تعداد صفحات : 91 صفحه -
قالب بندی : word
مقدمه
ارسباران به خاطر ویژگیهای خاص خودش منجمله عشایری و کوهستانی بودن باعث تنوع زیاد صنایع دستی شده است که در این پژوهش به تعدادی از آنها اشاره‌می شود. در ارسباران علاوه بر فرش و ورنی که بیشتر جنبه صادراتی به اروپا را دارد و نیز علاوه بر جاجیم و گلیم که مصرف خانگی دارد یکسری صنایع دیگری نیز هست که نحوه بافت آنها تا حدود زیادی شبیه بافت فرش و ورنی، جاجیم و گلیم است.
با این تفاوت که آنها (گلیم، ورنی، جاجیم، قالی) را در اندازه کوچکتر و متناسب با نیاز خود یافته و به صورت خورجین و …می دوزند و یا به عبارت دیگری صنایعی که در صفحات بعد به آن اشاره‌می شود نحوه بافت آن بافت گلیم و ورنی و … است و علاوه بر اینکه نیاز خاصی را جواب‌می دهد و کار کرد خاصی را دارند جنبه تزئینی هم دارد که این صنایع در ذیل براساس کار گرد به چند بخش تقسیم‌می شود.
الف - صنایع دستی که کار کرد حمل اثاث را دارند :
1 ) توبره نمک (نمکدان) 2 ) حیبه 3 ) یهرقاشی 4 ) جا قاشقی و جا قیچی 5 ) خورجین 6 ) مفرش 7 ) جوال
ب - صنایع دستی مخصوص منزل و آلاچیق :
1 ) نوار تزئین آلاچیق 2 ) نوار بست آلاچیق 3 ) سیاه چادر
ج - صنایع دستی مخصوص شتر و چار پایان
1 ) شال شتر 2 ) اوزندریه 3 ) جل اسب 4 ) نوار یا ارکن
در بند الف به غیر از مورد 7 که کارکردش حمل و نگهداری علامت است مابقی در گذشته هم کارکرد حمل اثاث را داشتند و هم جنبه تزئینی و در حال حاضر هم کلاً جنبه تزئینی دارد.
در بند ب مورد 1 کلاً جنبه تزئینی دارد و مورد 3 غیر تزئینی و مورد 2 هم جنبه تزئینی دارد و هم غیر تزئینی
در بند ج مورد 2 کلاً جنبه تز ئینی دارد و ما بقی علاوه براینکه کارکرد خاصی را دارند جنبه تزئینی هم دارند.
در اخر این فصل به لباس محلی و اسیند دوزی - و منجوق و جوراب اشاره شده است که هر کدام علاوه بر اینکه کارکرد خاصی را دارند جنبه تزئینی هم دارند.
الف : صنایع دستی مخصوص حمل اثاث :
1 ) توبره نمکدان
نمک یکی از مهمترین مواد غذایی است و به اصطلاح چاشنی غذائی است. غذا طعم اصلی را بخود‌می گیرد و خوشمزه تر‌می شود. علاوه بر انسان دامها نیز به نمک نیاز دارند که دامها نیز در مدت یکسال یکی دوباره نمک‌می خوراند که جبران کمبود کلسیم را داشته باشد.
مردم ایل و روستاها در زمان قدیم سنگ نمک (داش دوزی) که خریداری نمود و این سنگ نمکها که بصورت تکه‌های بزرگ بودند از طریق آسیاب دستی پودر نمود و در کیسه مخصوصی که از قسمت بدن پهن و از قسمت دهان باریک است‌می ریختند و برای اینکه رطوبت نگیرد آنرا از گوشه از آلاچیق یا چادر یا در خانه‌های روستایی از میخی آویزان‌می کردند و موقع برداشتن نمک دست را براحتی در آن داخل کرد و مقدار نمک در‌می دارند.
بافت توبره نمکدان‌می تواند جاجیم بافت یا گلیم باف یا ورنی باف باشد که قالی بافت و ورنی بافت از همه آنها با ارزشتر و قیمت آن از گلیم بافت بیشتر است و رویه آن قالی بافت و پشت آن گلیم بافت‌می باشد. (به قسمت خورجین مراجعه شود)
دانلود مقاله صنایع تزئینی و غیر تزئینی
