مشخصات این فایل
عنوان: گزیده‌ای از پاسخ های استاد مطهری در رابطه با مسأله حجاب
فرمت فایل : word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 25
این مقاله درمورد گزیده‌ای از پاسخ های استاد مطهری در رابطه با مسأله حجاب می باشد.
خلاصه آنچه در مقاله گزیده‌ای از پاسخ های استاد مطهری در رابطه با مسأله حجاب می خوانید :
سئوال: به چند دلیل می‌توان گفت که پوشش وجه و کفین واجب نیست؟ (ادله موافق)
پاسخ: 1- آیه پوشش که همان آیه 31 سورة نور است و برای بیان این وظیفه و تعیین حدود آن است، پوشانیدن وجه و کفین را لازم نشمرده است. (صفحه 171)
2- در موارد بسیاری که مستقیماً مسأله پوشش یا مسأله جواز و عدم جواز نظر مطرح است، ملاحظه می‌کنیم که در جواب و سؤالهائی که میان افراد و پیشوایان دین رد و بدل شده فقط مسأله «مو» مطرح است و مسأله «رو» به هیچ وجه مطرح نیست. یعنی وجه و کفین مفروغ عنه و مسلم فرض شده است. (صفحه 174)
3- روایاتیکه مستقیماً حکم وجه و کفین را چه از نظر پوشیدن و چه از جنبه نگاه کردن بیان می‌کند. ولی البته عدم لزوم پوشیدن وجه و کفین دلیل بر جواز نظر نیست، اما جواز نظر دلیل بر عدم لزوم پوشیدن وجه و کفین هست. (صفحه 180)
4- روایاتی که در باب احرام، پوشانیدن چهره را بر زن حرام می‌کند. (صفحه 184)
سئوال: نظر فقهای اسلام دربارة پوشش وجه و کفین چیست؟
پاسخ: مجموعاً در باب نظر بر وجه و کفین سه قول است:
الف- ممنوعیت مطلقاً علامه در تذکره و چند نفر معدود دیگر، و از آنجمله صاحب جواهر این عقیده را انتخاب کرده‌اند.
ب – جواز نظر یک نوبت، و ممنوعیت تکرار نظر. محقق در شرایع و شهید اول در لمعه و علامه در بعضی دیگر از کتبش تابع این نظرند.
ج – جواز مطلقاً، شیخ طوسی، کلینی، صاحب حدائق، شیخ انصاری، نراقی در مستند و شهید ثانی در مسالک این نظر را تائید می‌کنند. (صفحه 232- پاراگراف آخر)
اما فقهای متأخر و معاصر غالباً در این دو مسأله از اظهارنظر صریح در رساله های علمیه، خودداری کرده‌اند، و معمولاً طریق احتیاط می‌پیمایند. (صفحه 233)
سئوال: کدام قسمت حدود پوشش زن در فقه اسلام جزء ضروریات و مسلمات است؟
پاسخ: در اینکه پوشاندن غیروجه و کفین بر زن واجب است از لحاظ فقه اسلام هیچگونه تردیدی وجود ندارد. این قسمت جزء ضروریات و مسلمات است، نه از نظر قرآن و حدیث و نه از نظر فتاوی، در این باره اختلاف و تشکیکی وجود ندارد. آنچه مورد بحث است پوشش چهره و دست تا مچ است. (صفحه 165 و 164)
سئوال: با توجه به دو مسأله وجوب پوشش زن و حرمت نظر بر زن دیدگاههای موجود را عنوان و بررسی کنید؟
پاسخ: مسأله وجوب پوشش را که وظیفه زن است از مسأله (حرمت نظر بر زن) که مربوط به مرد است باید تفکیک کرد. ممکن است کسی قائل شود به عدم وجوب پوشیدن وجه و کفین بر زن، و در عین حال نظر بدهد به حرمت نظر از جانب مرد نباید پنداشت که بین این دو مسأله ملازمه است. همچنانکه از لحاظ فقهی مسلم است که بر مرد واجب نیست سر خود را بپوشاند ولی این دلیل نمی‌شود که بر زن هم نگاه کردن به سر و بدن مرد جایز باشد.
بلی، اگر در مسأله نظر، قائل به جواز شویم در مسأله پوشش هم باید قائل به عدم وجوب شویم، زیرا بسیار مستعد است که نظر مرد بر وجه و کفین زن جایز باشد، ولی کشف وجه و کفین بر زن حرام باشد. (صفحه 165)
سئوال: با بیان معنی تلذذ و ریبه و اینکه حرام است یا حلال موارد استثناء آن را ذکر کنید؟
پاسخ: تلذذ یعنی لذت بردن و نگاه از روی تلذذ، یعنی نگاه به قصد لذت بردن باشد، و اما ریبه یعنی نظر به خاطر تلذذ و چشم چرانی نیست ولی خصوصیت ناظر و منظور الیه مجموعاً طوری است که خطرناکست و خوف هست که لغزشی به دنبال نگاه کردن، بوجود آید. این دو نوع نظر مطلقاً حرام است، حتی در مورد محارم. تنها موردیکه استثناء شده، نظری است که مقدمه خواستگاری است که در این مورد اگر تلذذ هم باشد، که معمولاً هم هست – جایز است. البته شرطش اینست که واقعاً هدف شخص، ازدواج باشد. نه آنکه برای چشم چرانی قصد ازدواج را بهانه قرار دهد. علیهذا باید گفت در حقیقت استثنائی در کار نیست، زیرا آنچه قطعاً حرام است نگاه به قصد تلذذ است و آنچه مانعی ندارد اینست که نگاه به قصد تلذذ نباشد ولی تلذذ قهراً پیدا شود. (صفحه 165 و 166)
سئوال: آیا جایز است کسی به زنها نگاه کند تا در بین آنها یکی را انتخاب کند، نظر فقها را در این باره توضیح دهید؟
پاسخ: فقها تصریح کرده‌اند که جایز نیست کسی به زنها نگاه کند تا در بین آنها یکی را انتخاب کند. آنچه جایز است، در مورد یک زن خاص است که به او معرفی شده است و درباره‌اش می‌اندیشد، از سایر جهات تردیدی ندارد فقط از نظر چهره و اندام تردید دارد، می‌خواهد ببیند آیا می‌پسندد یا نه؟ برخی دیگر از فقها، به صورت احتیاط مطلب را عنوان کرده‌اند. (صفحه 166 پاراگراف آخر)
سئوال: فلسفه این حکم که اسلام دستور داده سر زده داخل خانه‌های مورد سکونت دیگران نشوید، چیست؟
پاسخ: فلسفه این حکم دو چیز است: یکی موضوع ناموس یعنی پوشیده بودن زن، و از همین جهت این دستور با آیات پوشش یک جا ذکر شده است. دیگر اینکه هر کسی در محل سکونت خود اسراری دارد و مایل نیست دیگران بفهمند، حتی دو نفر رفیق صمیمی هم باید این نکته را رعایت کنند زیرا ممکن است دو دوست یک رنگ در عین یگانگی، هر کدام از نظر زندگی خصوصی اسراری داشته باشند که نخواهند دیگری بفهمد. (صفحه 113-112)
سئوال: آیا دستور استیذان اختصاص به خانه‌هایی که در آنها زن زندگی می‌کند، دارد؟
پاسخ: نباید فکر کرد که دستور استیذان اختصاص دارد به خانه هائی که در آنها زن زندگی می‌کند. این وظیفه مطلق و عام است، مردان و زنانی که مقید به پوشش هم نیستند ممکن است در خانه خود، وضعی داشته باشند که نخواهند دیگران آنان را به آن حال ببیند. به هر حال این دستوری است کلی تر از حجاب، فلسفه‌اش هم کلی‌تر از فلسفه حجاب است. (صفحه 113 پاراگراف دوم)
سئوال: با توجه به آیه 59-60 سورة احزاب چه مطالبی را باید مورد دقت قرار داد؟
پاسخ: در این آیه دو مطلب را باید مورد دقت قرار داد: یکی اینکه جلباب چیست و نزدیک کردن آن یعنی چه؟ دیگر اینکه آنچه بعنوان علت و فایده این دستور ذکر شده که: «شناخته شوند و مورد آزار واقع نشوند» چه معنی دارد؟
اما مطلب اول: معنی جلباب از نظر مفسران چندان روشن نیست. و آنچه صحیحتر به نظر می‌رسد اینست که در اصل لغت کلمه جلباب شامل هر جامه وسیع می‌شده است، ولی غالباً در مورد روسریهائی که از چارقد بزرگتر و از ردا کوچکتر بوده است بکار می‌رفته است بنابراین مقصود از نزدیک ساختن جلباب، پوشیدن با آن می‌باشد، یعنی وقتی می‌خواهند از خانه بیرون بروند روسری بزرگ خود را با خود بردارند. البته معنی لغوی نزدیک ساختن چیزی، پوشانیدن با آن نیست. بلکه از مورد، چنین استفاده می‌شود. وقتی که به زن بگویند جامه ات را به خود نزدیک کن مقصود اینست آن را رها نکن، آنرا جمع و جور کن و خود را با آن بپوشان. (صفحه 185- پاراگراف دوم)
و اما مطلب دوم یعنی بحث در علتی که برای این دستور ذکر شده است:
دو احتمال وجود دارد. بنا به احتمال اول معنی جمله: (ذلک ادنی ان یعرفن فلایؤذین) اینست که بدینوسیله شناخته می‌شوند که آزادند نه کنیز. پس مورد آزار و تعقیب جوانان قرار نمی‌گیرند. ولی بنا به احتمال دوم معنی جمله اینست که بدینوسیله شناخته می‌شوند که زنان نجیب و عفیف می‌باشند و بیماردلان از اینکه به آنها طمع ببندند چشم می‌پوند زیرا معلوم می‌شود اینجا حریم عفاف است، چشم طمع کور، و دست خیانت کوتاه است. مطلبی که از این آیه استفاده می‌شود یک حقیقت جاودانی است اینست که زن مسلمان باید آنچنان در میان مردم رفت و آمد کند که علائم عفاف و وقار و پاکی از آن هویدا باشد و با این صفت شناخته شود، و در اینوقت است که بیماردلان که دنبال شکار می‌گردند از آنها مأیوس می‌گردند و فکر بهره‌کشی از آنها در مخیله‌شان خطور نمی‌کند. (صفحه 160- پاراگراف اول به بعد)
به هر حال آنچه از این آیه استفاده می‌شود اینست نه کیفیت خاصی برای پوشش، از نظر کیفیت پوشش فقط آیه 31 نور است که مطلب را بیان می‌فرماید و با توجه به اینکه این آیه بعد از آیه سوره نور نازل شده است می‌توان فهمید که منظور از «یدنین علیهن من جلابیهن» اینست که دستور قبلی سوره نور را کاملاً رعایت نمایند تا از شر آزار مزاحمان راحت گردند. (صفحه 161- پاراگراف سوم)
....
بخشی از فهرست مطالب مقاله گزیده‌ای از پاسخ های استاد مطهری در رابطه با مسأله حجاب
چکیده 1
مقدمه 2
حجاب در جهان، قبل از اسلام 3
علت و فلسفه حجاب 4
علت پیداشدن حجاب از دیدگاه اسلام 5
معنای لغوی حجاب 7
پوشش زن در اسلام 7
علت دستور پوشش به زنان در اسلام 7
چه هنگام بالابردن ارزش زن میسر می‌شود؟ 8
نتایج روابط سیستم آزاد بین زن و مرد 8
سیمای حقیقی مسأله حجاب 9
تدابیر اسلام برای تعدیل غریزه جنسی 9
ایرادهای وارده بر حجاب 10
سوره و آیه مربوط به حجاب 11
وظایف زن و مرد در معاشرت با یکدیگر 11
نظر اسلام پیرامون شرکت زن در مجامع 12
نظر اسلام در مورد زنان با توجه به عبارات حبس و اختلاط 12
ادله وجوب پوشش وجه و کفین (ادله مخالف) 13
دلایل واجب نبودن پوش وجه و کفین (ادله موافق) 14
نظر فقهای اسلام درباره پوشش وجه و کفین (دستها و صورت) 14
ضروریات و مسلمات حدود پوشش زن در فقه اسلام 15
بررسی دیدگاههای موجود در «وجوب پوشش زن» و «حرمت نظر بر زن» 15
بیان معنی «تلذذ» و «ریبه» حلال و حرام بودن آن و موارد استثناء آن 16
نظر فقها درباره نگاه به زنان 16
دستور استیذان و خانه هائی که در آنها زن زندگی می کند 17
مطالب مورد توجه در آیه 59-60 احزاب 17
نتیجه گیری 19
منبع
دانلود تحقیق گزیده‌ای از پاسخ های استاد مطهری در رابطه با مسأله حجاب
