کنه زنگار انجیر:
کنه ها گروهی از بند پایان هستند که انتشار جغرافیایی وسیعی در کره زمین دارند ( NN.Johnsson.,1979) این موجودات می توانند با کاهش متابولیسم خود حتی تا 10 سال زنده بمانند ، یا اینکه در ظرف چندین هفته ده برابر وزن خود خونخواری نمایند ، گونه های مختلف کنه در دامها از طریق خونخواری سبب کم خونی ، لاغر ی، فلجی و انتقال بیماریهای خطرناک می شوند .
امروزه مشخص گردیده است افزایش تولیدات دامی بخصوص در کشورهای در حال توسعه بدون مبارزه و کنترل کنه ها امکان پذیر نیست. ( NN.Johnsson.,1979)
به همین دلیل هر ساله سموم زیادی با ترکیبات مختلف تحت عنوان کنه کشها توسط شرکتهای بزرگ دارویی تولید و به بازار عرضه می شود ، اگر چه در حال حاضر کاربردی ترین راه مبارزه با کنه استفاده از کنه کشها است ولی با توجه به بروز پدیده مقاومت بر علیه سموم که در بعضی از گونه های دامی و خطراتی که مصرف سموم برای محیط زیست و انسان دارد امروزه کفایت این روش مبارزه به عنوان تنها راه کنترل کنه ها مورد تردید جدی قرار گرفته و راه های دیگری برای جانشینی آن پیشنهاد شده است .یکی از بهترین این راهها تهیه واکسن مناسب بر علیه گونه های کنه ای دامی است . محققین استرالیا و کوبا پس از سالها تحقیق موفــق به تهیه واکسن موثر تجاری بر علیه کنه بوافیلوس میکروپلوس به نام TICK GARD در استرالیا و GAGAC در کوبا ، با استفاده از آنتی ژن نو ترکیب Bm86 از کنه بوافیلوس میکروپلوس شدند.
( Willadsen et al .,1986 . Rodriquez et al., 1994)
این واکسن با ایجاد ایمنی در گاوها بر علیه کنه زدگی سبب کاهش جمعیت و کنترل کنه مذکور و افزایش تولیدات دامی و کاهش مصرف سموم در این کشورها شده است . (Willadsen et al .,1986 )
در کشورهای خاور میانه از جمله ایران و شبه قاره هند ، کنه هیالوما آنا تولیکوم آنا تولیکوم در مقایسه با سایر کنه ها واجد انتشار جغرافیائی بالا بوده و بعلت انتقال تیلریوز گاوی و گوسفندی و تب کریمه کنگو در انسان از اهمیت بسیار زیادی بر خوردار است. ( Service.M.W.2001 )
با توجه به این که در ایران کنه مشکل زای عمده از جنس هیالوما می باشد ( انتخابی 1366 ، بهگام 1369 ، عبدی گودرزی1379 ) شروع تحقیقات در این زمینه ضروری می باشدتا با پیگیری مناسب و تحقیقات منسجم بتوان واکسنی موثر بر علیه این کنه تهیه نمود .
در این تحقیق سعی شده است بخشی از طرح جدا سازی و شناسایی ژن مشابه آنتی ژنهای Bm86 از کنه هیالوما آنا تولیکوم آنا تولیکوم که در موسسه رازی درحال اجرا است انجام شود ، در این مطالعه سعی شده است که ابتدا با استخراج NA R و سپس تهیه cDNA و انجام PCR با آغازگرهای اختصاصی ژن مذکور ، بخشهایی ازیک ژن مشابه Bm86 تکثیر شده و سپس تعیین توالی شوند .
-1 وضعیت پراکندگی کنه هیالوما آنا تولیکوم آنا تولیکوم در ایران
کنه ها از راسته آکاری ( Acari ) و دسته آراکیندا و شاخه آرترو پودا می باشد ، تاکنون بالغ بر 850 گونه کنه از سراسر جهان گزارش شده است که شش جنس از کنه های ایکسودیده در ایران وجود دارد . زیستگاه کنه ها بسیار متفاوت و از مناطق صحرایی تا جنگلهای مناطق معتدل متغییر است و تراکم آنها بیشتر در جنگلها و مراتع و جلگه های معتدل می باشد .( انتخابی 1365 ) .
مطالعه تاریخچه پراکندگی کنه ها نشان می دهد از بین کنه ها ی مختلف در ایران گونه هیالوما بیشترین تعداد را شامل می شود ( انتخابی 1365 ) بطوریکه طی مطالعات انجام گرفته وجود 9 گونه هیالوما , 3 گونه ریپی سفالوس, 3 گونه ایگسودس و6 گونه همافیزالیس از خانواده ایکسودیده از پرندگان وحشی و اهلی و پرندگان ایران گزارش شده است طی مطالعاتی که توسط دکتر مظلوم از سال 1343 تا 1347 به مدت 5 سال انجام شده است پراکندگی کنه ها را در ایران با توجه به میزبانها ، فصول فعالیت وانتشار جغرافیایی مشخص نمود ، بطوریکه از بین 27940 نمونه کنه جمع آوری شده از سراسر ایران کنه هیالوما آنا تولیکوم آنا تولیکوم فراوان ترین آن بود .
این کنه در تمام نقاط ایران که دارای آب و هوای خشک می باشند به فراوانی یافت می شوند .در سواحل بحر خزر این کنه بسیار نادر است ، بطوریکه در گیلان هیچ نمونه ای توسط نویسنده تشخیص داده نشده است . (دکتر مظلوم 1350 )
همچنین راد درسال 1366 وجود کنه هیالوما آنا تولیکوم آنا تولیکوم را در تمام نقاط ایران گزارش نموده است در سال 1376 ظریف فرد و عبدی گودرزی ، طی تحقیقی که جهت شناسایی کنه ها ی خانواده ایکسودیده انجام دادند ، از بین 1841 کنه جمع آوری شده کنه هیالوما آنا تولیکوم آنا تولیکوم با 573 عدد حدود 2/31 درصد از کنه ها را شامل می شد . (ظریف فرد و عبدی گودرزی 1376) همچنین طی مطالعات شخصی خود در بوئین زهرا ، از بین کنه ها ی جمع آوری شده کنه هیالوما آنا تولیکوم آنا تولیکوم با حدود 70 درصد بیشترین تعداد را شامل شده است .
1-2 اهمیت اقتصادی مبارزه با کنه ها و لزوم استفاده از واکسن نو ترکیب بر علیه کنه ها:
کنه ها به عنوان بند پایان خونخوار ، میزبانهای مختلفی را مورد هجوم قرار می دهند. (Sauar et al .,1995 ) که شامل انسانها و حیوانات که از لحاظ اقتصادی بسیار مهم می باشند و علت اهمیت آن ضرر و زیانی است که سالانه به صنعت دامپروری در دنیا وارد می نمایند (Bowman et al .,1996) کنه ها جزء‌مهمترین اکتوپارازیت ها در صنعت دامپروری مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری شامل استرالیا ، آسیا ، مرکز و جنوب آمریکا و آفریقا هستند. (Johnsson, et al ., 1986 ) .
میزان خسارت سالیانه کنه ها در جهان بالغ بر 109 میلیارد دلار برآورد می شود. ((ICTTBD 2000 بطوریکه در استرالیا حدود 100 میلیون دلار ( Cobon & Willadsen., 1990) و در امریکای جنوبی تا 1 میلیارد دلار تخمین زده می شود ( Horn , 1987) کنه ها می توانند خسارات اقتصادی جبران ناپذیری به صنعت دامپروری وارد نمایند ، بطوریکه یک کنه ماده بوافیلوس میکروپلوس می تواند تا 5/1 میلی لیتر از خون حیوان بمکد که در نتیجه حدود 250 میکرو گرم افزایش وزن پیدا میکند. (Rand et al ., 1989)
تغذیه کنه ها باعث کاهش سطح تولید دام ، کاهش تعداد نشخوار کنندگان ، کاهش دوره بهره برداری و همچنین کم خونی ، افت کیفیت پوست و توکسیکوزیس می شود ، علاوه بر آن به طور غیر مستقیم کنه ها عامل مهمی برای انتقال تک یاخته های مختلف شامل ( تیلریوز و بابز یوز) و ریکتز یاها شامل آناپلاسموزها و Cowdriosis و درماتوفیلوزیس هایی که با کنه ها به طور مشترک عمل می کنند ، هستند. ( Young et al ., 1988) همچنین گزش کنه ها باعث تحریک زیاد یا پاسخ های آلرژیک غدد بزاقی و آنتی ژن های سیمانی شده و این یک وضعیت نگران کننده است . Cobon et al ., 1994 )) .
میزان آلودگی دامها به کنه ها به چرای دامها در چراگاهها ، میزان آلودگی چراگاهها در وضعیت آب و هوایی مختلف بستگی دارد ، همچنین انتقال کنه ها از طریق دامی به دام دیگر ودر مزارع دامپروری از طریق دامدار به حیوان دیگر انجام می گیرد .
(Johnsson, et al ., 2000 ) .
بطورکلی مبارزه با کنه ها به سه طریق می تواند انجام گیرد :
1 – استفاده از نژادهای مقاوم به کنه ها ( ایمنی اکتسابی ) : از راههای کنترل کنه ها از طریق ایمنی اکتسابی است ، که از مقاومت ایمونولوژیکی دامها نسبت به کنه ها صورت می گیرد ، بعد از اینکه دام به میزان زیاد در معرض هجوم کنه ها قرار گیرد مبتلا به حساسیت پوستی می گردد.((Willadsen et al .,1980 )
در بعضی از نژادها میزان مقاومت به کنه ها بیشتر از سایر نژادها ست.از نژادها یی که به کنه ها مقاوم هستند نژاد زبو(Zebu)، و نژاد Bos indicus.اما بعضی از نژادها مثل نژاد Bos tarus یا دامهایی که اندام درشت دارند به میزان کمتر به کنه ها مقاوم هستند . (Uteh , wharph , kerr, 1978)
از مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد میزان تولید پایین این نژادها می باشد البته می توان از راههای مثل تلاقی نژادها ی مقاوم و حساس با یکدیگر ( اصلاح نژاد ) استفاده نمود ، که این امر به طور ایده آل مناسب نمی باشد. ( Cobon et al ., 1994 )
2- از راههای دیگر برای مبارزه با کنه ها استفاده از سموم شیمیایی است :
با توجه به اطلاعات در دسترس کنترل کنه ها با مواد شیمیایی مثل ارسنیک از قرن 19 شروع شده است . از مواد شیمیایی دیگر مثل DDT و دیگر ارگانوهالوژنها ، ارگانوفسفاتها ، ارگانوکرباماتها ،آمیدین ها و پیروتیروئید های سنتتیکی استفاده می شده است . بعد از مدتی که کنه ها از این طریق کنترل می شدند ، مقاومت کنه ها نسبت به این مواد بیشتر شده است .
( Nolan,schnitz erling.,1986 . molan et al .,1986. Nolan, schnitzerling, hunghes,1989 )
از مشکلات استفاده از سموم شیمیایی در کنه ها ، بروز مقاومت کنه ها نسبت به مواد شیمیایی است ، که در نتیجه هزینه زیادی به دنبال دارد. Willadsen.,kemp,1988.Wikel,1988))
122 صفحه فایل ورد قابل ویرایش
اخیراً در استرالیا یک استرین کنه بوافیلوس میکروپلوس از صحرا بدست آمده بود که به پیروتیروئیدهای سنتتیکی مقاوم بود و باقیمانده آمیدین در گوشت و شیر وجود داشته است ، علاوه بر این علاقه مصرف کننده به مصرف مواد غذایی که دارای باقیمانده مواد شیمیایی است ،خیلی کم میباشد. Johnsson, et al .,2000 ,jose de la fuente et al ., 1997))
مهمترین واکسنهای نوترکیب بر علیه کنه بوافیلوس میکروپلوس واکسن GAVAC در کوبا و TICK GARD در استرالیا می باشد . این دو واکسن با عملکرد واحد از آنتی ژن Bm86 که از غشای سطحی روده این کنه استخراج شده ، ساخته شده است.
(Willadsen.,et al ., 1988, Rodriguez et al ., 1994a)
نتایج آزمایشاتی که توسط Johnsson,و همکاران در سال 2000 در استرالیا با استفاده از واکسن TICK GARD رو ی گاوهای شیری انجام شد، نشان داد که بعد از 27 هفته حدود 6/18 کیلو گرم افزایش وزن در مقایسه با گروه کنترل مشاهده شده است . همچنین کاهش شدید شمارش سلولهای بدنی ( Somatic cell count (scc)) در شیر وجود داشته است. (et al .,2000 Johnsson )
نتایج استفاده از واکسن GAVAC در کوبا روی بیش از 260000 دام شیری ، اثرات معنی دار کاربرد این واکسن را در صحرا نشان داده است، برای این کار تعداد 283165 و 260587 راس دام به ترتیب قبل و بعد از واکسیناسیون مورد ارزیابی قرار گرفتند .( جدول1-1 )
با توجه به نتایج جدول (1-1) واکسیناسیون با GAVAC روی بیش از 260000 راس دام سالانه حدود 6096384 دلار افزایش درآمد دارد . که به ازای هر حیوان می تواند 4/23 دلار در سال باشد. (jose de la fuente et al ., 1997)
بطورکلی حمایت از استفاده از واکسن GAVAC یا TICK GARD برای کنترل کنه ها یک کار عاقلانه و اصولی است . jose de la fuente et al .,1998 .Johnsson et al ., 2000),) Willadsen et al ., 1980 , 1988 ) )