دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه رشته علوم اجتماعی برآورد سطح و بررسی عوامل موثر بر مرگ ومیر جمعیت روستایی شهرستان ساری با فرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 227
مقدمه :
یکی از دو پدیده ذاتی جمعیت ( در کنار ولادت ) مرگ و میر است . که برعکس ولادت در حرکت زمانی جمعیت نقش منفی و کاهنده دارد . هم چنین واقعه ای تجدیدناپذیر و دارای شمول عام که کلیه افراد جامعه را در بر می گیرد و هیچ موجودی را از این واقعه گریزی نیست . تنها تفاوتی که میان مرگ و میرهای مختلف می توان یافت نوع از دنیا رفتن ، علت مرگ و میر و طول عمر می باشد . ولی انسان برای گریز از مرگ و میر و به تاخیر انداختن آن همواره در تلاش و تکاپو بوده است . مرگ و میر در مقایسه با سایر وقایع جمعیتی ، اولین موضوعی است که اذهان بشر را همواره به خود معطوف داشته است . ( شرایاک، 1975، 221 ) لذا تلاش برای کاهش مرگ و میر و اعمال تمهیداتی در راستای آن موضوعی است که مورد پذیرش تمام فرهنگ ها و ایدئولوژی ها قرار می گیرد و در این زمینه مقاومتی وجود ندارد . ( میرزایی،1375 ،16 ) . مرگ پدیده ای صرفاً زیستی نیست و جنبه های اقتصادی – اجتماعی مهمی در آن نهفته است از همین جا بود که شناخت ویژگی های مختلف و بررسی جنبه های افتراقی این پدیده مورد توجه واقع شد و موضوع بررسی های علمی مختلفی قرار گرفت. امروزه مرگ یکی از سنجه های توسعه به شمار می آید و مطالعه آن به منظور سرعت بخشیدن در این فرایند از اهمیت زیادی برخوردار است . ( کاظمی پور ، 1382،2) . تعداد مرگ و میر ، نوع و شدت آن ، توزیع سنی و جنسی فوت شدگان ، امید زندگی به هنگام تولد و سایر مسائل مرتبط ، از مهمترین شاخصهای بهداشتی و بالاتر از آن از اساسی ترین شاخصهای توسعه انسانی در جوامع شمرده می شود ، زیرا تمامی تلاش های جامعه انسانی برای توسعه و تعالی فرد فرد اعضای خود است یا باید باشد . و در این میان آنچه که بیشتر از همه اهمیت پیدا می کند طول عمر و فزودن بر آن است ، چه بشر از گذشته های دور همواره به دنبال آب حیات و اکسیر جوانی بوده است و امروزه به یاری پیشرفتهای شگرف علم پزشکی ، بهداشت ، تغذیه و علم وراثت، عمر متوسط انسان فزونی یافته است . اما تفاوتها همچنان باقی است چون توزیع این همه وسایل و امکانات بهداشتی و درمانی و تولیدات موادغذایی و پروتئینی نه بر اساس نیاز و احترام به ارزش انسان ، بلکه بر پایه توسعه نابرابر شمال و جنوب در سطح ملی و بین المللی و افزودن بیش از پیش سرمایه ها و انباشت آن در بانکهای معتبر جهانی صورت می گیرد . ( تمنا، 1375، 162) . اکثریت جمعیت دنیا که در فقر به سر می برند و سرزمین هایی که قادر به تامین غذای کافی برای مردم خود نیستند علت آن ناسازگاری آب و هوا و قهر نیروهای اسرارآمیز طبیعت نیست . بلکه عامل اصلی ، اقدامات هماهنگ و موزیانه طبقات مسلط در کشورهای پیشرفته و کمپانیهای چند ملیتی است و مادام که این شیوه ها حاکم بر سرنوشت کشورهای جهان سوم باشد مردم این نقاط و فرزندانشان همچنان از گرسنگی و کمبود موادغذایی رنج خواهند برد . (جرج، 423،1363) که در نتیجه بسیاری از این کشورها باید شاهد میزان های بالایی از مرگ و میر چه نوزادان و کودکان و مادران و .... باشند . با وجود این که کشورهای در حال توسعه سهم قابل توجهی از رشد جمعیت را به خود اختصاص می دهند پس مطالعه در زمینه مرگ و میر و کاهش آن در این گونه از کشورها امری ضروری است ، که خود این امر به برنامه ها و سیاست گزاریهای جمعیتی آنها بستگی دارد . به طوری که با مطالعه و پژوهش در این زمینه می توانند راهی به سوی توسعه کشورهای خود باز کنند ، زیرا همانطور که می دانیم شدت مرگ و میر از شاخص های مهم درجه توسعه یافتگی در جوامع است . به طوری که مطالعات مستمر در زمینه شاخص های حیاتی به محققین و برنامه ریزان کمک می کند تا روندها و تغییرات را نیز مورد ارزیابی قرار دهند و چگونگی تحولات جمعیتی و اقتصادی را بررسی کنند . علاوه بر این ، بررسی تغییرات اپیدمیولوژیکی در کشور سبب خودنمایی اولویت های جدیدی در برنامه های مرتبط با سلامتی و برنامه های توسعه اقتصادی – اجتماعی می شود و جهت تداوم و اصلاح فعالیت های گذشته و ایجاد استراتژی های جمعیتی و فرهنگی و توسعه اجتماعی و امور مرتبط با سلامتی ضروری است . ( نقوی ،1381 ، 120 ) با مطالعه و پژوهش در زمینه شناخت دقیق مرگ و میر می توان به نتایجی دست یافت که راهگشای بسیاری از مسائل باشد و زمینه را برای فرایند توسعه فراهم سازد و راه را برای دست اندرکاران و برنامه ریزان اجرایی هموار سازد . کشور ما ، ایران که اکنون در حال گذر در مسیر توسعه است ، پژوهش در حیطه مرگ و میر می تواند مفید و مثمرثمر باشد . بنابراین در این تحقیق سعی بر آن داریم ، ابتدا ضمن ارائه یک سری مباحث نظری مرتبط با این پژوهش و نیز بررسی ویژگی های جمعیتی فوت شدگان ، به برآورد سطح مرگ و میر و محاسبه برخی از شاخص های مرگ و میر و ساختن جدول عمر و بررسی عواملی که با علل مرگ و میر مرتبطند ، و به طور کلی اثبات فرضیه های تحقیق در جامعه موردنظر بپردازیم و نهایتاً هم یک جمع بندی و نتیجه گیری از آنچه که بدست آوردیم داشته باشیم . امید است این پژوهش با تمام نقایص و کاستی هایش چارچوبی برای برنامه ریزان و دست اندرکاران اجرایی فراهم سازد که زمینه ساز ارائه راهکارهای مناسب مدیریتی ، بهداشتی ، اسکان و استقرار جمعیت و اشتغال و به تبع آن زمینه ساز تناسب لازم میان رشد جمعیت و رشد اقتصادی و اجتماعی به طور اعم کشور و به طور اخص استان مازندران ( بویژه نقاط روستایی این استان ) باشد .
بیان مساله تحقیق :
مرگ و میر یکی از دو یا سه عامل اصلی جمعیتی است که ثبات یا تغییر آن در جریان زمان سبب تغیییر در حجم جمعیت ، توزیع جمیعیت یا ترکیب جمعیت می شود . و به واسطه این تغییرات واقعه مرگ و میر از اهمیت خاصی برخوردار می باشد . در واقع نوسانات مرگ و میر در کنار ثبات نسبی باروری نقش اصلی را در افت و خیز جمعیت ها ایفا کرده است . شاخص مرگ و میربه عنوان یک عامل موثر در تغییرات جمعیتی متاثر از شرایط اجتماعی ، اقتصادی و بهداشتی و فرهنگی و به عبارت دیگر بسیاری از عوامل خارجی نظیر غذا ، بهداشت ، مسکن ، توسعه صنعتی ، پیشرفت فرهنگی .... می باشد که در چند دهه اخیر تفاوتهای زیادی کرده است . و به دنبال تحولات یاد شده در اغلب جوامع جهانی اعم از صنعتی و غیرصنعتی نسبت مرگ و میر مشتمل بر مرگ و میر اطفال ، افراد میانسال ، زنان ( در حین زایمان ) تا حد زیادی کاهش یافته و طبعاً باعث افزایش جمعیت ، افزایش طول عمر و در موارد زیادی نسبت جمعیت سالمند شده است .
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : کلیات تحقیق
1-1 مقدمه 2
1-2 بیان مسئله تحقیق 4
1-3 اهداف تحقیق 7
1-4 ضرورت تحقیق 9
1-5 محدوده زمانی و مکانی مورد مطالعه 10
1-6 قلمرو مطالعاتی تحقیق 11
فصل دوم : چارچوب نظری تحقیق
2-1 مقدمه 13
2-2 پیشینه ی تحقیق 16
2-3-1 مطالعات خارجی 16
2-2-2 مطالعات داخلی 21
2-3 مباحث نظری 31
2-3-1 ابن خلدون 31
2-3-2 چیپولا 32
2-3-3 دنیس رانگ 34
2-3-4 مک کیون و رکورد 35
2-3-5 پرستون و هینز 36
2-3-6 شوفیلد و رهر 38
2-3-7 مایکل تودارو 38
2-3-8 کالدول 39
2-3-9 آنتونی گیدنز 40
2-3-10 نظریه ارتباط توسعه اجتماعی – اقتصادی با مرگ و میر 43
2-3-11 نظریه انتقال اپیدمیولوژیک 45
2-4 چارچوب نظری تحقیق 48
2-5 مدل تحلیلی تحقیق 51
2-6 سوالات تحقیق 52
2-7 فرضیه های تحقیق 53
2-8 تعریف نظری و عملیاتی مفاهیم 54
2-8-1 تعریف مفاهیم 54
2-8-2 تعریف نظری و عملیاتی متغیرها 55
فصل سوم : روش اجرای تحقیق
3-1 مقدمه 59
3-2 روش تحقیق 60
3-3 جمعیت آماری 62
3-4 روش جمع آوری اطلاعات 62
3-5 محدودیت های تحقیق 66
فصل چهارم : کلیات در خصوص مرگ
4-1 مقدمه 74
4-2 مرگ 74
4-3 اندازه گیری مرگ و میر 75
4-3-1 میزان خام مرگ و میر 75
4-3-2 میزان های اختصاصی مرگ بر حسب سن 76
4-3-3 میزان مرگ و میر اطفال 77
4-3-4 امید زندگی 79
4-4 الگوی مرگ و میر 81
4-5 جدول عمر 81
4-5-1 تاریخچه جدول عمر 82
4-5-2 انواع جدول عمر و روش های تدوین آن 82
4-5-3 ساختار متعارف جدول عمر 85
4-6 علت مرگ 87
4-6-1 چگونگی تغییر تدریجی ثبت علت مرگ 93
4-7 توزیع سنی جمعیت 95
4-7-1 شاخص های آماری توزیع سنی 96
4-7-2 هرم سنی جمعیت 97
4-7-3 جوانی و سالخوردگی جمعیت 99
4-8 عوامل موثر بر مرگ و میر 100
4-8-1 جنس 101
4-8-2 سن 102
4-8-3 وضع زناشویی 103
4-8-4 پایگاه اقتصادی – اجتماعی 103
4-8-5 محل سکونت 105
4-9 جمعیت و مرگ و میر جهان در بستر زمان 106
4-10 جمعیت و مرگ و میر ایران در بستر زمان 110
4-11 آشنایی با وضعیت استان مازندران 113
4-12 آشنایی با وضعیت نقاط روستایی شهرستان ساری 124
فصل پنجم : تجزیه و تحلیل داده ها
5-1 مقدمه 130
5-2 توصیف داده ها 132
5-3 یافته های استنباطی 153
5-4 اندازه گیری مرگ و میر مناطق روستایی شهرستان ساری 164
5-4-1 میزان خام مرگ و میر 164
5-4-2 میزان های اختصاصی مرگ بر حسب سن 166
5-4-3 الگوی مرگ و میر 174
5-4-4 میزان مرگ و میر کودکان 175
5-4-5 جدول عمر جمعیت روستایی شهرستان ساری 177
فصل ششم : یافته های تحقیق
6-1 مقدمه 184
6-2 بررسی ویژگی های فوت شدگان و علل مرگ و میر در نقاط روستایی شهرستان ساری 185
6-2-1 توزیع سنی و جنسی 185
6-2-2 وضعیت زناشویی 190
6-2-3 مکان فوت 193
6-2-4 فصل و ماه فوت 193
6-2-5 وضعیت فعالیت 194
6-2-6 سطح سواد 195
6-2-7 علل عمده فوت 196
6-3 نتیجه گیری 198
6-3-1 بررسی علل مرگ و میر فوت شدگان نقاط روستایی شهرستان ساری با عوامل مختلف 195
6-3-2 مقایسه با نتایج تحقیقات پیشین 201
6-3-3 نتیجه گیری نهایی 203
6-4 پیشنهادات 205 ضمائم 209
منابع و ماخذ 222
منابع لاتین 225
پایان نامه رشته علوم اجتماعی برآورد سطح و بررسی عوامل موثر بر مرگ ومیر جمعیت روستایی شهرستان ساری