن حدو مرز برای پرخاشگری مضر و سودمند قدری مشکل به نظر می رسد لذا کودکی که بر علیه بزرگترهایش سرکشی می کند پرخاشگر است ولی در عین حال نشان می دهد که انگیزه ای اورا به سوی استقلال که جزء ضروری و با ارزش رشد اوست رهبری می کند درباره مفیرد و لازم بودن عمل پرخاشگری فوید معتقد است که اگر انسان برای ابزار پرخاشگری اجازه نیابد نیروی پرخاشگری اش انباشته می شود و سرانجام به شکل خشونت مفرط یا بیماری روانی ظاهر می شود. در واقع به تعبیر او برای پالایش روانی سه راه حل وجود دارد که به طور مستقیم و غیرمستقیم با پرخاشگری در ارتباط است این سه راه حل عبارتند از: الف: صرف نیرو در فعالیت های بدنی از قبیل بازیهای ورزشی جست و خیز، مثبت زدن به کیسه بوکس و غیره ب: اشتغال به پرخاشگری خیالی و غیر مخرب ج: اعمال پرخاشگری مستقیم حمله به ناکام کننده صدمه زدن به اوناراخت کردن او ناسزا گفتن به او و جزء اینها آیا پرخاشگری قابل کنترل است؟ اکثر پژوهشگران معتقدند که عوامل محیطی باعث کسب و نگهداری رفتارهای پرخاشگرانه می شود به نظر آنها تغییرات مناسب در موقعیتهای محیطی سبب از بین رفتن زمینه های ایجاد کننده ی پرخاشگری و خشونت در رفتار کودکان و نوجوانان می شود همچنین با دادن شخصیت مثبت و منطقی به کودکان عدم تبعیض میان آنها عدم تحقیر کودکان دادن مسئولیتها در خد توان به افراد پرخاشگر صحبت کردن با آنها آگاه کردن آنها در مورد خطرات پرخاشگری ایجاد رابطه صمیمی و عاطفی باآنها و توجه به مشکلات آنها تشویق کردن آنها به کارهای گروهی و جمعی و در پایان با شناسایی روحیات فرد برخورد صحیح با آن می توان در شناسایی عواملی که پرخاشگری را ایجاد یا تشدید می کنند اقدام کرد.

تکنیک هایی لازم برای کنترل پرخاشگری در محیط خانواده

1- صمیمت، صمیمیت در خانواده امری لازم و ضروری است زیرا هم مهمی در کاهش خشونت در خانواده دارد بسیاری از رفتارهای خشونت آمیز به این دلیل است که صمیمیت بین طرفین وجود ندارد. صمیمیت هنگامی افزایش می یابد که افراد مهانواده درامور زندگی با یکدیگر مشارکت داشته باشند. همچنین اعتماد و اطمینان در مشارکت بین افضای خانواده باعث صمیمیت می شود. 2- تامل و سکوت، یکی از بهترین راههای کنترل خشونت در خانواده کنترل رفتار خویشتن در مواقعی است که یکی از اعضای خانواده به تحریک دیگری بپردازد. بهترین شکرد در این هنگام آن است که دیگران سکونت اختیار کنند تا آن فرد هم آرامش پیدا کند سپس در یک فرصت مناسب با هم به بحث و بررسی بپردازند. 3- تخلیه یعنی اینکه به طور مستقیم جواب خشونت را ندهیم. تحقیقات جدید نشان میدهد که پرخاشگری حلاکی و حتی فیزیکی علاوه بر اینکه خشم را کاهش نمی دهد بلکه باعث افزایش آن نیز می شود. 4- مدل پرخاشگری غیر پرخاشگرانه (قدم زدن و…) تحقیقات نشان داده که افرادی عادی که پرخاشگری خود بدون رفتار پرخاشگرانه بروز دادند بعد از این کار سطح کمتری از پرخاشگری را داشته اند ولی به طور کل این روش هم زیاد موثر نیست. 5- تنبیه، درطول تاریخ یکی از وسایل اجتماعی برای کم کردن میزان خشونت تنیه بوده است کهتوسط آن جلوی تجاوز خشونت و دیگر رفتارهای پرخاشگرانه را می گرفتند ولی در حال حاضر علما معتقدند که تنبیه به طور موقت جلوی خشونت حاضر را می گیرد و برعکس در طولانی مدت به طور مستقیم باعث تقویت آن می شود درحال حاضر تنبیه بدنی از طرف سازمان بهداشت جهانی ممنوع شده است. 6- صحبت کردن در مورد مشکل، بهترین روش برای کاهش پرخاشگری صحبت کردن در مورد آن است این تکنیک به طور عملی به دو صورت عملی است ولی اینکه در لحظه ای که پرخاشگری به حد اعلای خود می رسد یکی از طرفین سکوت اختیار کند و سعی کند قائله را ختم کند ولی بعد از اینکه طرفین آرام شدند و مدتی نیز گذشت با خونسردی مطالب را با یکدیگر در میان می گذارند و آن را حل و فصل می کنند.درمان پرخاشگری:برای درمان پرخاشگری گام اول شناخت و ریشه یابی علت یا علل پرخاشگری است با شناخت این عوامل می توان همکاری های لازم را برای کاستن از میزان و شدت پرخاشگری ارائه نمود مانند سرگرم نمودن فرد مهر و محبت و دلجویی آموزش تنهایی فکرکردن صبرو متانت نشان دادن در مواقع پرخاشگری تشویق جهت استحمام وروش گرفتن اجرای عدالت در منزل برآورده کردن نیازهای کودکان و نوجوانان مساعد ساختن جو آزادی های کنترل شده جلوگیری از توهین و ناسزا گفتن به آنها ویا مقابله به مثل نکردن با آنها جلوگیری از تهدید و ترساندن الگوهای خوب را به آنها نشان دادن رهنمودهایی در مورد سازش و جوشش با دیگران تشویق به بازیهای گروهی و رعایت بتراکت و قوانین در زندگی با دیگران عادت دادن به آنا به گذشت یاد دادن انتقاد صحیح به آنها جهت تخلیه و سبک شدن و آرامش یافتن و درپایان چنانچه رعایت عوامل فوق تاثیری نداشت می توان از عوامل دیگری مانند توبیخ اخطار تحکم علامت مقابله به مثل تنبیه و قهرو… استفاده نمود.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 12   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید