یکى از امور ضرورى دین حنیف اسلام و یکى از موضوعاتى که در آیات متعددى از کتاب عزیز بدان اشاره شده و در نتشریف نیز روایات متواترى در مورد آن وارد شده است، موضوع «مهدى موعود»، علیهالسلام، است و امت اسلام، با مذاهب مختلف و دیدگاههاى متفاوت، در اعتقاد به ظهور مهدى از آل محمد، صلىاللهعلیهوآله، در آخرالزمان، براى پر کردن زمین از عدل و داد، بعد از آنکه از ظلم و ستم آکنده شده، وحدت نظر دارند.
در هر حال این موضوع در مجموعه اعتقادات اهل اسلام تا بدان حد از ضرورت رسیده که جز اهل لجاج و کسانى که بدون دلیل سخن مىگویند، کسى با آن مخالفت نکرده است.
کتابها و رسالههایى که در اثبات ظهور مهدى، علیهالسلام، و اینکه او از فرزندان فاطمه، علیهاالسلام، است، نوشته شدهاند بسیار فراوان و متنوعاند و نویسندگان دانشمند شیعه و اهل سنت در این زمینه قلم زدهاند.
مهدى (ع) در قرآن
در قرآن کریم آیات متعددى در شان مهدى، علیهالسلام، وارد شده است، البته باید توجه داشت که باطن این آیات و یا به عبارتى تاویل آنها به آن حضرت اشاره دارد، نه تنزیل آنها.
رسول خدا، صلىاللهعلیهوآله، مىفرماید:
«ما فىالقرآن آیة الا و لها ظهر و بطن» (1)
هیچ آیهاى از قرآن نیست مگر اینکه براى آن ظاهر و باطنى است.
امام باقر، علیهالسلام، نیز در پاسخ کسى که در همین زمینه از ایشان پرسش کرده بود، فرمود:
«ظهرها تنزیلها و بطنها تاویلها» (2)
ظاهر هر آیه تنزیل آن و باطن هر آیه تاویل آن است.
«بطن» و «تاویل» عبارت از مفهوم عامى است که بعد از جدا کردن آیه از خصوصیاتى که آن را در برگرفته، به دست مىآید، به گونهاى که آیه در گذر ایام قابلیت انطباق بر موارد مشابه با مورد نزول را پیدا کند. و این همان چیزى است که ماندگارى و فراگیرى قرآن را در عین جاودانگى آن تضمین مىکند.
تردیدى نیست که براى قرآن دو نوع دلالت وجود دارد: یکى دلالتى که بر حسب ظاهر آن و بر اساس شان نزول آیه به دست مىآید، و دیگرى دلالتى که عام و فراگیر است و قابلیت انطباق بر موارد مشابه را، بر حسب آنچه در طول زمان پیش مىآید، داراست. به واسطه همین نوع دلالت است که قرآن تا ابد زنده است و در همه زمانها شفابخش مردم و دواى بیماریهاى آنهاست.
اما برخى از آیاتى که در شان امام مهدى، علیهالسلام، تاویل شدهاند، به قرار زیر است:
1. «و نرید ان نمن علىالذین استضعفوا فىالارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثین، و نمکن لهم فىالارض» (3)
و ما بر آن هستیم که بر مستضعفان روى زمین نعمت دهیم و آنان را پیشوایان سازیم و وارثان گردانیم.
این آیه اگر چه به مناسبت داستان فرعون و موسى و بنىاسرائیل نازل شده است، اما مدلول آن عام بوده و بیانگر سنتى است که خداوند در میان مردمان جارى ساخته است. به عبارت دیگر این آیه بیان مىکند که خداوند بزودى دستان مستضعفان را مىگیرد تا آنها را بر مستکبران غالب سازد و آنها را وارث شهر و سرزمین مستکبران نماید.
در حدیثى که «مفضلبن عمر» روایت کرده چنین آمده است:
«سمعت اباعبدالله، علیهالسلام، یقول: ان رسولالله، صلىاللهعلیهوآله، نظر الى على و الحسن و الحسین، علیهمالسلام، فبکى و قال: انتم المستضعفون بعدى.
قال المفضل: قلت: مامعنى ذلک؟ قال: معناه انکم الائمة بعدى، انالله عزوجل یقول: «و نرید ان نمن على الذین استضعفوا فىالارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثین» قال، علیهالسلام: فهذه الآیة جاریة فینا الى یوم القیامة.» (4)
از اباعبدالله (امام صادق)، علیهالسلام، شنیدم که فرمود: پیامبر اسلام، صلىاللهعلیهوآله، نگاهى به على، حسن و حسین، علیهمالسلام، انداخت و در حالى که گریه مىکرد فرمود: شما مستضعفان پس از من هستید.
شامل 9 صفحه word
دانلود تحقیق مهدى، علیه السلام