در این درس نمره بیشتری بگیرید!
در این تحقیق می خوانیم:
تردیدى نیست که نگرشها یا به تعبیرى جهان‌بینى رهبر فقید انقلاب؛ درآمد کامیابی‌هاى شخصى و اجتماعى و سیاسى وى تلقى می‌شود. بسا کسانى که چون بینش واقع‌بینانه‌اى درباره انسان و اسلام نداشته و به تعصب ورزی‌هاى جاهلانه خود اصرار ورزیده بودند، توفیق راه‌یابى به مقام رهبرى فکرى و سیاسى انقلاب را به دست نیاوردند. از کلام و رفتار و مواضع سیاسى پیش و پس از پیروزى انقلاب که امام خمینى آشکار ساخته‌اند، به روشنى می‌توان خطوط معرفتى ایشان را در باب انسان شناسى و نیز در حوزه اسلام شناسى به چنگ آورد. دست‌پروردگان آن پیشوا را که می‌نگریم هر کدام بهره‌هایى درخور استعداد از این عرصه برگرفته‌اند. البته جایگاه شهید بهشتى و شهید مطهرى در این میانه در خور تأمل است. به هر حال آنچه امام خمینى درباره انسان و اسلام اظهار داشته و یا در رفتار و سلوک و تربیت شاگردان خود نشان داده‌اند، به دست می‌دهد که همین درستى و راستى نگرشهاى او بود، که بسترساز تحّول حوزوى و انقلاب و نوسازى اجتماعى در عصر حاضر شده است. در این مجال برآنیم که کوششى در ارایه جهان‌بینى و ایدئولوژى رهبرى داشته باشیم و تفاوت‌ها و تمایزهاى فکرى و دینى را آشکار سازیم.
1- انسان شناسىِ امام خمینی
رهبر فقید انقلاب، پیش از آنکه بنیان‌گذار یک نظام سیاسى مبتنى بر ارزش‌هاى متعالى باشد، آموزگار اخلاق و عرفان بوده است؛ از این رو جست و جوى ما براى دریافت دیدگاه انسان شناسانه‌اش ممکن و برکت خیز است. در این جا می‌توان از مکتب اخلاقى امام در مدرسه فیضیه (روزهاى پنج شنبه)، و نصایح
شفاهى و نامه‌هاى معنوى و عرفانى به فرزندان دلبند و بزرگوارش، و همچنین کتاب گران‌قدر چهل حدیث، و پاره‌اى از خطابه‌هاى تفسیرى مانند تفسیر سوره حمد یاد کرد. گفتنى است که مراد ما از طرح دیدگاه‌هاى امام، صرفاً مسایل نظرى و به عبارتى تئوریک و آکادمیک نیست. آنچه ما را وامی‌دارد تا به انسان شناسى رهبر فقید پى ببریم و توشه اندوزیم، همانا شناخت‌هایى می‌باشد که در بوته عمل و سلوک، روشنى و زلال خود را نمایانده است. به عبارتى دیگر، می‌کوشیم تا از رهگذر طرح نگرش انسان‌شناسانه امام، راهى به جهان معنوى او بگشاییم و از پیروزی‌ها و تأثیرگذاری‌هاى شخصیتی‌اش، رازگشایى کنیم. سخن استاد مطهرى در این رابطه، شاهد گویاست:
«آن ایام، تازه با حکمت الهى اسلامى آشنا شده بودم، آن را نزد استادى [امام خمینی] که برخلاف اکثریت قریب به اتفاقِ مدعیان و مدرسان این رشته، صرفاً داراى یک سلسله محفوظات نبود. بلکه الهیات اسلامى را واقعاً چشیده و عمیق‌ترین اندیشه‌هاى آن را دریافته بود و با شیرین‌ترین بیان آنها را بازگو می‌کرد- می‌آموختم... خلاصه یک طرح اساسى در فکرم ریخته شده بود که زمینه حل مشکلاتم در یک جهان بینى گسترده بود... معارف توحیدى قرآن و نهج‌البلاغه و پاره‌اى از احادیث و ادعیه پیامبر اکرم و اهل بیت اطهار را در یک اوج عالى احساس می‌کردم.»[33]
1-1- فطرتِ کمال گرایانه انسان
انسان از دیدگاه امام خمینی، موجودى کمال طلب است. باطنِ ناآرام او همواره طلب عاشقانه دارد. مردمان هرکدام به نوعى می‌کوشند تا به خواسته‌هاى متنوع خویش دست یابند. عالم و عامی، فقیر و غنی، ضعیف و قوى در این وادی، سلوک می‌کنند. تفاوت سلوکها و شخصیتهاى افراد به خاطر وضع خاص مادى و معنوى است که در آن به سر می‌برند. گریز از وضع موجود و امید به آرزوى وضع مطلوب، در هر صنف و جماعتى دیده می‌شود. استعدادها و سرمایه‌ها و برخوردها و امتیازهاى عادلانه و غیر عادلانه، سبب اختلاف‌هاى فردى و جمعى می‌شود. بنابراین، ناکامی‌ها و کامیابی‌هاى آدمیان در عرصه‌هاى گوناگون، حاکى از عوامل اختیارى و غیر اختیارى است که نظام‌هاى تربیتى و سیاسى تحمیل می‌کنند. امّا آنچه در وجود آن نمی‌توان شکى به خود راه داد و عمومیت یا فطری
بودنش را انکار نمود، همانا عشق ورزیدن و کمال جستنِ انسان‌هاست. هابیل یا قابیل، نیکوکار یا تبهکار، دادگر یا ستمگر، هر یک به دنبال توسعه و فزونى و پیشرفت خود می‌باشند. آنگاه که سخن از انگیزه‌ها یا نیتها به میان می‌اید، تقرّب به خداوند یا راندگى از پیشگاه حق مطرح می‌شود. به عبارتى دیگر، مطلوب‌ها و معشوق‌هاى انسان‌ها نشان می‌دهد که کدام فرد یا گروه، به تشخیص و تمیز حق از باطل نایل گشته‌اند. در این جاست که فلسفه بعثت‌هاى ابراهیمى رخ نشان می‌دهد و نقش و تأثیر پیامبران را به دست می‌آوریم. آنان با اعلام توحید و نفى شرک و کفر، در حقیقت خواسته‌اند سلوک عاشقانه حق را متجلى سازند. معیارهاى عشق ورزیدن و کمال گرایى را براساس حقیقت و خیر و عدل آشکار سازند. انبیا هدایتگران نسلها به سوى عشق و طلب و کمالى بوده‌اند که با رستگارى دنیوى و اخروى آنان سازگار است. بدین سان، انسان موجودى متمایل به خوبی‌ها و توانمندی‌ها می‌باشد، تربیت‌ها و توارث‌ها و کنشها و منش‌هاست که او را به خطا یا صواب راه می‌برد. پیش از آنکه انتخابها و پیامدها را به تصویر کشیم، گوش جان به سخن معلم اخلاق می‌سپاریم:
برای دانلود متن کامل تحقیق به لیک زیر مراجعه کنید.
تحقیق انسان در اسلام با عنوان انسان و اسلام از منظر امام خمینی 17 صفحه word